Η Αριάδνη Οικονομίδη θέλει με την postnatal yoga να θυμηθείς ποια είσαι μέσα στο χάος της μητρότητας

Fact: Οι μητέρες, ακόμη και εκείνες με έντονο αθλητικό υπόβαθρο, αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις στη διατήρηση μιας τακτικής ρουτίνας μετά τη γέννηση του πρώτου τους παιδιού, σύμφωνα με μια νέα μελέτη του Ινστιτούτου Mulier.

Σύμφωνα με τη μελέτη, ένα από τα βασικά εμπόδια για τη φυσική κατάσταση των μαμάδων μετά τον τοκετό είναι η κοινωνική νόρμα που αποδίδει την ευθύνη της φροντίδας των παιδιών κυρίως στις ίδιες, προσδοκία που έρχεται σε σύγκρουση με το χρόνο και την ενέργεια που απαιτούνται για τη διατήρηση μιας τακτικής αθλητικής ρουτίνας. Η ίδια η διαδικασία ανάρρωσης μετά τον τοκετό περιπλέκει ακόμη περισσότερο την ικανότητά τους να ασχοληθούν με σωματικές δραστηριότητες και αυτό έχει ως αποτέλεσμα, πολλές μητέρες βιώνουν απογοήτευση και δυσκολίες στην επανένταξη της άσκησης στην καθημερινότητά τους μετά την ανάρρωσή τους από τον τοκετό και στη σύνδεση με το σώμα τους, το νέο αυτό σώμα το οποίο καλούνται να αγαπήσουν από την αρχή.

Και για να λέμε μόνο αλήθειες, για το πώς θα φροντίσεις και θα θηλάσεις το μωρό σου, παίρνεις συγκεκριμένες οδηγίες και παρακολουθείς εντατικά σεμινάρια. Για το πώς θα αγαπήσεις το σώμα σου μετά τον τοκετό, κανείς δεν σου δίνει οδηγίες, δεν σου εξηγεί ακριβώς τι πρέπει και πότε πρέπει να το κάνεις.

Kάπου εκεί μπαίνει η postnatal yoga στη ζωή της νέας μαμάς ή τουλάχιστον θα πρέπει να φροντίσουμε να μπει η yoga μετά τον τοκετό στη ζωή μας.

Η Αριάδνη Οικονομίδη, yoga instructor, με ειδίκευση στην postnatal yoga μιλά στο Queen.gr για τη σημασία της yoga μετά τον τοκετό και για το εξής απλό:

«Η postnatal yoga είναι ένα καταφύγιο. Όχι για να γίνεις πιο fit, αλλά για να θυμηθείς ποια είσαι μέσα στο χάος. Δεν είναι πολυτέλεια. Είναι ανάγκη».

Πότε και πώς ήρθε η postnatal yoga στη ζωή σας; Διαβάζω για τις σπουδές σας αλλά τι σας κέντρισε στην προ και μετά τον τοκετό yoga;

Η προγεννητική yoga μπήκε στη ζωή μου ως ένα φυσικό επόμενο βήμα στη διαδρομή μου — ένα βήμα πιο κοντά στη θαυμαστή περίοδο της εμβρυϊκής και βρεφικής ηλικίας. Είχα ήδη αφιερώσει πολλά χρόνια στη βρεφική κολύμβηση, οπότε το να συνοδεύω μια ύπαρξη από τη στιγμή της σύλληψης μέχρι τις πρώτες ανάσες της στον κόσμο, ένιωσα ότι ήταν μια ευθύνη αλλά και ένα προνόμιο.

Μέσα από την προγεννητική yoga γνώρισα γυναίκες που κουβαλούσαν προσδοκίες, φόβους, ελπίδες. Η σύνδεση μαζί τους άγγιξε κάτι βαθύτερο μέσα μου. Εκεί γεννήθηκε η ανάγκη να συνεχίσω τη στήριξή τους και μετά τον τοκετό — εκεί που ξεκινά η πιο βαθιά μετάβαση: η γέννηση της μητέρας.

