Κατά βάθος ήταν ντροπαλή και ένιωθε κατώτερη: 38 χρόνια από την τελευταία έξοδο της Rita Hayworth
Ο Τύπος τη βάφτισε «θεά του έρωτα» -έναν τίτλο που ουδέποτε διεκδίκησε και για τον οποίο δεν ένιωσε ποτέ περήφανη. Είχε αφιερώσει ολόκληρη τη ζωή της στην τέχνη του χορού, δουλεύοντας ακατάπαυστα ως επαγγελματίας χορεύτρια, και πάλεψε με το ίδιο πείσμα για να καθιερωθεί ως σοβαρή ηθοποιός. «Πηγαίνουν στο κρεβάτι με τη Gilda και ξυπνούν με εμένα».
«Ό,τι κι αν γράψετε για μένα, μην το κάνετε θλιβερό». Με αυτή τη φράση, η Rita Hayworth ζήτησε από την ιστορία να τη θυμάται όχι σαν ένα πορτρέτο μελαγχολίας, αλλά σαν γυναίκα που έζησε με πάθος, πάλεψε με τους δαίμονές της και, παρά το τίμημα, αρνήθηκε να συμβιβαστεί. 38 χρόνια μετά την «τελευταία της έξοδο» η διάθεση να γραφτεί για εκείνη κάτι θλιβερό σαφώς και δεν υπάρχει, όχι γιατί η ζωή της δεν είχε θλίψη –κάθε άλλο. Αλλά γιατί την έζησε όπως την αξίζουν οι άνθρωποι που δεν γεννήθηκαν για να λυγίσουν.
Για να το πούμε αλλιώς: δεν υπάρχει τίποτα θλιβερό στον θρίαμβο της αυθεντικότητας, ακόμα κι αν εκείνος καταλήξει να ξεχαστεί από τη μνήμη του ίδιου του ανθρώπου.
Κι αν πολλοί είναι εκείνοι που έχουν ταυτίσει το όνομά της μέσα από μια αφίσα καρφωμένη σε έναν τοίχο φυλακής, στην iconic ταινία Τελευταία έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ (1994), η πραγματική Rita ήταν εκείνη που πάλευε να δραπετεύσει από μια άλλη φυλακή: αυτή που της είχαν χτίσει άλλοι, πολύ πριν φορέσει τα γάντια της Gilda. Η αφίσα της ταινίας έκρυβε μια απόδραση προς την ελευθερία. Η ίδια η Rita, όμως, πέρασε μια ζωή προσπαθώντας να αποδράσει από τον εαυτό που της επέβαλαν.
«Είμαι από τη φύση μου πολύ ντροπαλή... και υποφέρω από κόμπλεξ κατωτερότητας»
(Photo by Silver Screen Collection/Getty Images)
Γεννημένη στις 17 Οκτωβρίου 1918 στο Brooklyn ως Margarita Carmen Cansino, ήταν κόρη του Ισπανού χορευτή Eduardo Cansino και της Αμερικανίδας Volga Hayworth. Η Margarita δεν μεγάλωσε, ακριβώς. Εκπαιδεύτηκε, πειθάρχησε και εξαναγκάστηκε. Από μικρή χόρευε επαγγελματικά με τον πατέρα της, όχι γιατί το ήθελε, αλλά γιατί εκείνος το απαιτούσε. Οι φήμες και μαρτυρίες –αποσιωπημένες για δεκαετίες– αναφέρουν ότι ο πατέρας της την κακοποιούσε σεξουαλικά. Κι εκείνη η μητέρα που έπρεπε να προστατέψει, σιωπούσε. Η σιωπή αυτή έγινε το πρώτο της τραύμα και η πρώτη φυλακή που δεν είχε πόρτα διαφυγής.
Όταν εμφανίστηκε στο Hollywood, δεν χωρούσε. Έπρεπε να αλλάξει. Ονοματεπώνυμο, εμφάνιση, παρελθόν. Η Margarita έγινε Rita Hayworth. Οι παραγωγοί της Columbia απαίτησαν να αλλάξει τη γραμμή των μαλλιών της με επώδυνες ηλεκτρόλυσεις για να φαίνεται λιγότερο «ξένη». Τα σκούρα μαλλιά έγιναν κόκκινα, η προφορά ουδετεροποιήθηκε, η ταυτότητα λειάνθηκε. Έγινε μια ιδανική προβολή επιθυμίας. Ένα είδωλο. Όχι μια γυναίκα. «Πηγαίνουν στο κρεβάτι με τη Gilda και ξυπνούν με εμένα», έλεγε αργότερα. Στην πιο ειλικρινή απογύμνωση του star system.
