Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός για ένα Βιώσιμο Σύστημα Υγείας

Μεγάλο ενδιαφέρον αλλά και λύσεις για την επόμενη ημέρα του συστήματος υγείας προέκυψαν από τη διαδικτυακή συζήτηση που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 25 Νοεμβρίου μετά από πρωτοβουλία του Συνδέσμου Ανωνύμων Εταιρειών και ΕΠΕ με την υποστήριξη της INTERAMERICAN, της Philips και της Deloitte Ελλάδος. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στον ψηφιακό μετασχηματισμό του συστήματος υγείας μέσα από τις σύγχρονες λύσεις και εφαρμογές της τεχνολογίας, που θα ωφελήσουν τους πολίτες, τους παρόχους υγείας αλλά και το κράτος. Ο διάλογος προβλήθηκε σε live streaming μέσω του YouTube channel του cnn.gr.

Στην επίκαιρη συζήτηση, που συντόνισαν οι δημοσιογράφοι του CNN Greece, Νατάσσα Σπαγαδώρου και Δημήτρης Μαλλάς, με τη συμβολή του Προέδρου του Συνδέσμου Ανωνύμων Εταιρειών και ΕΠΕ, Σίμου Αναστασόπουλου, συμμετείχαν σημαντικά πρόσωπα από θέση ευθύνης στην κυβέρνηση, την τοπική αυτοδιοίκηση, τον ασφαλιστικό κλάδο και τον τομέα της τεχνολογίας υγείας. Η σύνθεση των συνομιλητών απέδωσε υλοποιήσιμες λύσεις αλλά και πρακτικές που έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή για τη βιωσιμότητα του τομέα της Υγείας.

Το έναυσμα της συζήτησης στο πλαίσιο της πρώτης θεματικής για «Βιώσιμα Συστήματα Υγείας και την εμπειρία διαχείρισης της κρίσης» έδωσε ο Προέδρος του Συνδέσμου Ανωνύμων Εταιρειών και ΕΠΕ, Σίμος Αναστασόπουλος, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Χρειάζεται ένας ριζικός επανασχεδιασμός του συστήματος υγείας ο οποίος θα πρέπει να στηρίζεται στα νέα εργαλεία, στις ηλεκτρονικές και ψηφιακές υπηρεσίες και στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Αυτό αποτελεί καθοριστική επιλογή, κατά την οπτική της επιχειρηματικής κοινότητας που δραστηριοποιείται στον τομέα, για τον σχεδιασμό ενός νέου συστήματος υγείας - μάλιστα υποστηρίζεται από την χρηματοδότηση της ΕΕ. Είναι η στιγμή να βάλουμε, πλέον, τις βάσεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό στον χώρο της υγείας».

Στη συνέχεια, ο υφυπουργός Υγείας, Βασίλης Κοντοζαμάνης, μίλησε για την εξελισσόμενη υγειονομική κρίση, την αντιμετώπισή της, την επόμενη ημέρα στο σύστημα υγείας αλλά και τις συνέργειες του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα. Όπως επεσήμανε: «Η χώρα μας έχει πρωτοπορήσει σε ψηφιακές εφαρμογές και τηλεματική. Οι ψηφιακές υπηρεσίες έρχονται να βελτιώσουν, κυρίως, την καθημερινή επαφή του πολίτη με το σύστημα υγείας και να καταστήσουν πιο αποδοτικό το σύστημα, ώστε να είναι βιώσιμο». Ο υφυπουργός τόνισε ότι «στην εξέλιξη της πανδημίας αποκτήσαμε τεράστια εμπειρία και γνώση αλλά ταυτόχρονα καταφέραμε, σε μικρό χρονικό διάστημα, να ξεπεράσουμε στρεβλώσεις και ελλείψεις του παρελθόντος και να υλοποιήσουμε πιο νωρίς έργα τα οποία ήταν στον προγραμματικό μας λόγο, όπως για παράδειγμα η άυλη συνταγογράφηση». Παρατήρησε ότι από τον Ιούλιο έως και σήμερα το σύστημα υγείας άνοιξε περισσότερες από 410 Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. «Είδαμε πως μπορεί να ανταποκριθεί έγκαιρα στις νέες συνθήκες το σύστημα, υπό πίεση. Όταν μιλάμε για ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας, θα πρέπει να εννοείται ότι ο στόχος του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα είναι κοινός: να διασφαλίσουμε την υγεία των πολιτών. Γνωρίζουμε τί χρειάζεται να κάνουμε και θα το κάνουμε!» κατέληξε ο κ. Κοντοζαμάνης.

