Η Φαίη Ξυλά λέει πως η τοξική θετικότητα είναι από τα πιο υποκριτικά χαρακτηριστικά της εποχής μας

Στην εποχή όπου η τοξική θετικότητα μεταμφιέζει το ψέμα σε αρετή και η ειλικρίνεια μοιάζει με κάτι πολύ σπάνιο, η Φαίη Ξυλά ορθώνει το δικό της ανάστημα απέναντι στη μαζική παραίσθηση της εποχής. Αποκηρύσσει κάθε είδους ψευδαίσθηση, κάθε ίχνος εξαπάτησης, αχαριστίας, προδοσίας. Η καταξιωμένη ηθοποιός, με το διακριτικό προφίλ με το οποίο μιλάει μόνο μέσα από τη δουλειά της, σβήνει το ψέμα με τη λέξη διαγραφή και υπερασπίζεται την αυθεντικότητα ως υπέρτατη αρετή. Για εκείνη, δεν υπάρχουν εκπτώσεις στα θέλω της και η αλήθεια αποτελεί καθήκον προς τον εαυτό και τον άλλο -θεμέλιο της τέχνης και της ζωής.

Με αφορμή την καλοκαιρινή περιοδεία του «Υπηρέτη δύο Αφεντάδων» σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα, μάς μιλά για το θέατρο ως καθρέφτη και φάρο στην ανθρώπινη διαδρομή. Μέσα από τη ζωντανή, δυναμική της ερμηνεία, τιμά τη διαχρονική σοφία του Κάρλο Γκολντόνι και αναδεικνύει το θέατρο ως χώρο όπου ο άνθρωπος έρχεται σε ουσιαστική επαφή με τον εαυτό του και τους άλλους. Για όλους εμάς τους θεατές, κάθε παράσταση γίνεται μια εμπειρία αλήθειας, όπου ο λόγος και η σιωπή μπλέκονται, γεννώντας την αυθεντική ανθρώπινη συνάντηση. Κάπου «εκεί» πριν την έναρξη της καλοκαιρινής περιοδείας στις 16 Ιουνίου, συναντήσαμε τη Φαίη Ξυλά.

Q & A με την καταξιωμένη ηθοποιό

Κυρία Ξυλά, αν ο Κάρλο Γκολντόνι έγραφε σήμερα τον «Υπηρέτη δύο Αφεντάδων», ποιοι θα ήταν, κατά τη γνώμη σας, οι δύο «αφέντες» της εποχής μας και σε ποιο κοινωνικό σχόλιο θα επιθυμούσατε να τους συνδέσετε;

Μπορώ να φανταστώ πολλούς διαφορετικούς αφέντες στη σύγχρονη εποχή και σε καμία περίπτωση δε θα ήθελα να συγκεκριμενοποιήσω, καθώς οι θεατές βλέποντας το έργο θα κάνουν τις δικές τους αναφορές και αντιστοιχίες που μπορεί να είναι τελείως διαφορετικές για τον καθένα. Σίγουρα στο έργο, θίγονται, εμμέσως, μεταξύ άλλων, η κοινωνική ανισότητα και η κατάχρηση εξουσίας.

Έχοντας ξεκινήσει τη θεατρική σας πορεία στο Εθνικό Θέατρο και συνεχίζοντας σε τηλεόραση και κινηματογράφο, τι σημαίνει για εσάς να περιοδεύετε φέτος σε όλη την Ελλάδα με ένα έργο γραμμένο το 1745 που εξακολουθεί να «μιλά» στην εποχή μας;

Με εξιτάρει να καταπιάνομαι με κλασικά κείμενα, που όσο παλιά κι αν είναι εξακολουθούν να αφορούν το σήμερα, γιατί συνεχώς γεννούν ερωτήματα που αφορούν τη βασική δομή της ανθρώπινης υπόστασης.

Ο σημαντικότατος καλλιτέχνης Βασίλης Χαραλαμπόπουλος ερμηνεύει τον Τρουφαλντίνο. Πώς «αντιπαραβάλλετε» εσείς τη δική σας ερμηνευτική δύναμη δίπλα στη δική του περσόνα;

Με το αντίστοιχο ποσοστό ενέργειας που διαθέτει η δική μου περσόνα, βάσει και των οδηγιών του σκηνοθέτη και τις ανάγκες του έργου.

