Όταν ξέρεις πολεμικές τέχνες ΔΕΝ τσακώνεσαι, όταν έχεις ιστορικό βίας ΔΕΝ κυκλοφορείς έτσι ελεύθερος

Υπάρχει μια αλήθεια που δεν χρειάζεται να την ψάξεις σε πανεπιστημιακές διαλέξεις ή φιλοσοφικά βιβλία (είναι και Παγκόσμια Ημέρα Φιλοσοφίας σήμερα άκουσον-άκουσον). Όποιος έχει εκπαιδευτεί σε πολεμικές τέχνες ξέρει πως ο δρόμος δεν είναι χώρος επίδειξης ούτε χώρος εκτόνωσης. Η προπόνηση δεν γίνεται για να αποκτήσεις δύναμη, αλλά για να αποκτήσεις έλεγχο. Όταν μπορείς να χτυπήσεις, μαθαίνεις να μην το κάνεις. Όταν μπορείς να ρίξεις άνθρωπο κάτω σε δυο κινήσεις, μαθαίνεις να κρατάς τα χέρια σου χαμηλά και τα νεύρα σου ακόμη χαμηλότερα. Η αυτοσυγκράτηση είναι το πρώτο και τελευταίο μάθημα.

Στον Νέο Κόσμο όμως συναντήσαμε την απόλυτη αντιστροφή

Έναν 29χρονο με γνώση πολεμικών τεχνών, που αντί να συγκρατήσει τον εαυτό του, αξιοποίησε χτυπήματα που έμαθε για να πολλαπλασιάσει τη βία. Η καταδίωξη και τα χτυπήματα προς τον 58χρονο δεν δείχνουν ένταση στιγμής αλλά άνθρωπο που λειτουργεί επιθετικά με πλήρη επίγνωση του τί κάνει. Η μαρτυρία του αυτόπτη πως «δούλευε το χέρι του σαν κομπρεσέρ» αποδίδει τον τρόπο και την ένταση των χτυπημάτων που του κατάφερε. Δεν μιλάμε σύγκρουση ΔΥΟ ανθρώπων. Ήταν συνεχόμενη επίθεση από άτομο που είχε πλήρη συναίσθηση της δύναμής του και καμία πρόθεση να σταματήσει.

Και αυτό που εγείρει ερωτήματα;

Πριν από έναν μήνα ο ίδιος άνθρωπος είχε τραυματίσει τρία άτομα με κοπίδι στην ίδια περιοχή. Ήταν ήδη καταγεγραμμένο περιστατικό σοβαρής βίας από κάποιον που δεν είχε τον παραμικρό έλεγχο στη συμπεριφορά του. Και αυτό δεν κρίθηκε αρκετό για να φυλακιστεί ένας άνθρωπος με παγιωμένο μοτίβο βίας.

Σε μια υγιή κοινωνία το πρώτο περιστατικό θα σήμαινε συναγερμό. Το δεύτερο θα σήμαινε άμεση απειλή για το κοινωνικό μέχρι να υπάρξει έλεγχος και θεραπευτική παρέμβαση. Εδώ όμως οι ισορροπίες αναποδογυρίζονται. Όσοι χρωστούν μικρά ποσά στο Δημόσιο ταλαιπωρούνται για χρόνια με κατασχέσεις, μπλοκαρισμένους λογαριασμούς, εξευτελιστικές διαδικασίες που τους κάνουν να αισθάνονται εγκλωβισμένοι. Την ίδια στιγμή άνθρωποι με βίαιο ιστορικό κυκλοφορούν ελεύθεροι, χωρίς όρια, χωρίς παρακολούθηση, χωρίς καμία ανάλυση κινδύνου. Το κράτος δείχνει τεράστια αυστηρότητα όταν πρόκειται για χρέη και ανεξήγητη χαλαρότητα όταν πρόκειται για ανθρώπινες ζωές.

Εδώ βρίσκεται και ένα βαθύτερο τραύμα της εποχής μας

Η κοινωνία μας έχει εξοικειωθεί με την ασχήμια. Κάποτε λέγαμε ότι τέτοιες ιστορίες συμβαίνουν στο εξωτερικό. Τώρα τις βλέπουμε δίπλα μας και η αντίδραση δεν είναι σοκ, αλλά «άλλη μια μέρα». Σαν να δεχτήκαμε μια νέα κανονικότητα όπου στον δρόμο μπορεί να συναντήσεις κάποιον που κουβαλάει το παρελθόν του πάνω του και το ξεφορτώνει πάνω σου αν τύχει να του κλείσεις τον δρόμο ή να του μιλήσεις απότομα.

Η αξία της ζωής του 58χρονου δεν πρέπει να χαθεί μέσα στην ανάλυση. Ήταν ένας άνθρωπος που επέστρεφε σπίτι του. Ένας άνθρωπος που είχε πρόγραμμα για το απόγευμα εκείνης της ημέρας, σχέδια για την εβδομάδα, φίλους που θα τον έπαιρναν τηλέφωνο, οικογένεια που θα τον περίμενε. Το δικαίωμα στην επιστροφή στο σπίτι δεν είναι πολυτέλεια. Είναι το ελάχιστο θεμέλιο κάθε πολιτισμένης ζωής. Αυτό το θεμέλιο γκρεμίστηκε μέσα σε δευτερόλεπτα με διαδοχικά χτυπήματα στο κεφάλι ενός ανθρώπου που δεν είχε καμία δυνατότητα άμυνας.

