Πότε ξεκινάει το Κονκλάβιο για να βγει λευκός καπνός; Ταινίες που δείχνουν τι συμβαίνει στο Βατικανό

Ο Πάπας Φραγκίσκος πέθανε το πρωί της Δευτέρας 21 Απριλίου σε ηλικία 88 ετών, μετά από 12 χρόνια στην κορυφή της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας με τον θάνατό του να προκαλεί μια περίοδο πένθους, ενώ έχει επίσης θέσει σε εφαρμογή τη διαδικασία για την εκλογή νέου ποντίφικα.

Ποιες ταινίες και σειρές έχουν εμπνευστεί από την Καθολική Εκκλησία και το Βατικανό;

Παγκόσμια θλίψη για τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου: Οι διάδοχοί του και το μήνυμα του Κάρολου

Τι συμβαίνει αμέσως μετά τον θάνατο του Πάπα;

Μετά τον θάνατο του Πάπα - ο οποίος πέθανε από εγκεφαλικό επεισόδιο, τα επίσημα καθήκοντα αναλαμβάνει ο camerlengo ή ο οικονόμος του Πάπα, ο Ιρλανδοαμερικανός καρδινάλιος Kevin Farrell, ο οποίος είναι σήμερα ο αρμόδιος. Μάλιστα, είναι αυτός που επιβεβαιώνει επίσημα τον θάνατο, με γιατρό και πιστοποιητικό θανάτου, ενώ σε εκείνον είναι που θα ανατεθεί να κλειδώσει και να σφραγίσει την οικία του Πάπα.

Σε αντίθεση με άλλους που έχουν βρεθεί στη θέση του Πάπα, ο Φραγκίσκος δε ζούσε στον επίσημο ξενώνα των Παπών, αλλά προτίμησε έναν απλό ξενώνα για να μένει στην Αγία Μάρθα του Βατικανού.

Ο καρδινάλιος Kevin Farrell έχει επίσης την ευθύνη να καταστρέψει το δαχτυλίδι και τη μολύβδινη σφραγίδα του Πάπα, η οποία χρησιμοποιείται για την πιστοποίηση της γνησιότητας των επίσημων εγγράφων, ώστε να μην μπορούν να χρησιμοποιηθούν από κανέναν άλλον.

Ο ίδιος και μια ομάδα τριών βοηθών καρδιναλίων θα καθορίσουν στη συνέχεια το πρόγραμμα πένθους για τον Πάπα Φραγκίσκο - συμπεριλαμβανομένης της ημερομηνίας της κηδείας και της ταφής.

Η περίοδος των τελετών πένθους διαρκεί συνήθως εννέα ημέρες και οι εκκλησιαστικοί κανόνες λένε ότι οι εκδηλώσεις αυτές πρέπει να αρχίσουν μεταξύ της τέταρτης και της έκτης ημέρας μετά τον θάνατο του Πάπα. Ο ίδιος και η ομάδα του θα αποφασίσουν ακόμα πότε η σορός του Πάπα θα μεταφερθεί στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου πριν από την ταφή, ώστε το κοινό να αποτίνει τα σέβη του.

Τι διαφορετικό να περιμένουμε από την κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου;

Ο Πάπας Φραγκίσκος απέφευγε πολλά από τα μεγαλεία και τις τελετές της Εκκλησίας. Οι παπικές κηδείες ήταν παραδοσιακά περίπλοκες υποθέσεις, αλλά ο Πάπας Φραγκίσκος ενήργησε πέρυσι για να απλοποιήσει τις διαδικασίες του.

Θα είναι ο πρώτος Πάπας εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα που δεν θα ταφεί στο Βατικανό, στην κρύπτη της βασιλικής του Αγίου Πέτρου, αλλά θα επιλέξει να αναπαυθεί στη βασιλική της Αγίας Μαρίας της Ρώμης, κοντά στην αγαπημένη του εικόνα της Παναγίας.