(Photo by George Rinhart/Corbis via Getty Images)
Η «Θεά του Έρωτα» #not
Προς μεγάλη της απογοήτευση, ο Τύπος τη βάφτισε «θεά του έρωτα» -έναν τίτλο που ουδέποτε διεκδίκησε και για τον οποίο δεν ένιωσε ποτέ περήφανη. Είχε αφιερώσει ολόκληρη τη ζωή της στην τέχνη του χορού, δουλεύοντας ακατάπαυστα ως επαγγελματίας χορεύτρια, και πάλεψε με το ίδιο πείσμα για να καθιερωθεί ως σοβαρή ηθοποιός. Ήταν, πράγματι, σπουδαία ηθοποιός. Το τελευταίο πράγμα που επιθυμούσε ήταν να τη θυμούνται για την επιφανειακή λάμψη μιας «θεάς του έρωτα». Το ταλέντο της υπερέβαινε κατά πολύ τα ρηχά προσωνύμια που της κόλλησαν οι δημοσιογραφικές πένες της εποχής.
«Κατά βάθος είμαι ένας καλόκαρδος, ήπιος άνθρωπος -όμως με ελκύουν οι σκληροί χαρακτήρες»
Στην οθόνη έλαμπε. Όταν χόρευε με τον Fred Astaire στις ταινίες "You'll Never Get Rich" (1941) και "You Were Never Lovelier" (1942), ο ίδιος δήλωνε ότι ήταν η καλύτερη παρτενέρ που είχε ποτέ.
Στο "Cover Girl" (1944), δίπλα στον Gene Kelly, έφερε τον χορό σε άλλα επίπεδα. Και φυσικά, στο "Gilda" (1946), καθιερώθηκε ως η απόλυτη femme fatale. Ένα γάντι, μια στροφή, μια ματιά, αρκούσαν. Το Hollywood είχε αποκτήσει το απόλυτο αντικείμενο φαντασίωσης. Το τίμημα; Ούτε ένας άνδρας δεν την αγάπησε γι’ αυτό που ήταν, αλλά μόνο για ό,τι συμβόλιζε. Η ίδια ήξερε: «Δεν ερωτεύτηκαν ποτέ εμένα, αλλά αυτό που πίστευαν ότι ήμουν».
Παντρεύτηκε και χώρισε πέντε φορές μέσα σε 24 χρόνια ενώ διατηρούσε σχέσεις με αρκετούς συμπρωταγωνιστές της. Ανάμεσά τους, ο Orson Welles, με τον οποίο έζησε έναν γάμο γεμάτο θαυμασμό, αλλά και εσωτερική αποσύνδεση. Ήταν ίσως ο μόνος που την είδε –κι ας μην άντεξε να μείνει. Τον αποκάλεσε «τον μεγαλύτερο έρωτα της ζωής μου». Μαζί του γύρισε την ταινία "The Lady from Shanghai" (1947), κόβοντας τα μακριά μαλλιά της, θυσιάζοντας το iconic look της, σε μια πράξη που, όσο κι αν έγινε για τις ανάγκες της ταινίας, είχε κάτι από εσωτερική απελευθέρωση.
Αργότερα, παντρεύτηκε τον πρίγκιπα Aly Khan, με τον οποίο απέκτησε την κόρη της Yasmin Aga Khan. Έζησε για λίγο σε ανάκτορα, φωτογραφήθηκε με σάρι, έγινε πριγκίπισσα –μια femme fatale με στέμμα. Αλλά ούτε κι εκεί βρήκε την ειρήνη. Η σχέση τους κατέρρευσε, κι εκείνη επέστρεψε στην Αμερική.
Στα τέλη της δεκαετίας του '50, η Hayworth άρχισε να εμφανίζει συμπτώματα που πολλοί απέδωσαν στο αλκοόλ. Το Hollywood ήταν εύκολο στις ετικέτες και τεμπέλικο στην κατανόηση. Η αλήθεια ήταν πιο σκληρή. Είχε αρχίσει να χάνει τη μνήμη της. Το 1980, διαγνώστηκε με πρώιμο Αλτσχάιμερ. Ήταν η πρώτη διάσημη που έφερε στο προσκήνιο τη νόσο αυτή –όχι με λόγια, αλλά με το πρόσωπό της.
Δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε πως η Yasmin στάθηκε δίπλα της όσο κανείς. Στάθηκε επίσης ως η γυναίκα που, μετά τον θάνατο της μητέρας της, συνέχισε να μιλά για εκείνη, να σπάει τη σιωπή γύρω από το Αλτσχάιμερ, να δίνει πρόσωπο στη λήθη. Το όνομα της Yasmin είναι πολύ γνωστό και στη χώρα μας καθώς υπήρξε παντρεμένη με τον oικονομολόγο και εφοπλιστή, τον Βασίλη Εμπειρίκο, με τον οποίο απέκτησαν έναν γιο, τον Andrew ο οποίος πέθανε σε ηλικία μόλις 25 ετών το 2011.
Η Hayworth απέκτησε ακόμα μία κόρη την Rebecca Welles (1944–2004).