Η έλλειψη αυτοσυγκράτησης του δράστη όμως δεν εξηγείται μόνο με την οργή της στιγμής

Η εκπαίδευση σε πολεμικές τέχνες σε μαθαίνει ότι το σώμα σου μπορεί να γίνει επικίνδυνο. Όταν το ξέρεις αυτό και παρόλα αυτά επιλέγεις τον καβγά, είσαι ακραία επικίνδυνος. Είσαι κάποιος που κάνει συνειδητά μια επιλογή υπεροχής. Το ζήτημα δεν είναι ο σωματικός όγκος ή η δύναμη. Είναι η γνώση. Όποιος μπορεί να προκαλέσει σοβαρό τραυματισμό με δύο κινήσεις, οφείλει να είναι ο πρώτος που απομακρύνεται από σύγκρουση. Δεν είναι θέμα «ήθους dojo» αλλά επιβίωσης των υπολοίπων.

Στο λιγότερο ρομαντικό επίπεδο, η υπόθεση δείχνει ένα κράτος που δυσκολεύεται να ξεχωρίσει ποιοι άνθρωποι είναι πραγματικός κίνδυνος για την κοινωνία. Μια σειρά επεισοδίων βίας θα έπρεπε να επιφέρει άμεση παρέμβαση. Εδώ όμως είδαμε έναν άνθρωπο να δρα επιθετικά ξανά και ξανά χωρίς κάποιος να πει «ΣΤΑΜΑΤΑ». Αντίθετα, είδαμε έναν πατέρα να προσπαθεί να κρύψει τη μηχανή του γιου του όταν έφτασαν οι αστυνομικοί. Σαν το ζήτημα να ήταν μια μικρή παρανομία και όχι η κλιμάκωση ενός ανθρώπου που είχε ήδη τραυματίσει άλλους τρεις πριν φτάσει στο μοιραίο.

Η κοινωνία κουράστηκε να βλέπει ότι οι επικίνδυνοι προστατεύονται και οι ευάλωτοι εκτίθενται

Κουράστηκε να περιμένει από την πολιτεία να αντιδράσει όχι μετά τη συντριβή, αλλά πριν. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι πολλοί δεν εκπλήσσονται πια. Ο χαμηλός πήχης προσδοκίας έχει γίνει το μόνιμο φίλτρο. Ζούμε με την ιδέα ότι «έτσι είναι τα πράγματα πλέον», σαν να είναι φυσικό φαινόμενο. Και αυτό είναι το πιο σκοτεινό σημείο της εποχής μας. Η συμφιλίωση με το απαράδεκτο.

Το γεγονός πως ένας άνθρωπος με τέτοιο παρελθόν είχε την ελευθερία να ξεκινήσει καταδίωξη, να κατέβει από το μηχανάκι, να καταφέρει χτυπήματα και να τα συνεχίσει μέχρι την κατάρρευση του θύματος, δείχνει ότι κάπου το σύστημα επιτήρησης της δημόσιας ασφάλειας έχει κενό. Όχι μικρό κενό. Αλλά τεράστιο κενό που χωράει ολόκληρη ζωή. Η συζήτηση για ψυχιατρικά θέματα ανήκει στους ειδικούς, αλλά δεν μπορεί να χρησιμοποιείται σαν ομπρέλα που σκιάζει το γεγονός ότι μιλάμε για πράξη που αφαίρεσε ζωή.

Όταν ξέρεις πολεμικές τέχνες δεν τσακώνεσαι. Και όταν έχεις ιστορικό βίας δεν πρέπει να είσαι ελεύθερος χωρίς όρια. Όχι γιατί η κοινωνία θέλει εκδίκηση. Αλλά γιατί η κοινωνία δεν έχει άλλο μέσο να διασφαλίσει ότι ο άνθρωπος που έχει ήδη τραυματίσει άλλους δεν θα το ξανακάνει. Η ελευθερία είναι δικαίωμα. Η κατάχρηση της ελευθερίας όμως γίνεται η αιτία που άλλοι δεν επιστρέφουν σπίτι τους.

Αν κάτι πρέπει να μείνει από αυτό το περιστατικό είναι η στοιχειώδης λογική που έχουμε αρχίσει να χάνουμε. Ο δημόσιος χώρος δεν είναι χώρος επίδειξης δύναμης και η οργή δεν μπορεί να λειτουργεί σαν άδεια χρήσης βίας. Η ελευθερία δεν είναι απεριόριστη όταν συνδυάζεται με επικίνδυνη συμπεριφορά. Η απώλεια αυτού του ανθρώπου δείχνει μέχρι πού φτάνει η αδράνεια. Αν δεν το αναγνωρίσουμε τώρα, τότε αποδεχόμαστε ότι ανάλογα περιστατικά θα επαναληφθούν.