Δύο ταινίες & ένα ντοκιμαντέρ για την τραγωδία στις Άνδεις που έγινε σύμβολο ανθρώπινης αντοχής

13 Οκτωβρίου 1972. Ένα μικρό αεροπλάνο με 45 επιβάτες, ανάμεσά τους η ομάδα ράγκμπι Old Christians Club από την Ουρουγουάη, πετάει πάνω από τις Άνδεις με προορισμό τη Χιλή. Μέσα σε λίγα λεπτά, η πτήση μετατρέπεται σε εφιάλτη. Το αεροπλάνο χάνει ύψος και συντρίβεται σε μια απομονωμένη, παγωμένη περιοχή στα 12.000 πόδια.

Από τους 45 επιβαίνοντες, 12 σκοτώνονται αμέσως. Οι υπόλοιποι μένουν παγιδευμένοι σε έναν κόσμο λευκό και αδυσώπητο, χωρίς τροφή, χωρίς θέρμανση, χωρίς ελπίδα.
Το σημείο της συντριβής ονομάστηκε αργότερα «Valley of Tears» και έγινε το σκηνικό μιας από τις πιο απίστευτες ιστορίες επιβίωσης που γράφτηκαν ποτέ.

«Ήμασταν σαν μύγες στη μέση του τίποτα», Roberto Canessa, επιζών της Πτήσης 571

Οι επιζώντες έδωσαν μια απίστευτη μάχη μιας και πάλεψαν με την πείνα, τον φόβο, την παγωνιά και τελικά με την ίδια τη συνείδησή τους. Όταν τα αποθέματα τροφής εξαντλήθηκαν, πήραν μια απόφαση που έμελλε να τους στοιχειώσει για πάντα: να τραφούν με τα σώματα των νεκρών φίλων τους, για να μπορέσουν να συνεχίσουν να ζουν.

Μετά από 72 ημέρες απομόνωσης, δύο από αυτούς, ο Nando Parrado και ο Roberto Canessa, περπάτησαν 12 ημέρες μέσα στα βουνά, μέχρι που συνάντησαν έναν Χιλιανό βοσκό και ειδοποίησαν τις αρχές. Χάρη σε εκείνους, 16 άνθρωποι γύρισαν στη ζωή.

Alive (1993): Η πρώτη κινηματογραφική αναπαράσταση

Η ταινία του Frank Marshall, με τον Ethan Hawke στον ρόλο του Nando Parrado, ήταν η πρώτη μεγάλη παραγωγή που έφερε αυτή την ιστορία στη μεγάλη οθόνη.

Βασισμένη στο βιβλίο Alive: The Story of the Andes Survivors του Piers Paul Read, η ταινία αποτυπώνει την αλήθεια με σεβασμό και ευαισθησία. Δεν επιδιώκει τον εντυπωσιασμό αλλά τη σιωπηλή δύναμη της επιβίωσης.

Η απόφαση των επιζώντων να τραφούν με τους νεκρούς παρουσιάζεται χωρίς ωμότητα ή εκμετάλλευση. Είναι μια σκηνή ανθρώπινης απελπισίας και ελπίδας, μια απόφαση που δεν έγινε από φρίκη, αλλά από αγάπη για τη ζωή.

Παρότι το Alive επισκιάστηκε από μεγάλες ταινίες της δεκαετίας του ’90, όπως H λίστα του Σίντλερ ή το Braveheart, παραμένει ένα υποτιμημένο αριστούργημα ανθρωπιάς.

Society of the Snow (2023): Η νέα ματιά του J.A. Bayona

Πενήντα χρόνια μετά την τραγωδία, ο Ισπανός σκηνοθέτης J.A. Bayona (The Impossible, A Monster Calls) επιστρέφει στο ίδιο γεγονός με μια πιο στοχαστική, συναισθηματική προσέγγιση.

Η ταινία Society of the Snow βασίζεται στο βιβλίο του Pablo Vierci και αφηγείται τα γεγονότα από την οπτική του Numa Turcatti, ενός από τους νεαρούς παίκτες που δεν επέζησαν. Μέσα από αυτό το βλέμμα, η ιστορία μετατρέπεται σε έναν ύμνο στην ανθρωπιά, την ενοχή και την συλλογική ψυχή.

Η ταινία γυρίστηκε εν μέρει στο ίδιο σημείο των Άνδεων, με τη συνεργασία των επιζώντων και των οικογενειών τους. Ο Bayona δήλωσε:

«Ήθελα να νιώσει ο θεατής το ίδιο παγωμένο δέος που ένιωσαν κι εκείνοι. Δεν είναι μια ταινία για τον θάνατο, είναι μια ταινία για τη ζωή».

Το Society of the Snow απέσπασε υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερης Διεθνούς Ταινίας και συγκίνησε κοινό και κριτικούς παγκοσμίως.

I Am Alive: Surviving the Andes Plane Crash (2010) Η αληθινή φωνή του Nando Parrado

Στο ντοκιμαντέρ αυτό, ο Nando Parrado αφηγείται με δικά του λόγια όσα έζησε. Δεν πρόκειται απλώς για μια αναπαράσταση, αλλά για μια εξομολόγηση. Ο Parrado μιλά για τον χαμό της μητέρας και της αδερφής του, για το σθένος που βρήκε όταν όλα είχαν χαθεί, και για τη στιγμή που αντίκρισε ξανά τη ζωή μετά από 72 παγωμένες μέρες.

Περισσότερο από μισό αιώνα μετά, η ιστορία της Πτήσης 571 δεν αφορά μόνο την τραγωδία αλλά τη δύναμη της ψυχής, είναι ένα αιώνιο μήνυμα για το πώς ο άνθρωπος, ακόμα και στις πιο σκοτεινές συνθήκες, μπορεί να επιλέξει τη ζωή, την πίστη και την αγάπη.