Είναι επικίνδυνα τα φάρμακα της εξωσωματικής;

Χρειάστηκαν σχεδόν 4 δεκαετίες και περίπου 2000 επιστημονικές μελέτες για να μπορέσουν οι επιστήμονες να δώσουν μια οριστική απάντηση στο κατά πόσο τα φάρμακα τα οποία χορηγούνται για την εξωσωματική γονιμοποίηση είναι επικίνδυνα ή απόλυτα ασφαλή για το γυναικείο πληθυσμό.

Ο μαιευτήρας - γυναικολόγος Σφακιανούδης Κωνσταντίνος, αναλύει τα συμπεράσματα αυτών των ερευνών και δίνει απαντήσεις σε μερικούς από τους βασικούς φόβους που έχουν οι γυναίκες που θέλουν αποκτήσουν μωρό μέσω της εξωσωματικής γονιμοποίησης.

«Η απόκτηση ενός παιδιού για τους περισσότερους από εμάς θεωρείται αυτονόητο δικαίωμα και προνόμιο-δεν ισχύει όμως το ίδιο για το 15% του γενικού πληθυσμού το οποίο καθημερινά δυσκολεύεται να κατακτήσει αυτό το όνειρο . Για τα υπογόνιμα αυτά ζευγάρια ο δρόμος προς τον στόχο αυτό είναι μακρύς και επίπονος και ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί σε πολλά από αυτά η χρήση φαρμακευτικών και χημικών ουσιών ( γοναδοτροπίνες, ορμόνες) προκειμένου να επιτευχθεί ο πολυπόθητος στόχος».

Η ανησυχία αυτή προέρχεται από «αστικούς μύθους» οι οποίοι προκύπτουν αβίαστα όταν μια ασθενής «βγαίνοντας» από μια επιτυχημένη εξωσωματική και προφανώς μετά από μια εγκυμοσύνη ψηλαφά «κάτι» στο στήθος της το οποίο αποδεικνύεται να είναι κακοήθεια. Ο απλός κόσμος συνειρμικά συσχετίζει την άτυχη αυτή εξέλιξη με την προηγηθείσα προσπάθεια εξωσωματικής και την εγκυμοσύνη αγνοώντας το γεγονός ότι η κακοήθεια αυτή ξεκίνησε από μία μετάλλαξη ενός μόνο κυττάρου (εξαλλαγή) η οποία πιθανότατα προηγήθηκε της προσπάθειας εξωσωματικής τουλάχιστον κατά ένα με δύο χρόνια.

Η ορμονική διέγερση σε περιπτώσεις σαν και αυτήν το μόνο για το οποίο μπορεί να ευθύνεται είναι η επιτάχυνση της κλινικής εξέλιξης της κακοήθειας λόγω του ότι οι περισσότεροι όγκοι στο στήθος αλλά και στις ωοθήκες είναι ορμονοεξαρτώμενοι και άρα «τρέφονται» από τις συμπληρωματικές ορμόνες της εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Το ερώτημα όμως το οποίο πρέπει να απαντηθεί είναι το ακόλουθο : o όγκος αυτός προκλήθηκε από τις ορμόνες ;

Σε αυτό το συγκεκριμένο ερώτημα έχουν κληθεί να απαντήσουν 1964 μελέτες οι οποίες έχουν μελετήσει το συγκεκριμένο ζήτημα από το 1978 μέχρι σήμερα. Αν λάβει κανείς υπόψη του τις ερευνητικές εκείνες εργασίες οι οποίες έχουν αποκλείσει περιστατικά καρκίνου μέσα στον πρώτο χρόνο από την ολοκλήρωση της εξωσωματικής αλλά και έχουν μελετήσει σωστά το αντικείμενο (λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπογονιμότητα αυτή καθ' αυτή είναι προδιαθεσικός παράγοντας για τον καρκίνο του μαστού) θα καταλήξει σε μόλις δώδεκα αξιόπιστες μελέτες με πλέον πρόσφατη αυτή που δημοσιεύτηκε από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο της Αθήνας στην έδρα της Υγιεινής σε συνεργασία με την αντίστοιχη έδρα της Uppsala το 2013 (Hum Reprod Update. 2014 Jan-Feb;20(1):106-23. doi: 10.1093/humupd/dmt034. Epub 2013 Jul 24IVF and breast cancer: a systematic review and meta-analysis Sergentanis TN et al).

Στο συμπέρασμα αυτής της μελέτης και μετά από ανασκόπηση όλων των σχετικών εργασιών και αφού συνολικά εξετάστηκαν πάνω από 1,5 εκατομμύριο ασθενών που υπεβλήθησαν σε προσπάθεια εξωσωματικής αναγράφεται χαρακτηριστικά ότι η φαρμακευτική διέγερση έχει απόλυτα αθωωθεί από οποιαδήποτε κατηγορία καρκινογένεσης!!!

Πώς όμως θα μπορούσε κάποιος να εξηγήσει το φαινόμενο αυτό όπου ορμονοεξαρτώμενες κακοήθειες όπως αυτή του καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών να δεν επηρεάζονται από μια «καταιγίδα» ορμονών όπως αυτή της εξωσωματικής; Η απάντηση φαίνεται να είναι απλή. Η διέγερση κρατά σύντομο χρονικό διάστημα και στο 50% των περιπτώσεων προκύπτει εγκυμοσύνη η οποία ούτως ή άλλως ασκεί προστατευτική δράση απέναντι στους δυο αυτούς τύπους καρκίνου. Με αλλά λόγια πλέον ευεργετημένες είναι οι ασθενείς εκείνες οι οποίες συνεχίζουν την προσπάθεια και καταλήγουν στο στόχο τους και όχι εκείνες που παραιτούνται της προσπάθειας.

Με βάση όλα τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι οι τεχνικές της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής εξελίσσονται διαρκώς και εξακολουθούν να υφίστανται συνεχείς και ενδελεχείς ελέγχους από την επιστημονική κοινότητα τόσο για την ασφάλεια τους απέναντι στην υποψήφια μητέρα όσο και για το έμβρυο που θα προκύψει. Καθημερινή μέριμνα όμως του ειδικού της γονιμότητας είναι να χρησιμοποιεί το συντομότερο και ασφαλέστερο μονοπάτι για την κατάκτηση του ονείρου σεβόμενος πολλές φορές τις επιταγές της φύσης! Ήπια ορμονική διέγερση που συχνά συνεπάγεται χαμηλά άρα και ασφαλή επίπεδα οιστρογοναιμίας, ικανά μεσοδιαστήματα ηρεμίας μεταξύ των προσπαθειών και επιλογή του καταλληλότερου πρωτοκόλλου διέγερσης για κάθε ασθενή είναι μόνο τρία από τα βασικά εργαλεία που έχουμε εμείς οι ειδικοί στη διάθεση μας προκειμένου να οδηγήσουμε μια ασθενή με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα στον κοινό στόχο.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.sfakianoudis.gr ή επικοινωνήστε με το κ. Σφακιανούδη Κωνσταντίνο, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, στο 210- 6565113