Από το 1 έως την παράσταση Misery, 10 τρόποι να εκτεθείς δρόμος- Q&A με τη σκηνοθέτη Έλενα Καρακούλη

Η Έλενα Καρακούλη αντιμετωπίζει το Misery σαν ένα δωμάτιο που μιλάει για όλες τις κλειστές πόρτες που κουβαλάμε. Πατάει πάνω στον Στίβεν Κινγκ και στη φράση του για τις ουλές και τις ιστορίες τους και διαλέγει να εκτεθεί μέσα από τα έργα της αντί να περιγράψει τον εαυτό της. Ό,τι είναι σήμερα το αφήνει να φανεί στο βιβλίο της «Δέκα τρόποι να εκτεθείς» και στις παραστάσεις της, εκεί όπου η φιλοσοφία, η σκηνοθεσία και το γράψιμο μπλέκονται σε ένα κοινό σώμα. Στη δική της εκδοχή, η εξάρτηση και ο φόβος δεν είναι θεματικές για συζήτηση αλλά υλικό δουλειάς. Η λευκή κόλλα χαρτί που κάποτε τη φόβιζε, γίνεται σκοτάδι που έχει μάθει να κοιτάζει. Οι φιλόσοφοι που συχνάζουν στο σύμπαν της, ο Σωκράτης και ο Επίκουρος, παραμένουν απρόσμενα σύγχρονοι, σαν διάλογος που επιστρέφει κάθε φορά που θέλει απαντήσεις σε ένα κόσμο με εύκολες απαντήσεις και άπειρες απορίες.

Στο Θέατρο Άνεσις, με την Happy Productions να υπογράφει την παραγωγή, η ανήσυχη σκηνοθέτις στήνει το Misery του Stephen King, σε διασκευή William Goldman, σαν υπαρξιακό θρίλερ για την πράξη της δημιουργίας. Η Φιλαρέτη Κομνηνού και ο Αναστάσης Ροϊλός χτίζουν μια σχέση εγκλεισμού και εξάρτησης που αλλάζει συνεχώς χέρια, ενώ ο Ευθύμης Χρήστου λειτουργεί ως τρίτος πόλος σε ένα κλειστό σύμπαν φόβου, ελέγχου και επιβίωσης. Στις πρόβες, όπως λέει η ίδια, δουλεύει με σεβασμό και εμπιστοσύνη, ανοίγοντας χώρο για να ανθίσουν οι ηθοποιοί της και αφήνοντας το έργο να τρέφεται από τη μουσική, τα φώτα, την κίνηση, από όλους τους συντελεστές. Το μεγαλύτερο της credit είναι τα φωτεινά πρόσωπα των νέων που γεμίζουν την αίθουσα και βγαίνουν συγκινημένοι και απαιτητικοί μαζί. Η ίδια δηλώνει πως κάποτε σιωπούσε συνειδητά, σήμερα όμως διαλέγει την έκθεση. Όχι την υπερέκθεση, την έκθεση της αλήθειας.

Κυρία Καρακούλη, αν το Misery είναι ιστορία (και) εγκλεισμού, ποιο είναι το δικό σας πιο στενό δωμάτιο, αυτό που επιστρέφετε πάντα χωρίς να ξέρετε γιατί; Και τι γνωρίζει για εσάς;

Ο Στήβεν Κιγκ γράφει κάπου ότι τα μυθιστορήματα γεννιούνται από τις ουλές κι ότι για να γράψεις δεν χρειάζεται τόσο το ταλέντο όσο η μνήμη όσο το να θυμάσαι την ιστορία της κάθε ουλής. Όπως όλοι μας, έχω κι εγώ τις δικές μου ιστορίες. Μιλάω γι΄ αυτό το δωμάτιο ή χάρη σε αυτό το δωμάτιο. Και δεν είμαι η μόνη. Και το Μίζερι είναι μια τέτοια περίπτωση, όπου ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τον Πωλ Σέλντον ως αlter ego, για να μιλήσει για την αγωνία του συγγραφέα και για την ίδια την πράξη της δημιουργίας. Με μια έννοια το Μίζερι είναι το δικό του σκοτεινό δωμάτιο.

