Τα ανεκτίμητα πλεονεκτήματα του να αποδέχεσαι ότι δεν γνωρίζεις τίποτα
Αν μέχρι σήμερα θεωρούσες πως η σιγουριά που αισθάνεσαι για πράγματα, ανθρώπους και καταστάσεις, οφείλεται στο ότι είσαι διορατική, ήρθε ο καιρός να αναθεωρήσεις!
Πόσες φορές ξεκίνησες μία φράση, λέγοντας, «είμαι σίγουρη πως…»; Πόσες φορές ήσουν πράγματι σίγουρη ότι γνώριζες κάτι, πως μπορούσες να προβλέψεις τις κινήσεις κάποιου, με αποτέλεσμα να προσχεδιάσεις στρατηγικά τις δικές σου, προσπαθώντας να οδηγήσεις μία κατάσταση στην έκβαση που εσύ ήθελες; Και στην τελική, πόσες από αυτές τις φορές ήσουν λάθος ή στη χειρότερη περίπτωση, διαψεύστηκες παταγωδώς με τον πιο επώδυνο και απρόβλεπτο τρόπο; Πριν βιαστείς να σκεφτείς ότι σου κουνάω το δάχτυλο, να ξέρεις πως έχω βρεθεί στη θέση σου, ίσως περισσότερες φορές από όσες θα έπρεπε.
Τι με έκανε να αλλάξω τακτική και τρόπο σκέψης; Η σκληρή, αλλά αναγκαία σκέψη πως μάλλον δεν ξέρω τίποτα από όσα νομίζω πως ξέρω. Η σκέψη πως δεν μπορώ να είμαι για σίγουρη για κάτι, το γεγονός πως δεν ξέρω και δεν είναι στο χέρι μου να γνωρίζω τα πάντα, οπότε καλό θα ήταν αργά ή γρήγορα να συμφιλιωθώ με αυτήν την αυταπόδεικτη αλήθεια. Και το ότι μπόρεσα να το παραδεχθώ στον εαυτό μου, όχι μόνο με απελευθέρωσε από τις ενοχές που ένιωθα, όταν τα πράγματα εξελίσσονταν διαφορετικά, αλλά έδωσε στη ζωή μου άλλες διαστάσεις, την έκανε πιο συναρπαστική, carefree και σίγουρα, πολύ πιο ενδιαφέρουσα.
Πώς το μυαλό σου σε ξεγελάει με βεβαιότητες που είναι λανθασμένες
Αν μέχρι σήμερα θεωρούσες πως η σιγουριά που αισθάνεσαι για πράγματα, ανθρώπους και καταστάσεις, οφείλεται κυρίως στο ότι είσαι ευκολόπιστη, αφελής ή διορατική, μάλλον ήρθε ο καιρός να αναθεωρήσεις.
Βλέπεις, όλοι οι άνθρωποι είμαστε προγραμματισμένοι να νομίζουμε πως γνωρίζουμε τα πάντα, πως έχουμε αρκετές πληροφορίες ώστε να νιώθουμε και να είμαστε σίγουροι για αυτά. Κατά κάποιον τρόπο, το μυαλό μας δημιουργεί βεβαιότητες, οι οποίες δεν ισχύουν σε αρκετές -αν όχι πολλές- περιπτώσεις, αλλά συγχρόνως, μας προσφέρουν μία φαινομενική ασφάλεια ή για την ακρίβεια, την απατηλή ασφάλεια πως μπορούμε να προβλέψουμε τι θα συμβεί, οπότε έχουμε και τον έλεγχο μίας κατάστασης ή της ίδιας της ζωής μας.
