Τέμπη: Οξυγόνο το πλήθος κόσμου για τον Πάνο Ρούτσι την ώρα που η αδικία σέρνεται

Αυτή η Δευτέρα (22/9) ξημέρωσε με μια ηχηρή σιωπή που απέκτησε δική της φωνή και την ακούνε όλοι όσοι απαιτούν δικαιοσύνη. Μια φωνή που δεν ανήκει σε κανέναν επίσημο φορέα, δεν προέρχεται από μικρόφωνα πολιτικών ή ανακοινώσεις υπουργείων, αλλά από το πλήθος που στάθηκε το βράδυ της Κυριακής στο Σύνταγμα, δίπλα στον Πάνο Ρούτσι. Δίπλα στον πατέρα που για όγδοη ημέρα συνεχίζει απεργία πείνας και δίψας μπροστά από το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, ζητώντας την εκταφή του παιδιού του που χάθηκε στα Τέμπη.

Το βράδυ της 21ης Σεπτεμβρίου η πλατεία γέμισε από την ανάγκη μιας κοινωνίας να δείξει ότι δεν ξεχνά, ότι η μνήμη δεν είναι επετειακή αλλά καθημερινή, ότι ο αγώνας των γονιών που έχασαν τα παιδιά τους δεν μπορεί να γίνεται στο κενό. Ο Πάνος Ρούτσι δεν είχε ποτέ τη διάθεση για «τσαντιροκατάσταση» -λέξη που χρησιμοποίησε δημοσιογράφος σε πρωινή εκπομπή- ζήτησε σεβασμό, διαφάνεια, απαντήσεις. Ζήτησε κάτι που κάθε πολιτισμένη πολιτεία θα όφειλε να παρέχει χωρίς καθυστερήσεις και υπεκφυγές. Να μάθει με απόλυτη βεβαιότητα τι ακριβώς συνέβη στο παιδί του.

Και αυτό το αίτημα, δυόμισι χρόνια μετά το πιο πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα της χώρας, εξακολουθεί να συναντά τείχη.

Η Ευρώπη που εκτροχιάζεται: Από τα Τέμπη στη Λισαβόνα και πίσω στη σιωπή μας και στο εθνικό πένθος

Η Μαρία Καρυστιανού στέλνει ξανά σαφές μήνυμα σε όλη τη χώρα: «Ήρθε η στιγμή να αλλάξουν τα πάντα»

Για εκείνο το «μπαμπά τα κατάφερα» ο Νίκος Πλακιάς παρέλαβε το πτυχίο της Θώμης. Εμείς αποτύχαμε

Η συγκέντρωση που έδωσε το οξυγόνο που 57 ψυχές στερήθηκαν

Η Κυριακή στο Σύνταγμα ήταν η συλλογική ανάσα μιας κοινωνίας που βλέπει την αδικία να σέρνεται, τις διαδικασίες να παγώνουν, την υπόθεση να κινδυνεύει να ξεχαστεί πίσω από τυπικά πρωτόκολλα και νομικά προσχήματα.

Πάνω από πενήντα σωματεία του Πολιτισμού έδωσαν το στίγμα, από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος μέχρι το Σωματείο Εργαζομένων του Εθνικού Θεάτρου και τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων. Η παρουσία τους δεν ήταν τυπική αλλά μια μορφή δημόσιας δήλωσης ότι η τέχνη, ο πολιτισμός, η μνήμη και η δικαιοσύνη δεν μπορούν να πορεύονται χωριστά.

Για τον Πάνο Ρούτσι, που μέρα με τη μέρα εξαντλεί τα σωματικά του αποθέματα, το πλήθος ήταν οξυγόνο. Ήταν η απόδειξη ότι η απεργία πείνας δεν είναι μια ατομική πράξη απελπισίας αλλά ένας συλλογικός κόμβος αξιοπρέπειας. Όταν η σιωπή του κράτους γίνεται εκκωφαντική, η σιωπή των ανθρώπων που στέκονται δίπλα στον γονιό αποκτά άλλη βαρύτητα.

Το αίτημα και η άρνηση

Ο Πάνος Ρούτσι ζητά την εκταφή του παιδιού του ώστε να γίνουν οι εξετάσεις που δεν έχουν ολοκληρωθεί, να απαντηθούν τα ερωτήματα που μένουν ανοιχτά, να φύγουν οι σκιές από τον τρόπο με τον οποίο παραδόθηκαν οι σοροί των θυμάτων στις οικογένειες.

Η απάντηση που λαμβάνει είναι πως η εκταφή δεν μπορεί να γίνει χωρίς άδεια του εισαγγελέα και πως η ανάκριση έχει ήδη προχωρήσει επαρκώς. Μια απάντηση τυπική, θεσμική, που αντιμετωπίζει την αγωνία σαν να ήταν απλώς ένα ακόμα αίτημα σε μια στοίβα εγγράφων.

Όμως εδώ δεν μιλάμε για τυπικότητες. Μιλάμε για τον σεβασμό προς εκείνους που έχασαν τα παιδιά τους με τρόπο βίαιο, ξαφνικό, αδιανόητο. Μιλάμε για την ανάγκη να μη μείνει καμία αμφιβολία, καμία σκιά, κανένα «ίσως» πάνω από τον θάνατο πενήντα επτά ανθρώπων.

