Eyewitness: «Μέσα»

Η πρώτη εικόνα

Ένα δωμάτιο. Μέσα σε ένα σπίτι καθαρά Αθηναϊκό. Μέσα σε έναν χώρο κλειστό. Ένα θέατρο στο κέντρο της πόλης. Ένα δωμάτιο ανοίγει ένα μεγάλο παράθυρο και προσφέρει τη θέα του στο κοινό έχοντας, το ίδιο, θέα στην πόλη. Θυμίζει πελώρια κλειδαρότρυπα, μέσα από την οποία (κρυφο)κοιτάζουμε τη ζωή, όπως βιώνεται πάνω στη σκηνή του Παλλάς. Όμοια με τη δική μας. Άνθρωποι περιφέρονται πάνω στη σκηνή, κάνοντας κινήσεις και διαδικασίες καθημερινές, ιδιωτικές, επαναλαμβανόμενες, σε μοτίβα που ανακυκλώνονται περιοδικά.

Μια γυναίκα. Ένας άνδρας. Δύο άνδρες. Τέσσερις άνδρες. Έξι γυναίκες. Ένας άνδρας και μια γυναίκα. Δύο άνδρες και τέσσερις γυναίκες. Αναρίθμητοι συνδυασμοί. Ξεκλειδώνουν την πόρτα. Μπαίνουν μέσα. Αφήνουν τα ρούχα τους στην κρεμάστρα. Γδύνονται. Κάνουν μπάνιο. Κοιμούνται. Τρώνε. Βλέπουν τηλεόραση. Χαζεύουν έξω από το παράθυρο. Και εμείς τους παρακολουθούμε, με την ίδια ηδονή που κοιτάζουμε μέσα από τα ανοιχτά παράθυρα μιας τυχαίας γειτονικής πολυκατοικίας, με την ίδια οικειότητα με την οποία αναγνωρίζουμε τις κινήσεις τους ως όμοιες με τις δικές μας. Ένα κρυφοκοίταγμα της ζωής, μιας ζωής που είναι κοινή για όλους.

Η αίσθηση

Ο καμβάς, αυτό το υπνοδωμάτιο, ο ιδιωτικός χώρος που γίνεται δημόσιος, παραμένει το μόνο σταθερό σημείο αναφοράς. Τα χρώματα με τα οποία σχεδιάζει ο δημιουργός πάνω του, οι άνθρωποι δηλαδή, είναι αυτά που αλλάζουν. Ανακυκλώνονται. Φεύγουν, έρχονται, αποχωρούν, επιστρέφουν, συνυπάρχουν, συμμετέχουν. Μαζί αλλάζει και η θέα από το παράθυρο στο οποίο ξημερώνει, σουρουπώνει, νυχτώνει και ξανά από την αρχή, σε μια θέα αστική, άλλοτε με κεραίες τηλεόρασης από τις ταράτσες των πολυκατοικιών, άλλοτε με ένα κομμάτι θάλασσας εκεί μακριά, άλλοτε με ένα κομμάτι από το λόφο της Ακρόπολης εκεί στο βάθος.

Η εντύπωσή μας

Στην αρχή σκέφτηκα πως όλο αυτό το δρώμενο ίσως λειτουργούσε καλύτερα αν βρισκόταν τοποθετημένο κάπου στην πόλη, με ελεύθερη πρόσβαση σε όλους. Έπειτα, καθώς τα αστικά τοπία έξω από το παράθυρο άλλαζαν και η μουσική του Κωνσταντίνου Βήτα συμπρωταγωνιστούσε -ως ηχητικό τοπίο- με το θέαμα επί σκηνής άλλαξα γνώμη. Σε εξωτερικό χώρο δε θα μπορούσε η εικόνα να σε ρουφήξει τόσο. Ενώ η αντίθεση της περιποιημένης σκηνής του μεγαλοπρεπούς Παλλάς με το ήσυχο, απλό, χωρίς συγκεκριμένη αισθητική και προσωπικότητα σπίτι και της θέας του αστικού τοπίου έξω από το παράθυρό του λειτουργεί, σαφώς, καλύτερα ως χώρος σκέψης καθώς παρακολουθείς το θέαμα.

