Αληθινό ή πλαστικό; Ποιο χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι πιο φιλικό προς το περιβάλλον;
Αιώνιο δίλημμα των γιορτών: τι είναι πιο φιλικό προς το περιβάλλον, το αληθινό χριστουγεννιάτικο δέντρο ή το πλαστικό του αντίγραφο;
Κάθε χρόνο, όταν πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, το ίδιο δίλημμα επιστρέφει: να πάρεις αληθινό ή ψεύτικο δέντρο;
Μπορεί να φαίνεται σαν μια απλή διακοσμητική επιλογή, αλλά πίσω από τα λαμπάκια και τα στολίδια κρύβεται ένα μεγαλύτερο ερώτημα, ποια εκδοχή είναι πραγματικά πιο φιλική προς το περιβάλλον;
Από τη μία, το άρωμα του φρέσκου και η φυσική του ομορφιά φέρνουν στο σπίτι σου τη μαγεία του δάσους. Από την άλλη, το τεχνητό δέντρο υπόσχεται πρακτικότητα, οικονομία και μηδενικό καθάρισμα από πευκοβελόνες.
Όμως, τι συμβαίνει όταν βάλεις στη ζυγαριά το αποτύπωμα άνθρακα, την παραγωγή και τη μακροχρόνια χρήση;
Οι ειδικοί έχουν διαφορετικές απόψεις και τα στοιχεία, πολλές φορές, μπερδεύουν. Πριν αποφασίσεις ποιο δέντρο θα στολίσεις φέτος, ρίξε μια ματιά σε όσα λένε οι έρευνες, οι περιβαλλοντολόγοι και όσοι βλέπουν τα Χριστούγεννα με πιο πράσινη ματιά.
Αν ρωτήσεις τον Tim O’Connor, διευθυντή του National Christmas Tree Association, η απάντηση είναι ξεκάθαρη:
«Είναι προφανές πως τα αληθινά χριστουγεννιάτικα δέντρα είναι πολύ καλύτερα για το περιβάλλον. Μιλάμε για ένα φυσικό προϊόν σε σύγκριση με κάτι φτιαγμένο από πετρέλαιο», λέει.
Βέβαια, ο O’Connor εκπροσωπεί τους καλλιεργητές φυσικών δέντρων, οπότε ας δούμε τι λένε οι μελέτες και οι περιβαλλοντολόγοι.
Τι λένε οι έρευνες
Μια αμερικανική ανάλυση του 2018 προσπάθησε να μετρήσει τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των αληθινών και των τεχνητών δέντρων, από την παραγωγή μέχρι την απόρριψή τους.
Η μελέτη (που χρηματοδοτήθηκε από τον American Christmas Tree Association, δηλαδή τη βιομηχανία των ψεύτικων δέντρων) έλαβε υπόψη τα πάντα: από το δίχτυ και το νερό που χρειάζεται ένα αληθινό δέντρο για να διατηρηθεί φρέσκο, μέχρι το πλαστικό περιτύλιγμα και τις μεταφορές των τεχνητών δέντρων από την Κίνα.
Το συμπέρασμα;
Ένα ψεύτικο δέντρο μπορεί να θεωρηθεί πιο οικολογικό αν το χρησιμοποιήσεις τουλάχιστον για πέντε χρόνια.
Ωστόσο, η μελέτη σημειώνει πως οι μεταφορές αποτελούν περίπου 15% του αποτυπώματος άνθρακα για τα τεχνητά δέντρα και 10–12% για τα φυσικά. Δηλαδή, αν πας μακριά για να αγοράσεις το δέντρο σου, αυτό μπορεί να αλλάξει εντελώς την ισορροπία.
Ο Mac Harman, CEO της εταιρείας Balsam Hill (που φτιάχνει πολυτελή ψεύτικα δέντρα), το συνοψίζει ωραία:
«Ούτε τα φυσικά, ούτε τα τεχνητά δέντρα έχουν τεράστιο αντίκτυπο σε σχέση με άλλες καθημερινές μας συνήθειες. Μια μεγάλη μετακίνηση με αυτοκίνητο μπορεί να έχει την ίδια επίδραση με το να έχεις ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο για έναν ολόκληρο χρόνο».
Η οπτική των περιβαλλοντολόγων
Οι ειδικοί πάντως λένε πως δεν πρέπει να βασίζεσαι μόνο στις έρευνες.
«Τα αποτελέσματα εξαρτώνται από το ποιος χρηματοδοτεί τη μελέτη, ποια κριτήρια χρησιμοποιεί, αν λαμβάνει υπόψη μόνο τις εκπομπές άνθρακα ή και άλλες επιπτώσεις, όπως η εξόρυξη πρώτων υλών ή η απόρριψη των προϊόντων», εξηγεί η Darby Hoover από το Natural Resources Defense Council.
Για την Hoover, η εικόνα είναι ξεκάθαρη:
«Τα τεχνητά δέντρα είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου φτιαγμένα από πλαστικό, κυρίως PVC (πολυβινυλοχλωρίδιο), ένα υλικό τοξικό τόσο στην παραγωγή όσο και στη χρήση και την απόρριψή του».
Αν το αληθινό σου δέντρο καταλήξει σε χωματερή και δεν αποσυντεθεί, εξακολουθεί να «αποθηκεύει» το διοξείδιο του άνθρακα που είχε απορροφήσει όσο ζούσε. Αν όμως γίνει λίπασμα ή θρυμματιστεί, επιστρέφει ουσιαστικά στη φύση.
Αντίθετα, τα περισσότερα ψεύτικα δέντρα δεν ανακυκλώνονται ποτέ.
Ο O’Connor το λέει απλά:
«Αν θέλεις να κάνεις κάτι καλό για το περιβάλλον, να στηρίξεις έναν οικογενειακό καλλιεργητή και να χαρίσεις στην οικογένειά σου μια αυθεντική χριστουγεννιάτικη εμπειρία, επίλεξε ένα αληθινό δέντρο.»
Θες να το πας ένα βήμα παραπέρα;
Τότε, γιατί να μην αφήσεις το δέντρο σου να κρατήσει τις ρίζες του;
Η Hoover προτείνει μια πιο δημιουργική λύση:
«Χρησιμοποίησε ένα φυτό που ήδη έχεις ή που θέλεις να κρατήσεις και μετά τις γιορτές. Αντί να αγοράσεις κάτι που θα κοπεί, στόλισε ένα δέντρο που υπάρχει ήδη στον κήπο σου ή μια όμορφη γλάστρα στο σπίτι».
Μάλιστα, υπάρχουν εταιρείες που σου επιτρέπουν να νοικιάσεις ένα δέντρο: το παίρνεις για τις γιορτές και επιστρέφει στο φυτώριο μόλις τελειώσουν.
Και αν έχεις ήδη ένα τεχνητό δέντρο, συνέχισε να το χρησιμοποιείς!
Ο Harman λέει πως κάποιοι πελάτες του έχουν ακόμα δέντρα από τις πρώτες χρονιές της εταιρείας, σχεδόν είκοσι χρόνια μετά.
«Δεν μας βοηθά στις πωλήσεις, αλλά είναι σίγουρα καλό για τον πλανήτη», παραδέχεται.
Συμπέρασμα:
Αν θέλεις πραγματικά να κάνεις πιο «πράσινα» Χριστούγεννα, διάλεξε με αγάπη, είτε είναι φυσικό, τεχνητό ή νοικιασμένο το δέντρο σου, το σημαντικότερο είναι να το χρησιμοποιείς με συνείδηση και να το χαίρεσαι κάθε χρόνο.
Bloggers
