Πέντε γυναίκες φωτογράφοι που πρέπει οπωσδήποτε να γνωρίζεις!

Αν σε ρωτούσε κάποιος ποιοι είναι οι πρώτοι φωτογράφοι που σου έρχονται στο μυαλό, σίγουρα ονόματα όπως Henri Cartier Bresson, Steve McCurry, Richard Avedon, William Eggleston θα ήταν αυτά που θα κατάφερνες να ανακαλέσεις. Τι γίνεται όμως με τις αξιοσημείωτες γυναίκες φωτογράφους; Μάλλον αυτό που γίνεται πάντα, τόσο στην τέχνη όσο και στην επιστήμη. Θα μεγαλουργούν στην αφάνεια, μέχρι ο χρόνος και η ιστορία να τις δικαιώσει και να τους δώσει το μερίδιο της υστεροφημίας που τους αναλογεί. Παρότι ίσως δεν είναι ευρέως γνωστό, η φωτογραφία για πολλά πολλά χρόνια αποτελούσε μία «βιομηχανία» κατά κύριο λόγο ανδροκρατούμενη. Αν αναρωτιέσαι γιατί, αρκεί να σκεφτείς πόσο δύσκολο ήταν πριν μερικές δεκαετίες μία γυναίκα να σπουδάζει, να ασχολείται με κάτι πέρα από τα οικοκυρικά και να κυκλοφορεί μόνη της χωρίς τη συνοδεία του μπαμπά, του αδερφού ή του συζύγου της.

Ωστόσο, μέσα σε αυτόν τον μακρύ κατάλογο που αποτελείται από άνδρες φωτογράφους, υπάρχει μία εξίσου μεγάλη λίστα γυναικών, οι οποίες όχι μόνο μπόρεσαν να αποτυπώσουν με αριστουργηματικό τρόπο ό,τι συνέβαινε γύρω τους, αλλά μέσα από τις εικόνες τους, έδωσαν έναν νέο τρόπο δημιουργικής αφήγησης, άλλαξαν και διαμόρφωσαν μία για πάντα την έννοια της φωτογραφίας.

Παρακάτω ακολουθεί μία σύντομη λίστα με μερικές από τις σημαντικότερες γυναίκες φωτογράφους που πρέπει οπωσδήποτε να γνωρίζεις!

Her majesty Annie Leibovitz

Το «Annie Leibovitz» είναι ένα όνομα που πιθανότατα έχεις ακούσει πολλές φορές στο παρελθόν και όχι άδικα, αφού αυτή τη στιγμή θεωρείται ένα ζωντανός θρύλος, η σημαντικότερα ίσως φωτογράφος της εποχής μας. Γεννημένη το 1949 στο Κονέκτικατ, δεν άργησε να ανακαλύψει την καλλιτεχνική της «φλέβα» ασχολούμενη αρχικά με τη μουσική και έπειτα με τη φωτογραφία. Το 1970 ξεκινάει την καριέρα της ως φωτογράφος στο περιοδικό Rolling Stone, ενώ ακολουθούν το Vanity Fair, η Vogue και τα εμβληματικά ημερολόγια της Pirelli το 2000 και το 2016. Αυτό που την έκανε να ξεχωρίσει από κάθε άλλο φωτογράφο, πέρα από το γεγονός ότι ήταν ο τελευταίος άνθρωπος που φωτογράφισε τον Lennon πέντε ώρες πριν τη δολοφονία του, είναι το γεγονός πως διαθέτει την ικανότητα να εμπλέκει το υποκείμενο της φωτογραφίας με το έργο της, κάνοντας το καρέ το «φυσικό περιβάλλον» του εικονιζόμενου, αναδεικνύοντας συγχρόνως και βαθύτερα χαρακτηριστικά του ατόμου.

Ο θαυμαστός κόσμος της Diane Arbus

Η Diane Arbus, παρότι μίας εντελώς διαφορετικής σχολής από τη Leibovitz, θεωρείται από πολλούς η προκάτοχος της τελευταίας στον «θρόνο» της φωτογραφίας και μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του περασμένου αιώνα. Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη στις 14 Μαρτίου του 1923 μέσα σε μία εύπορη οικογένεια και μεγάλωσε σε ένα αποστειρωμένη περιβάλλον περιτριγυρισμένη κυρίως από νταντάδες. Άργησε να ανακαλύψει το μεγάλο ταλέντο της στη φωτογραφία ενώ, αφορμή υπήρξε μία φωτογραφική μηχανή που έλαβε δώρο από τον σύζυγό της Allan λίγο μετά τον γάμο τους, καθώς και τα μαθήματα που παρακολούθησε πλάι στον φωτογράφο Berenice Abbott. Το 1946 μαζί με τον Allan δημιουργούν την επιχείρηση «Diane & Allan Arbus», στην οποία εκείνη ως στυλίστρια και εκείνος ως φωτογράφος δημιουργούν editorial μόδας. Στα τριάντα είναι πλέον μία διακεκριμένη φωτογράφος της καλής κοινωνίας, αλλά αυτό που πραγματικά την ενδιαφέρει είναι να φωτογραφίζει ανθρώπους περιπλανόμενους, ανθρώπους του περιθωρίου χωρίς κανείς να το γνωρίζει αφού όλα τα περιοδικά απορρίπτουν αυτή της την καλλιτεχνικήπλευρά. Το 1971 νικημένη πλέον από την κατάθλιψη, βάζει τέλος στη ζωή της, γεγονός που στάθηκε αφορμή να έρθει στην επιφάνεια το ουσιαστικό και αληθινό φωτογραφικό της έργο για το οποίο κόσμος τη θαυμάζει μέχρι και σήμερα.

