142 χρόνια Coco Chanel: Στα 50 είχε το πρόσωπο που αξίζει & δεν «έπαθε» ποτέ το «σύνδρομο της θείας»
Ο ρατσισμός της ηλικίας δεν προέρχεται μόνο από άντρες. Έρχεται και από γυναίκες. Το «σύνδρομο της θείας» είναι εκείνη η κοινωνική συμπεριφορά όπου μια γυναίκα π.χ. δηλώνει την ηλικία της -όχι διότι νιώθει πραγματικά περήφανη για αυτή, αλλά για να «την πει» στη διπλανή της. Το «σύνδρομο της θείας» δεν είναι αστείο, είναι κοινωνιολογικό φαινόμενο. Η γυναίκα που επιδεικνύει την ηλικία της σαν μετάλλιο, όχι ως απάντηση στον ηλικιακό ρατσισμό και ως ενδυνάμωση, αλλά για να μειώσει τη διπλανή της, γιατί πολύ απλά εκείνη τα κατάφερε. Έχει check σε όλα τα boxes -σε αντίθεση με τη «μεγάλη» διπλανή της. Σαν να λέει: «Εγώ παντρεύτηκα, έκανα παιδιά, έχω εξασφαλιστεί -άρα μπορώ να δηλώσω ελεύθερα την ηλικία μου». Εκείνη που δεν τα κατάφερε, που δεν έχει χωρέσει στα κουτάκια, θα λάβει σαν μομφή το «εσύ, πόσο χρονών είσαι;». Εν έτει 2025, κάποιοι που ηθικά έχουν την ηλικία που τους αξίζει, συνεχίζουν τον ηλικιακό ρατσισμό αλλά η Chanel είχε φροντίσει ήδη να απαντήσει: «I don’t care what you think of me. I don’t think of you at all».
«Η φύση σού δίνει το πρόσωπο που έχεις στα είκοσι, η ζωή το πρόσωπο που έχεις στα τριάντα, στα πενήντα όμως, έχεις το πρόσωπο που αξίζεις». Δεν είναι ρομαντική ατάκα για τα captions του Instagram ούτε σύνθημα για έναν τοίχο γεμάτο quotes. Είναι προειδοποίηση. Είναι το κυνικό savoir vivre μιας γυναίκας που κατάλαβε ότι το πρόσωπο δεν είναι μάσκα, αλλά τελικός λογαριασμός. Η Coco Chanel έντυσε με μαύρο ταγέρ την πιο ωμή διαπίστωση. Ότι ο χρόνος δεν κρύβεται πίσω από φίλτρα, δεν λειαίνεται με αλοιφές, δεν σβήνεται με μπότοξ.
Η Chanel ήξερε τι σημαίνει πρόσωπο. Όχι φωτογένεια. Πρόσωπο. Το σύνολο των λαθών, των ερώτων, των ανατροπών σου. Εκείνη πέρασε από όλα: ορφανοτροφείο στο Saumur, το πρώτο καπέλο στο Παρίσι το 1909, ο Arthur "Boy" Capel που τη στήριξε, ο Duke of Westminster που την έσυρε στα σαλόνια, το Chanel No.5 του 1922 που ακόμη πουλιέται κάθε μισό λεπτό. Η δόξα, οι σκιές, οι κατηγορίες για συνεργασία με τους Ναζί, η επιστροφή το 1954 που έθαψε τον Dior μέσα σε μια σεζόν.
Chanel Haute Couture '26: Οι λεπτομέρειες του show που θα μείνουν αξέχαστες και το A-list front row
Η Rihanna ανατρέπει ξανά τον όρο maternity fashion με Chanel haute couture
Στα 20
Στα 20 η φύση σου χαρίζει πρόσωπο όπως χαρίζει φτηνό κρασί: άφθονο και χωρίς κόπο. Εκείνη το ήξερε. Γεννήθηκε σαν σήμερα 19 Αυγούστου το 1883, εγκαταλείφθηκε σε ορφανοτροφείο, μεγάλωσε με ρούχα καλογραιών και πειθαρχία στρατοπέδου. Είχε μόνο το δέρμα της νιότης και το θράσος να τραγουδάει σε μπαρ, όπου γεννήθηκε το «Coco».
