Μήπως τελικά η φράση «είσαι έξυπνος» δεν είναι κοπλιμέντο;

Νάνσυ Μητσοστέργιου
Μήπως τελικά η φράση «είσαι έξυπνος» δεν είναι κοπλιμέντο;

Αν το έκαναν μάλλον ήταν λάθος

Κατά τη διάρκεια της παιδικής σου ηλικίας οι γονείς σου σίγουρα συνήθιζαν να σε επαινούν για τα ταλέντα και την εξυπνάδα σου. Αυτή η φιλοφρόνηση, αν και χρησιμοποιείται κυρίως για καλό λόγο και για να χτίσει την αυτοπεποίθηση ενός παιδιού, τώρα τίθεται υπό αμφισβήτηση από μερικές πρόσφατες μελέτες.

Μια από αυτές, που δημοσιεύτηκε στο Psychological Science, ανέλυσε τις επιπτώσεις που είχε στα παιδιά το να τα αποκαλούν «έξυπνα», ενώ μια άλλη, η οποία διεξήχθη από την ψυχολόγο Carol Dweck, μελέτησε την επίδραση του επαίνου στους μαθητές. Και οι δύο τελικά κατέληξαν στο συμπέρασμα πως αποκαλώντας τα παιδιά έξυπνα μπορεί στην πορεία της ζωής τους να τα κάνει διστακτικά στο να προσπαθήσουν να κάνουν πράγματα σε τομείς που δεν είναι καλοί. Αντίθετα θα προσπαθήσουν να κάνουν πράγματα που γνωρίζουν ήδη και που έχουν επαινεθεί ως καλοί σε αυτά.

Το New York Magazine μερικά χρόνια πριν ανέλυσε μια μελέτη που τέσταρε τη διαφορά μεταξύ του επαίνου ενός παιδιού για την εξυπνάδα του έναντι με αυτόν των προσπαθειών του. Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα παιδιά που πίστευαν ότι ήταν έξυπνα δεν αισθάνθηκαν την ανάγκη να καταβάλουν προσπάθεια στα θέματα που διακρίθηκαν. Αυτό εξηγεί γιατί πολλοί άνθρωποι (συμπεριλαμβανομένων των ενηλίκων) επιμένουν σε δραστηριότητες που είναι πιο εύκολες γι’ αυτούς και διστάζουν να δοκιμάσουν νέα πράγματα στα οποία μπορεί και να αποτύχουν.

Εάν είσαι λοιπόν, ο τύπος του ατόμου που στρέφεται μόνο προς αυτά που είναι καλός, μπορεί να οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο οι γονείς σου σε επαινούσαν ως παιδί.