Εξίσου σημαντική ήταν και η συμβολή στη συζήτηση και του καθηγητή Υγιεινής και Επιδημιολογικής ΕΚΠΑ, Γκίκα Μαγιορκίνη. Ο καθηγητής αναφέρθηκε ειδικότερα στην πανδημία, την αντιμετώπιση των συνεπειών και τις εκτιμήσεις για τη συνέχεια: «Το δεύτερο κύμα της πανδημίας είναι δυσκολότερο, καθώς η θερμοκρασία μειώνεται και περνάμε από τους ανοικτούς στους κλειστούς χώρους. Το μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας έχει κρατήσει την επιδημία υπό έλεγχο, με εξαίρεση τη Βόρεια Ελλάδα. Το γεγονός αυτό, οφείλεται στην υπερμετάδοση του ιού περί τα μέσα του Οκτωβρίου» σημείωσε, λέγοντας για τα αναμενόμενα εμβόλια πως «έχουν περάσει από τις ίδιες διαδικασίες μελέτης με άλλα εμβόλια όσον αφορά στην ασφάλεια και έχουν εφαρμοστεί σε δεκάδες χιλιάδες εθελοντές, κάτι που δεν έχουμε δει να συμβαίνει με άλλα εμβόλια. Έχουμε πολλές μελέτες που αποδεικνύουν τόσο την ασφάλεια όσο και την αποτελεσματικότητα του εμβολίου. Αυτή τη στιγμή, παρατηρείται μείωση της μετάδοσης του ιού και με την έλευση των εμβολίων θα γίνουν πολλά βήματα μπροστά, ώστε να τον ξεπεράσουμε».
Την INTERAMERICAN εκπροσώπησαν ο Διευθύνων Σύμβουλος, Γιάννης Καντώρος και ο Γενικός Διευθυντής Ασφαλίσεων Ζωής & Υγείας και Πρόεδρος του EURAPCO Health Group, Γιώργος Βελιώτης. Ο κ. Καντώρος, μιλώντας για την επόμενη ημέρα του συστήματος υγείας, υπογράμμισε ότι το κόστος για την υγεία είναι αρκετά μεγάλο στην Ελλάδα. Όπως εξήγησε, «ένα μεγάλο μέρος του κόστους πληρώνεται απευθείας από την τσέπη του καταναλωτή και πρόκειται για δαπάνες που εκταμιεύονται κατά τη στιγμή της ανάγκης. Η χώρα μας αποτελεί εξαίρεση σε σύγκριση με τα προηγμένα ευρωπαϊκά κράτη και θα πρέπει να σχεδιάσουμε ένα πιο λειτουργικό σύστημα». Επισημαίνοντας την αναγκαιότητα συμπράξεων ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, είπε ότι «μόνο με συνεργασία μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στις ανάγκες του συστήματος και να αναβαθμίσουμε τον τομέα της πρωτοβάθμιας υγείας, που αυτή τη στιγμή είναι η αχίλλειος πτέρνα. Καταλύτης, φυσικά, σε αυτό θα είναι η αξιοποίηση της τεχνολογίας». Από την πλευρά του, ο κ. Βελιώτης τόνισε: «Με την πανδημία βγήκαν στην επιφάνεια οι σχεδιαστικές δυσλειτουργίες του συστήματος. Απαιτείται ένα νέο μοντέλο υγείας με περισσότερη πρωτοβάθμια περίθαλψη, εξειδίκευση και εστίαση στον ασθενή. Η ψηφιακή εποχή παρέχει τα κατάλληλα εργαλεία για να προχωρήσουμε στις απαραίτητες αλλαγές».