Η κοινωνία της έδωσε μιζέρια, η φύση της έδωσε ομορφιά. Εκείνη διάλεξε να πετάξει τη μιζέρια στα σκουπίδια και να κρατήσει όσα είχαν αξία.
Στα 30
Στα 30 το πρόσωπο παύει να είναι δώρο και γίνεται λογαριασμός. Το 1912, η Coco ανοίγει το πρώτο της atelier, το jersey -ύφασμα για αντρικά εσώρουχα- γίνεται το όπλο της. Το 1926 λανσάρει το Little Black Dress και μετά το Chanel suit που κάνει τις γυναίκες να ξεφορτωθούν τον κορσέ και να περπατούν σαν να έχουν δικό τους γραφείο.
Στα 30, η Chanel ήταν επανάσταση. Βρέθηκε δίπλα στον Igor Stravinsky, τον Pablo Picasso, τον Jean Cocteau. Ερωτεύτηκε, πρόδωσε, προδόθηκε. Και κάθε απόφαση χάραξε το πρόσωπο της πιο πολύ από τις ρυτίδες.
Στα 50
Στα 50 δεν μετράς χρόνια αλλά αντοχές. Δεν έχεις «πρόσωπο» να επιδείξεις. Έχεις αποδείξεις χαραγμένες πάνω σου. Η Chanel το ήξερε: ο πόλεμος τη βύθισε σε σκιές, οι κατηγορίες για συνεργασία με τους Ναζί την έστειλαν στην εξορία. Και όμως, όταν γύρισε το 1954, στα 71 της, δεν ζήτησε συγγνώμη, ζήτησε τη μόδα πίσω. Και την πήρε.
Δεν εμφανίστηκε σαν «κυρία της καλής κοινωνίας» αλλά γύρισε σαν θρύλος που καπνίζει, ξαναγράφει κανόνες και σπάει τους κανόνες της μόδας με ένα μόνο ταγέρ. Το πρόσωπό της δεν ήταν λείο και χαριτωμένο, αλλά γεμάτο ιστορία. Ακαταμάχητο.
Αυτό εννοούσε όταν μιλούσε για το «πρόσωπο που αξίζεις»: να έχεις ζήσει αρκετά ώστε να μη χρειάζεται να απολογείσαι. Να μην κυνηγάς να φαίνεσαι μικρότερη αλλά να μπορείς να σταθείς μεγαλύτερη.
Ο ρατσισμός της ηλικίας
«Η φύση σού δίνει το πρόσωπο που έχεις στα είκοσι, η ζωή το πρόσωπο που έχεις στα τριάντα, στα πενήντα όμως, έχεις το πρόσωπο που αξίζεις».
Η εν λόγω φράση της Chanel δεν μιλάει σαφώς για περιποίηση, πλαστικές, και φίλτρα. Μιλάει για τη βία με την οποία μετράμε τη γυναίκα με βάση την ηλικία της. Έναν αιώνα μετά, δεν έχουμε ξεφύγει. Αντίθετα, η εμμονή με την ηλικία έχει γίνει πιο ύπουλη. Σήμερα δεν χρειάζεται να σε μετρήσει η κοινωνία. Σε μετράει το timeline. Κάθε φίλτρο που «σβήνει» χρόνια, κάθε caption που δηλώνει «ανέμελα 40» ή «fit στα 50» είναι απόδειξη ότι ακόμα φοβόμαστε το πρόσωπο που αξίζουμε.
