«Παίρνω το καπελάκι μου και… μένω»: Η οικία Κοκοβίκου γίνεται σινεμά- Αντωνάκης και Ελένη likes this

«Άκουσε να δεις Αντωνάκη μου… δέκα χρόνια μ’ έπρηξες “παίρνω το καπελάκι μου και φεύγω”. Ε, λοιπόν πάρε το καπελάκι σου και ώρα καλή στην πρύμνη σου και αγέρα στα πανιά σου». Πενήντα και πλέον χρόνια μετά, η ατάκα που έγινε συνώνυμο της εγχώριας κωμωδίας αποκτά δεύτερη ζωή, όχι στη μικρή ή τη μεγάλη οθόνη, αλλά στο σπίτι της. Το ιστορικό σπίτι στην Πλάκα, η περίφημη «οικία Κοκοβίκου», δεν παίρνει το καπελάκι της και δεν φεύγει, αντιθέτως, γίνεται κομμάτι της σύγχρονης πολιτιστικής ζωής της Αθήνας.

Το Υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε την αποκατάσταση του κτηρίου επί της οδού Τριπόδων 32 και τη μετατροπή του σε πολιτιστικό χώρο με προβολές ταινιών του ελληνικού κινηματογράφου. Το έργο, που ήδη έχει δημιουργήσει αίσθηση στους λάτρεις της έβδομης τέχνης και της αρχιτεκτονικής, δεν είναι απλώς μία ανάπλαση αλλά πράξη μνήμης και ταυτότητας.

Άμα θέλεις κάτι πολύ, άσε τα τσιτάτα & διάβασε τι πραγματικά λέει ο Κοέλιο, που σήμερα κλείνει τα 78

«Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι» και πώς ο Μίλαν Κούντερα άνοιξε νέους τρόπους γραφής & ανάγνωσης

Αθήνα: Πόλη που γκρέμισε τον εαυτό της, πόλη που ξαναχτίζεται

Η πρωτεύουσα έχει πολλές πληγές. Από την αντιπαροχή της δεκαετίας του ’60 μέχρι την ομογενοποίηση του αστικού τοπίου, η ιστορική φυσιογνωμία της Αθήνας συρρικνώθηκε δραματικά. Οι αθηναϊκές αυλές έγιναν πολυκατοικίες, οι γειτονιές σκηνικό χωρίς ψυχή. Στην Πλάκα, ωστόσο, η μνήμη αντιστέκεται. Και κάθε προσπάθεια διάσωσης δεν είναι τεχνικό έργο, είναι δήλωση πολιτισμού.

Η οικία Κοκοβίκου είναι κάτι παραπάνω από μια όμορφη όψη που πρωταγωνίστησε σε μια ταινία. Είναι παλίμψηστο ιστορίας. Χτισμένη το 1836-1837, με τυπολογία αυλής που συναντά κανείς στα χρόνια της Οθωμανοκρατίας, σώζει στρώματα πολιτισμού, ακόμη και αρχαία αρχιτεκτονικά λείψανα. Ένα σπίτι που μίλησε για την Ελλάδα της δεκαετίας του ’60 μέσα από τον φακό του Γιώργου Τζαβέλλα, σήμερα θα μιλήσει για την Αθήνα του 21ου αιώνα μέσα από τον πολιτισμό.

Η δήλωση της Λίνας Μενδώνη

Η Υπουργός Πολιτισμού δήλωσε χαρακτηριστικά:

«Το Υπουργείο Πολιτισμού, στο πλαίσιο του σχεδιασμού και της υλοποίησης ενός συνολικού προγράμματος προστασίας και ανάδειξης κτηρίων -ιδιοκτησίας του Δημοσίου- στην Πλάκα, της γειτονιάς που έχει συνδεθεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη, με τον χαρακτήρα του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, προχωρά στην αποκατάσταση της "οικίας Κοκοβίκου" -όπως επικράτησε να λέγεται το κινηματογραφικό σπίτι του Αντωνάκη και της Ελενίτσας, από την ελληνική ταινία "Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα"- και τη μετατροπή της σε πολιτιστικό χώρο, προβολής ταινιών του ελληνικού κινηματογράφου.

