Η Έλενα Κρεμλίδου για το revenge porn και το «Θα ήθελα να είχα μιλήσει νωρίτερα»

Πόσα χρόνια έχουν περάσει από την ημέρα εκείνη που είδες τη φωτογραφία σου να κυκλοφορεί στο διαδίκτυο;

Από τον Οκτώβρη του 2018, άρα έχουν περάσει σχεδόν 8 χρόνια.

Τι έχει αλλάξει σε εσένα από τότε μέχρι σήμερα; Πυρηνικά, στο μέσα σου.

Μέσα σε αυτήν την 8ετία έγιναν πολλές αλλαγές. Από κορίτσι έγινα γυναίκα. Σίγουρα αυτό που έγινε με διαμόρφωσε ως γυναίκα. Ως την γυναίκα που γινόμουν μέσα σε αυτά τα χρόνια. Στην αρχή ήμουν σκληρή και μαζεμένη. Μου πήρε πολύ χρόνο να μαλακώσω και να συνεχίσω χωρίς πικρία. Ήμουν φοβισμένη και μαζεμένη. Ευτυχώς στη συνέχεια μαλάκωσα, δυνάμωσα και πάτησα καλύτερα και πιο γερά στα πόδια μου.

Υπήρξαν δεύτερες και τρίτες σκέψεις στην πορεία σου μέχρι σήμερα για το αν έπραξες καλά που κυνήγησες τους θύτες σου;

Αυτό που θα άλλαζα θα ήταν ο χρόνος αντίδρασής μου. Θα είχα αντιδράσει πολύ πιο γρήγορα σε αυτό που μου συνέβη. Θα ήθελα να είχα μιλήσει νωρίτερα. Το έκρυβα για πολύ καιρό αυτό το οποίο βίωσα και με κυνηγούσε περισσότερο. Οι θύτες αντιλαμβανόντουσαν ότι φοβάμαι. Από τη στιγμή που άρχισα να το επικοινωνώ δημόσια, σταμάτησαν να με ενοχλούν οι θύτες μου. Αυτό θα άλλαζα. Θα το έκανα πιο σύντομα το να μιλήσω. Φυσικά σημαντικό ρόλο σε αυτήν μου την απόφαση έπαιξε και η κοινωνία στην οποία ζούμε που δεν δέχεται εύκολα τέτοιου είδους καταστάσεις και παραδοχές. Τώρα τα πράγματα αλλάζουν.

Πόσες γυναίκες έχουν έρθει σε σένα αναζητώντας συμβουλή, αγκαλιά και στήριξη;

Αμέτρητες είναι οι γυναίκες που με έχουν πλησιάσει μέσω των social media. Πολλές γυναίκες μάλιστα με έχουν αναζητήσει και μέσα στις αίθουσες των δικαστηρίων. Είναι πολλές εκείνες που έχουν βιώσει κάτι αντίστοιχο. Αυτό δεν έχει ηλικία. Από την Ελλάδα, από το εξωτερικό. Διαφορετικές υποθέσεις όπου το revenge porn ήταν απλά το κερασάκι στην τούρτα της ζωής τους σε σχέση με αυτό που ζουν με τους συντρόφους τους. Άσχημες καταστάσεις. Πολύ άσχημες και κακοποιητικές.

Υπάρχει αναλογία ανδρών και γυναικών που απευθύνθηκαν ή απευθύνονται σε σένα για υποθέσεις revenge porn;

Κατά 99% είναι γυναίκες. Άνδρας δεν με έχει πλησιάσει με τέτοια υπόθεση. Οι άνδρες που μου στέλνουν όμως είναι άνδρες που με υποστηρίζουν σε αυτό που πέρασα και περνάω. Δεν ξέρω αν θα τους χαρακτήριζα «φεμινιστές» πάντως συναισθάνονται τον Γολγοθά μου.