Ο Τρουφαλντίνο αναδεικνύει την εξαπάτηση σε «αρετή επιβίωσης». Στη δική σας ζωή και καριέρα, αισθάνεστε ότι καλείστε να υπηρετείτε ταυτόχρονα πολλαπλούς «αφέντες» –καλλιτεχνικούς, προσωπικούς ή κοινωνικούς;

Στην προσωπική μου ζωή είμαι αφέντης του εαυτού μου. Και δε νομίζω πως έχω κοινά με τον ρόλο του Τρουφαλντίνο.

«Το θέατρο λειτουργεί ως «όργανο γνώσης», όπως υποστήριζε ο Μπέρτολτ Μπρεχτ. Πώς μεταφέρετε αυτή τη γνώση στο κοινό όταν ερμηνεύετε έναν χαρακτήρα που κινείται στο όριο ανάμεσα στην αλήθεια και το ψεύδος;

Αυτό που εισπράττει το κοινό, είναι απόρροια του συνόλου των χαρακτήρων, του κείμενου αυτού καθεαυτό και του οράματος του σκηνοθέτη που υπηρετούμε εμείς πάνω στη σκηνή. Το θέατρο αποσκοπεί στο να ενεργοποιήσει το συναίσθημα του θεατή και αν έστω και σε έναν συμβεί αυτό, μπορεί κατ’ επέκταση να μετακινηθεί και νοητικά.

Η commedia dell’arte βασίζεται στη σωματικότητα και στην αυθόρμητη παρόρμηση. Σε μια ψηφιακή εποχή με έντονη τεχνολογική μεσολάβηση, θεωρείτε ότι το σώμα του ηθοποιού έχει χάσει τη δύναμή του ως φορέας νοήματος;

Κανένα σώμα, όσο ψηφιακή ή τεχνολογική είναι η εποχή, δεν χάνει τη δύναμή του ως φορέας νοήματος, πόσο μάλλον του ηθοποιού που είναι και το βασικό του εργαλείο. Το απτό και το αληθινό δεν μπορεί να αντικατασταθεί από καμία τεχνολογία, θα είναι πάντα ζωντανό.

Η πολιτική ορθότητα επαναδιαμορφώνει το θεατρικό κείμενο –άλλοτε ως εργαλείο ευαισθησίας, άλλοτε ως μηχανισμό αυτολογοκρισίας. Έχετε νιώσει την ανάγκη να «διορθώσετε» μια ερμηνεία σας για να μην προκαλέσετε;

Μέχρι στιγμής δεν έχει χρειαστεί να έρθω σε τέτοιο δίλημμα.

Θεωρείτε ότι το χιούμορ του Γκολντόνι μπορεί ακόμη να λειτουργήσει ως πράξη αντίστασης απέναντι στην κοινωνική αδικία και την καταπίεση;

Ο Γκολντόνι είναι σπουδαίος συγγραφέας, τα έργα του είναι διαχρονικά και μπορούμε να βρούμε πληθώρα αναφορών στο σήμερα. Το χιούμορ πάντα αποτελούσε έναν τρόπο αντίστασης. Οι μεγαλύτερες αλήθειες μεταφέρονται με τη μορφή του χιούμορ.

Έχοντας συνεργαστεί με τον Γιάννη Κακλέα, ποιό απρόσμενο μάθημα σάς έδωσε η σκηνοθετική του προσέγγιση και πώς αυτό επηρεάζει τη χημεία σας με τους υπόλοιπους συνεργάτες στο θίασο;

Με τον Γιάννη Κακλέα έχω συνεργαστεί πολλές φορές και πάντα η συνεργασία μαζί του είναι απολαυστική. Είναι ένας άνθρωπος που γνωρίζει καλά το θέατρο, αισθάνομαι οικεία, με εμπνέει η σκηνοθετική του προσέγγιση και πάντα με κάνει να νιώθω δημιουργική. Ο σκηνοθέτης παίζει καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία ενός ωραίου κλίματος στον θίασο και ο Γιάννης Κακλέας σίγουρα το πετυχαίνει.

Έχετε συμμετάσχει σε τηλεοπτικές σειρές υψηλής τηλεθέασης και απαιτητικές θεατρικές παραγωγές: πώς διατηρείτε την εσωτερική σας πυξίδα χωρίς να χαθείτε μέσα στη λάμψη της αναγνωρισιμότητας;

Είμαι απλώς στοχοπροσηλωμένη στο να κάνω όσο καλύτερα μπορώ τη δουλειά μου, που είναι η τέχνη της υποκριτικής και να εξελίσσομαι μέσα από αυτήν. Όλα τα υπόλοιπα είναι παρεμπιπτόντως, δεν αποτελούν τα βασικά.

