Η Louise Bourgeois παγίδευσε τη μητρότητα με την τέχνη στο πιο διάσημο έργο της ζωής της

Νατάσσα Σχοινά
Η Louise Bourgeois παγίδευσε τη μητρότητα με την τέχνη στο πιο διάσημο έργο της ζωής της

Το Maman στο Τόκιο

AP

Η γιγαντιαία αράχνη Maman βρίσκεται στο ΚΠΙΣΝ και αιχμαλωτίζει τα βλέμματα και τις σκέψεις.

Στα τέλη του Απριλίου, είχα πάει ένα πρωί Κυριακής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για να δω από κοντά το εμβληματικό έργο της Louise Bourgeois, «Maman». Η γιγαντιαία αράχνη της Γαλλοαμερικανίδας καλλιτέχνη φαντάζει σίγουρα εντυπωσιακή στη σκέψη, όμως, όταν βλέπεις από κοντά το πάνω από 10 μέτρα δημιούργημα του 1999 που χυτεύθηκε σε μπρούτζο, χάλυβα και μάρμαρο, ο αντίκτυπος είναι διαφορετικός.

louise_bourgeois_maman_stavros_niarxos.jpg

Η Bourgeois είχε δηλώσει πως το «Maman» συμβολίζει τη μαμά της. Όπως η αράχνη υφαίνει τον ιστό της, η Josephine Fauriaux ύφαινε και αποκαθιστούσε ταπισερί στην επιχείρηση που διατηρούσε με τον σύζυγό της, Louise Bourgeois. Στην κοιλιά-κλωβό της αράχνης, υπάρχουν 20 μαρμάρινα αυγά που δηλώνουν τη μητρική προστασία, όμως, τα επιβλητικά, αρθρωτά της πόδια αποπνέουν και έναν φόβο, ένα αίσθημα παγίδευσης.

Η ζωή της Louise Bourgeois

Η Louise Bourgeois γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου του 1911 στο Παρίσι και ήταν το μεσαίο από τα τρία παιδιά της οικογένειας. Μπήκε στη πανεπιστήμιο της Σορβόννης για να σπουδάσει μαθηματικά και γεωμετρία, γιατί εκτιμούσε τη σταθερότητα με την οποία συνδέονταν -κατά πάσα πιθανότητα οι ρίζες αυτού βρίσκονται στον τρόπο που είχε μεγαλώσει-.

«Απέκτησα λίγη ηρεμία μέσα από τις σπουδές κανόνων που κανείς δεν μπορούσε να αλλάξει», είχε πει.

Όταν πέθανε η μαμά της, ωστόσο, τα παράτησε και στράφηκε στην τέχνη. Σπούδασε στο Παρίσι στο École des Beaux-Arts και στο École du Louvre και, παράλληλα, ήθελε να επισκέπτεται στούντιο για να παρακολουθεί τις τεχνικές των καλλιτεχνών από πρώτο χέρι.

Το 1938, η Bourgeois άνοιξε τη δική της γκαλερί δίπλα στην ταπισερί του μπαμπά της και εκεί, την ίδια χρονιά, είναι γνώρισε τον σύζυγό της, Robert Goldwater, ως πελάτη. Μαζί απέκτησαν τρία παιδιά, ένα από τα οποία το υιοθέτησαν.

Το έργο της πέρασε πολλά στάδια ανά τα χρόνια. Το 1940, η γυναικεία ταυτότητα ήρθε στο προσκήνιο με τη δημιουργία τεσσάρων πινάκων με τίτλο «Femme Maison». Το τεράστιο ταλέντο της, όμως, φάνηκε όταν καταπιάστηκε με τη γλυπτική και η δεκαετία των 60s χαρακτηρίστηκε από σωματικά έργα από οργανικά και εύκαμπτα υλικά, τα οποία διαδέχτηκε μετά τον θάνατο του συζύγου της το ανατριχιαστικό «The Destruction of the Father» (1974).

Μπορεί τα έργα της σήμερα να φιλοξενούνται στα πιο μεγάλα καλλιτεχνικά σημεία του πλανήτη, όμως, η ίδια δεν αναγνωρίστηκε ουσιαστικά πριν την έκθεσή της στο MoMA το 1982 που την κατέστησε την πρώτη γυναίκα γλύπτρια της οποίας η αναδρομική έκθεση φιλοξενήθηκε στο Μουσείο.

Για την ίδια, η τέχνη ήταν πάντα μία θεραπευτική μέθοδος για να απευθυνθεί σε γεγονότα της παιδικής της ηλικίας. Μία μορφή έκφρασης που συνδέθηκε με τη φεμινιστική τέχνη, τον σουρεαλισμό και τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό.

Η Louise Bourgeois πέθανε σαν σήμερα, 31 Μαΐου του 2010 στο Beth Israel Medical Center του Manhattan από καρδιακή προσβολή. Ο σύζυγός της, Robert Goldwater, είχε πεθάνει ήδη από το 1973 και ο πρώτος της γιος μαζί του, Michel, έφυγε από τη ζωή 20 χρόνια πριν από εκείνη. Οι δυο επόμενοι γιοι της, Alain και Jean-Louis Bourgeois, ζουν μέχρι σήμερα.

Η Έφη Σπύρου οραματίστηκε τη Run On Art και δημιούργησε μία σύγχρονη γέφυρα επικοινωνίας της τέχνης