Ποια είστε σε δεύτερη και τρίτη ανάγνωση;

Δεν μου είναι απλό να περιγράψω τον εαυτό μου. Και για να μην αρχίσω να περιαυτολογώ θα πω μόνο πως αυτό που είμαι σήμερα βρίσκεται αποτυπωμένο στο Δέκα τρόποι να εκτεθείς και αλλά στις παραστάσεις μου.

Ποια εικόνα από τα γερμανικά θέατρα που δουλέψατε δεν σας εγκατέλειψε ποτέ; Και τι μάθατε από τους μαθητές σας που δεν μάθατε από κανέναν σκηνοθέτη;

Πρόβες, πρόβες, πρόβες και ένας υποστηρικτικός μηχανισμός. Τον ανόθευτο ενθουσιασμό.

Η σιωπή στην παράσταση που σκηνοθετείτε την τρέχουσα σεζόν λειτουργεί σαν τέταρτος χαρακτήρας, θα μπορούσαμε να πούμε. Πώς σκηνοθετεί κανείς μια σιωπή που δεν είναι παύση αλλά απειλή;

Στο θέατρο, στη λογοτεχνία αλλά και στη ζωή, μια σιωπή είναι μεστή νοήματος. Πολύ συχνά αυτά που αποσιωπούνται είναι πολύ πιο κρίσιμα από όσα λέγονται. Στο Μίζερι υπάρχουν κάποιες εκκωφαντικές σιωπές, όπως και ένα πολύ ισχυρό υπο-κείμενο, το κείμενο δηλαδή που δουλέψαμε στην πρόβα και που περικλείει νοήματα του έργου που μπορεί να μην αρθρώνονται με λόγο αλλά δηλώνονται με άλλους τρόπους.

Η «δυστυχία» του Misery δεν είναι συναίσθημα αλλά σχέση. Πιστεύετε ότι η εξάρτηση γεννιέται από την ανάγκη για αγάπη ή από τον φόβο πως χωρίς αυτήν δεν υπάρχουμε;

Η εξάρτηση, αυτό που αποκαλούμε σήμερα τοξική σχέση, εμπεριέχει τον φόβο. Τον φόβο της απόρριψης, της απώλειας του ελέγχου, τον φόβο της αναμέτρησης με τον άλλον αλλά κυρίως με τον εαυτό μας. Κι αυτός ο φόβος οδηγεί στη θλίψη και σε ακραίες πράξεις βίας.

Η παράστασή σας μετατοπίζει το έργο από το θρίλερ στην αλληγορία. Ποια αλήθεια σάς ενδιέφερε περισσότερο να φωτίσετε;

Η παράσταση έχει την αγωνία και την ένταση ενός θρίλερ. Προσωπικά το αντιμετώπισα περισσότερο σαν ένα υπαρξιακό θρίλερ εστιάζοντας στην αγωνία του συγγραφέα. Το Μίζερι μιλά για την έμπνευση που δεν έρχεται κατά παραγγελία, για την αυτοτιμωρία, για την υπέρμετρη αγάπη και για τον φόβο. Στο επίκεντρο βρίσκεται η περίπλοκη σχέση του συγγραφέα με την θαυμάστριά του, στη βάση του όμως είναι μια βουτιά στον ψυχισμό του δημιουργού, εκεί όπου φωλιάζουν τα μυστικά της τέχνης αλλά και της ζωής του, που δεν μπορούν παρά να τρέφονται το ένα από το άλλο.

