Μήπως χρησιμοποιείς τα πολύμπριζα και τις μπαλαντέζες λάθος;

Οι μπαλαντέζες είναι από εκείνα τα αντικείμενα που έχουμε όλοι στο σπίτι και σχεδόν ποτέ δεν σκεφτόμαστε. Τις χρησιμοποιούμε μηχανικά, σαν προέκταση του τοίχου. Ένα φωτιστικό που δεν φτάνει στην πρίζα, ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο, ένας ανεμιστήρας το καλοκαίρι, ένα θερμαντικό σώμα τον χειμώνα. Η λύση μοιάζει απλή και αθώα.

Κι όμως, σύμφωνα με ειδικούς στην πυρασφάλεια, τον σχεδιασμό κατασκευών και το δίκαιο προσωπικών τραυματισμών, η λανθασμένη χρήση μπαλαντέζας είναι από τις πιο συχνές αιτίες πυρκαγιών και ηλεκτροπληξιών μέσα στο σπίτι. Όχι επειδή οι μπαλαντέζες είναι «κακές», αλλά επειδή σχεδόν κανείς δεν τις χρησιμοποιεί όπως πρέπει.

Γιατί οι μπαλαντέζες είναι πιο επικίνδυνες απ’ όσο νομίζουμε

Ακριβώς επειδή είναι καθημερινές. Η εξοικείωση δημιουργεί αμέλεια. Οι περισσότερες φωτιές από ηλεκτρικά αίτια ξεκινούν όχι από περίπλοκες εγκαταστάσεις, αλλά από απλές συνδέσεις που υπερθερμάνθηκαν, πιέστηκαν ή έμειναν για μήνες σε χρήση ενώ δεν προορίζονταν γι’ αυτό.

Οι ειδικοί τονίζουν ότι κάθε χρόνο χιλιάδες περιστατικά πυρκαγιών σε σπίτια συνδέονται με καλώδια προέκτασης που:

• υπερφορτώθηκαν
• χρησιμοποιήθηκαν ως μόνιμη παροχή ρεύματος
• είχαν φθαρεί χωρίς να το αντιληφθεί κανείς

Το πιο ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, το ατύχημα θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί με βασική γνώση.

Το πρώτο και βασικό λάθος: τις θεωρούμε μόνιμη λύση

Οι μπαλαντέζες δεν είναι εγκατάσταση. Είναι προσωρινή λύση. Κι όμως, σε πολλά σπίτια λειτουργούν μήνες ή και χρόνια στη θέση κανονικής πρίζας.

Ψυγεία, πλυντήρια, κλιματιστικά, θερμαντικά σώματα και άλλες συσκευές υψηλής κατανάλωσης δεν πρέπει ποτέ να συνδέονται σε μπαλαντέζα. Αυτές οι συσκευές έχουν αυξημένες ανάγκες εκκίνησης και λειτουργίας, τις οποίες τα περισσότερα καλώδια προέκτασης δεν μπορούν να υποστηρίξουν με ασφάλεια.

Το αποτέλεσμα είναι σταδιακή υπερθέρμανση, φθορά της μόνωσης και, τελικά, ηλεκτρική αστοχία.

Πριν τη χρησιμοποιήσεις: τι πρέπει πάντα να ελέγχεις

Πριν καν συνδέσεις μια μπαλαντέζα, οι ειδικοί προτείνουν έναν γρήγορο έλεγχο:

• Υπάρχουν ρωγμές, σπασίματα ή εκτεθειμένα σύρματα; Αν ναι, αντικατάσταση άμεσα.
• Έχει πιστοποίηση ασφαλείας; Δεν είναι τυπικό, είναι ουσιαστικό.
• Είναι κατάλληλη για τη συσκευή που θα συνδέσεις; Το πάχος του καλωδίου παίζει ρόλο. Όσο μικρότερος ο αριθμός gauge, τόσο μεγαλύτερη η αντοχή.
• Η γείωση είναι άθικτη; Η αφαίρεσή της ακυρώνει βασικούς μηχανισμούς προστασίας.

Ένα καλώδιο κοστίζει λιγότερο από μια επίσκεψη στο νοσοκομείο ή μια κατεστραμμένη κατοικία.

Εσωτερικός και εξωτερικός χώρος δεν είναι το ίδιο

Άλλο ένα συχνό λάθος είναι η χρήση της ίδιας μπαλαντέζας παντού. Τα καλώδια εσωτερικού χώρου δεν είναι σχεδιασμένα για υγρασία, χαμηλές θερμοκρασίες ή έκθεση στον ήλιο.

Σε εξωτερικούς χώρους πρέπει πάντα να χρησιμοποιούνται μπαλαντέζες ειδικά σχεδιασμένες για καιρικές συνθήκες, με ενισχυμένη μόνωση και σωστή γείωση. Επιπλέον, δεν πρέπει ποτέ να ακουμπούν σε χώμα, γρασίδι ή σημεία όπου συγκεντρώνεται νερό.

Κατά τη χρήση: τα λάθη που κάνουμε όλοι

Υπάρχουν πρακτικές που θεωρούμε ακίνδυνες αλλά είναι εξαιρετικά επικίνδυνες:

• Καλώδια κάτω από χαλιά ή πίσω από έπιπλα. Η θερμότητα παγιδεύεται και η φθορά δεν φαίνεται.
• Πέρασμα καλωδίου από πόρτες ή παράθυρα. Η πίεση τραυματίζει το εσωτερικό του.
• Σύνδεση μπαλαντέζας με άλλη μπαλαντέζα. Η τάση πέφτει, η θερμότητα ανεβαίνει.
• Σφιχτό τύλιγμα καλωδίου ενώ λειτουργεί. Η θερμότητα δεν διαχέεται.

Αν ένα καλώδιο είναι ζεστό στην αφή, αυτό είναι προειδοποίηση. Όχι λεπτομέρεια.

Μετά τη χρήση: μικρές κινήσεις που κάνουν διαφορά

Όταν τελειώσεις:

• Τράβα πάντα από το φις, όχι από το καλώδιο.
• Βγάλ’ το από την πρίζα, ακόμη κι αν δεν λειτουργεί συσκευή.
• Φύλαξέ το χωρίς σφιχτές καμπύλες και κόμπους.

Οι μπαλαντέζες φθείρονται περισσότερο από όσο νομίζουμε και λιγότερο από όσο τις προσέχουμε.

Συμπερασματικά

Οι μπαλαντέζες δεν είναι εχθρός. Είναι εργαλείο. Και όπως κάθε εργαλείο, χρειάζεται σωστή χρήση. Τα περισσότερα ατυχήματα δεν συμβαίνουν από άγνοια, αλλά από την αίσθηση ότι «δεν θα συμβεί σε μένα».

Στο σπίτι, η ασφάλεια δεν κρίνεται στις μεγάλες αποφάσεις αλλά στις μικρές, καθημερινές συνήθειες.