Τα λόγια του δημιουργού

Ο ίδιος ο δημιουργός λέει: «Δεν θα ήταν τίμιο για αυτή την ιδέα να εμφανιστεί ως performance art σε μια γκαλερί ή ένα Μουσείο γιατί έχει προβαριστεί και έχει συντεθεί. Ούτε, όμως, θα ήταν δίκαιο να το παρουσιάσω ως παράσταση γιατί παραμένει από το ίδιο του το σύστημα ανοιχτό. Με την ιδέα της ελευθερίας που δίνεται στο θεατή να φτιάξει τη δική του σύνθεση τσιμπολογώντας από τη δική μας ό,τι θέλει και όσο θέλει -βάζοντας ανάμεσα και τη δική του- παίρνει ο καθένας μια τελείως διαφορετική εμπειρία. ».

Αυτά που συμβαίνουν πάνω στη σκηνή του Παλλάς καθώς ο κόσμος θα μπαίνει «Μέσα» για να παρακολουθήσει τη νέα ιδέα του Δημήτρη Παπαϊωάννου είναι ένα θέαμα που δύσκολα θα ευχαριστήσει το μεγαλύτερο σε ηλικία κοινό, που τον γνώρισε μετά την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και τον ακολουθεί πιστά έκτοτε για να βρεθεί, κάθε φορά, προ νέων εκπλήξεων.

«Είναι η παράσταση που θα δημιουργηθεί μέσα από τη συνάντηση δύο συνθηκών: μιας αδιάλειπτης παράστασης, χωρίς αρχή, μέση και τέλος και μιας κατάστασης θεατών που μπορούν να έρθουν και να φύγουν όποτε θέλουν, να αποχωρήσουν και να επιστρέψουν όσο θέλουν και όποια στιγμή αποφασίσουν» έτσι περιγράφει ο εμπνευστής και δημιουργός της την παράσταση.

«Μετά το 2004 το πρώτο πράγμα που μου καρφώθηκε στο μυαλό ήταν αυτό το υπνοδωμάτιο και η ιδέα της συγκρότησης μιας ολόκληρης παράστασης που να αποτελείται από την ίδια σειρά κινήσεων, καμωμένη από διαφορετικούς ερμηνευτές» συνεχίζει. Τότε δεν είχε σκεφτεί ακόμα το πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει αυτή η ιδέα μέσα στο στενό χρονικό πλαίσιο μιας παράστασης δύο ωρών. Τελικά, αποφάσισε να της επιμηκύνει τη διάρκεια και να αφήσει το δικαίωμα και το περιθώριο στους θεατές να δουν όσα κομμάτια της θέλουν, σε αυτή την παράσταση χωρίς αρχή, μέση και τέλος, σε ένα θέαμα που ίσως, τελικά, πλησιάζει πολύ την performance art, χωρίς να είναι ακριβώς αυτό όμως.

Ο ίδιος ο Δημήτρης Παπαϊωάννου λέει «Σίγουρα δεν είναι κάτι καινούργιο, μια ρηξικέλευθη, πρωτοποριακή πρόταση. Αν δεν υπήρχε η μακρά ιστορία της performance art το πείραμα του «Μέσα» δεν θα γινόταν. Όμως το «Μέσα» δεν είναι performance art. Έχει μερικές βασικές διαφορές: έχει πρόβα, έχει επανάληψη και έχει και επιλογή σύνθεσης».