Και το χειρότερο; Ο ρατσισμός της ηλικίας δεν προέρχεται μόνο από άντρες. Έρχεται και από γυναίκες. Το «σύνδρομο της θείας» είναι εκείνη η κοινωνική συμπεριφορά όπου μια γυναίκα π.χ. δηλώνει την ηλικία της -όχι διότι νιώθει πραγματικά περήφανη για αυτή, αλλά για να «την πει» στη διπλανή της. Το «σύνδρομο της θείας» δεν είναι αστείο, είναι κοινωνιολογικό φαινόμενο. Η γυναίκα που επιδεικνύει την ηλικία της σαν μετάλλιο, όχι ως απάντηση στον ηλικιακό ρατσισμό και ως ενδυνάμωση αλλά για να μειώσει τη διπλανή της, γιατί πολύ απλά εκείνη τα κατάφερε. Έχει check σε όλα τα boxes -σε αντίθεση με τη «μεγάλη» διπλανή της. Σαν να λέει: «Εγώ παντρεύτηκα, έκανα παιδιά, έχω εξασφαλιστεί -άρα μπορώ να δηλώσω ελεύθερα την ηλικία μου». Εκείνη που δεν έχει χωρέσει στα κουτάκια, θα λάβει σαν μομφή το «εσύ, πόσο χρονών είσαι;».
Εν έτει 2025, κάποιοι που ηθικά έχουν την ηλικία που τους αξίζει, συνεχίζουν τον ηλικιακό ρατσισμό αλλά η Chanel είχε φροντίσει ήδη να απαντήσει: «I don’t care what you think of me. I don’t think of you at all».
Τι είναι πραγματικά μόδα;
Σήμερα, κάθε άσχετος δηλώνει trendsetter, influencer, «ανακαλύπτει» τη μόδα ανεβάζοντας ένα haul στο TikTok. Όμως η μόδα δεν είναι hashtag. Η μόδα δεν είναι followers.
Η Chanel έδειξε ότι μόδα σημαίνει να φτιάχνεις ρούχα που αναπνέουν, που επιτρέπουν στη γυναίκα να κινείται, να δουλεύει, να ζει. Η μόδα δεν ήταν για εκείνη επιτήδευση, αλλά πολιτική πράξη. «Η κομψότητα είναι άρνηση», έλεγε. Και το απέδειξε με κάθε της δημιουργία.
Η μόδα σήμερα κινδυνεύει να γίνει το αντίθετο από αυτό που ονειρεύτηκε η Chanel: ένας αλγόριθμος που μας κάνει όλους ίδιους.
Η Chanel προφανώς δεν ήταν άγια. Η σχέση της με τους Γερμανούς κατά τον πόλεμο, η επιρροή που άσκησε, οι σκιές της ιστορίας, δεν μπορούν να αγνοηθούν. Αλλά μια προσωπικότητα με τόση επιρροή δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι «καθαρή» ή βολική.
Η ίδια το ήξερε: «Η ζωή μου δεν με ευχαρίστησε, γι’ αυτό δημιούργησα τη ζωή μου».
Πέθανε κομψή στα 88
Το 1971 πέθανε στο Hôtel Ritz, στο Παρίσι. Πενήντα τέσσερα χρόνια αργότερα, το όνομά της είναι πιο ζωντανό από ποτέ. Ένα ταγέρ Chanel κοστίζει χιλιάδες δολάρια, ένα μπουκάλι Chanel No.5 πωλείται κάθε 30 δευτερόλεπτα. Αλλά το πραγματικό της κληροδότημα δεν είναι τα προϊόντα αλλά η ιδέα ότι η γυναίκα δεν χρειάζεται να χωρέσει σε κανένα καλούπι.
Η Chanel δεν άφησε απλώς μόδα. Άφησε ένα μήνυμα: η αξία δεν μετριέται σε likes ούτε σε ρυτίδες. Μετριέται στο πρόσωπο που κουβαλάς στα 50.
Η Coco Chanel γεννήθηκε στις 19 Αυγούστου 1883. Αν το πρόσωπο στα 20 είναι δώρο, στα 30 είναι μάθημα, στα 50 είναι αποτέλεσμα, τότε το ερώτημα για εμάς σήμερα είναι απλό: ποιο πρόσωπο θα αξίζουμε όταν φτάσουμε στα 58, στα 68, στα 78, στα 88;
Γιατί αν δεν καταφέρουμε να προλάβουμε τη δική της εποχή, ίσως προλάβουμε έστω να μην ξεφτιλίσουμε τη δική μας.