Στη δεύτερη θεματική ενότητα για την «Πρωτοβάθμια Υγεία, Ψηφιακή Τεχνολογία και Τηλεματική στην Υγεία» τοποθετήθηκε εκ μέρους του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ο υφυπουργός Γιώργος Γεωργαντάς, επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων: «Μέσα από την υγειονομική κρίση υπάρχουν κάποια οφέλη για τη χώρα. Ένα από αυτά, είναι τα άλματα που έγιναν σε όλη τη δημόσια διοίκηση σε σχέση με τις ψηφιακές υπηρεσίες, οι οποίες μπήκαν στη ζωή μας αποδεικνύοντας ότι η Ελλάδα μπορεί να ακολουθήσει τον μέσο όρο των ευρωπαϊκών χωρών σε επίπεδο ψηφιακών υπηρεσιών. Στον τομέα της υγείας καταφέραμε, σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας, την άυλη συνταγογράφηση η οποία αγκαλιάστηκε από εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας. Έχουμε πολλά σχέδια για το επόμενο διάστημα και το Ταμείο Ανάκαμψης στοχεύει στην υποστήριξη του ψηφιακού μετασχηματισμού. Ο φάκελος τους ασθενούς είναι ένα από αυτά τα σχέδια και έχει προγραμματιστεί να υλοποιηθεί με γρήγορα βήματα, από το ερχόμενο έτος». Μιλώντας για τη στόχευση από το υπουργείο, είπε ότι: «Πρέπει να γίνει σε δύο επίπεδα. Πρώτον, στην καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, όπου αυτό είναι εφικτό, με σκοπό τη μείωση των ασκόπων μετακινήσεων των ασθενών, την άσκοπη επανάληψη εξετάσεων και την αποφυγή διακίνησης χειρογράφων. Έτσι προστατεύεται ο ασθενής και εξοικονομείται πολύτιμος χρόνος για τους γιατρούς. Το δεύτερο επίπεδο στόχευσης πρέπει να αφορά στην αξιοποίηση της τεχνολογίας για νέες εφαρμογές τηλεϊατρικής». Ο υφυπουργός ενημέρωσε πως «σύντομα θα έχουμε τη δημοσιοποίηση της ψηφιακής βίβλου, η οποία θα περιγράφει τον προγραμματισμό για τα αναγκαία έργα και της απαραίτητες παρεμβάσεις σε κάθε τομέα. Σε συνεργασία με το εκάστοτε υπουργείο, η υλοποίηση αυτή θα μπορέσει να υποστηρίξει αυτό το μεγάλο “εθνικό στοίχημα” για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας».

Ακολούθως, ο Δημήτρης Παπαστεργίου, πρόεδρος ΚΕΔΕ και δήμαρχος Τρικκαίων, εστίασε στη σημασία της τηλεματικής στην υγεία, αναφερόμενος στο χαρακτηριστικό παράδειγμα της πόλης του. «Κατά τα τελευταία δύο χρόνια, στα Τρίκαλα είχαμε την ευκαιρία να εφαρμόσουμε ένα πρόγραμμα κυρίως για τους ηλικιωμένους ανθρώπους, που πάσχουν από άνοια και μέσω της τεχνολογίας να μπορέσουμε να κάνουμε τη διαβίωσή τους ακόμα καλύτερη. Το πρόγραμμα ονομάζεται ACTIVAGE και συμμετείχαν σε αυτό 50 εταίροι από όλη την ΕΕ. Μέσα από την ανάπτυξη της πλατφόρμας Internet of Things, τοποθετήσαμε στα σπίτια τους ανιχνευτές κίνησης, panic button, αισθητήρες θερμοκρασίας, καταγράφοντας με αυτό τον τρόπο τις καθημερινές τους συνήθειες. Αν κάποια μέρα, λοιπόν, άλλαζε κάτι στην καθημερινότητά τους το σύστημα αυτόματα μας έδινε ένα alert για να ειδοποιήσουμε τους δικούς τους ανθρώπους. Συνεπώς, αποδεικνύεται για ακόμα μια φορά ότι η τηλεφροντίδα είναι πολύ σημαντική αλλά και εύκολη στην εφαρμογή της» τόνισε.