Από αυτά που βλέπεις, από αυτά που ακούς, τελικά είναι η γυναίκα το εύκολο θύμα υποθέσεων revenge porn ή κινδυνεύει και ο άνδρας και τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, εξίσου;

Γενικά νιώθω πως οποιοσδήποτε είναι παθητικός στο σεξ, είναι εκείνος που αντιμετωπίζει τέτοιου είδους προβλήματα. Αυτό μπορούμε εύκολα να το καταλάβουμε από εκείνους τους άνδρες που θα στείλουν απροκάλυπτα στα Social το μόριό τους. Το στέλνει αυτός ο άνδρας σε γυναίκες, πολλές γυναίκες και δεν τον νοιάζει εάν αυτό θα αναπαραχθεί στα social. Η γυναίκα δεν θα αισθανθεί άνετα να στείλει μια τέτοια φωτογραφία με την ίδια άνεση που θα το κάνει ένας άνδρας. Αντίστοιχα σε άτομα της ΛΟΑΤΙΚΙ κοινότητας, ο αποδέκτης του σεξ και όχι εκείνος που είναι ο ενεργητικός θα δεχθεί τη βία.

Πώς μπορείς με την μέχρι τώρα εμπειρία σου να αποκωδικοποιήσεις αυτές τις κακοποιητικές συμπεριφορές;

Νιώθω ότι, στην ψυχολογία ενός κακοποιητή, όσο μπορώ να το κατανοήσω, έχει να κάνει με το «εγώ». Σαν να είναι «τρόπαιο» του να κατέχει κάποιος μια τόση ευαίσθητη πληροφορία για εμένα και το όποιο άτομο βάλλεται. Σαν να έχουν κερδίσει κάποιον «αγώνα» που θα τους κάνει να νιώσουν υπερήφανοι δείχνοντας πως κατέχουν τέτοιου είδους προσωπικά στοιχεία. Το συναίσθημα ότι μπορούν να βλάψουν τους χαρίζει παντοδυναμία. Παντοδυναμία στο να εκθέσουν. Παντοδυναμία ισχύς έναντι κάποιου άλλου που είναι αδύναμος διότι μπορούν να προσβάλλουν αποκαλύπτοντας προσωπικές στιγμές.

Με το χέρι στην καρδιά, πιστεύεις πως όταν μιλάμε, στιγματιζόμαστε αντί να απελευθερωνόμαστε στην Ελλάδα;

Νιώθω πως όσο μιλάμε, τόσο κανονικοποιούμε τη μοιρασιά τέτοιων βιωμάτων και αυτό ανοίγει έναν δρόμο προς άλλους για να βαδίσουν που έχει λιγότερα αγκάθια και ενδεχομένως πόνο. Πάντα θα υπάρχουν ανεγκέφαλοι που θα σε κρίνουν για το οτιδήποτε. Που θα διακρίνουν κάτι κακόβουλο στις προθέσεις σου. Έχω μάθει πλέον να πορεύομαι χωρίς τη συγκατάθεση των υπολοίπων και να κάνω αυτό που κάνει την ψυχή μου να νιώθει καλά και να βοηθήσω μέσω της δημόσιας τοποθέτησής μου και του λόγου μου, άλλα άτομα που το περνάνε στα βουβά, σε κλειστές κοινωνίες. Να νιώσουν ότι δεν το περνάνε μόνοι. Να νιώσουν ότι μπορούν να αντισταθούν. Πώς δεν έκαναν κάτι κακό τα άτομα αυτά αλλά οι θύτες τους.

Ένιωσες βλήματα υποτίμησης προς το πρόσωπό σου; Αν ναι, πως τα αντιμετώπισες;

Νομίζω ότι την υποτίμηση την ένιωσα όσο δεν μιλούσα ανοιχτά γι ‘αυτό. Ένιωσα πως όσο γνώρισαν άλλοι για το υλικό αυτό που κυκλοφορούσε στο διαδίκτυο για το οποίο εγώ δεν είχα γνώση τόσο υποδεέστερη και ανίσχυρη αισθανόμουν. Δεν ένιωσα άλλη μορφή υποτίμησης. Γι΄αυτό και επέλεξα να ελέγξω την αφήγηση και να βγω μπροστά για να κατευθύνω το πως θα νιώσουν οι άλλοι για εμένα που πλέον ήξερα και είχα αποφασίσει να αναλάβω δράση.

