Το θέμα είναι να μπορείς να κοιμηθείς το βράδυ, μπορείς;

Το θέμα είναι να μπορείς να κοιμηθείς το βράδυ, μπορείς;

Ένα γράμμα για όλες εκείνες τις τοξικές καταστάσεις που σε κάνουν να νιώθεις αιχμάλωτη.

Γράφει η Νατάσσα Σχοινά

Δεν έχω αντοχή στις τοξικές καταστάσεις. Ποτέ μου δεν είχα. Κι αυτό είναι καθαρά θέμα επιλογής. Υπάρχουν άνθρωποι που όχι μόνο μπορούν να ζουν σε αυτές, αλλά τις προκαλούν. Οι λόγοι πίσω από αυτό δεν είναι το θέμα μας και δεν πρέπει να μας αφορούν. Τουλάχιστον όχι όταν η ψυχική μας υγεία βρίσκεται στον στόχο. Η πολυτιμότητά της είναι αδιαπραγμάτευτη ό,τι διάθεση και να έχει ο συνομιλητής ή γενικά ο απέναντί σου.

Εγώ, λοιπόν, τέτοιες περιστάσεις τις αντιμετώπιζα πάντα με πολύ συγκεκριμένους τρόπους. Αρχικά, προσπαθούσα να δω αν υπάρχει κάποια λύση. Αν μία παραγωγική συζήτηση θα έκανε τη διαφορά. Αν μία διαφορετική προσέγγιση των πραγμάτων θα είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Κοινώς, ενστικτωδώς μπαίνω σε fighter mode. Γιατί δε μ’ αρέσει να τα παρατάω και, όταν κάτι το αγαπάω πολύ, πασχίζω να το προστατεύσω.

Το καλό ή κακό -ανάλογα με την περίπτωση- είναι ότι προσεγγίζω το θέμα με τη λογική. Καλό γιατί πρόκειται για μία άγραφη, κοινή πεπατημένη με την οποία υποτίθεται ότι πορεύεται ο κόσμος. Κακό γιατί ο αποδέκτης ενδεχομένως να βηματίζει πάνω σε άλλα κριτήρια. Μία πιο προσωποποιημένη οπτική, την προώθηση των δικών του συμφερόντων, άγνοια, κ.α. Όμως, τελικά, το δίκιο είναι δίκιο και κανείς δεν μπορεί να το διαστρεβλώσει όσο και να προσπαθεί.

Δύσκολο πράγμα η δικαιοσύνη. Μια έννοια που σίγουρα σου δημιουργεί πολύ έντονα συναισθήματα. Σε άλλους περισσότερο, σε άλλους λιγότερο. Προσωπικά, είμαι λίγο ευερέθιστη με την έννοια του δικαίου. Εξ ου και η μειωμένη μου ανοχή για τοξικές καταστάσεις. Γιατί η δικαιοσύνη με την τοξικότητα συνήθως είναι ποσά αντιστρόφως ανάλογα. Δεν μπορώ να δεχτώ ότι κάποιος εσκεμμένα προσπαθεί να αδικήσει τον άλλον. Λάθη όλη κάνουμε και σαφώς είναι στο πρόγραμμα. Από αυτά μαθαίνουμε κι εξελισσόμαστε. Όταν, όμως, αυτό γίνεται κατ’ επανάληψη δεν πρόκειται περί τυχαίου, αλλά περί εσκεμμένου. Επιλέγει να αδικεί γιατί έτσι τον εξυπηρετεί ή γιατί έτσι έχει μάθει και έχει βολευτεί. Δεν ξέρω τι είναι χειρότερο και δεν είμαστε εδώ για να το κρίνουμε. Στο τέλος, μόνο εσένα μπορείς να ελέγξεις και μόνο για εσένα μπορείς να αποφασίσεις. Οι υπόλοιποι ας αναλάβουν τις ευθύνες του εαυτού τους. Ας δείξουν το πρόσωπο που θέλουν. Ας κάνουν το καλύτερο που μπορούν. Εσύ θα το κάνεις για εσένα. Δεν είσαι υποχρεωμένη να ανέχεσαι την κακία του διπλανού ούτε τις μηχανορραφίες του, ούτε, όμως, βγάζει κάπου το να αναλώνεσαι διαρκώς στα ίδια και στα ίδια. Ξέρεις ποιο είναι το καλύτερο; Να μην ασχολείσαι καθόλου μαζί του και να αφαιρείς τον εαυτό σου από την όποια τοξικότητα αγαπά να προωθεί με τον τρόπο που κρίνεις. Διαφορετικά, εσένα καταλήγεις να φθείρεις και να πληγώνεις.

Άλλωστε, μην ξεχνάς ότι δεν μπορείς να επιβάλλεις στον άλλον να σε «δει». Όποιος θέλει να σε «δει» θα σε «δει». Εσύ να ξέρεις ποια είσαι. Να παλεύεις καθημερινά για τις αξίες που σε αντιπροσωπεύουν. Να μην αφήνεις το άδικο αναπάντητο. Να θέτεις τα όριά σου. Να λες αυτό που πρέπει να πεις. Να υπερασπίζεσαι πρώτη εσύ τον εαυτό σου. Να μην αφήνεις κανένα να ορίζει την αξία σου. Ούτε τον φίλο. Ούτε τον σύντροφο. Ούτε τον συνάδελφο. Γιατί στο τέλος της ημέρας θα πέσεις να κοιμηθείς και δε θα μπορείς να το κάνεις.