Καλή σχολική χρονιά σε όλα τα παιδιά και ένα «πίσω στα θρανία» σε όποιον ενήλικα «διδάσκει» bullying
Παιδιά του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη... Ο Πλάτων, στην Πολιτεία του, έλεγε ότι η αδικία δεν καταστρέφει μόνο τα θύματα αλλά πρώτα απ’ όλα τους θύτες. Διαλύει την ψυχή εκείνου που την ασκεί. Κι όμως, αιώνες μετά, χτίζουμε κοινωνίες που δεν ντρέπονται να παράγουν θύτες από τα θρανία. Ο Αριστοτέλης τόνιζε ότι η αρετή είναι αποτέλεσμα έξεως -δηλαδή συνήθειας. Αν η συνήθεια είναι η χλεύη, μην απορούμε που η αρετή φαντάζει πια σαν παράδοξο. Το bullying δεν έχει μόνο ένα πρόσωπο. Είναι ο ψηλός που ακούει «φύγε από τη φωτογραφία γιατί είσαι πολύ ψηλός». Ο κοντός που γίνεται αστείο στην παρέα. Το παιδί με παραπάνω κιλά που μαθαίνει νωρίς ότι το σώμα του είναι δημόσιο θέαμα. Το παιδί με το «παράξενο» όνομα που κουβαλάει ιστορία και αγάπη από παππού ή γιαγιά, αλλά κάποιοι αποφασίζουν ότι είναι για γέλια -άκουσον άκουσον. Και ύστερα μεγαλώνουμε, μπαίνουμε σε γραφεία, σε εταιρείες, σε κοινωνικές συναναστροφές και το ίδιο έργο συνεχίζεται με άλλο σκηνικό. Το bullying αλλάζει ηλικία, όχι τακτική.
11 Σεπτέμβρη. Η μέρα που για τους περισσότερους σηματοδοτεί έναρξη. Η αρχή της σχολικής χρονιάς, η επιστροφή στα θρανία, η επιστροφή σε ρυθμούς που μοιάζουν με κανονικότητα. Κι όμως, κάθε φορά που ανοίγουν οι πόρτες των σχολείων, μαζί τους μπαίνει και κάτι που δεν υπάρχει σε κανένα πρόγραμμα και αυτό το λένε σκληρότητα. Ένας αόρατος μηχανισμός που δεν γεννιέται στα παιδιά αλλά τους παραδίδεται σαν κληρονομιά από τους μεγάλους. Καλή σχολική χρονιά με memo ότι το bullying δεν είναι ένστικτο. Είναι μιμητισμός. Είναι ο καθρέφτης μιας κοινωνίας που αντί να διδάσκει ενσυναίσθηση, εκπαιδεύει στην επιβολή.
Και πώς να μάθει αλλιώς το παιδί, όταν ολόκληρος ο κόσμος γύρω του του δίνει ήδη το μάθημα; Ενήλικες που σαρκάζουν την εμφάνιση του άλλου και το βαφτίζουν χιούμορ. Κάποιοι γονείς που σχολιάζουν το σώμα, το όνομα, τη φωνή, την προφορά τρίτων, νομίζοντας πως το παιδί δεν ακούει. Σχολεία που σωπαίνουν γιατί «παιδιά είναι». Έναν κόσμο που έχτισε την ανωτερότητά του πάνω στην ειρωνεία. Κι έτσι, όταν το παιδί γελάει με το ύψος του συμμαθητή του, με τα κιλά της φίλης του, με το «παράξενο» όνομα που κάποιος κληρονόμησε από τη γιαγιά του (την αγαπημένη γιαγιά του!), δεν κάνει τίποτα πρωτότυπο. Απλώς αντιγράφει μια κουλτούρα που του παραδώσανε καθαρογραμμένη.
Kids Wallet, «κοινωνική εργασία» στα σχολεία και όλα τα μέτρα κατά της βίας των ανηλίκων
«Φοβάμαι να πάω σχολείο»: Όταν τα παιδιά υψώνουν τη φωνή τους απέναντι στον σχολικό εκφοβισμό
Ξυλοδαρμός 14χρονης στη Γλυφάδα: Αρκεί ένα ποστ στο Instagram για να αλλάξει η κοινωνία;
Παιδιά του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη
Ο Πλάτων στην Πολιτεία του έλεγε ότι η αδικία δεν καταστρέφει μόνο τα θύματα αλλά πρώτα απ’ όλα τους θύτες. Διαλύει την ψυχή εκείνου που την ασκεί. Κι όμως, αιώνες μετά, χτίζουμε κοινωνίες που δεν ντρέπονται να φτιάχνουν θύτες από τα θρανία. Κατά τον Αριστοτέλη η αρετή είναι αποτέλεσμα έξεως -δηλαδή συνήθειας. Αν η συνήθεια είναι η χλεύη, μην απορούμε που η αρετή φαντάζει πια σαν παράδοξο.