Η postnatal yoga δεν ήρθε απλώς ως συνέχεια· ήρθε ως απάντηση σε ένα κάλεσμα. Να δημιουργήσω ένα ασφαλές, ζεστό, γεμάτο φροντίδα πλαίσιο για τη γυναίκα που ξανασυστήνεται στο σώμα της, στην ταυτότητά της, στον ρόλο της. Εκεί που δεν χρειάζεται να είναι έτοιμη, αλλά απλώς να είναι.

Έχετε συνεργαστεί με πολλές γυναίκες και έχουν μοιραστεί με εσάς τις ανασφάλειές τους. Τι σημαίνει για εσάς το γυναικείο σώμα μετά τον τοκετό; Ποιες είναι οι σιωπές και τα ταμπού γύρω απ’ αυτό;

Για μένα, μέσα από τη yoga, το σώμα γίνεται ξανά χώρος συμφιλίωσης και σύνδεσης. Δεν ζητάμε από το σώμα να γίνει όπως ήταν, εξάλλου τίποτα δεν είναι ίδιο ακόμα και το επόμενο λεπτό, πόσο μάλλον μετά από μία κυοφορία. Του δίνουμε όμως χώρο να μας πει ποιο είναι τώρα. Να το γνωρίσουμε από την αρχή, χωρίς κριτική.

Τα μεγαλύτερα ταμπού είναι η πίεση για ταχύτητα, η σιωπή γύρω από την ψυχοσύνθεση της λεχώνας και η κοινωνική απαίτηση να είσαι πάντα καλά. Προσωπικά, επιλέγω να δημιουργώ έναν χώρο όπου οι γυναίκες δεν χρειάζεται να προσποιούνται. Μπορούν να ξεκουραστούν. Να μην είναι όλα καλά. Να πάρουν ανάσα. Και τότε, το σώμα τους —όπως και οι ίδιες— ανθίζουν με τον δικό τους ρυθμό.

Ποιες δεξιότητες χρειάζεται να έχει μια επαγγελματίας για να συνοδεύσει τη γυναίκα σε αυτή τη μεταβατική φάση; Υπήρξαν στιγμές που αισθανθήκατε ότι "δεν αρκεί" η τεχνική γνώση;

Η τεχνική γνώση είναι σημαντική, αλλά δεν είναι αρκετή. Για να συνοδεύσεις μια γυναίκα μετά τον τοκετό χρειάζεται κάτι βαθύτερο: ενσυναίσθηση, σιωπηλή παρουσία, παρατήρηση χωρίς κρίση. Έχω βρεθεί πολλές φορές σε στιγμές όπου η καλύτερη «τεχνική» ήταν απλώς να δώσω χώρο. Να ακούσω, να νιώσω, να συναισθανθώ. Αυτή η περίοδος δεν έχει εγχειρίδιο. Χρειάζεται συναισθηματική ευφυΐα, ήπια καθοδήγηση και μια βαθιά πίστη ότι η γυναίκα ξέρει — απλώς κάποιες φορές το έχει ξεχάσει.

Η εμπειρία μου σε πρακτικές όπως η yoga, η ενεργητική ακρόαση, ο βελονισμός και η παραδοσιακή Unani θεραπευτική με βοηθά να βλέπω τη γυναίκα ολιστικά: σώμα, νου και ψυχή μαζί, όχι αποσπασματικά.

Πώς βλέπετε την αντιμετώπιση του γυναικείου σώματος μετά τη γέννα;

Μέσα από τη δουλειά μου με γυναίκες σε αυτή τη φάση, έχω δει πως οι πιο ουσιαστικές αλλαγές δεν είναι μόνο σωματικές: είναι υπαρξιακές. Δεν ξαναβρίσκουν απλώς το σώμα τους, αλλά ξανασυστήνονται με αυτό. Μαθαίνουν να το βλέπουν με άλλα μάτια, να το ακούν με περισσότερη κατανόηση, να το σέβονται ξανά από την αρχή. Η yoga, εδώ, δεν είναι άσκηση, είναι επιστροφή στον εαυτό, στη δύναμη, στην εμπιστοσύνη.

