Toxic Positivity: Ανακαλύπτοντας τη σκοτεινή πλευρά της υπερβολικά αισιόδοξης σκέψης

Toxic Positivity: Ανακαλύπτοντας τη σκοτεινή πλευρά της υπερβολικά αισιόδοξης σκέψης

Όλοι ισχυρίζονται πως για να μπορέσουμε να βγούμε πιο δυνατοί από τις πρωτόγνωρες καταστάσεις που βιώνουμε τους τελευταίους μήνες, πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να διατηρήσουμε την αισιοδοξία μας. Αυτό όμως που κανείς δεν μας έχει αποκαλύψει, είναι πως ακόμη και η ίδια μας η αισιοδοξία, πολλές φορές τείνει να μας σαμποτάρει. Μοιάζει πραγματικά απίθανο όμως, υπάρχουν φορές που η θετική σκέψη μπορεί να έχει ιδιαίτερα αρνητική επίδραση στην ψυχολογία μας και με λίγα λόγια αυτό είναι που αποκαλούν οι ειδικοί ως toxic positivity. Πρόκειται δηλαδή για μία κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο πιέζει τον εαυτό του να δει τα πράγματα από τη θετική τους σκοπιά -ακόμη και αν αυτή δεν υφίσταται-, αποφεύγει τα δυσάρεστα συναισθήματα που του προκαλούν δυσφορία ή αμηχανία και προσπαθεί πάση θυσία να παραμείνει αισιόδοξο. Ακόμη και αν αυτή η τακτική μπορεί να φαίνεται σε κάποιους ελπιδοφόρα, αφού όπως είπε και ο Alfred Alder στα 20's «Fake it until you make it», στην πραγματικότητα όμως μπορεί να αποδειχθεί μεγαλύτερη συναισθηματική ταλαιπωρία από τα αρνητικά vibes που θέλει το άτομο να αποφύγει.

Από την άλλη βέβαια, πόσο εύκολο είναι να κρατήσεις την ισορροπία της διάθεσής σου, σε έναν κόσμο που σου επιβάλει με κάθε πιθανό ή απίθανό τρόπο να είσαι χαρούμενος; Πόσο εύκολο είναι να γλιτώσεις από την τοξικότητα της υπερβολικής αισιοδοξίας, όταν όλοι οι υπόλοιποι γύρω σου επιμένουν πως «Πρέπει να δεις τη θετική πλευρά»; Ακριβώς επειδή τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι εύκολο, πόσω μάλλον να διακρίνεις τις ύπουλες τακτικές του toxic positivity, παρακάτω έχω συγκεντρώσει όσα χρειάζεται να γνωρίζεις για να παραμείνεις αθεράπευτα αισιόδοξη και υγιής ταυτόχρονα.

Πώς τα social media επιδεινώνουν την κατάσταση;

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως τα social media είναι ένα περιβάλλον το οποίο μπορεί εύκολα να μας παρασύρει στον φαύλο κύκλο του toxic positivity και για αυτό ευθύνονται οι αναρτήσεις των λογαριασμών που ακολουθούμε. Όχι απαραίτητα των φυσικών προσώπων, αλλά και των σελίδων που εκπροσωπούν brands. Ωστόσο, ανάμεσα σε αυτούς και τα media, δημιουργείται ένα παράξενο δίπολο που δεν μας βοηθάει καθόλου να βρούμε την ισορροπία μας. Γιατί, την ίδια στιγμή που η εκάστοτε influencer σου υπόσχεται πως μία συγκεκριμένη ενυδατική κρέμα θα κάνει πιο αισιόδοξη την καθημερινότητά σου, λίγο παρακάτω υπάρχει μία άλλη ανάρτηση, από κάποιο μέσο ενημέρωσης που σε πληροφορεί για μία τεράστια καταστροφή σε κάποια άκρη του κόσμου. Και ο μόνος τρόπος για να κρατήσεις ισορροπία και να γλιτώσεις από την υπερέκθεση, τόσο των αρνητικών όσο και των υπερβολικά θετικών vibes, είναι να γίνεις πιο αυστηρή, πριν κάνεις την κίνηση να δώσεις το «follow» σου.

Phone On The Phone GIF from Phone GIFs

Όταν τα αληθινά συναισθήματα μπαίνουν κάτω από το «χαλί»