Στον ίδιο θεματικό πυλώνα τοποθετήθηκε και ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Philips, Παναγιώτης Μπαράς, λέγοντας: «Η βασική έννοια του ψηφιακού μετασχηματισμού είναι το σύνολο όλων αυτών των λύσεων που προσφέρουν η πληροφορική υγείας και η τεχνολογία και μας επιτρέπουν να παρέχουμε βελτιώσεις στον τρόπο ζωής, στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια υγεία. Ως Philips, εκπροσωπούμε τους κατασκευαστές των λύσεων αυτών που κάνουν χρήση της τεχνητής και προσαρμοσμένης νοημοσύνης, λύσεων που βρίσκουν σταδιακά την εφαρμογή τους στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Είμαστε στην αρχή ακόμα του ταξιδιού αλλά αν υπάρξει η βούληση σε επίπεδο ατόμου και πολιτείας και σκληρή δουλειά από όλους μας, έχουμε την ευκαιρία να εκτελέσουμε ένα ποιοτικό άλμα και να βάλουμε την τεχνολογία στην υπηρεσία της υγείας, επιτυγχάνοντας την ποιοτική διαβίωση των πολιτών». Ο κ. Μπαράς υπογράμμισε χαρακτηριστικά: «Ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η τηλεϊατρική αλλάζουν τον τρόπο δουλειάς μας. Θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αποδεχτούμε και να αγκαλιάσουμε αυτή την αλλαγή για να την προχωρήσουμε μπροστά, βάζοντας όλα αυτά τα τεχνολογικά εργαλεία σε λειτουργία. Οι συνδιαμορφωτές των τεχνολογικών λύσεων έχουν τα μέσα αλλά και τη διάθεση να στηρίξουν τέτοια έργα με εκπαίδευση και με προώθηση αυτής της αλλαγής κουλτούρας στις ροές εργασίας. Αξίζει να επενδύσουμε, λοιπόν, στην εκπαίδευση καθώς αποτελεί το κλειδί για μπορέσουμε να βάλουμε τις λύσεις σε εφαρμογή».

Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η συνεισφορά του CEO Deloitte Ελλάδος, Δημήτρη Κουτσόπουλου, ο οποίος ανέλυσε τους λόγους που οδηγούν στον ψηφιακό μετασχηματισμό, τα οφέλη αλλά και τους κινδύνους. Όπως είπε: «Η πανδημία λειτούργησε ως επιταχυντής μιας νέας πραγματικότητας. Οι ασθενείς επιζητούν μια γέφυρα μεταξύ της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας περίθαλψης η οποία ακόμα και απομακρυσμένα θα μπορεί να κατευθύνει τον ασθενή στις υπόλοιπες βαθμίδες περίθαλψης χωρίς την υπερφόρτωση του συστήματος υγείας. Τηλεϊατρική, ηλεκτρονική συνταγογράφηση και ηλεκτρονικός φάκελος είναι οι αναγκαίες λύσεις για την βελτιστοποίηση της ποιότητας ζωής του ασθενούς αλλά και της προσβασιμότητας στο σύστημα υγείας. Τα οφέλη είναι σημαντικά και αφορούν τους ασθενείς, την πολιτεία αλλά και τους ίδιους τους παρόχους». Όπως επεσήμανε ο κ. Κουτσόπουλος, στην τηλεϊατρική παρατηρείται μείωση οδοιπορικών, εξοικονόμηση χρόνου, βελτίωση προσδόκιμου επιβίωσης και ποιότητας ζωής. Σε σχετική έρευνα που πραγματοποίησε η Deloitte στην Αμερική, προέκυψε ότι τα ιατρικά ζητήματα των ασθενών που αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία από την πρώτη τηλεσυνεδρία ανήλθαν στο 83%. Τα οφέλη για τους παρόχους υγείας είναι η βελτιωμένη παραγωγικότητα μέσω της εξοικονόμησης πόρων και η μείωση επανεισαγωγών στα νοσοκομεία, ενώ για την πολιτεία έχουμε αυξημένη πρόληψη υγείας πληθυσμού με χαμηλό κόστος και καλύτερη αντιμετώπιση των κρουσμάτων της πανδημίας. Τέλος, η χρήση των Big Data Analytics προσφέρει εξατομικευμένη και ακριβέστερη διάγνωση και θεραπεία για τον ασθενή, αναβαθμίζει την εμπειρία της περίθαλψης, βελτιώνει τη διαγνωστική ικανότητα, ενώ εξασφαλίζει αποτελεσματική θεραπεία για τον πάροχο και αυξημένη πρόληψη υγείας πληθυσμού για την πολιτεία. «Σαφώς και υπάρχουν κίνδυνοι, ρυθμιστικά εμπόδια, οικονομικοί περιορισμοί, δυσκολίες στην αποτελεσματική ψηφιοποίηση των δεδομένων του ασθενούς. Όμως, η εξέλιξη των τεχνολογιών μπορεί να τα μετριάσει όλα αυτά και με το παραπάνω» κατέληξε ο ομιλητής.

