Γιατί όλοι ντύνονται σαν να ήρθε το τέλος του κόσμου;

O Balenciaga το 2022, στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, παρουσίασε ένα δυστοπικό fashion show όπου τα μοντέλα περπατούσαν μέσα σε ένα τοπίο τεχνητής χιονοθύελλας με ρούχα μαύρα και τσάντες τεράστιες, ικανές να χωρέσουν όλο τους το βιος. Λίγα χρόνια πριν, το 2019, ο Stormzy εμφανίστηκε στη σκηνή του Glastonbury και τραγούδησε το «Shut Up» φορώντας ένα ειδικό προστατευτικό γιλέκο σχεδιασμένο από τον Banksy, σαν να βρισκόταν στην πρώτη γραμμή της μάχης. Δεν είναι κάτι νέο το militaire style, από το 1975 και μετά τη λήξη του πολέμου στο Βιετνάμ, οι «fashion πανοπλίες» ήταν στις «επάλξεις» των τάσεων και ένα μέρος των συμβολισμών που θέλει να περάσει ο καθένας μας μέσα από τον τρόπο που ντύνεται. Μία «μαχητική» αυτοέκφραση που μπορεί να μη συνδυάζει πάντα κομψότητα και άνεση, αλλά είναι ένα ηχηρό statement απέναντι στα κοινωνικά ζητήματα. Αυτό δεν έχει αλλάξει, έχει όμως ισχυροποιηθεί με έναν τρόπο πιο underground, πιο έντονο, πιο απογοητευτικό για το πώς κυλούν τα πράγματα στη ζωή και στον πλανήτη μας.

Το αμερικανικό Esquire παρουσίασε πρόσφατα δύο πρώην στρατιώτες των ειδικών δυνάμεων που έχουν λανσάρει την ThruDark, ένα brand που φτιάχνει ρούχα πεζοπορίας και το περιέγραψε ως «το πιο ανθεκτικό βρετανικό brand» με έναν απόλυτα lifestyle τρόπο. Παράλληλα, το GQ φέτος μας σύστησε τα στρατιωτικά πανωφόρια της Neighborhood ως ένα από τα 20 πιο προηγμένα streetwear fashion items στον κόσμο.

Balenciaga Fall '22: O Demna Gvasalia χώρεσε όλη τη δυστοπία του 21ου αιώνα σε ένα show

Tα Stone Island, ένα brand εδώ και χρόνια συνδεδεμένo με την ποδοσφαιρική casual κουλτούρα, δημιούργησε τη σειρά «Ghost», εμπνευσμένη από το καμουφλάζ, της οποίας τα αδιάβροχα μαύρα cargo παντελόνια και το αδιάβροχο παρκά με κουκούλα μπορεί και να σε κάνουν αόρατο στις κάμερες CCTV. Τα iconic RAINS πανωφόρια στην super puffers εκδοχή τους φοριούνται ως statement παλτό πάνω από chunky shoes και στενά μαύρα φορέματα. Η μπαλακλάβα, πλεκτή ή υφασμάτινη, ήταν το απόλυτο hair accessory στις πρόσφατες Εβδομάδες Μόδας του Σεπτεμβρίου. Και δεν έκανε καν τόσο κρύο.

Γιατί λοιπόν τα brands ενσωματώνουν όλο και περισσότερα γαντζάκια, κρυφές τσέπες και θήκες για παγούρια σε περίπτωση «διαφυγής» στα casual ρούχα; Και γιατί ο κόσμος νιώθει την ανάγκη να μπαίνει στα clubs ντυμένος σαν να έρχεται η αποκάλυψη;

Εξαιτίας της κοινωνικοπολιτικής κατάστασης, σε παγκόσμιο επίπεδο, θα πω εγώ. Μεγάλοι πόλεμοι κυριαρχούν στα πρωτοσέλιδα και η λιτότητα είναι το κοινό σημείο συζήτησης στις περισσότερες χώρες του πλανήτη. Στην Αμερική, η εικόνα στρατιωτών να αναπτύσσονται στους δρόμους των πόλεων φαίνεται να ωθεί πολλούς στο να υιοθετήσουν έναν ενδυματολογικό κώδικα ιδανικό για επικίνδυνες καταστάσεις (είτε πράγματι τις αντιμετωπίζουν είτε όχι). Στην τηλεόραση η τεράστια δημοτικότητα της «δυστοπικής ψυχαγωγίας» είναι το Νο1 TV trend με χαρακτήρες όπως η «Ellie» από το The Last of Us και ο «Sam» από το Death Stranding 2 να ντύνονται για να επιβιώσουν όχι για gala και parties, όπως στο Gossip Girl, δέκα χρόνια πριν.

«Από ψυχολογικής άποψης, αυτή η τάση αντανακλά δύο αλληλένδετες επιθυμίες: τον έλεγχο και την ετοιμότητα», λέει η Carolyn Mair, ψυχολόγος, σύμβουλος στον χώρο της μόδας και συγγραφέας του βιβλίο «The Psychology of Fashion», στους Financial Times. «Η αυξανόμενη επίγνωση της βίας στους δρόμους, των πολιτικών διαμαρτυριών και των περιβαλλοντικών καταστροφών κάνει τους ανθρώπους να επιθυμούν ρούχα που προσφέρουν αίσθηση προστασίας και λειτουργικότητας.» Ο Michael Taylor, brand manager της Urban Outfitters Europe προσθέτει στο ίδιο άρθρο: «Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια διάθεση να ενθουσιαζόμαστε με τις τελευταίες τεχνολογικές αποκαλύψεις και να τις κάνουμε το πρωταγωνιστικό στοιχείο των ρούχων μας καθώς ο σύγχρονος τρόπος ζωής αναμειγνύεται με τον αθλητισμό και την απόδοση, με τη ζωή αλλά και με την επιβίωση.»

Κοινώς τα ρούχα ακολουθούν τις ανάγκες μας και το streetwear είναι όσο «χρηστικό» χρειάζεται για την αστική ζούγκλα που καλούμαστε να ζήσουμε. Δυστοπία ή πραγματικότητα; Η μόδα δεν είναι εκεί, λοιπόν, μόνο για να σε εμπνέει και να σε εκφράζει, είναι και για να σε προστατεύει από κάθε αόρατο ή ορατό εχθρό.