Το μέλλον της τέχνης βρίσκεται ανάμεσα στην παράδοση και στην τεχνολογική επανάσταση. Ποιο μονοπάτι επιλέγετε να ακολουθήσετε και γιατί;

Είμαι παιδί της εποχής μου και οφείλω να τα συνδυάσω και τα δύο. Η εξέλιξη και η τεχνολογία είναι πολύ σημαντικά στοιχεία, όμως η παράδοση αποτελεί τη βάση. Χωρίς βάση γκρεμίζεται το οικοδόμημα όσο high tech κι αν είναι.

Σε έναν κόσμο που τρέχει, πώς φροντίζετε το σώμα και την ψυχή σας πριν ανέβετε στη σκηνή και γίνετε εκ νέου ο «υπηρέτης» με τα δύο αφεντικά;

Τρέχοντας για να προλάβω!

Καθώς υποδύεστε έναν πολύπλευρο χαρακτήρα, πώς διαχειρίζεστε το εσωτερικό μονόλογο και την ταυτόχρονη ανάγκη για έντονη εξωστρέφεια;

Άνετα, έτσι είμαι και ως προσωπικότητα.

Κυρία Ξυλά, ως μητέρα, πώς επηρεάζει η προσωπική σας εμπειρία τη σχέση σας με την τέχνη και τη σκηνή, και ποια «μητρική» διάσταση φέρνετε στον τρόπο που ερμηνεύετε τον χαρακτήρα σας;

Στον συγκεκριμένο χαρακτήρα δε φέρω κάποια μητρική διάσταση, δεν είναι κάτι που απαιτείται από τον ρόλο. Το να γίνεσαι μαμά, έχει ως αποτέλεσμα να επαναπροσδιορίζεσαι σε όλους τους τομείς της ζωής σου, συνεπώς, στη δική μου περίπτωση, και στην τέχνη.

01

04

«Ο Υπηρέτης δύο Αφεντάδων» του Κάρλο Γκολντόνι

Καλοκαιρινή περιοδεία σε όλη την Ελλάδα

Σκηνοθεσία: Γιάννης Κακλέας

Ο ευρηματικός και δαιμόνιος Γιάννης Κακλέας θα σκηνοθετήσει το φετινό καλοκαίρι σε μια μεγάλη περιοδεία σε όλη την Ελλάδα το αριστούργημα του Κάρλο Γκολντόνι, «Ο Υπηρέτης δύο Αφεντάδων», με τον απολαυστικό Βασίλη Χαραλαμπόπουλο στον εμβληματικό ρόλο του Τρουφαλντίνου, του δαιμόνιου υπηρέτη που προσπ αθεί να εξυπηρετήσει δύο αφεντικά ταυτόχρονα, δημιουργώντας ένα αξεπέραστο μωσαϊκό παρεξηγήσεων, κωμικών καταστάσεων και διαχρονικών σχολίων για την ανθρώπινη φύση.

Στο πλευρό του Βασίλη Χαραλαμπόπουλου, η καταξιωμένη και αγαπημένη ηθοποιός Φαίη Ξυλά αναλ αμβάνει έναν από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους, χαρίζοντας στη σκηνή τη μοναδική της ενέργεια και ερμηνευτική δύναμη. Γνωστός για τις πρωτότυπες και εκρηκτικές σκηνοθετικές του προσεγγίσεις, ο Γιάννης Κακλέας σκηνοθετεί έναν αξιόλογο θίασο, ζωντανεύοντας τη διαχρονική σάτιρα του Γκολντόνι με δυναμισμό, φαντασία και έντονο ρυθμό.