H Dorothea Lange των απόρων

Ιδιαίτερη περίπτωση και αυτή της Dorothea Lange, η οποία ως ρεπόρτερ κατάφερε να αποτυπώσει όσο κανείς την οικονομική ύφεση του 20ού αιώνα. Γεννήθηκε στο Νιού Τζέρζι στις 26 Μαίου του 1895 και η ενασχόλησή της με τη φωτογραφία ξεκίνησε μετά τη φοίτησή της στο κολλέγιο θηλέων Wadleigh, όταν μπήκε ως φοιτήτρια στο Columbia. To 1918, παρέα με μία φίλη της εγκαταλείπει την Αμερική με σκοπό να γυρίσει τον κόσμο αλλά εξαιτίας μίας ληστείας αποφασίζει να μείνει στο Σαν Φρανσίσκο, όπου και ξεκινάει να εργάζεται ως υπάλληλος σε φωτογραφείο. Εκεί γνωρίζει έναν επενδυτή ο οποίος τη βοηθάει να ανοίξει το δικό της κατάστημα. Παρότι το βασικό της εισόδημα προερχόταν φωτογραφίζοντας την ελίτ της περιοχής, η Lange προτιμούσε να φωτογραφίζει στο δρόμο, καταγράφοντας την εξαθλίωση των άπορων εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Ένα μάλιστα από τα χαρακτηριστικότερα έργα της είναι αυτό που κοσμεί το εξώφυλλο από το βιβλίο του John Steinbeck «Τα σταφύλια της οργής» και μπορείς να δεις παρακάτω.

Το πολλαπλό είδωλλο της Cindy Sherman

Αδιαμφισβήτητη είναι και η προσφορά της Cindy Sherman στη σύγχρονη τέχνη, της Αμερικανίδας φωτογράφου με τα «χίλια» πρόσωπα, όπως πολλοί την έχουν χαρακτηρίσει. Γεννήθηκε τον Ιανουάριο του 1954 και καθιερώθηκε στα εικαστικά μέσω των αυτοπροσωπογραφιών της, οι οποίες αναπαριστούσαν φανταστικούς γυναικείους χαρακτήρες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το έργο της «Complete Untitled Film Stills», όπου η ίδια υποδύεται διαφορετικούς στερεοτυπικούς ρόλους γυναικών όπως αυτοί αναπαρίστανται σε ταινίες και b movies της εποχής των 50’s και των 60’s, στηλιτεύοντας έτσι όχι μόνο την αντιμετώπιση των κινηματογραφικών στούντιο απέναντι στις γυναίκες, αλλά και μίας ολόκληρης κοινωνίας. Αργότερα, μέσα στα 80’s η Sherman εμπλουτίζει τις εικόνες της με περισσότερο χρώμα, εστιάζοντας ταυτόχρονα στον φωτισμό αλλά και τις εκφράσεις του προσώπου. Αυτό που έχει σημασία να κρατήσουμε από την περίπτωσή της, δεν είναι μόνο το γεγονός πως εδώ και 35 χρόνια μπορεί και είναι ταυτόχρονα μοντέλο, φωτογράφος, στυλίστας, φωτιστής και οτιδήποτε χρειάζεται μία άρτια λήψη, αλλά το γεγονός πως δεν σταματάει να βγάζει «γλώσσα» σε όλα αυτά που της τη «δίνουν» ακόμη και στα 65 της.

Η τρυφερή ειλικρίνεια της Nan Goldin

Γεννημένη στις 12 Σεπτεμβρίου του 1953, η Αμερικανίδα φωτογράφος Nan Goldin είναι κυρίως γνωστή για τα αυτοβιογραφικά-ημερολογιακά, άλλοτε τρυφερά και άλλοτε σκληρά καρέ της. Σε κάθε περίπτωση καμία φωτογραφία της δεν γίνεται να περάσει απαρατήρητη από το θεατή. Η αυτοκτονία της μεγαλύτερης αδερφής της Barbara όταν η Nan ήταν μόλις έντεκα, υπήρξε ίσως ο καθοριστικός παράγωντας που πριν ακόμη κλείσει τα 15 την οδήγησε να φύγει από το σπίτι της, να κάνει χρήση ναρκωτικών και να έχει σεξουαλικές σχέσεις με άντρες μεγαλύτερης ηλικίας. Η πρώτη της επαφή με τη φωτογραφική μηχανή γίνεται το 1968, την οποία και χρησιμοποιεί για να αποτυπώσει την επαφή της με τους άλλους ανθρώπους, ανθρώπους που η ίδια θεωρούσε μία προέκταση της οικογένειάς της. Η σημαντικότερη και πιο παραγωγική της περίοδος βέβαια, ξεκινά μετά το τέλος της φοίτησής της στο School of the Museum of Fine Arts της Βοστόνης, όπου αποφασίζει να μετακομίσει στη Νέα Υόρκη και εκείνη να καταγράψει όλη την post-punk, new-wave μουσική σκηνή, δημιουργώντας έτσι το επικό και αρκετά σκληρό φωτογραφικό άλμπουμ «The Ballad of Sexual Dependence», το οποίο με την αποστομωτική του ειλικρίνεια «σφράγισε» για πάντα το όνομα της Golding στην ιστορία της φωτογραφίας.