Με τα καλοστημένα και πανευτυχή highlights των ψηφιακών φίλων σου να κάνουν παρέλαση κάθε μέρα στην οθόνη, είναι απόλυτα λογικό να αισθάνεσαι περίεργα που η δική σου καθημερινότητα δεν είναι 24/7 «πλημμυρισμένη» από ευτυχία, χαμόγελα και... instagramικές στιγμές. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως θα απορρίψεις τον τρόπο που αισθάνεσαι, δηλαδή τον ίδιο σου τον εαυτό, προσποιούμενη πως όλα πάνε καλά στη ζωή σου, όταν όλα πάνε εντελώς... στραβά. Σίγουρα δεν είναι καθόλου ευχάριστο να νιώθεις φόβο, λύπη, θυμό, απογοήτευση, μερικές φορές μάλιστα μπορεί να γίνει ανυπόφορο, όμως όσο κρύβεις τα αρνητικά συναισθήματα κάτω από ένα «χαλί» και δεν τα εξωτερικεύεις, αυτά καταλήγουν να συσσωρεύονται μέσα σου και να γίνονται ακόμη πιο έντονα και επώδυνα, ενώ μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία σου. Όχι, δεν το λέω εγώ, αλλά οι καθηγητές James J. Gross και Robert W. Levenson από τα πανεπιστήμια Stanford και Berkley αντίστοιχα. Άλλωστε, μην ξεχνάς πως ένα ψεύτικο χαμόγελο δεν είναι ένδειξη δύναμης, αλλά το να αφήνεις τον εαυτό σου να βιώσει αυτό που αισθάνεται, σταδιακά θα σε κάνει πολύ πιο δυνατή. Και για να σε προλάβω, αυτή δεν είναι μία positive toxic φιλοσοφία, αλλά μία δύσκολη διαδρομή που μας βοηθάει να εξελιχθούμε.

Jaqueline Vorheee GIF from Jaqueline GIFs

Κλείσε το στόμα σε όποιον σου λέει «Μην το σκέφτεσαι»

Μπορεί η οικογένεια και οι φίλοι μας να θέλουν μόνο το καλύτερο για εμάς, αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως έχουν τα μέσα, τις λύσεις ή τις βαθυστόχαστες ατάκες για να το καταφέρουν, όπως γίνεται στις ταινίες. Αντίθετα, υπάρχουν φορές που οι συμβουλές τους μπορεί να γίνουν ιδιαίτερα... τοξικές και ειδικότερα όταν περιλαμβάνουν κλισέ φράσεις όπως «Μην το σκέφτεσαι», «Προσπάθησε να δεις τη θετική πλευρά» ή «Θα μπορούσαν τα πράγματα να είναι χειρότερα». Γιατί ας είμαστε ειλικρινείς, όταν έχεις χωρίσει, έχεις χάσει τον σκύλο, την απασχόληση ή κάποιο αγαπημένο σου πρόσωπο, καμία από τις παραπάνω ατάκες δεν πρόκειται να σου απαλύνει τον πόνο. Πιο πιθανό είναι να αρχίσεις να αμφιβάλεις και να αναρωτιέσαι «Γιατί δεν μπορώ να δω τη θετική πλευρά», όταν είναι πασιφανές πως όσο και αν «στύψεις» το μυαλό σου, δεν πρόκειται να βρεθεί κάτι θετικό.

Extra tip: Τα ίδια ισχύουν και για την φράση «Όλα γίνονται για κάποιον λόγο», αφού όπως μας έχει διδάξει η ζωή με τον πιο hardcore τρόπο, αυτό τον λόγο δεν θα τον μάθεις ποτέ.

Try To Stay Positive Linda Cardellini GIF from Trytostaypositive GIFs

Αποκωδικοποιώντας την απολυτότητα του toxic positivity

Η παραπάνω φράση είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα για να μάθεις να ξεχωρίζεις την υγιή αισιοδοξία από την... επικίνδυνη. «Όλα γίνονται για κάποιον λόγο», λοιπόν, όμως η λέξη «όλα» ποιες καταστάσεις περιλαμβάνει; Γιατί προσωπικά δεν βρίσκω κανέναν λόγο να κακοποιούνται ανήλικα κορίτσια, να χάνει μία μητέρα το βρέφος που κυοφορεί εννέα μήνες κατά τη διάρκεια της γέννας, να βρίσκεται ένα μικρό παιδί στο τελευταίο στάδιο του καρκίνου. Μπορεί οι συγκεκριμένες περιπτώσεις να είναι ιδιαίτερα δραματικές, όμως δεν παύουν να είναι αληθινές και να υπάρχουν άνθρωποι που τις κουβαλούν μαζί τους στην καθημερινότητά. Μέσα από αυτά μπορείς να διακρίνεις πόσο πλασματικές και αλματώδεις είναι οι γενικεύσεις του toxic positivity, που στον «βωμό» μίας επιφανειακής αισιοδοξίας μπορούν να τσουβαλιάσουν και να αναιρέσουν τα πάντα. Ακριβώς για αυτό, να είσαι επιφυλακτική όταν ακούς τους άλλους να ξεστομίζουν με ευκολία, λέξεις όπως «πάντα», «ποτέ», «όλοι», «κανείς», γιατί σημαίνει πως από αυτό το σύνολο, υπάρχουν αρκετοί –ίσως και εσύ- που αποτελούν την εξαίρεση.

Duh GIF from Britneyspears GIFs

Κλείνοντας, μπορεί η αισιοδοξία να είναι ένα βασικός πυλώνας για έναν υγιή τρόπο ζωής, όμως το να έχουμε επίγνωση του εαυτό μας και των βαθύτερων αναγκών του, είναι πολύ πιο σημαντικό και εκεί είναι που χρειάζεται να εστιάσουμε. Γιατί όσο μεγαλύτερη κατανόηση δείχνουμε σε εμάς, τόσο πιο εύκολο θα είναι να ισορροπήσουμε τα συναισθήματα και την ίδια μας την ζωή.