Τέλος τα social media για τους εφήβους στην Αυστραλία: Θα το θέλαμε και στην Ελλάδα αυτό;
Η τολμηρή απόφαση της Αυστραλίας να απαγορεύσει από σήμερα τα social media για τους εφήβους κάτω των 16 ετών ανοίγει ξανά τη συζήτηση σχετικά με το πόσο έτοιμοι είμαστε να προστατεύσουμε πραγματικά τα παιδιά από τις παγίδες των εφαρμογών κοινωνικής δικτύωσης.
Η Αυστραλία έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που είπε καθαρά πως για τους «Κάτω των 16, τέλος τα social media» - και το έκανε πράξη. Από τις 10 Δεκεμβρίου, πλατφόρμες όπως το TikTok, το Instagram, το Snapchat και το YouTube υποχρεώνονται να επαληθεύουν την ηλικία των χρηστών τους και να μπλοκάρουν όσους είναι κάτω των 16, αλλιώς αντιμετωπίζουν τεράστια πρόστιμα.
Μια μαμά κάνει ιδιαίτερα προετοιμασίας για social media στην κόρη της: Μήπως να το κάναμε κι εμείς;
Πώς θα γίνεται η επαλήθευση;
Η επαλήθευση θα γίνεται είτε με επίσημα έγγραφα είτε με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης που υπολογίζει την ηλικία από το πρόσωπο του χρήστη - ένα σύστημα που έχει προκαλέσει αντιδράσεις για θέματα ακρίβειας και ιδιωτικότητας. Ήδη δύο έφηβοι έχουν κινηθεί νομικά εναντίον του νόμου, ενώ άλλες χώρες, όπως η Δανία και η Μαλαισία, ετοιμάζουν παρόμοια μέτρα. Την ίδια στιγμή, στις ΗΠΑ ο δημόσιος διάλογος έχει ανοίξει, με ορισμένες πολιτείες να θεσπίζουν νέους περιορισμούς για ανήλικους, ακόμη κι αν μια συνολική απαγόρευση μοιάζει δύσκολη λόγω συνταγματικών εμποδίων.
Και κάπως έτσι, προκύπτει το ερώτημα: θα το θέλαμε στην Ελλάδα αυτό;
Η ελληνική καθημερινότητα μάς δείχνει παιδιά με κινητό στα 10, ενεργά στο TikTok στα 11 και ήδη εκτεθειμένα στη σύγκριση, στο άγχος και στο cyberbullying πριν καν μπουν στο γυμνάσιο. Ψυχολόγοι και εκπαιδευτικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, οι γονείς νιώθουν ότι χάνουν τον έλεγχο και τα σχολεία αντιμετωπίζουν συνεχώς περιστατικά που γεννήθηκαν στις οθόνες.
Σε μια τέτοια πραγματικότητα, η ιδέα ενός αυστηρού ορίου ηλικίας δεν μοιάζει παράλογη. Ταυτόχρονα όμως, δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση: απαιτεί σοβαρή τεχνολογική υποδομή, αυστηρή προστασία προσωπικών δεδομένων, καθαρούς κανόνες για τις πλατφόρμες και - το πιο δύσκολο - μια κοινωνία έτοιμη να δεχτεί ότι το «όχι» σε αυτή την περίπτωση δεν είναι τιμωρία, αλλά πράξη φροντίδας.
Γιατί ας είμαστε ειλικρινείς: μια απαγόρευση από μόνη της δεν λύνει το πρόβλημα. Ένας έφηβος που θέλει να μπει στο TikTok θα βρει τρόπο, όπως ακριβώς και στην Αυστραλία υπολογίζουν ότι πολλοί θα παρακάμψουν την απαγόρευση αλλάζοντας με VPN. Αυτό που πραγματικά έχει σημασία είναι να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχει πρόβλημα και να συμφωνήσουμε ότι χρειάζονται όρια.
Όχι για να περιορίσουμε τη νέα γενιά, αλλά για να της δώσουμε χώρο να αναπνεύσει, να μεγαλώσει, να προστατευτεί από έναν ψηφιακό κόσμο που συχνά την ξεπερνά.
Ίσως λοιπόν η μεγάλη ερώτηση δεν είναι αν πρέπει να απαγορεύσουμε τα social media στους κάτω των 16, αλλά αν είμαστε διατεθειμένοι να επενδύσουμε στην ψυχική υγεία των παιδιών μας - πέρα από ωραίες κουβέντες, hashtags και ευχές. Γιατί αν η Αυστραλία έκανε την αρχή, εμείς πρέπει πρώτα να αποφασίσουμε τι πραγματικά θεωρούμε σημαντικό για τη νέα γενιά.
