Μια λιγότερο εμφανής αλλά πολύ επώδυνη μορφή κακοποίησης στις σχέσεις των ανθρώπων

Ερμιόνη Σαρρή
Μια λιγότερο εμφανής αλλά πολύ επώδυνη μορφή κακοποίησης στις σχέσεις των ανθρώπων

Η συμπεριφορά μας μπορεί να οδηγεί σε κακοποίηση χωρίς να το καταλαβαίνουμε απόλυτα και τότε παρατηρούνται τα σημάδια της λεγόμενης παθητικό-επιθετικής προσωπικότητας.. Όταν κάποιος χτυπάει ή βρίζει, ξέρει ότι κακοποιεί και ο δέκτης αυτών γνωρίζει ομοίως ότι κακοποιείται, άρα είναι προφανές και εύκολο να παρατηρηθεί. Η κακοποίηση όμως που δεν είναι τόσο εμφανής αλλά αντιθέτως δυσδιάκριτη και κεκαλυμμένη ή μασκαρεμένη από πράξεις που φαίνονται φυσιολογικές, σε στιγμές αγάπης και φροντίδας, είναι επώδυνη. Και ένας άνθρωπος με στοιχεία παθητικοεπιθετικής συμπεριφοράς, κινείται σε στα πλαίσια αυτής της μορφής κακοποίησης.

Αυτή η συμπεριφορά πηγάζει από την ανικανότητα του ατόμου να εκδηλώσει τον θυμό του με συναισθηματικά υγιή τρόπο. Τα συναισθήματα του μπορεί να είναι τόσο καταπιεσμένα που ούτε καν μπορεί να συνειδητοποιήσει ότι είναι θυμωμένος ή ότι αισθάνεται μνησικακία. Μπορεί να κάνει πολλά άτομα γύρω του να νοιώσουν ότι χάνουν το μυαλό τους και εκείνος να απογοητεύεται με την συμπεριφορά τους. Λόγω της απώλειας επίγνωσης των συναισθημάτων του, συχνά αισθάνεται ότι οι άλλοι τον παρεξηγούν ή έχουν παράλογες προσδοκίες από αυτόν.

Ενδείξεις παθητικοεπιθετικής συμπεριφοράς

  • Αμφιθυμία: Όπως ακούμε συχνά, οι πράξεις μιλάνε καλύτερα από τα λόγια. Και αυτή η φράση απεικονίζεται εκπληκτικά στο διφορούμενο στοιχείο που εμφανίζει ένας άνθρωπος με παθητικοεπιθετικές συμπεριφορές. Σπανίως εννοεί αυτό που λέει ή λέει αυτό που θέλει οι άλλοι να καταλάβουν. Ο καλύτερος κριτής του συναισθήματος του για κάποιο ζήτημα, είναι η συμπεριφορά του. Δεν συνηθίζει να πράττει αν δεν έχει πρώτα προκαλέσει άγχος και ένταση στον χώρο μέσω του διφορούμενου τρόπου του στην επικοινωνία.
  • Λήθη: Αυτό που κάνει συχνά είναι αποφεύγει την λήψη ευθύνης μέσω της `αφηρημάδας`. Πόσο καλό είναι αυτό ? Δεν υπάρχει πιο εύκολος τρόπος να τιμωρήσεις κάποιον από το να ξεχάσεις το δείπνο που είχατε κανονίσει, ή τα γενέθλιά του ή ακόμα καλύτερα, μια επέτειο.
  • Κατηγορία: Δεν πιστεύει ότι ευθύνεται ποτέ για τις πράξεις του. Αν δεν φταις εσύ, τότε κάτι θα συνέβη στην δουλειά του, η κίνηση στο δρόμο προς το σπίτι, ή ο αργός υπάλληλος σε μια δημόσια υπηρεσία. Δεν κάνει ποτέ λάθη ο ίδιος ενώ όλοι γύρω του κάνουν πάντοτε και πρέπει όλοι αυτοί να τιμωρηθούν.
  • Απουσία θυμού: Μπορεί να μην εκδηλώσει ποτέ τον θυμό του. Κάποιοι είναι χαρούμενοι με ό,τι κι αν θελήσεις. Φαινομενικά πάντα! Η παθητικοεπιθετικοτητα στην συμπεριφορά του μπορεί να υποδηλώνει κάτι που ίσως να έχει μάθει από παιδί, ότι δηλαδή ο θυμός δεν είναι ένα αποδεκτό συναίσθημα. Οπότε περνάει όλη του την ζωή συσσωρεύοντας θυμό, διατηρώντας τον, και μετά ξεσπά σε κάποιον ανεξέλεγκτα.
  • Φόβος για εξάρτηση: Από τον τρόμο του μην τυχόν και μείνει μόνος, προσκολλάται σε σένα με τρόπο εξουσιαστικό σε μια προσωπική του μάχη με την εξάρτηση. Απ` την μία θέλει να σε πείσει ότι δεν σε έχει ανάγκη και την ίδια στιγμή κολλάει πάνω σου περισσότερο από όσο αντέχει να παραδεχτεί. Οι σχέσεις μπορεί να γίνουν πεδία μάχης, όπου εκείνος νοιώθει ότι κερδίζει μόνο όταν καταφέρνει να σου αντισταθεί στην ανάγκη του για στήριξη από εσένα.
  • Φόβος για οικειότητα: Συχνά δυσκολεύεται σημαντικά να εμπιστευτεί. να δώσει την εμπιστοσύνη του. Γι` αυτό στερείται την οικειότητα στις σχέσεις του. Μπορεί να κάνετε σεξ αλλά σπάνια έρωτα και όταν αισθάνεται ότι θα δεθεί μαζί σου, η τιμωρία σου θα είναι να σου στερήσει το σεξ.
  • Σκόπιμη παρεμπόδιση: Θέλεις κάτι από αυτόν τον άνθρωπο ; Αν ναι, ετοιμάσου να το περιμένεις ή ίσως να μην το πάρεις και ποτέ. Είναι σημαντικό για εκείνον να μην γίνει το δικό σου. Μπορεί να φέρεται σαν ότι είναι σημαντικό για εκείνον να σου δώσει αυτό που θέλεις, αλλά σπανίως θα φτάσει στο σημείο να στο δώσει. Μπορεί να νοιώθεις ότι ζητάς πολλά, και είναι αυτό ακριβώς που θέλει να σε κάνει να νοιώσεις.
  • Θυματοποίηση: Έχει έντονη την αίσθηση ότι τον αδικούν. Αν συγχυστείς επειδή αργεί συνεχώς, προσβάλλεται διότι πάντοτε έχει στο μυαλό του ότι άλλος έφταιγε που καθυστέρησε. Είναι πάντα το αθώο θύμα των παράλογων προσδοκιών σου, ένα υπερφορτωμένο από δουλειά αφεντικό ή αυτός ο αργός υπάλληλος στην δημόσια υπηρεσία.
  • Αναβλητικότητα: Πιστεύει ότι οι προθεσμίες ισχύουν για όλους εκτός αυτού. Κάνει πράγματα στο δικό του χρονοδιάγραμμα και επικρίνει όποιον προσδοκεί κάτι διαφορετικό από αυτόν.