Ένα έργο-σταθμός της παγκόσμιας κωμωδίας

Γραμμένο το 1745, ο «Υπηρέτης δύο Αφεντάδων» είναι ένα από τα πιο δημοφιλή έργα της commedia dell’arte, το οποίο ο Κάρλο Γκολντόνι ανανέωσε, δίνοντάς του μια πιο δομημένη αφήγηση και πολυδιάστατους χαρακτήρες. Στον πυρήνα της ιστορίας βρίσκεται ο Τρουφαλντίνο, ένας φτωχός αλλά παμπόνηρος υπηρέτης, που για να εξασφαλίσει το φαγητό του αποφασίζει να εργαστεί ταυτόχρονα για δύο αφεντικά, χωρίς να αποκαλύψει σε κανέναν την απάτη του. Η απόφασή του αυτή οδηγεί σε μια αλληλουχία από ανατροπές, παρεξηγήσεις και ξεκαρδιστικές καταστάσεις, ενώ ταυτόχρονα το έργο σχολιάζει με σαρκασμό και χιούμορ τη διαφθορά, την υποκρισία και τις ταξικές αντιθέσεις.

Η παράσταση

Ο Γιάννης Κακλέας, με τη μοναδική σκηνοθετική του ευφυΐα, προσεγγίζει το έργο μέσα από μια σύγχρονη, δυναμική οπτική, αναδεικνύοντας τόσο το κωμικό όσο και το κοινωνικό του βάθος. Η σκηνοθεσία του αξιοποιεί τον ρυθμό και τη σωματικότητα της commedia dell’arte, δημιουργώντας μια φρενήρη, εκρηκτική παράσταση, όπου ο έρωτας, η πείνα και η επιβίωση συμπλέκονται σε ένα διαχρονικό παιχνίδι εξουσίας και επιθυμιών.

Ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, με το αστείρευτο ταλέντο του στη σωματική κωμωδία και την υποκριτική του ακρίβεια, δίνει σάρκα και οστά σε έναν απολαυστικό Τρουφαλντίνο, προσφέροντας στο κοινό μια από τις πιο συναρπαστικές ερμηνείες του, ενώ η Φαίη Ξυλά προσθέτει τη δική της ξεχωριστή ερμηνευτική δυναμική, αναδεικνύοντας τις λεπτές ισορροπίε ς ανάμεσα στο κωμικό και το δραματικό στοιχείο του έργου.

Η παράσταση θα περιοδεύσει σε όλη την Ελλάδα, φέρνοντας στο κοινό μια απολαυστική σκηνική προσέγγιση του κλασικού έργου του Κάρλο Γκολντόνι. Οι ημερομηνίες και οι πόλεις της περιοδείας θα ανακοινωθούν σύντομα.

Ταυτότητα παράστασης

Μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές
Σκηνοθεσία: Γιάννης Κακλέας
Σκηνικά: Μανόλης Παντελιδάκης
Κοστούμια: Ηλένια Δουλαδίρη
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Χορογραφίες: Στεφανία Σωτηροπούλου
Πρωτότυπη Μουσική: Βάιος Πράπας
Βοηθός σκηνοθέτη: Άρης Κακλέας
Βοηθός ενδυματολόγου: Ιωάννα Καλαβρού
Επικοινωνία & Γραφείο Τύπου: Μαρία Τσολάκη
Διαφήμιση - social media: Renegade Media, Βασίλης Ζαρκαδούλας
Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή
Παραγωγή: ΘΕΑΤΡΟΥ ΤΕΧΝΗ Ε.Ε.
Παίζουν οι ηθοποιοί: Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, Φαίη Ξυλά, Κωνσταντίνος Γαβαλάς, Γιώργος Ψυχογιός, Άρης Κακλέας, Φραγκίσκη Μουστάκη, Μένη Κωνσταντινίδου, Πάνος Παπαϊωάννου, Βαγγέλης Δαούσης, Στεφανία Σωτηροπούλου, Γαβριέλα Αντωνοπούλου, Δημήτρης Σταυριανόπουλος, Νίκος Μυλωνόπουλος
Μουσικός επί σκηνής: Βάιος Πράπας

Πρώτοι Σταθμοί καλοκαιρινής περιοδείας:

Δευτέρα 16 Ιουνίου | Κατράκειο Θέατρο Νίκαιας
Τετάρτη 18 & Πέμπτη 19 Ιουνίου | Θέατρο Βράχων «Μελίνα Μερκούρη»
Τρίτη 24 Ιουνίου | Ανοιχτό Δημοτικό Θέατρο «Μελίνα», Βόλος
Τετάρτη 25 & Πέμπτη 26 Ιουνίου | Ανοιχτό Θέατρο Συκεών «Μάνος Κατράκης», Θεσσαλονίκη
Παρασκευή 4 Ιουλίου | Βεάκειο Θέατρο Πειραιά
Σάββατο 5 Ιουλίου | Δημοτικό Θέατρο Λυκαβηττού