Το bullying δεν έχει μόνο ένα πρόσωπο. Είναι ο ψηλός που ακούει «φύγε από τη φωτογραφία γιατί είσαι πολύ ψηλός». Ο κοντός που γίνεται αστείο στην παρέα. Το παιδί με παραπάνω κιλά που μαθαίνει νωρίς ότι το σώμα του είναι δημόσιο θέαμα. Το παιδί με το «παράξενο» όνομα που κουβαλάει ιστορία και αγάπη από παππού και γιαγιά, αλλά κάποιοι αποφασίζουν ότι είναι για γέλια (άκουσον άκουσον). Και ύστερα μεγαλώνουμε, μπαίνουμε σε γραφεία, σε εταιρίες, σε κοινωνικές συναναστροφές -και το ίδιο έργο συνεχίζεται με άλλο σκηνικό. Το bullying αλλάζει ηλικία, όχι τακτική.
Υπάρχουν όμως ευτυχώς και οι άλλοι ενήλικες
Εκείνοι που μεγαλώνουν παιδιά με ενσυναίσθηση, με σεβασμό, με τη βεβαιότητα ότι η διαφορά είναι πλούτος. Κι όμως, σε μια κοινωνία που μπερδεύει την καλοσύνη με την αδυναμία, αυτά τα παιδιά συχνά πληρώνουν το τίμημα. Γιατί δεν ανταποδίδουν τον χλευασμό με χλευασμό. Γιατί δεν έχουν μάθει να νικούν με τον θόρυβο. Γιατί ξέρουν ότι η αξιοπρέπεια δεν φωνάζει. Κι έτσι, καταλήγουν να γίνονται στόχοι εκείνων που τρέφονται από τη σιωπή των άλλων.
Η 6η Μαρτίου έχει οριστεί ως Πανελλήνια Σχολική Ημέρα κατά της Βίας και του Εκφοβισμού. Όμως, αλήθεια, τι να την κάνεις την ημερομηνία όταν έχεις μια κοινωνία που γιορτάζει την ειρωνεία καθημερινά; Όταν οι ενήλικες -οι υποτίθεται ώριμοι- συνεχίζουν να βραβεύουν τη σκληρότητα ως εξυπνάδα; Όταν δάσκαλοι και διευθυντές σωπαίνουν για να μη «μεγαλώσει το θέμα», λες και το θέμα δεν μεγαλώνει ακριβώς επειδή σιωπούν;
Πίσω στα θρανία, κάποιοι «χθες»
Γιατί κάποιοι ενήλικες χρειάζονται επειγόντως μάθημα ανθρωπιάς. Να καθίσουν ξανά μπροστά σε πίνακα και να ακούσουν ότι η ευγένεια δεν είναι πολυτέλεια αλλά υποχρέωση. Ότι η γλώσσα κόκαλα δεν έχει, αλλά κόκαλα τσακίζει. Ότι με μια καινούρια σάκα και παπούτσια δεν γεμίζεις το κενό. Γιατί το κενό είναι μέσα και γεμίζει μόνο με σεβασμό.
Ο Νίτσε έλεγε ότι οι κοινωνίες που φοβούνται τη διαφορετικότητα γεννούν μικρούς ανθρώπους. Σήμερα βλέπουμε το αποτέλεσμα. Mικρούς ανθρώπους με μεγάλα στόματα. Που έμαθαν ότι η ειρωνεία είναι ανωτερότητα, ότι η χλεύη είναι χιούμορ, ότι η σιωπή των άλλων είναι νίκη. Και μετά απορούμε γιατί μεγαλώνουμε παιδιά με πληγές που δεν φαίνονται.
Καλή σχολική χρονιά, λοιπόν. Και καλά μυαλά.
Δεν χρειαζόμαστε άλλες ημερομηνίες μνήμης για παιδιά που έφτασαν στο χείλος και που έχασαν τη ζωή τους. Χρειαζόμαστε ενήλικες που θα σπάσουν την αλυσίδα της ντροπής και της βλακείας, πριν σπάσει κι άλλο ένα παιδί στα χέρια της.
Bloggers