Η Φιλαρέτη Κομνηνού και ο Αναστάσης Ροϊλός, μπαίνουν σε μια κλειστοφοβική σχέση όπου ο φόβος, η εξάρτηση και η ανάγκη για έλεγχο αλλάζουν χέρια συνεχώς. Πώς δουλεύετε με δύο τόσο διαφορετικούς ηθοποιούς ώστε να συναντηθούν στον ίδιο ψυχικό τόπο χωρίς να χαθούν ο ένας μέσα στην ένταση του άλλου;

Με σεβασμό και εμπιστοσύνη, δεν υπάρχει άλλος τρόπος, νομίζω. Το θέατρο είναι ομαδική υπόθεση και εγώ κάπως έτσι αντιλαμβάνομαι το ρόλο μου ως σκηνοθέτη. Δουλειά μου είναι να φέρω έναν κόσμο, μια δική μου ματιά πάνω στο έργο που έχω επιλέξει και να δημιουργήσω μια τέτοια συνθήκη πρόβας, η οποία να εμπεριέχει την ελευθερία, την δημιουργικότητα και την τρέλα ώστε μέσα σε αυτή οι ηθοποιοί να μπορούν να ανθίσουν. Να τους επιτρέπεται να προτείνουν και να νιώθουν ασφαλείς να το κάνουν. Τότε ο ρόλος μου είναι να δω με καθαρή ματιά και να επιλέξω τις στιγμές εκείνες που χωρούν στον κόσμο του έργου. Όσον αφορά τους ηθοποιούς νιώθω τυχερή και σε αυτή τη συνεργασία. Και κάπως έτσι λειτουργώ και με τους υπόλοιπους συντελεστές της παράστασης. Ο Θοδωρής Οικονόμου (μουσική), ο Νίκος Βλασόπουλος ( φώτα) η Εύα Μανιδάκη (σκηνικό), ο Ευθύμης Χρήστου (βοηθός σκηνοθέτης και ηθοποιός της παράστασης) η Φαίδρα Σούτου (κίνηση), η Αλέγια Παπαγεωργίου (κοστούμια) είναι εξαιρετικά ταλαντούχα πλάσματα και έχουν μεγάλο μερίδιο στην επιτυχία του έργου. Το Μίζερι τους οφείλει πολλά.

Η Άννι Γουίλκς λειτουργεί σαν καθρέφτης. Ποιο βλέμμα σάς αναστατώνει περισσότερο όταν επιστρέφει πάνω σας; Το βλέμμα του θύματος, του θύτη ή του ανθρώπου που δεν θέλει να παραδεχτεί ποιος από τους δύο είναι;

Το βλέμμα της Άννι είναι σαφώς τρομακτικό, πιστέψτε με.. Είναι ένας εμμονικός άνθρωπος, διαταραγμένος που δεν διστάζει να κάνει ακραίες πράξεις ταυτόχρονα όμως είναι κι ένα πληγωμένο παιδί, με μια μορφή προσκόλλησης στο παρελθόν. Το βλέμμα της πάνω στον Πωλ Σέλντον τον αναστατώνει βαθιά, γιατί ξυπνά τους εφιάλτες που δεν έχει δαμάσει.

Ποιο είναι το μεγαλύτερο credit που έχετε εισπράξει μέχρι στιγμής για το Misery και ποιο στοίχημα θέλετε να κερδίσετε μέχρι να ολοκληρωθούν οι παραστάσεις;

Μου αρέσει πολύ το γεγονός ότι το Μίζερι το παρακολουθούν και πολλοί μαθητές μου. Μου αρέσει να βλέπω νέα παιδιά που τον τελευταίο καιρό, μετά την πανδημία, πλημμυρίζουν τα θέατρα. Το θεωρώ πολύ αισιόδοξο αυτό, το να βλέπεις το θέατρο γεμάτο από ένα ετερόκλητο κοινό, κυρίως νέα πρόσωπα. Δεν είναι εύκολο κοινό οι νέοι, γιατί δεν εντυπωσιάζονται εύκολα ούτε θα πειστούν να αφήσουν στην άκρη άλλους αντιπερισπασμούς και να συγκεντρωθούν σε ένα θεατρικό έργο. Ο ενθουσιασμός τους, τα σχόλιά τους, τα φωτεινά τους πρόσωπα στο τέλος της παράστασης είναι για μένα η μεγαλύτερη επιβράβευση. Ελπίζω αυτός ο κόσμος να εξακολουθήσει να έρχεται στο θέατρο, να διαβάσει το βιβλίο, να δει την ταινία, να πάει και σε μια επόμενη παράσταση και κάπως έτσι το ένα να συνεχίσει να τροφοδοτεί το άλλο.