Η διάσωση, η αποκατάσταση και η επανάχρηση ενός κτηρίου-μνημείου, από τα ελάχιστα πλέον σωζόμενα "αθηναϊκά σπίτια" συμβάλλει στην ένταξή του στη σύγχρονη ζωή, ανασυγκροτεί την ιστορική εικόνα του με την ανασύσταση του βασικού συνοδού κτίσματος, μεγάλου μέρους της αυλής σε επαφή με το κτήριο και στην αποκατάσταση του μετώπου του οικοπέδου, με πολλαπλό όφελος για το ανάπτυγμα της οδού και τον ιστορικό τόπο της Πλάκας.

Στόχος μας είναι η ενίσχυση του ιδιαίτερου ιστορικού και πολιτιστικού χαρακτήρα της Πλάκας, σεβόμενοι το μνημειακό της χαρακτήρα, αλλά και η ενίσχυση του τουριστικού ενδιαφέροντος για την Αθήνα, μέσα από την ανάδειξη νέων πολιτιστικών προορισμών. Μαζί με την Οικία Κωλέττη επί της Πολυγνώτου, το Σπίτι του Ελύτη, το κτήριο επί της Διοσκούρων 7, το οποίο προορίζεται να φιλοξενήσει το Μουσείο Καρόλου Κουν, την οικία Κωστή Παλαμά επί της Περιάνδρου, την «οικία Κοκοβίκου» επί της Τριπόδων, δημιουργούμε ένα πυρήνα κτηριακών υποδομών για πολιτιστικές χρήσεις, αναδεικνύοντας τις διαφορετικές εκφάνσεις και εποχές της ιστορίας των Αθηνών.

Ευχαριστώ τον Περιφερειάρχη Αττικής Νίκο Χαρδαλιά για την εξαιρετικά γόνιμη συνεργασία μας για την ενίσχυση και αναβάθμιση της πολιτιστικής φυσιογνωμίας της πρωτεύουσας και της Αττικής».

102 χρόνια από τη γέννηση της «Παριζιάνας» της Κέρκυρας, Ρένας Βλαχοπούλου: 10 αξέχαστες ατάκες της

29 χρόνια από τον θάνατό της Αλίκης Βουγιουκλάκη: 10 σκληρές αλήθειες της (με δικά της λόγια)

Το έργο σε αριθμούς

• Κόστος: 1.700.000 ευρώ

• Χρηματοδότηση: Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αττικής – ΕΣΠΑ 2021-2027

• Εμβαδόν: 266 τ.μ., τριώροφο με ξύλινο συνεχές χαγιάτι

• Χρονολογία: 1836-1837

• Παρεμβάσεις:

  • Αποκατάσταση κελύφους

  • Ανασύσταση συνοδού κτίσματος

  • Ανάδειξη αθηναϊκής αυλής

  • Συντήρηση αρχαιοτήτων στο εσωτερικό

  • Καθολική προσβασιμότητα

• Χρήση: Πολιτιστικός χώρος προβολής ελληνικού κινηματογράφου

Ο Γιώργος Κωνσταντίνου λέει πως είναι μεγάλη τιμή

Ο Γιώργος Κωνσταντίνου, συγκινημένος, σχολίασε μεταξύ άλλων σε στην Καθημερινή και στην Αλεξάνδρα Σκαράκη: «Κατ’ αρχάς είναι μεγάλη τιμή, όχι μόνο για μένα αλλά και για τη Μάρω. Της φίλης μου της αγαπημένης και όλων των ηθοποιών που έπαιξαν και έχουν φύγει από τη ζωή. Εχουν περάσει και 50 χρόνια από τότε… Είναι κάτι εξαιρετικό, δεν το έχω ξαναδεί να συμβαίνει. Μου κάνει πολλή εντύπωση και αυτό με τιμά ακόμα περισσότερο. Το αστείο είναι ότι σε κάθε περιοχή με ρωτούν για το σπίτι αυτό και με αποκαλούν συνέχεια “Αντωνάκη”. Ο κόσμος έχει ταυτιστεί πάρα πολύ. Εκείνο βέβαια που με προβληματίζει λίγο είναι τι εκθέματα θα τοποθετηθούν. Γιατί αυτό πια έχει “ξηλωθεί” ολόκληρο. Τότε, δεν παίζαμε στο εσωτερικό του κτιρίου, το εξωτερικό χρησιμοποιούσαμε. Το οίκημα ήταν βέβαια χαρακτηριστικό. Δεν γινόταν χωρίς αυτό».