Ο Πάπας Φραγκίσκος ζήτησε επίσης να ταφεί σε ένα απλό ξύλινο φέρετρο - σε αντίθεση με τους προκατόχους του που ενταφιάστηκαν σε παραδοσιακά, εντυπωσιακά φέρετρα.

Πώς επιλέγεται ο νέος Πάπας;

Ο θάνατος του Πάπα Φραγκίσκου θέτει σε κίνηση την επίσημη πολιτική διαδικασία της Εκκλησίας για την επιλογή νέου ηγέτη. Καρδινάλιοι από όλο τον κόσμο θα βρεθούν στο Βατικανό για την εκλογή, γνωστή ως κονκλάβιο.

Παραδοσιακά, πριν από την έναρξη του κονκλάβιου τηρείται 15ήμερο πένθος. Ωστόσο, ο προκάτοχος του Φραγκίσκου, Βενέδικτος, άλλαξε τους κανόνες το 2013 για να επιτρέψει να ξεκινήσει νωρίτερα, αν το επιθυμούν οι καρδινάλιοι. Η ψηφοφορία πραγματοποιείται συνήθως 15-20 ημέρες μετά τον θάνατο του Πάπα.

Ο νέος Πάπας ψηφίζεται από το Κολλέγιο των Καρδιναλίων - μια ομάδα των ανώτερων λειτουργών της Εκκλησίας, οι οποίοι είναι όλοι άνδρες, όλοι διορίζονται από τον Πάπα και συνήθως είναι όλοι χειροτονημένοι επίσκοποι.

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 252 καθολικοί καρδινάλιοι, αλλά μόνο 135 έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν, καθώς όσοι είναι άνω των 80 ετών μπορούν να λάβουν μέρος στη συζήτηση, αλλά δεν μπορούν να ψηφίσουν.

Ποιος βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην κορυφή της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας; Η περίοδος μεταξύ του θανάτου ενός πάπα και της εκλογής ενός νέου ονομάζεται «sede vacante» ή «η έδρα είναι κενή». Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το Κολλέγιο των Καρδιναλίων είναι αυτό που διευθύνει, αν και με περιορισμένη εξουσία, καθώς μεγάλο μέρος της κεντρικής διοίκησης της Εκκλησίας σταματά να λειτουργεί και συνήθως, οι επικεφαλής των τμημάτων του Βατικανού παραιτούνται από τις θέσεις τους μέχρι να επιβεβαιωθούν ή να αντικατασταθούν από τον νέο Πάπα.

Πώς γίνεται γνωστός ο νέος Πάπας;

Όπως μπορεί να έχεις δει μέσα από σειρές και ταινίες σχετικές με το Βατικανό, υπάρχει μια διαδικασία κατά την οποία ο νέος Πάπας που θα εκλεγεί από το κονκλάβιο γίνεται γνωστός.

Κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας που απαιτεί πλειοψηφία δύο τρίτων για να εκλεγεί ένας νέος Πάπας, οι καρδινάλιοι δεν επιτρέπεται να αποχωρήσουν από το κονκλάβιο εκτός από σπάνιες περιπτώσεις. Η λέξη κονκλάβιο - από το λατινικό «με κλειδί» - αναφέρεται στην απομόνωση που τους επιβάλλεται, η οποία έχει ως στόχο να μην τραβήξει σε διάρκεια η εκλογική διαδικασία.

Κατά τη διάρκεια του κονκλάβιου, οι καρδινάλιοι ζουν στην Casa Santa Marta, η οποία χτίστηκε με εντολή του Ιωάννη Παύλου Β' για να αντικαταστήσει τις αυτοσχέδιες συγκατοικήσεις στο παπικό παλάτι που τους φιλοξενούσε προηγουμένως.