Πότε άρχισε να αντιστρέφεται αυτή η υποτίμηση και να γίνεται θαυμασμός;

Όταν άρχισα να μιλάω γι αυτό που μου είχε συμβεί. Όταν αντιλήφθηκαν τι περνάει το θύμα και πόση δύναμη χρειάζεται κανείς για να το αντιμετωπίσει. Εκεί εντόπισα πως έγινε η αλλαγή.

Ποιοι είναι εκείνοι οι παράγοντες, θεωρείς, που συνέβαλλαν σε αυτήν την μεταστροφή;

Ο βασικός παράγοντας ήταν πως αποφάσισα να μιλήσω γι’ αυτό και να μην το αποσιωπήσω. Η ντροπή έπρεπε να αλλάξει μεριά και να μην μείνει στην πλευρά του θύματος αλλά του θύτη.

⁠Υπήρξαν ή υπάρχουν στιγμές που νιώθεις πως χάνεις τη δύναμη και το κουράγιο σου;

Υπάρχουν τέτοιες στιγμές όταν ψυχολογικά δεν είμαι καλά. Αυτό που έχω αντιληφθεί είναι πως για να μπορέσω να συνεχίσω να δίνω τις μάχες αυτές και όχι μόνο για εμένα αλλά για πολλούς άλλους που βιώνουν το ίδιο πρέπει να «σπάσω» αυτήν την κατάσταση σε πολλά μικρά κομμάτια για να είναι βιώσιμος ο αγώνας αυτός. Αυτός ο εξαιρετικά δύσκολος αγώνας. Πρέπει παράλληλα να ζω τη ζωή μου ενώ παλεύω για τις ζωές άλλων αλλά και για τις δικές μου δίκες.

Τελικά τα media στην Ελλάδα, βοηθούν στην προσπάθεια εξωστρέφειας τόσο κομβικών ζητημάτων;

Πιστεύω ότι από τη στιγμή που γίνεται ανοιχτή συζήτηση αυτό είναι καλό. Αυτό που με στεναχωρεί είναι ο τρόπος που το παρουσιάζουν τα μέσα τα ειδησεογραφικά και τα τηλεοπτικά. Παραδείγματος χάρη, όταν έβλεπα να γράφονται τίτλοι ότι εγώ ήθελα να δώσω τέλος στη ζωή μου, αυτοί οι τίτλοι συνοδεύονται από δικές μου φωτογραφίες στα μπουζούκια, θέλοντας να δείξουν την αντίθεση ενδεχομένως; Να με μειώσουν; Να υπονοήσουν πως εγώ προκάλεσα; Η εικόνα τελικά είναι εκείνη που μαζεύει τα περισσότερα click.

Θεωρείς πως εσένα σε έχουν βοηθήσει τα μέσα να επικοινωνήσεις τα μηνύματά σου αλλά και στο να βοηθήσεις με τη σειρά σου άλλους;

Με έχουν βοηθήσει πολύ απλώς για τους λόγους που ανέφερα πριν, επιλέγω πλέον το πού θα μιλήσω διότι αυτό δεν αφορά την κλειδαρότρυπα και καλό είναι να εστιάζουμε στην ουσία.

Τι απαντάς σε όσους υποστηρίζουν πως ο καλύτερος τρόπος προφύλαξης εαυτού είναι το να μην στείλεις προσωπικό περιεχόμενο σε ερωτικούς συντρόφους;

Ο καλύτερος τρόπος προφύλαξης, είναι να μάθουν τα νέα παιδιά τα πάντα γύρω από το σεξ και αυτό πρέπει να γίνει στην προ εφηβεία. Να μάθουμε στα νέα παιδιά την έννοια της ελευθερίας, τα όρια της ελευθερίας, την καταπάτηση της ελευθερίας. Να μάθουμε για ανθρώπινα δικαιώματα και τι σημαίνει να κάνω κακό σε κάποιον άλλον. Να τους μάθουμε το νομικό πλαίσιο. Το να τους λέμε ότι η φούστα ήταν κοντή, ότι την φωτογραφία δεν έπρεπε να την στείλουν είναι φράσεις που ειπώνονται κατόπιν εορτής. Σημαντικό να εξηγήσουμε πως μπορεί ποτέ να μην στείλεις φωτογραφία και πάλι κάποιος να σε εκθέσει διότι μπορεί απλά να μην έστειλε το θύμα τη φωτογραφία ή το υλικό και αυτό να έγινε χωρίς τη συγκατάθεσή του.