Η εμπειρία

Έξι ώρες. Μια παράσταση που ξεκινά προτού μπει το κοινό και ολοκληρώνεται αφού κλείσουν οι πόρτες του Παλλάς. Θα μπορούσε να είναι και 24. Αλλά το πόσο θα δει ο κάθε θεατής, είναι καθαρά προσωπική του επιλογή. «Δεν ξέρω. πραγματικά, τι έχει να κερδίσει κανείς που θα δει και τις έξι ώρες. Αν δεν το κάνει ψυχαναγκαστικά και το κάνει για την απόλαυσή του νομίζω ότι θα κερδίσει μερικές ώρες που θα συναντηθεί με τον εαυτό του, που θα μπορέσει να διαλογιστεί πάνω στην αλληλουχία συνθέσεων που του προτείνεται και πάνω στην επαναληπτικότητα της αλληλουχίας καθημερινών ιδιωτικών κινήσεων που και ο ίδιος προφανώς κάνει» λέει ο Δημήτρης Παπαϊωάννου για τη διάρκεια του έργου.

Η δική μας εμπειρία, στο preview της παράστασης, ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Πιθανόν να απογοητεύσει ορισμένους θεατές το γεγονός πως δεν υπάρχει χορός ή χορογραφία αλλά μόνο χορογραφική σκέψη και κινησιολογία.

Η εμπειρία μπορεί να ολοκληρωθεί, για κάθε θεατή που τον ενδιαφέρει κάτι τέτοιο, με την άμεση συμμετοχή του. Μπορεί μετά από μία μικρή πρόβα, κάποια συγκεκριμένη ώρα της ημέρας, μιας παράστασης, να ανέβει στη σκηνή και να γίνει μέρος της.

Σκηνικός Σχεδιασμός: Δημήτρης Θεοδωρόπουλος, Σοφία Ντωνά
Ηχητικός Σχεδιασμός: Κ.Βήτα, Κωνσταντίνος Μιχόπουλος

Σχεδιασμός Φωτισμών: Αλέκος Γιάνναρος

Κοστούμια: Θάνος Παπαστεργίου
Βίντεο: η ομάδα

Βοηθός σκηνοθέτη/ Διεύθυνση καλλιτεχνικής παραγωγής: Τίνα Παπανικολάου
Τεχνικός διευθυντής/ Εκτέλεση παραγωγής: Κώστας Κεφαλάς

επί σκηνής: 
ΠΑΝΟΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ, ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΚΟΚΚΑΛΙΔΗΣ, ΠΑΥΛΙΝΑ ΑΝΔΡΙΟΠΟΥΛΟΥ, ΝΑΤΑΣΣΑ ΑΡΕΘΑ, ΝΙΚΟΣ ΔΡΑΓΩΝΑΣ, ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΖΑΡΚΑΔΑΣ, ΜΑΝOΛΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ, ΜΙΧΑΛΗΣ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΒΟΥΝΙΑΡΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΦΕΤΖΟΠΟΥΛΟΣ, ΑΜΑΛΙΑ ΚΟΣΜΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΛΑΓΟΥΔΑΚΗ, ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΡΑΒΕΛΙΑΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΤΣΚΑΡΗΣ, ΣΑΒΒΑΣ ΜΠΑΛΤΖΗΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΙΛΙΑ ΝΤΕΤΣΑΒΕΣ-ΠΟΓΚΑ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΚΑΜΜΕΝΟΣ, ΣΙΜΟΣ ΠΑΤΙΕΡΙΔΗΣ, ΗΛΙΑΣ ΡΑΦΑΗΛΙΔΗΣ, ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΣΙΜΟΥ, ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΣΚΑΛΤΣΑΣ, ΔΡΟΣΟΣ ΣΚΩΤΗΣ, ΣΥΜΕΩΝ ΤΣΑΚΙΡΗΣ, ΣΟΦΙΑ ΤΣΙΑΟΥΣΗ, ALTIN HUTA, TADEU LIESENFELD

13 Απριλίου - 15 Μαΐου 2011
Παλλάς
Βουκουρεστίου 5, Αθήνα
Τηλ: 210 3213100