Μετά από κάθε ψηφοφορία, τα ψηφοδέλτια καίγονται σε μια σόμπα, μαζί με ένα προσθετικό που παράγει ένα χρώμα, και ο καπνός απελευθερώνεται από μια καμινάδα που είναι ορατή από την πλατεία του Αγίου Πέτρου, όπου συνήθως σχηματίζεται πλήθος κόσμου για να παρακολουθήσει και να περιμένει. Εάν μια ψηφοφορία λήξει χωρίς πλειοψηφία δύο τρίτων, ο καπνός είναι μαύρος.

Όταν ληφθεί απόφαση, ο καπνός είναι λευκός.

Μέσα στο Βατικανό, ο κοσμήτορας του Κολλεγίου ρωτά τον επιλεγμένο διάδοχο αν αποδέχεται τη θέση. Αφού λάβει το υποτιθέμενο ναι, ο κοσμήτορας τον ρωτά για το όνομα που επιθυμεί να ονομάζεται ως Πάπας.

Στη συνέχεια, στο Βατικανό, ο νέος ποντίφικας ντύνεται με ένα λευκό ράσο. Αφού χαιρετήσει τους καρδιναλίους, προχωρά σε ένα μπαλκόνι της βασιλικής του Αγίου Πέτρου, όπου ένας ανώτερος καρδινάλιος διακηρύσσει στα λατινικά: «Habemus papam» ή «Έχουμε Πάπα».

Ποιος μπορεί να γίνει Πάπας;

Θεωρητικά, οποιοσδήποτε Ρωμαιοκαθολικός που έχει βαπτιστεί μπορεί να εξεταστεί για να εκλεγεί Πάπας. Στην πράξη, ωστόσο, οι καρδινάλιοι προτιμούν να επιλέγουν έναν δικό τους.

Το 2013, ο γεννημένος στην Αργεντινή Φραγκίσκος έγινε ο πρώτος ποντίφικας που προερχόταν από τη Νότια Αμερική - μια περιοχή που αντιπροσωπεύει περίπου το 28% των καθολικών του κόσμου - και το νότιο ημισφαίριο.

Το ιστορικό προηγούμενο δείχνει ότι οι καρδινάλιοι είναι πολύ πιο πιθανό να επιλέξουν έναν Ευρωπαίο - και ειδικά έναν Ιταλό. Από τους 266 Πάπες που έχουν επιλεγεί μέχρι σήμερα, οι 217 ήταν από την Ιταλία.

Αρκετοί αναλυτές του Βατικανού έχουν προτείνει ότι είναι πιθανό ο διάδοχος του Φραγκίσκου να προέρχεται από χώρες εκτός Ευρώπης - όχι μόνο επειδή ο Πάπας Φραγκίσκος διόρισε περισσότερους από 140 καρδιναλίους εκτός της ηπείρου κατά τη διάρκεια της θητείας του.

Ανάμεσα στους επικρατέστερους για τη θέση του διαδόχου του, είναι ο Φιλιππινέζος Καρδινάλιος Luis Tagle και ο Ούγγρος Καρδινάλιος Peter Erdo.

01

08

Ταινίες και σειρές για να πάρεις μια ιδέα από το τι συμβαίνει στο Βατικανό

Κονκλάβιο

Το είδαμε πριν από λίγους μήνες και μας έχει βάλει ήδη στο κλίμα των ημερών. Το Conclave (Κονκλάβιο), που κυκλοφόρησε το 2024, είναι η πιο πρόσφατη ταινία που επικεντρώνεται στην πολιτική του παπισμού. Στο επίκεντρο της ιστορίας βρίσκεται ο καρδινάλιος Thomas Lawrence (Ralph Fiennes), ο οποίος είναι ένας από εκείνους που αναμένεται να δούμε αν θα γίνουν ο επόμενος Πάπας. Επιπλέον, δίνει μια αξιοσημείωτα λεπτή ματιά στη δύναμη και τους περιορισμούς της πίστης.