Η έννοια της «επισκευής» επανέρχεται συχνά στο έργο σας -ως ανάγκη, ως ειρωνεία, ως αδυναμία. Εσείς ποιο μέρος του εαυτού σας δεν θέλετε πια να «επισκευάσετε»;

Πολύ διεισδυτική η παρατήρησή σας. Στο βιβλίο μου αλλά και στα έργα που επιλέγω υπάρχει αυτό το κοινό σημείο της επιδιόρθωσης ως ανάγκης απέναντι στην ατέλεια, στην ασθένεια, στο λάθος. Δεν θέλω πια να προσποιούμαι ότι όλα βαίνουν καλώς, δεν θέλω να επισκευάζω την εικόνα μου. Μέσα από τα έργα που επιλέγω εκθέτω με τον δικό μου τρόπο την αέναη προσπάθεια που κάνω-που κάνουμε όλοι μας- να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις και τις μάχες της ζωής. Μοιραία κάποιες τις χάνουμε.

Πόσο φιλοσοφεί κανείς όταν σκηνοθετεί και πόσο σκηνοθετεί όταν φιλοσοφεί;

Πραγματικά δεν ξέρω κατά πόσο υπάρχει ένας κοινός τρόπος προσέγγισης. Ο καθένας έχει τη μέθοδό του. Στο δικό μου σύμπαν πάντως η φιλοσοφία, η σκηνοθεσία και το γράψιμο δεν μπορούν παρά να είναι αλληλένδετα. Όλα αυτά είμαι εγώ κατά κάποιον τρόπο, οπότε τα πράγματα συγκλίνουν, αλληλοτροφοδοτούνται και αλληλοσυγκρούονται καμιά φορά.

Η συγγραφή σάς δίνει τη δυνατότητα να πλάθετε ήρωες χωρίς σώμα. Το θέατρο, να τους δίνετε σώμα χωρίς μνήμη. Ποιο από τα δύο είναι πιο σκληρό;

Ωραίο θέμα το σώμα. Είναι κάτι που με απασχολεί πολύ και θεωρώ ότι η εποχή μας το έχει υποτιμήσει αρκετά. Η επιτυχία του θεάτρου, που ανέφερα πριν, έχει να κάνει με το ανθρώπινο σώμα, με την αμεσότητα που κάνει έναν θεατή να έρχεται στο θέατρο και να παρακολουθήσει μια παράσταση. Το συζητούσα τις προάλλες με έναν φίλο που του φαινόταν ανεξήγητη η προσέλευση στο θέατρο και όχι στον κινηματογράφο για παράδειγμα. Σκεφτόμουν ότι η απάντηση βρίσκεται στη φυσική παρουσία. Στο θέατρο η πρωτοκαθεδρία του σώματος είναι αδιαμφισβήτητη.

Από την άλλη γράφοντας περιγράφω στο χαρτί χαρακτήρες με αισθήσεις, με αναμνήσεις, με άλλα υλικά. Το σώμα παραμένει πηγή χαράς και οδύνης.

Στο βιβλίο «Δέκα τρόποι να εκτεθείς» μιλάτε για γυναίκες που πέφτουν. Όμως η πτώση προϋποθέτει ύψος. Ποια είναι για εσάς η πιο επικίνδυνη μορφή ανύψωσης;

Για μένα η μεγαλύτερη ανύψωση είναι το γνώθι σαυτόν. Εκεί αποσκοπούν οι πτώσεις, τα ύψη και οι δοκιμασίες της ζωής. Δεν είναι εύκολο να πέφτεις. Επίσης πολλοί είναι αυτοί που έχουν.. υψοφοβία δηλαδή προτιμούν μια πιο ανώδυνη πλοήγηση σε έναν επικίνδυνο κόσμο από το να αντικρίσουν τον εαυτό τους κατάματα.