Οι ανάγκες του είναι να σχετίζεται με άτομα στων οποίων τις προσδοκίες μπορεί να αντιστέκεται γι` αυτό και συνήθως έλκεται από εξαρτώμενα και με χαμηλή αυτοεκτίμηση άτομα, καθώς σε αυτούς μπορεί να δικαιολογηθεί με μεγάλη ευκολία για τις ακατάλληλες συμπεριφορές του. Δεν τηρεί συμφωνίες και υποσχέσεις που δίνει, βάζει σε 2η μοίρα κάθε «υποχρέωση» της σχέσης ενώ θα το κάνει να φανεί σαν να είναι πνιγμένος αλλά πολύ τρυφερός σύντροφος. Το στενάχωρο είναι ότι μπορεί να σε κάνει να πιστέψεις ότι σε αγαπάει και σε θαυμάζει, ένας άνθρωπος που την ίδια στιγμή δεν έχει την ικανότητα να δημιουργήσει μια συναισθηματική σχέση με όποιον άνθρωπο.

Αγνοεί προβλήματα στην σχέση, βλέπει τις καταστάσεις μέσα από την δική του αίσθηση της πραγματικότητας, κι αν πιεστεί να διαχειριστεί τα προβλήματα θα αποσυρθεί εντελώς από την σχέση και από σένα. Θα αρνηθεί τις αποδείξεις ότι έκανε λάθος, θα διαστρεβλώσει αυτό που ξέρεις ότι αληθεύει ώστε να κολλάει στο σχέδιό του, θα μειώσει την σημασία ή θα πει ψέματα ώστε η δική του εκδοχή της αλήθειας να μοιάζει πιο λογική. Θα πει κάτι, θα κάνει κάτι άλλο και μετά θα αρνηθεί ότι είπε αρχικά το πρώτο. Δεν λέει τις ανάγκες και τις επιθυμίες του ξεκάθαρα, και περιμένει ο άλλος να διαβάσει το μυαλό του και να καλύψει τις ανάγκες του. Αυτό που υποστηρίζει είναι ότι αν ο άλλος τον αγαπούσε, θα ήξερε τις ανάγκες και τις επιθυμίες του. Δεν μοιράζεται πληροφορίες που αφορούν τα συναισθήματά του, το εγώ του είναι εύθραυστο, και δεν μπορεί να δεχτεί την παραμικρή κριτική, οπότε γιατί να ξέρουν οι άλλοι τί σκέφτεται ή τί αισθάνεται ; Απαγορεύεται να εκμυστηρευτεί αυτή την πληροφορία και οι άλλοι να τον κρίνουν.