Με αφορμή την επέτειο της γέννησής της ακολουθούν κάποια αξεπέραστα λόγια της
«Η φύση σού δίνει το πρόσωπο που έχεις στα είκοσι, η ζωή το πρόσωπο που έχεις στα τριάντα, στα πενήντα όμως, έχεις το πρόσωπο που αξίζεις»
«Μπορείς να είσαι εκθαμβωτική στα τριάντα, γοητευτική στα σαράντα και ακαταμάχητη σε όλη την υπόλοιπη ζωή σου»
«Η μόδα δεν υπάρχει μόνο στα ρούχα. Είναι στον ουρανό, στον δρόμο. Είναι στις ιδέες, στον τρόπο που ζούμε, σε όσα συμβαίνουν γύρω μας»
«Ντύσου πρόχειρα και θα θυμούνται το φόρεμα. Ντύσου αψεγάδιαστα και θα θυμούνται εσένα»
«Ζεις μόνο μία φορά. Φρόντισε τουλάχιστον να είναι διασκεδαστική»
«Μια γυναίκα είναι πιο κοντά στη γυμνότητα όταν είναι καλοντυμένη»
«Η κομψότητα είναι άρνηση»
«Για να είσαι αναντικατάστατη, πρέπει πάντα να είσαι διαφορετική»
«Πίνω σαμπάνια μόνο σε δύο περιπτώσεις: όταν είμαι ερωτευμένη και όταν δεν είμαι»
«Η μόδα αλλάζει, το στυλ όμως παραμένει»
«Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν χρήματα και άνθρωποι που είναι πραγματικά πλούσιοι»
«Η μόδα έχει δύο σκοπούς: άνεση και αγάπη. Η ομορφιά εμφανίζεται όταν η μόδα πετυχαίνει»
«Η απλότητα είναι το κλειδί κάθε αληθινής κομψότητας»
«Δεν ακολουθώ τη μόδα. Είμαι η μόδα»
«Η πιο θαρραλέα πράξη είναι να σκέφτεσαι μόνη σου -και να το λες δυνατά»
«Η κομψότητα δεν έγκειται στο να φοράς ένα καινούργιο φόρεμα»
«Κάποιοι πιστεύουν ότι η πολυτέλεια είναι το αντίθετο της φτώχειας. Δεν είναι. Είναι το αντίθετο της χυδαιότητας»
«Ο στολισμός, τι επιστήμη! Η ομορφιά, τι όπλο! Η σεμνότητα, τι κομψότητα!»
«Όταν μια γυναίκα κόβει τα μαλλιά της, είναι έτοιμη να αλλάξει τη ζωή της»
«Μια γυναίκα μπορεί να είναι υπερβολικά ντυμένη, αλλά ποτέ υπερβολικά κομψή»
«Ντύσου σαν να πρόκειται να συναντήσεις σήμερα τον χειρότερο εχθρό σου»
«Μια γυναίκα με όμορφα παπούτσια δεν είναι ποτέ άσχημη»
«Δεν με νοιάζει τι σκέφτεσαι για μένα. Eγώ δεν σκέφτομαι τίποτα για σένα»
«Η ζωή μου δεν με ικανοποιούσε, γι’ αυτό δημιούργησα τη δική μου ζωή»
«Αν είσαι λυπημένη, βάλε περισσότερο κραγιόν και επιτέθηκες»
«Μια γυναίκα που δεν φορά άρωμα δεν έχει μέλλον»
«Η επιτυχία έρχεται συχνά σε εκείνους που δεν γνωρίζουν ότι η αποτυχία είναι αναπόφευκτη»
«Το καλύτερο χρώμα στον κόσμο είναι εκείνο που σου ταιριάζει»
«Όταν καταλάβεις ότι οι άντρες είναι σαν παιδιά, τότε ξέρεις τα πάντα»
«Μην σπαταλάς τον χρόνο σου χτυπώντας έναν τοίχο, ελπίζοντας να τον μετατρέψεις σε πόρτα»
«Ένα κορίτσι πρέπει να είναι δύο πράγματα: κομψό και υπέροχο»
Bloggers