Πιστεύετε ότι οι γυναίκες διδάσκονται να φροντίζουν το σώμα τους;

Πολλές γυναίκες μεγαλώνουν χωρίς να τους έχει μάθει κανείς πώς να φροντίζουν πραγματικά το σώμα τους. Αυτό που μαθαίνουμε είναι πώς να το ελέγχουμε, να το συγκρίνουμε, να το βάζουμε σε στόχους και προγράμματα. Πολύ συχνά, η σχέση με το σώμα διαμορφώνεται μέσα από έναν φακό ενοχής και τιμωρίας. Π.χ. «αν φάω, πρέπει να γυμναστώ», «αν χαλαρώσω, πρέπει να το πληρώσω μετά».

Κι όταν έρχεται η μητρότητα, μια βαθιά μεταμορφωτική φάση, αυτός ο εσωτερικός διάλογος γίνεται ακόμα πιο αυστηρός. Το σώμα, αντί να τιμηθεί για το έργο που μόλις ολοκλήρωσε, αντιμετωπίζεται σαν να πρέπει να «διορθωθεί» ή να «ξαναγίνει όπως πριν».

Για μένα, η postnatal yoga είναι ένας χώρος όπου η γυναίκα μαθαίνει να αλλάζει αυτό το αφήγημα. Αντί να προσπαθεί να «επανέλθει», της προσφέρεται η δυνατότητα να επανασυνδεθεί. Να ακούσει το σώμα της με καλοσύνη, να το φροντίσει χωρίς πίεση, να το δει όχι ως project αλλά ως σύμμαχο.

Και κάθε φορά που μια γυναίκα, μέσα σε ένα μάθημα, αφήνεται για πρώτη φορά χωρίς να νιώθει τύψεις… εκεί αρχίζει η πραγματική φροντίδα.

Ποιο είναι το όραμά σας για την υποστήριξη των γυναικών μετά τη γέννα; Τι θα θέλατε να μάθει ο κόσμος για το postnatal σώμα που συχνά δεν λέγεται;

Το όραμά μου είναι να αλλάξει ριζικά ο τρόπος που υποστηρίζουμε τις γυναίκες μετά τον τοκετό. Η λοχεία δεν είναι «διάλειμμα», είναι μια κρίσιμη μεταβατική περίοδος όπου μια γυναίκα ξανασυστήνεται στον εαυτό της, σωματικά, συναισθηματικά, ψυχικά.

Τι διαφέρει στην postnatal yoga σε σχέση με μια πιο κλασική πρακτική; Τι διαφορές παρατηρείτε ανάμεσα στη «προ» και τη «μετά» τον τοκετό πρακτική της yoga;

Η postnatal yoga δεν είναι απλώς μια «πιο ήπια» πρακτική. Είναι μια ειδικά διαμορφωμένη εμπειρία που λαμβάνει υπόψη τις ορμονικές αλλαγές, την ανατομία μετά τον τοκετό, τη συναισθηματική ευαλωτότητα και φυσικά την ανάγκη για αποκατάσταση.

Σε αντίθεση με την κλασική yoga, εδώ κάθε κίνηση έχει σκοπό: να επανενώσει τους κοιλιακούς μύες, να στηρίξει το πυελικό έδαφος, να αποκαταστήσει τη σύνδεση με τον κορμό, να προσφέρει ανάσα και ξεκούραση στο νευρικό σύστημα. Η πρακτική μετά τη γέννα γίνεται πιο εσωτερική, ενσυνείδητη, θεραπευτική. Δεν κυνηγά το τέλειο σχήμα — αναζητά την αυθεντική επαναφορά. Και αυτό κάνει τη διαφορά.

Θεωρείτε ότι το σώμα κουβαλά εμπειρίες και πέρα από τις ατομικές μας; Πώς «ακούμε» τα σώματα των άλλων;

Πιστεύω βαθιά πως το σώμα δεν κουβαλά μόνο τις προσωπικές μας εμπειρίες — κουβαλά μνήμες, ιστορίες, ακόμη και σιωπές που περνούν από γενιά σε γενιά. Το σώμα θυμάται πράγματα που το μυαλό έχει ξεχάσει. Και μέσα από την αναπνοή, την κίνηση, τις αισθήσεις μπορεί σιγά-σιγά να τα εκφράσει, να τα απελευθερώσει, να τα μεταμορφώσει.