Σκηνοθετείτε, γράφετε, διδάσκετε. Ποια διαδικασία σάς αφήνει πιο γυμνή απέναντι στον εαυτό σας;

Κάθε μια από τις διαδικασίες που αναφέρετε έχει μια στιγμή αλήθειας που απαιτεί από μένα και που με δυσκολεύει αλλά ταυτόχρονα με κινητοποιεί. Δεν μπορείς να ζητάς από έναν ηθοποιό να επενδύσει προσωπικά ένα ρόλο ή μια σκηνή αν ο ίδιος δεν “ξεγυμνωθείς” μπροστά του. Με τον ίδιο τρόπο δεν μπορείς να απαιτείς μια τοποθέτηση από έναν μαθητή αν δεν βγάλεις κάποια στιγμή τη μάσκα της αυθεντίας. Επίσης δεν μπορείς εύκολα να κρυφτείς μπροστά σε μια κόλλα λευκό χαρτί.

Το ελληνικό κοινό έχει την τάση να συγχέει τη συγκίνηση με την αλήθεια. Μπορεί ένα έργο να σε συγκλονίσει χωρίς να σου πει την αλήθεια του;

Δεν υποτιμώ τη συγκίνηση σε καμία περίπτωση. Ωστόσο η συγκίνηση μπορεί να προκύψει με διάφορες τεχνικές. Δεν ισχύει όμως το ίδιο με την αλήθεια ενός έργου, ενός δημιουργού. Αυτή απαιτεί πιο βαθύ σκάψιμο και νομίζω ότι χωρίς αυτή την αλήθεια, την οποία δεν γνωρίζεις απαραίτητα από πριν, δεν μπορεί να γεννηθεί αυτό που λέτε.

Όταν τελειώνει μια παράσταση και σβήνουν τα φώτα, τι μένει για εσάς πραγματικά;

Ένα χάος από όνειρα και εκκρεμότητες.

Έχετε συνεργαστεί πολλές φορές με τον σύζυγό σας, Νίκο Ψαρρά. Τι αποκαλύπτει για μια σχέση το θέατρο όταν ο άνθρωπος απέναντί σας είναι και ο άνθρωπος της ζωής σας; Ποια αλήθεια γεννιέται μόνο μέσα στην πρόβα και δεν χωράει στη συνηθισμένη καθημερινότητα;

Η συνεργασία με τον Νίκο ως ηθοποιό είναι πάντα μια περιπέτεια όπου η εμπιστοσύνη, η γενναιοδωρία και η διαθεσιμότητα είναι δεδομένες- γιατί έτσι λειτουργεί ο Νίκος ως ηθοποιός, μπορούν να το επιβεβαιώσουν αυτό και οι σκηνοθέτες που δούλεψαν και δουλεύουν κατά καιρούς μαζί του. Αυτή η βάση όμως της καλής συνεργασίας δεν αναιρεί τις δυσκολίες, τις προκλήσεις, τα προβλήματα που καλούμαστε κάθε φορά να αντιμετωπίσουμε. Και προφανώς αυτά τα φέρνουμε ορισμένες φορές και στο σπίτι.

Πώς αλλάζει η σκηνοθετική σας ματιά από τη στιγμή που γίνατε μητέρα; Τι σας έχει μάθει το παιδί σας για τον ρυθμό, την υπομονή και τη σιωπή που δεν σας έμαθε ποτέ καμία πρόβα;

Έκανα την πρώτη μου παράσταση αφότου γέννησα τον γιο μου, συγκεκριμένα η πρώτη μου πρόβα δυο μήνες αφότου γεννήθηκε ο μικρός. Η πιο δημιουργική περίοδος της ζωής μου συνέπεσε με την μητρότητα και τα 11 χρόνια που είμαι μητέρα έχω κάνει έξι παραστάσεις. Το λέω αυτό για να υπονομεύσω λίγο το αφήγημα που λέει ότι κάνουμε παιδιά και η μητρότητα γίνεται η απόλυτη προτεραιότητα που μας απορροφά απόλυτα αποκόπτοντάς μας απ΄ότι ήμασταν πριν. Σαφώς η κούραση είναι μεγάλη, ειδικά όταν αποκτάς παιδί σε ώριμη ηλικία όπως συνέβη στη δική μου περίπτωση, αλλά αυτή η εμπειρία νομίζω ότι σε ξυπνά, με την έννοια της αφύπνισης. Δεν σπαταλάς δυνάμεις χωρίς λόγο και επικεντρώνεσαι στα σημαντικά.