Η θέση της γυναίκας

Η ταινία «Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα» του 1965 εκτός από το είναι η τελευταία ταινία του Τζαβέλλα, είναι και το πιο εμβληματικό του έργο. Μίλησε για τη θέση της γυναίκας, για την ασφυκτική ηθική της μικροαστικής κοινωνίας, για την αλλαγή που έρχεται πάντα με αντίσταση.

Σαφέστατα, η σκηνή του γάμου αποτέλεσε ηχηρό κοινωνικό σχόλιο. Η Ελενίτσα πατάει τον Αντωνάκη κι εκείνος, αμήχανος, ξεκινά μια ζωή που δεν είχε φανταστεί. Και, βέβαια, η ατάκα με το καπελάκι έγινε κώδικας επικοινωνίας σε γενιές και γενιές.

Fun facts για τους λάτρεις

• Box office της εποχής: Η ταινία προβλήθηκε το 1965 στις αίθουσες της Αθήνας, του Πειραιά και των προαστίων, κόβοντας 297.273 εισιτήρια και καταλαμβάνοντας τη 13η θέση ανάμεσα στις 93 ταινίες της σεζόν.

• Από σκηνή σε οθόνη: Η ιστορία ξεκίνησε ως θεατρικό έργο του Γιώργου Τζαβέλλα το 1958, με πρωταγωνιστή τον Βασίλη Λογοθετίδη –στον τελευταίο θεατρικό του ρόλο. Η ταινία αποτέλεσε το κύκνειο άσμα του Τζαβέλλα στον κινηματογράφο, μετά από εμβληματικά έργα όπως Η κάλπικη λίρα, Ο μεθύστακας και Μια ζωή την έχουμε.

• Ο τίτλος που άλλαξε: Ο αρχικός τίτλος που σκεφτόταν ο Τζαβέλλας ήταν Η αστεφάνωτη, αλλά τον άλλαξε όταν έμαθε ότι γύριζε παρόμοια ταινία ο Νίκος Αβραμέας. Έτσι γεννήθηκε το αμίμητο «Η γυνή να φοβήται τον άνδρα», το οποίο ο ίδιος χαρακτήρισε ως «ρωμαίικη σάτιρα με βαθιές ανθρώπινες ρίζες».

• Κυκλοφορία & διασκευές: Η ταινία επανήλθε σε DVD στις 3 Ιουλίου 2007 και έχει γνωρίσει πολλαπλές θεατρικές διασκευές. Ξεχωρίζει η παράσταση σε σκηνοθεσία Γιάννη Μπέζου (2010-2011) με πρωταγωνιστές τον ίδιο και τη Ναταλία Τσαλίκη, καθώς και ανεβάσματα από ομάδες όπως «Οι Αθεράπευτοι» και «Επί Σκηνής».

• Τα εξωτερικά γυρίσματα: Παρότι η πρόσοψη στην Πλάκα έγινε θρύλος, το εσωτερικό δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ. Τα περισσότερα πλάνα γυρίστηκαν σε στούντιο.

• Αντίκτυπος: Η ατάκα «παίρνω το καπελάκι μου και φεύγω» μπήκε στην ελληνική καθομιλουμένη και χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα.

«Παίρνω το καπελάκι μου… και πάω σινεμά στην Πλάκα»

Σήμερα ο Αντωνάκης θα έλεγε: «Παίρνω το καπελάκι μου… και πάω σινεμά στην Πλάκα» κι εμείς δεν έχουμε παρά να τον ακολουθήσουμε. Γιατί το να βλέπεις ελληνικό κινηματογράφο μέσα σε έναν χώρο που έγραψε ιστορία είναι ξεκάθαρα ένα ταξίδι στον χρόνο, ένα «γυρνάω σπίτι» με την πιο ουσιαστική έννοια.

01

07