Μήπως είσαι θύμα mobbing και δεν το γνωρίζεις;

Νάνσυ Μητσοστέργιου
Μήπως είσαι θύμα mobbing και δεν το γνωρίζεις;

Τι είναι το mobbing;

Μερικές φορές γνωστές ως «ομαδικός εκφοβισμός», το mobbing στο χώρο εργασίας περιλαμβάνει ομάδες ανθρώπων που στοχεύουν έναν συνάδελφο για απομόνωση, ταπείνωση και επιθετικότητα. Ο αντίκτυπος στους στόχους του mobbing, καθώς και στην ίδια την επιχείρηση, μπορεί να είναι σοβαρός. Οι ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων θα πρέπει να γνωρίζουν τα σημάδια της ταραχής και να λαμβάνουν μέτρα για την ανάπτυξη ενός υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος.

Το Mobbing είναι η ψυχική κακοποίηση που διαδραματίζεται στο εργασιακό περιβάλλον των υπαλληλικών επαγγελμάτων, μια έντονα βιωματική μορφή συναισθηματικού-ηθικού προπηλακισμού που επιτελείται μέσω της στοχοποίησης ενός συνήθως ατόμου από τους ανωτέρους/-ες του και η οποία είναι πολύ πιο δύσκολο ν’ αποδειχτεί σε σχέση με τη σωματική της εκδοχή (Βullying) λόγω έλλειψης «χειροπιαστών» στοιχείων. Το Mobbing μπορεί επίσης να προσδιοριστεί κι ως ένα «υπόγειο» είδος εκφοβισμού που μπορεί μεν να μην αφήνει σωματικά ίχνη, οδηγεί ωστόσο σε έντονα συμπτώματα ψυχοσωματικής κατάρρευσης που αντικατοπτρίζουν την οδύνη που προκαλείται στο άτομο που το υφίσταται από τη συστηματική έκθεσή του σε ανταγωνιστικές και ταπεινωτικές συμπεριφορές.

Οι συγκρούσεις στο χώρο εργασίας βέβαια δεν είναι κάτι νέο. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η υγιής σύγκρουση μπορεί να είναι επωφελής για έναν επιχειρηματικό οργανισμό. Μερικές φορές, ωστόσο, η σύγκρουση μπορεί να πάρει μια απαίσια στροφή όταν ένας εργαζόμενος ξεκινά μια εκστρατεία ψυχολογικής τρομοκρατίας εναντίον άλλου υπαλλήλου. Όσο πιο ενοχλητικός είναι ο ατομικός εκφοβισμός, τόσο χειρότερη μπορεί να γίνει η κατάσταση όταν ο υπάλληλος που ασκεί το mobbing ζητά τη βοήθεια άλλων συναδέλφων που επίσης εκφοβίζουν, εξευτελίζουν και παρενοχλούν τον στόχο.

Οι τακτικές του Mobbing μπορεί να περιλαμβάνουν:

#1. Λεκτική επιθετικότητα
Οι εκφοβιστές στο χώρο εργασίας συχνά είναι λεκτικά επιθετικοί προς τους στόχους τους. Η επιθετικότητα μπορεί να έχει τη μορφή βρώμικου ή δυσάρεστου τόνου όταν μιλάει στο θύμα. Επιπλέον, ο στόχος μπορεί να υποστεί προσβολές και σαρκαστικές παρατηρήσεις. Η λεκτική επιθετικότητα μπορεί να περιλαμβάνει και σεξουαλική παρενόχληση.

#2. Φυσική επιθετικότητα
Το mobbing μερικές φορές κλιμακώνεται σε φυσική επιθετικότητα. Ενώ οι εκφοβιστές στο χώρο εργασίας σπάνια χρησιμοποιούν σωματική επιθετικότητα, επειδή φοβούνται ότι θα αντιμετωπίσουν ποινικές κατηγορίες, μπορεί να συμβεί εάν οι δράστες έχουν λόγο να πιστεύουν ότι δεν θα υποστούν επιπτώσεις.

#3. Κουτσομπολιό και συκοφαντία
Οι επικεφαλής του mobbing και οι υποστηρικτές τους μπορεί να ξεκινήσουν κακόβουλο κουτσομπολιό που έχει σχεδιαστεί για να ταπεινώσει και να υπονομεύσει το θύμα. Μερικές φορές, το κουτσομπολιό είναι καθαρή συκοφαντία, σε άλλα, το κουτσομπολιό αποκαλύπτει προσωπικές πληροφορίες σχετικά με τον στόχο που μπορεί να είναι ενοχλητικός, αλλά δεν έχει καμία σχέση με την επαγγελματική ικανότητα του θύματος. Σε ακραίες περιπτώσεις, αυτές οι εκστρατείες μπορεί να επεκταθούν έξω από το γραφείο και στη βιομηχανία ή το επάγγελμα στο οποίο εργάζεται το θύμα.

Επειδή τα κίνητρα για mobbing ποικίλλουν, είναι δύσκολο να συγκεντρωθεί ένα μόνο προφίλ ενός τυπικού θύματος. Μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι οι εκφοβιστές γραφείου επιλέγουν στόχους επειδή είναι διαφορετικοί από την πλειονότητα των συναδέλφων τους. Αυτές οι διαφορές μπορεί να περιλαμβάνουν το φύλο, τη φυλή, τη θρησκεία, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ηλικία, τις φυσικές ιδιότητες (ψηλός, κοντός, υπέρβαρος, λιγότερο βάρος κ.λπ.) ή αναπηρία.

Άλλοι ερευνητές σημειώνουν ότι τα θύματα είναι σκληρά εργαζόμενοι και γενικά καλοί, μη αντιπαραθετικοί άνθρωποι. Αν και αυτά συχνά θεωρούνται θετικά χαρακτηριστικά, μπορούν να αξιοποιηθούν από bullies που πιστεύουν ότι ένα άτομο που είναι ομαδικός παίκτης και που εργάζεται για να ταιριάξει με όλους δεν απαντά επιθετικά στον εκφοβισμό.