Γιατί η απόσταση μπορεί να φέρει εγγύτητα σε μια φιλία

Για μεγάλο διάστημα επικρατούσε η αντίληψη ότι ο στόχος μιας φιλίας είναι να έρθεις όσο πιο κοντά γίνεται –ότι, αν μια σχέση δεν λειτουργεί σε μέγιστο βαθμό οικειότητας, κάτι δεν πάει καλά. Ωστόσο, ολοένα και περισσότερο συνειδητοποιούμε πως η φιλία δεν αφορά την εγγύτητα με κάθε κόστος. Αντιθέτως, είναι η εύρεση της σωστής απόστασης από την οποία νιώθουμε πιο κοντά ο ένας στον άλλον –το βέλτιστο επίπεδο οικειότητας.

Σε πολλές περιπτώσεις, η συμβατότητα μεταξύ φίλων δεν επεκτείνεται σε όλα τα πεδία. Κάποιοι δεν ταιριάζουν στα ταξίδια, στον ρυθμό της καθημερινότητας ή στις συνήθειες, και αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Το να αποφεύγουμε κοινές δραστηριότητες που φθείρουν τη σχέση μπορεί να διατηρήσει τη σύνδεση υγιή και σταθερή.

Οι φιλίες δεν χρειάζεται να είναι απόλυτες, μπορούν να υπάρχουν και να ευδοκιμούν μέσα στο «ενδιάμεσο». Αντί να κρίνουμε πως «ξεπεράσαμε» κάποιον, μπορούμε να επαναπροσδιορίσουμε τους όρους της σχέσης: να συναντιόμαστε λιγότερο συχνά, να μην είμαστε πια οι έμπιστοι ο ένας του άλλου, να περνάμε περισσότερο χρόνο σε ομάδες αντί για τετ-α-τετ. Ορισμένοι φίλοι είναι αυτό που θα λέγαμε «φίλοι σε χαμηλή δόση»: η σχέση λειτουργεί καλύτερα όταν την απολαμβάνουμε σε μικρές και ποιοτικές στιγμές. Και αυτό δεν είναι υποχώρηση -είναι συνειδητή φροντίδα. Παραδόξως, τέτοιες αναπροσαρμογές μπορεί να ενισχύσουν τη σύνδεση και να φέρουν μεγαλύτερη εσωτερική γαλήνη.

Σε αρκετές φιλικές σχέσεις παρατηρείται και η έλλειψη αμοιβαιότητας. Όταν, όμως, αφήνεται χώρος και χρόνος, πολλές φορές η άλλη πλευρά τελικά ανταποκρίνεται. Δεν πρόκειται απαραίτητα για άρνηση, αλλά για διαφορετικούς ρυθμούς και ανάγκες. Είναι πιθανό δύο άνθρωποι να επιθυμούν διαφορετικό επίπεδο σύνδεσης, χωρίς αυτό να σημαίνει απόρριψη ή αδιαφορία.

Η έρευνα δείχνει πως όσο περισσότερο εξατομικεύουμε τις σχέσεις μας -απευθυνόμαστε σε έναν φίλο για να μοιραστούμε τον θυμό μας για μια αδικία και σε έναν άλλον για να πενθήσουμε- τόσο ενισχύεται η ψυχική μας υγεία. Η απαίτηση από έναν άνθρωπο να καλύπτει όλες μας τις ανάγκες μπορεί να προκαλέσει απογοήτευση και φθορά. Αντί να υποθέτουμε ότι κάποιος μας απορρίπτει ή κρατά αποστάσεις, μπορούμε να απευθυνθούμε αλλού για να ικανοποιήσουμε αυτήν την ανάγκη –και να απελευθερώσουμε έτσι τόσο τον εαυτό μας όσο και τον άλλον από ένα αόρατο βάρος.

Σύμφωνα με μελέτες, μέσα σε επτά χρόνια χάνουμε τους μισούς μας φίλους. Αναρωτιέται κανείς: θα χάναμε λιγότερους, αν αντιμετωπίζαμε τις σχέσεις μας με περισσότερη ευελιξία και λεπτότητα; Αντί να βάζουμε τελεία σε μια φιλία που φαίνεται να έχει φθαρεί, ίσως απλώς να χρειάζεται να αλλάξουμε σελίδα και να γράψουμε ένα νέο κεφάλαιο με νέους όρους.

Την επόμενη φορά που μια φιλία μοιάζει ασύμβατη -όχι σε στιγμές, αλλά διαρκώς- ίσως αξίζει να τεθεί το ερώτημα: «Ποιο είναι το επίπεδο οικειότητας που ταιριάζει περισσότερο σε αυτή τη σχέση;».

Όπως έγραψε η Έντνα Σεντ Βίνσεντ Μιλέι:

«Η πιο μακρά απουσία είναι λιγότερο επικίνδυνη για την αγάπη από τις τρομερές δοκιμασίες της αδιάκοπης εγγύτητας».

Τροφή για σκέψη:

Υπάρχει κάποια ανεκπλήρωτη ανάγκη σε μια κοντινή φιλία;

Μπορεί αυτή η ανάγκη να ικανοποιηθεί από κάποιον άλλον, ακόμη κι αν χρειαστεί να επαναπροσδιοριστεί το βάθος της αρχικής σχέσης;

Συμπερασματικά

Η φιλία δεν είναι μία και αμετάβλητη μορφή, είναι ζωντανή και εξελισσόμενη, όπως είμαστε κι εμείς. Δεν σημαίνει ταύτιση σε όλα, ούτε εγγύτητα χωρίς όρια. Είναι η τέχνη του να ξέρεις πού σταματάς εσύ και πού αρχίζει ο άλλος -και να αγαπάς και τα δύο. Αντί να μετράμε τη φιλία με το πόσο συχνά μιλάμε ή πόσο βαθιά αποκαλυπτόμαστε, ας τη μετράμε με το πόσο ελεύθεροι νιώθουμε μέσα της. Γιατί καμιά φορά, η πιο τρυφερή εγγύτητα γεννιέται μέσα από τη σοφή απόσταση.