Κλείνοντας, οι Γιάννης Καντώρος και Γιώργος Βελιώτης τοποθετήθηκαν και στα θέματα της ψηφιακής τεχνολογίας και της τηλεματικής στην Υγεία. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της INTERAMERICAN, τόνισε: «Η προσθήκη ψηφιακών εργαλείων σε συνδυασμό με μια καλύτερη και πιο ορθολογική οργάνωση των πρωτοβάθμιων κέντρων φροντίδας θα αποφορτίσει το σύστημα και θα αυξήσει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, παρέχοντας πρόσβαση σε μεγαλύτερες ομάδες του πληθυσμού. Υπάρχουν πολλές εφαρμογές που αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη και καταλήγουν σε μια απλή αυτοδιάγνωση, απαντώντας σε κάποιες απλές ερωτήσεις – π.χ. μέσα από ένα κινητό τηλέφωνο ή έναν υπολογιστή, με υψηλό ποσοστό ακρίβειας. Έτσι, ο ασθενής μπορεί να καταλάβει αν αυτά τα συμπτώματα είναι σοβαρά και πρέπει να έρθει σε επαφή με έναν γιατρό. Συνεπώς, μειώνονται σε μεγάλο βαθμό οι αχρείαστες επισκέψεις σεις ιατρικές μονάδες». Αντιστοίχως, ο Γενικός Διευθυντής Ασφαλίσεων Ζωής & Υγείας INTERAMERICAN ανέφερε, μεταξύ άλλων: «Η υγεία θα είναι πάντα ανθρωποκεντρική και η σχέση με τον γιατρό θα είναι πάντα στον πυρήνα, όμως με την τηλεϊατρική και τα εργαλεία που ήδη υπάρχουν, θα μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά και να παρέχονται πιο ολοκληρωμένες υπηρεσίες υγείας. Η ψηφιακή εποχή θα βοηθήσει στην μείωση της γραφειοκρατίας και στην ενοποίηση του συστήματος υγείας που αυτή την στιγμή λειτουργεί αποσπασματικά. Ο χώρος της ασφάλισης θα πρέπει να εστιάσει περισσότερο στις εξωνοσοκομειακές καλύψεις και στις χρόνιες παθήσεις και αποτελεί ευκαιρία τόσο για το ιδιωτικό όσο και για τον δημόσιο τομέα».

Η πρωτοβουλία του Συνδέσμου Ανωνύμων Εταιριών και ΕΠΕ με την υποστήριξη της INTERAMERICAN, της Philips και της Deloitte Ελλάδος γι’ αυτόν τον διαδικτυακό διάλογο ολοκληρώθηκε με τους συνομιλητές να απαντούν σε ερωτήσεις, τις οποίες έθεσε το κοινό που παρακολουθούσε τη συζήτηση.

Παρακολουθείστε ολόκληρη τη συζήτηση στο YouTube Channel του CNN Greece