Για να καταλάβεις τι εννοώ, θυμήσου απλώς κάθε worst-case scenario που πέρασε κάποια στιγμή από το μυαλό σου, αλλά ευτυχώς, δεν έγινε πραγματικότητα. Ωστόσο, έχεις αναρωτηθεί ποτέ πώς το μυαλό σου είναι τόσο σίγουρο ότι γνωρίζει αυτά που νομίζει πως ξέρει;
Καταρρίπτοντας τον «μύθο» της γνώσης κάνεις τον κόσμο σου μεγαλύτερο
Κακά τα ψέματα. Το να πιστεύεις πως ξέρεις κάτι και το να είσαι απόλυτα σίγουρη για αυτό, «σηκώνει» τοίχους, σε εγκλωβίζει σε μία και μόνο αλήθεια (τη δική σου), ενώ μικραίνει κάπως τον κόσμο που σε περιβάλλει. Όταν σκέφτεσαι πως ξέρεις τι πιστεύει η συνάδελφός σου για εσένα ή πώς θα κυλήσει το απόγευμα σου φεύγοντας από το γραφείο, στην πραγματικότητα πιθανολογείς και υποθέτεις, βασισμένη σε στοιχεία τα οποία επιβεβαιώνουν τις θεωρίες που σκαρφίζεται το μυαλό σου.
Κάπως έτσι, δημιουργείται ένας κύκλος, στον οποίον διαρκώς αναζητείς αποδείξεις για να καλύψεις πιθανά κενά στην ιστορία σου, ώστε να επιβεβαιώσεις τελικά στον εαυτό σου τις θεωρίες που δημιούργησες από μόνη σου. Για ποιον λόγο; Διότι αυτές οι θεωρίες σου δίνουν την ψευδαίσθηση πως μπορείς να είσαι σίγουρη, να νιώθεις ασφαλής και να κοιμάσαι ήσυχη, μέχρι τη στιγμή που αναπόφευκτα θα... πέσεις από τα σύννεφα.
«Εν οίδα ότι ουδέν οίδα» για μία πιο ξέγνοιαστη και συναρπαστική ζωή
Ξέρεις ποιο είναι το βασικό πρόβλημα με το να πιστεύεις ακράδαντα πως γνωρίζεις πράγματα; Το ότι δεν τα γνωρίζεις, το ότι πιθανότατα δεν ισχύουν αυτά που νομίζεις πως γνωρίζεις. Το να αποδεχθείς, λοιπόν, σαν άλλος Σωκράτης πως, «εν οίδα ότι ουδέν οίδα», μπορεί να είναι πολύ πιο ωφέλιμο, αφού όσα λιγότερα γνωρίζεις, τόσο πιο ελεύθερη και ξέγνοιαστη είσαι. Έτσι και αλλιώς, μόνο για τον εαυτό σου μπορεις να είσαι βέβαια και αυτό... παίζεται.
Αν συμφιλιωθείς με την ιδέα πως δεν ξέρεις, η ζωή σου θα αποκτήσει άλλες διαστάσεις, το «μονοπάτι» σου θα γίνει σταυροδρόμι, οι ορίζοντες του μυαλού σου θα διευρυνθούν, οι πιθανότητες θα έρθουν με το μέρος σου, ενώ εσύ θα αρχίσεις να ανακαλύπτεις, αντί να αναζητάς επιβεβαιώσεις για πράγματα που νομίζεις πως ξέρεις.
Τα πλεονεκτήματα του να μην γνωρίζεις και να αποδέχεσαι συνειδητά πως δεν γνωρίζεις, είναι αμέτρητα. Βλέπεις, όταν νομίζεις ότι ξέρεις, περιορίζεσαι σε αυτό που νομίζεις πως ξέρεις και στερείς από τον εαυτό σου το σπουδαίο δικαίωμα της αμφισβήτησης.
Κλείνοντας, αν δεν ξέρεις πώς να αλλάξεις τον τρόπο σκέψης σου, σκέψου απλώς πως οι αρνητικές προβλέψεις που έχεις συνηθίσει να κάνεις, είναι συνήθως βασισμένες στον φόβο σου, αλλά και τις βεβαιότητες που δημιουργεί το μυαλό σου, σε μία προσπάθεια να σε προστατέψει από κάτι. Ωστόσο, μην ξεχνάς πως όσο σίγουρη και αν σε κάνουν να αισθάνεσαι, δεν παύουν να είναι μόνο σκέψεις τις οποίες δημιουργεί το μυαλό σου και όχι γεγονότα.