Μετά τον θάνατο της μητέρας της, ίδρυσε το "Rita Hayworth Gala" για την ενίσχυση της έρευνας κατά της νόσου. Μέχρι σήμερα, έχει συγκεντρώσει πάνω από 90 εκατομμύρια δολάρια. Ίσως το μεγαλύτερο επίτευγμα της Hayworth να είναι αυτή η έμμεση προσφορά στη ζωή άλλων ανθρώπων που έγινε σύμβολο της λήθης για να θυμούνται οι άλλοι.
Πέθανε στις 14 Μαΐου 1987, σε ηλικία 68 ετών
Στις τελευταίες της μέρες, είχε πια ξεχάσει ποια ήταν αλλά ο κόσμος δεν την ξέχασε ποτέ. Δύσκολο, λοιπόν, να γράψει κανείς κάτι θλιβερό για εκείνη καθώς επρόκειτο για μια δυναμική γυναίκα που άντεξε μια ζωή σε υπερβολική ταχύτητα και που δραπετεύει ακόμη, κάθε φορά που κάποιος θυμάται την αλήθεια της πίσω από τον μύθο.
Με αφορμή τα 38 χρόνια από τον θάνατό της ακολουθούν κάποιες εμβληματικές ατάκες της
«Στην παρέα του χθες και στην επανένωση του αύριο» (Επιτύμβια επιγραφή)
Κάθε άντρας που γνώρισα πήγε στο κρεβάτι με τη Gilda... και ξύπνησε μαζί μου.
Το μόνο που ήθελα ήταν αυτό που θέλουν όλοι: να αγαπηθώ.
Πιστεύω πως όλες οι γυναίκες διαθέτουν μια έμφυτη κομψότητα, που χάνεται όταν γυμνωθούν.
Είμαστε όλοι δεμένοι με τη μοίρα μας και δεν υπάρχει τρόπος να απελευθερωθούμε απ’ αυτήν.
Ποτέ δεν ένιωσα πως ήμουν θεά του σεξ, περισσότερο θεωρούσα τον εαυτό μου κωμικό που ήξερε να χορεύει.
Ό,τι κι αν γράψετε για μένα, μην το κάνετε θλιβερό.
Όταν αγαπάς, τότε ζεις, τότε αποκτάς σημασία.
Στο τέλος, ένα κορίτσι είναι... απλώς ένα κορίτσι. Κολακεύεσαι όταν σου λένε ότι τα κατάφερες σ’ αυτό.
Κατά βάθος είμαι ένας καλόκαρδος, ήπιος άνθρωπος -όμως με ελκύουν οι σκληροί χαρακτήρες.
Πίστευα πως, αν κάποτε λάμβανα καλές κριτικές, θα ήμουν ευτυχισμένη. Είναι τόσο κενό. Δεν ήταν ποτέ αυτό που ήθελα. Το μόνο που ήθελα ήταν αυτό που θέλουν όλοι: να αγαπηθώ.
Οι ταινίες ήταν πολύ καλύτερες στην εποχή που τις έκανα εγώ.
Αυτό που με εκπλήσσει στη ζωή δεν είναι οι γάμοι που διαλύονται, αλλά εκείνοι που αντέχουν.
Γηρατειά σημαίνει να παίρνεις βιταμίνες από το Α ως το Ζ και να μοιάζεις με... Η.
Φυσικά και ήμουν ντροπαλή και ευαίσθητη. Η μαγεία της υποκριτικής είναι ότι γίνεσαι κάποια άλλη.
Κανείς δεν μπορεί να είναι η Gilda επί εικοσιτετραώρου βάσεως.
Χόρευα στην Τιχουάνα από τα δεκατρία μου -αυτό ήταν το "καλοκαιρινό μου camp". Πώς αλλιώς νομίζεις ότι κατάφερα να συμβαδίσω με τον Fred Astaire στα δεκαεννιά μου;
Έζησα και λύπες και χαρές -ποιος δεν έχει; Ίσως έχω μάθει αρκετά ώστε να καθοδηγήσω τις κόρες μου.
Μου αρέσει να με φωτογραφίζουν και να δείχνω λαμπερή. Όταν με πιάνει ανυπομονησία, θυμάμαι τις φορές που έκλαιγα γιατί κανείς δεν ήθελε να με φωτογραφίσει στο Trocadero.
Από τα δώδεκά μου χόρευα για τα προς το ζην, αλλά στην καρδιά μου ήμουν πάντα ηθοποιός.
Δεν πήρα τα πάντα από τη ζωή. Πήρα υπερβολικά πολλά.
Δεν αντέχω άλλο τη μεγαλοφυΐα του.
Είμαι άνθρωπος του απογεύματος.
Όλο και πιο συχνά, οι σταρ προέρχονται από τον χώρο του μόντελινγκ, με αποτέλεσμα οι σημερινές σταρλετίτσες να είναι πιο καλοντυμένες και προσεγμένες από ποτέ -αν και δύσκολα θα τις έλεγες καλύτερες ηθοποιούς.
Bloggers