Όταν «ακούμε» το σώμα του άλλου, δεν ακούμε μόνο μυς και οστά. Ακούμε ρυθμό. Ακούμε αντίσταση. Ακούμε ανάγκη. Με την παρουσία, την παρατήρηση, την αποδοχή. Χωρίς να προσπαθούμε να διορθώσουμε, αλλά να κρατήσουμε χώρο.

Αυτό, για μένα, είναι η πιο αυθεντική μορφή θεραπευτικής σχέσης. Να νιώθει ο άλλος πως είναι ορατός — όχι μόνο σαν σώμα, αλλά σαν ιστορία.

Αν μπορούσατε να πείτε κάτι σε μια γυναίκα που μόλις γέννησε και νιώθει αποσυνδεδεμένη από το σώμα της, τι θα της λέγατε;

Θα της έλεγα: «Μην ανησυχείς που νιώθεις έτσι. Δεν έκανες κάτι λάθος. Το σώμα σου μόλις δημιούργησε έναν άνθρωπο. Και τώρα χρειάζεται τρυφερότητα, χρόνο και αγάπη, όπως ακριβώς και το μωρό σου».

Δεν ζητά να επιστρέψει όπως ήταν, ζητά να το συναντήσει ξανά, όπως είναι τώρα. Και πως σε αυτή τη συνάντηση, δεν είναι μόνη. Υπάρχουν τρόποι, υπάρχουν άνθρωποι, υπάρχουν χώροι που μπορούν να τη στηρίξουν. Γιατί το σώμα μετά τη γέννα, όσο κι αν μοιάζει ξένο, είναι ακόμα δικό της. Και την περιμένει να το αγκαλιάσει.

Μιλώντας με τις γυναίκες που είναι νέες μαμάδες και έχοντας περάσει κι εγώ από την χαοτική και γεμάτη ορμόνες περίοδο μετά τον τοκετό, πώς θα κάναμε μια γυναίκα να κατανοήσει πως πιο πολύ από ποτέ στην φάση αυτή πρέπει να επενδύσει στον εαυτό της κάνοντας postnatal yoga;

Το πιο δύσκολο σε αυτή τη φάση είναι ότι όλα μέσα σου λένε «δώσε, δώσε, δώσε» — στον σύντροφο, στο μωρό, στους γύρω. Και ξεχνάς πως, για να μπορείς να δίνεις, χρειάζεσαι πρώτα εσύ να γεμίσεις.

Η postnatal yoga είναι ένα καταφύγιο. Όχι για να γίνεις πιο «fit», αλλά για να θυμηθείς ποια είσαι μέσα στο χάος. Δεν είναι πολυτέλεια. Είναι ανάγκη.

Είναι ένα «ναι» στον εαυτό σου, για να μπορείς να συνεχίσεις να λες «ναι» και σε όλους τους άλλους. Και το όμορφο είναι ότι, μέσα σε αυτή την πρακτική, ξαναγεννιέσαι κι εσύ μαζί με το μωρό σου. Ήρεμη. Ισχυρή. Παρούσα.

Ποια είναι τα βασικά της οφέλη για τη γυναίκα μετά τη γέννα – όχι μόνο σωματικά αλλά και συναισθηματικά;

Η postnatal yoga προσφέρει κάτι βαθύτερο από την αποκατάσταση του σώματος, προσφέρει αποκατάσταση της εσωτερικής ισορροπίας.