Οι Δύο Πάπες

Ο Jonathan Pryce και ο Anthony Hopkins είναι ιδανικά διαλεγμένοι στο The Two Popes. Η ταινία του 2019 επικεντρώνεται στον Πάπα Βενέδικτο ΙΣΤ' και τον μελλοντικό Πάπα Φραγκίσκο, καθώς ο πρώτος ετοιμάζεται να παραιτηθεί και προσπαθεί να πείσει τον δεύτερο να μπει στη θέση του. Και οι δύο ηθοποιοί βρίσκονται στα καλύτερά τους στους αντίστοιχους ρόλους, ενώ ο καθένας έχει εκπληκτική φυσική ομοιότητα με τους χαρακτήρες του. Πρόκειται για μια συναρπαστική - και συχνά με ειρωνικό χιούμορ - ματιά σε δύο από τις πιο αξιοσημείωτες προσωπικότητες της σύγχρονης Καθολικής Εκκλησίας.

Illuminati: Οι Πεφωτισμένοι

Ο Dan Brown έγινε ένας από τους πιο δημοφιλείς συγγραφείς στον κόσμο στα τέλη του 20ού και στις αρχές του 21ου αιώνα χάρη στα μυθιστορήματά του που επικεντρώνονται σε διάφορα μυστικά που κατέχει η Καθολική Εκκλησία. Το «Άγγελοι και Δαίμονες» (ή αλλιώς Illuminati: Οι Πεφωτισμένοι), όπως και πολλά άλλα έργα του, επικεντρώνεται στις περιπέτειες του Ρόμπερτ Λάνγκντον, τον οποίο εδώ υποδύεται ο Tom Hanks. Σε αυτή την περίπτωση, ο Λάνγκντον πρέπει να προσπαθήσει να σώσει διάφορους εν δυνάμει πάπες πριν σκοτωθούν από μια ριζοσπαστική ομάδα Illuminati. Όσο απίθανη κι αν είναι η ιστορία της, καταφέρνει να είναι μια πολύ συναρπαστική ταινία.

The Young Pope

Ο Jude Law δίνει μια συγκλονιστική ερμηνεία στο The Young Pope, στο οποίο υποδύεται τον ομώνυμο χαρακτήρα. Η σειρά επικεντρώνεται στον Πίο Θ', ο οποίος, αφού εμφανίζεται ως υποψήφιος συμβιβασμός, σύντομα αρχίζει να φέρνει τα πάνω κάτω στο Βατικανό με τις πολλές μεταρρυθμίσεις του.

The New Pope

Συνεχίζοντας σε μεγάλο βαθμό από εκεί που σταμάτησε το The Young Pope, στο The New Pope πρωταγωνιστεί ο Jude Law στο ρόλο του Πάπα Πίος Θ', αλλά τον πλαισιώνει ο John Malkovich. Ο τελευταίος είναι ο Ιωάννης Παύλος Γ', ο οποίος ανέλαβε τη θέση του Πάπα αφού ο Πίος Θ΄ έπεσε σε κώμα και ο πρώτος αντικαταστάτης του πέθανε αφού προσπάθησε να εφαρμόσει ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις. Αυτή η σειρά έχει τόσες ανατροπές και αλλαγές στη μοίρα όσες και η προηγούμενη.

Έχουμε Πάπα!

Παρόλο που πολλές από τις πιο αξιοσημείωτες ιστορίες στην οθόνη που αφορούν τον Πάπα τείνουν να είναι δράματα, έχουν επίσης γυριστεί πολλές πολύ αστείες κωμωδίες για αυτή την πολύ σημαντική θρησκευτική προσωπικότητα. Η ταινία We Have a Pope, για παράδειγμα, επικεντρώνεται στον καρδινάλιο Melville, του οποίου η εκλογή στον παπισμό προκαλεί τόσο μεγάλο πανικό που αναγκάζεται να προσλάβει έναν ψυχαναλυτή για να τον βοηθήσει.