Είδαμε μια πολύ δυνατή εικόνα. Εσένα σε συνέντευξη στην ΕΡΤ και δίπλα σου να στέκεται ο Στέφανος Κασσελάκης. Πώς είναι να σε στηρίζει ένα θεσμικό πρόσωπο σήμερα μετά από όλες τις μάχες που έχεις δώσει μόνη σου;

Ήταν μια πολύ σημαντική στιγμή. Εκείνη τη στιγμή δεν σκέφτηκα πως έχω δίπλα μου τον Στέφανο Κασσελάκη. Ο Στέφανος Κασσελάκης, πριν τη συνέντευξη, με είχε καλέσει να μιλήσω ως θύμα εκδικητικής πορνογραφίας στην εκδήλωση που πραγματοποίησε κατά της έμφυλης βίας όπου παραβρέθηκαν και οι μητέρες των κοριτσιών που δολοφονήθηκαν στην Ελλάδα. Είναι ένας πολιτικός αρχηγός που βοηθάει έμπρακτα θύματα βίας, που αφορά στις γυναίκες. Ήταν πάρα πολύ σημαντικό το ότι τον είχα δίπλα μου διότι αυτό σημαίνει δύναμη, Αυτό δίνει θάρρος. Αυτό χαρίζει μεγαλύτερη διάσταση και ορατότητα σε κοινωνικά ζητήματα μείζονος σημασίας.

Θα σκεφτόσουν να μπεις στην πολιτική αρένα ούτως ώστε να μπορέσεις να δυναμώσεις ακόμη περισσότερο τον σκοπό σου;

Γενικώς είμαι ανοιχτή. Πιστεύω πως ό,τι είναι να έρθει θα έρθει. Δεν είμαι ένας άνθρωπος που αποκλείει ενδεχόμενα. Εγώ θα συνεχίσω να παλεύω για να βοηθάω άτομα που έχουν περάσει το ίδιο με εμένα και δεν έχουν βοήθεια, δεν έχουν δύναμη και υποφέρουν. Θέλω να δώσω δύναμη. Θέλω να διώξω την ντροπή. Ψάχνω ακόμη τους τρόπους για να βοηθήσω με μεγαλύτερη φόρα, δύναμη και επιρροή. Βρίσκομαι αυτή τη στιγμή σε συζητήσεις για το πως αυτό μπορεί να μεγαλώσει και έχω πάρα πολλές σκέψεις και ενδεχόμενα στο μυαλό μου.

Αν δεν νιώθεις ότι μπορείς να χωρέσεις το σκοπό σου στην πολιτική αρένα τότε που θα τον χωρέσεις για να μεγαλώσει;

Φαντάζομαι πως αυτό θα γινόταν ως σύμπραξη. Με κάποια ΜΚΟ. Με κάποιον οργανισμό που μπορεί να βοηθήσει, ψυχολογικά, νομικά και οικονομικά τα θύματα εκδικητικής πορνογραφίας.

⁠Ειλικρινά, βλέπεις κάποια βελτίωση στο κομμάτι της ψυχοεκπαίδευσης στο κομμάτι του revenge porn στη χώρα μας;

Δεν μπορώ να το γνωρίζω αυτό. Νομίζω ότι είναι πολύ νωρίς ακόμα. Αλλά σίγουρα με το να το συζητάμε ανοιχτά και να το θέτουμε στο τραπέζι βοηθάμε τα θύματα να αποτάξουν από πάνω τους το αίσθημα της ντροπής. Το να αναγνωρίζουμε το πρόβλημα είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό βήμα. Το ότι έχει ισχυροποιηθεί ο νόμος είναι και αυτό σπουδαίο.