Ποιο είναι για εσάς το πιο ειλικρινές σημείο μιας ζωής; Η στιγμή που αντέχεις να εκτεθείς ή εκείνη που επιλέγεις να σωπάσεις;

Τη σιωπή την γνωρίζω καλά, στο παρελθόν σώπαινα συνειδητά. Κάποιες φορές σιωπή είναι και δύναμη, είναι απόφαση, μπορεί όμως να είναι και φόβος. Επιλέγω λοιπόν την έκθεση, όχι με την έννοια της υπερέκθεσης αλλά αυτή της αλήθειας.

Ποιο μήνυμα θα θέλατε να στείλετε προς μια γυναίκα που φοβάται να εκτεθεί;

Της εύχομαι να βρει τον ολόδικό της τρόπο.

Κυρία Καρακούλη, ποια φράση του Stephen King κουβαλάτε μέσα σας;

«Η Μίζερι με κάνει να νιώθω πως δεν είμαι μόνη στον κόσμο».

01

03

MISERY

Θέατρο Άνεσις

25 Νοε - 7 Ιαν 2026

Από 15€

Εισιτήρια

MISERY

του Stephen King σε διασκευή William Goldman

Ένας συγγραφέας παγιδευμένος. Μια θαυμάστρια εκτός ορίων. Ένα θρίλερ που κόβει την ανάσα!

Η Φιλαρέτη Κομνηνού και ο Αναστάσης Ροιλός σε ένα εκρηκτικό ντουέτο επί σκηνής

Η Happy Productions παρουσιάζει στο Θέατρο Άνεσις, σε σκηνοθεσία της Έλενας Καρακούλη, το εμβληματικό MISERY του Στίβεν Κινγκ.

Βασισμένο στο ομώνυμο best-seller και στην αξέχαστη κινηματογραφική του εκδοχή, το έργο ανιχνεύει τα όρια της εξουσίας, της χειραγώγησης και του εγκλεισμού. Μια καθηλωτική ιστορία που εξερευνά σε βάθος — και με δόσεις βιτριολικού χιούμορ — τη σκοτεινή πλευρά της δημιουργικότητας και την τοξική αφοσίωση.

Η ιστορία

Ο διάσημος συγγραφέας Πωλ Σέλντον σώζεται από ένα αυτοκινητικό ατύχημα από την “νούμερο ένα θαυμάστριά του”, Άννι Γουιλκς. Ανίκανος να κινηθεί, σταδιακά συνειδητοποιεί πως είναι εγκλωβισμένος σε ένα απομονωμένο σπίτι, στη μέση μιας χιονοθύελλας, από μια διαταραγμένη γυναίκα που δεν σκοπεύει να τον αφήσει να φύγει ποτέ.

Την επικίνδυνη και απρόβλεπτη Άννι Γουίλκς που κινείται μεταξύ λατρείας και ακραίας βίας και ταυτίζεται με την Μίζερι, ενσαρκώνει η Φιλαρέτη Κομνηνού.

Τον συγγραφέα, που βρίσκεται αντιμέτωπος με την πιο επικίνδυνη παγίδα της ζωής του, υποδύεται ο Αναστάσης Ροϊλός.

Το MISERY δεν περιορίζεται στην ένταση και την απόλαυση ενός θρίλερ· αναδεικνύει και μια ιστορία εξάρτησης, εγκλεισμού και επιβίωσης.

Με ποιους δαίμονες αναμετριέται ένας καλλιτέχνης; Ως που μπορεί να φτάσει η νοσηρή λατρεία της νούμερο ένα θαυμάστριάς του;

...η συνέχεια επί σκηνής στο θέατρο Άνεσις

Με τους Φιλαρέτη Κομνηνού και Αναστάση Ροϊλό

Μαζί τους, στο ρόλο του Σερίφη, ο Ευθύμης Χρήστου