Σε σωματικό επίπεδο, στηρίζει το σώμα ώστε να «κλείσει» με επίκεντρο τον πυρήνα, επικεντρώνεται στο χαλαρό πυελικό έδαφος και στη γενικότερη στάση του σώματος. Σε συναισθηματικό επίπεδο δημιουργεί έναν χώρο όπου η γυναίκα μπορεί να αναπνεύσει ξανά ως Εαυτός, και όχι μόνο ως μητέρα. Η πρακτική αυτή βοηθά στη μείωση του στρες, βοηθά στη ρύθμιση των συναισθημάτων, στηρίζει την ψυχική υγεία και δημιουργεί ένα απαλό μονοπάτι επιστροφής στη ζωτική σύνδεση με τον εαυτό.

Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι πολλές γυναίκες λένε: «Με αυτή την πρακτική, ξαναθυμήθηκα πώς να με φροντίζω. Και αυτό, τελικά, με βοήθησε να φροντίσω και το παιδί μου καλύτερα».

Κι αφού μιλάμε για τη ζωή και το σώμα μετά τον τοκετό, πόσο σημαντική είναι η εμπλοκή και των παιδιών με τη yoga. Δικό σας «παιδί» από το 2014 είναι και η yoga for happy kids. Τι σας έχει προσφέρει αυτή η εργασία με/ μαζί με τα παιδιά.

Για μένα, η postnatal yoga και η παιδική yoga δεν είναι δύο ξεχωριστά μονοπάτια — είναι ένα ενιαίο ταξίδι που ξεκινά από τη στιγμή της σύλληψης και συνεχίζεται μέσα από τη σχέση μητέρας και παιδιού. Η δική μου πορεία σε αυτό το ταξίδι ξεκίνησε πριν από χρόνια, όταν δίδασκα βρεφική κολύμβηση. Από τότε, ήξερα βαθιά μέσα μου ότι ήθελα να είμαι παρούσα σε κάθε φάση αυτής της μαγικής μετάβασης: από την κοιλιά, στη γέννηση, στην παιδική ηλικία.

Το 2014 δημιούργησα τη Yoga for Happy Kids, ένα πρόγραμμα που σχεδίασα με πολλή αγάπη και εξειδίκευση, για να προσφέρω στα παιδιά έναν χώρο όπου μπορούν να νιώσουν ασφαλή, ελεύθερα και αποδεκτά, όπως ακριβώς είναι. Για μένα, η παιδική γιόγκα δεν είναι απλώς άσκηση. Είναι ένα εργαλείο διαμόρφωσης χαρακτήρα, ενσυνειδητότητας και συναισθηματικής νοημοσύνης, που προσφέρει στα παιδιά τα «εργαλεία» που θα ήθελα κάθε παιδί να έχει στην τσάντα της ζωής του.

Η εργασία μου με τα παιδιά με έχει διδάξει τόσα πολλά. Με έχει προσγειώσει, με έχει κάνει να βλέπω τον κόσμο μέσα από άλλα μάτια — πιο αθώα, πιο αληθινά. Είναι ίσως η πιο πολύτιμη υπενθύμιση για το τι σημαίνει να είσαι αυθεντικός και παρών.

Και όταν βλέπω μια μητέρα που έχει φροντίσει τον εαυτό της μέσα από την postnatal yoga, να φέρνει αργότερα το παιδί της στο χαλάκι, νιώθω ότι αυτός ο κύκλος κλείνει με αγάπη και ουσία. Γιατί τότε δεν μιλάμε πια για ασκήσεις — μιλάμε για σχέσεις, για θεμέλια, για μέλλον.

Αν μπορούσα να αφήσω κάτι ως τελευταίο μήνυμα, θα ήταν αυτό:

Μέσα από την postnatal yoga, δημιουργούμε έναν χώρο επιστροφής, όχι στο «πριν», αλλά σε μια νέα, ολοκληρωμένη εκδοχή του εαυτού μας.

Αν είσαι σε αυτή τη φάση ζωής ή γνωρίζεις κάποια γυναίκα που είναι, σε προσκαλώ να κάνεις το βήμα. Με σεβασμό και πολλή αγάπη.

Ευχαριστούμε την Αριάδνη Οικονομίδη, yoga instructor, https://www.ariadnioikonomidi.com/

https://www.instagram.com/ariadni_yogaforhappykids/

Δες εδώ ολόκληρο το αφιέρωμα