Στη συγκέντρωση της Κυριακής ήταν και η Μαρία Καρυστιανού, πρόεδρος του Συλλόγου Θυμάτων, που έχασε την κόρη της Μάρθη στο ίδιο δυστύχημα. Τα λόγια της στην κάμερα ήταν κοφτερά, όχι γιατί είχαν στόχο, αλλά γιατί προέρχονταν από εκείνο το σημείο του πόνου όπου η θλίψη συναντά την αξιοπρέπεια.

«Πείτε μου για μια χώρα στην Ευρώπη, στην Αμερική, όπου γονιός που έχασε το παιδί του από εγκληματική αμέλεια του κράτους πρέπει να κάνει απεργία πείνας για να ζητήσει εκταφή. Έχουμε δικαίωμα και υποχρέωση να ξέρουμε τι έχουμε θάψει. Δεν έχουν γίνει τοξικολογικές. Μόνο γι’ αυτόν τον λόγο θα έπρεπε να έχει διαταχθεί αυτεπάγγελτα η εκταφή. Και θέλουμε να μάθουμε γιατί η κυρία Αδειλίνη, ο κύριος Μπακαΐμης, ο κύριος Φλωρίδης και ο κύριος Τσόγκας δεν τη θέλουν. Ευρωβουλευτές, Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και Επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα θα πρέπει να λογοδοτήσουν για αυτό που συμβαίνει».

Η δευτερογενής κακοποίηση (άκουσον- άκουσον)

Εδώ ακριβώς βρίσκεται η πιο σκοτεινή διάσταση της υπόθεσης. Οι γονείς που έχασαν τα παιδιά τους βρίσκονται διαρκώς αντιμέτωποι με θεσμούς που κινούνται αργά, με διαδικασίες που μοιάζουν να βάζουν εμπόδια αντί να ανοίγουν δρόμους, με φήμες και επιθέσεις που προσπαθούν να μειώσουν την ηθική τους υπόσταση.

Είναι σαν το δυστύχημα να συνεχίζεται κάθε μέρα σε γραφεία, σε δικαστικές αίθουσες, σε τηλεοπτικά πάνελ. Σαν η κοινωνία να παρακολουθεί σε ζωντανή μετάδοση μια δευτερογενή κακοποίηση, όπου τα θύματα καλούνται να αποδείξουν ξανά και ξανά το δικαίωμά τους στην αλήθεια και στον σεβασμό.

Όταν ένας πατέρας φτάνει στο σημείο να ρισκάρει την ίδια του τη ζωή για να ακουστεί, κάτι δεν λειτουργεί σωστά πολύ πριν από την απεργία πείνας. Όταν μια μάνα πρέπει να απαντά σε φήμες για την επιμέλεια του παιδιού που χάθηκε τόσο τραγικά, κάτι έχει στραβώσει στον τρόπο που αυτή η χώρα αντιλαμβάνεται τον σεβασμό προς τους πολίτες της.

Ο σεβασμός που δεν δόθηκε και η μνήμη δεν διαπραγματεύεται

Ο Πάνος Ρούτσι και η Μαρία Καρυστιανού δεν ζητούν τίποτα περισσότερο από όσα μια στοιχειωδώς πολιτισμένη κοινωνία θα έπρεπε να παρέχει αυτονόητα: διαφάνεια, δικαιοσύνη, σεβασμό.

Κι όμως, βρέθηκαν να παλεύουν σε δύο μέτωπα. Από τη μία η αργή, συχνά σιωπηλή κρατική μηχανή και από την άλλη η δημόσια απαξίωση, οι ψίθυροι, τα δημοσιεύματα που προσπαθούν να μικρύνουν τον αγώνα τους.

Το βράδυ της Κυριακής, το πλήθος στο Σύνταγμα έστειλε το πιο καθαρό μήνυμα: ότι η μνήμη δεν μπαίνει σε εισαγωγικά, δεν γίνεται εργαλείο, δεν χωρά σε διαψεύσεις και προσχήματα.

Και η κοινωνία οφείλει να ακούσει. Όχι για να μοιραστεί απλώς τη θλίψη, αλλά για να απαιτήσει μαζί τους αυτό που θα έπρεπε να είναι δεδομένο: αλήθεια, δικαιοσύνη, σεβασμό.

01

11

Οι λέξεις της Μαρίας Καρυστιανού που στοιχειώνουν

Στην εκπομπή «Χαμογέλα και Πάλι» και τον δημοσιογράφο Νίκο Συρίγο μίλησε η Μαρία Καρυστιανού η οποία αναφέρθηκε στην τραγική απώλεια της κόρης της, περιγράφοντας πώς η ζωή της από εκείνη τη νύχτα ισοδυναμεί με μια ατελείωτη μέρα που δεν τελειώνει ποτέ. Αναφέρθηκε στις δύο διαφορετικές ιατροδικαστικές εκθέσεις που κρατά στα χέρια της και αποκάλυψε ότι άνοιξε η ίδια τη σακούλα με τη σορό της Μάρθης για να δώσει το τελευταίο χάδι, μόνο και μόνο για να φτάσει σήμερα στο σημείο να μην είναι βέβαιη τι ακριβώς θάφτηκε. Και, πάνω από όλα, μίλησε για την απαξίωση και τις συκοφαντίες, για τα δημοσιεύματα που έφτασαν στο σημείο να ισχυριστούν πως είχε χάσει την επιμέλεια της κόρης της, σαν να ήταν η προσωπική της ζωή πρόσφορο έδαφος για να υπονομευτεί ένας ολόκληρος αγώνας.

Αποσπάσματα από το Mega

Ερώτηση: Έχουν περάσει 932 μέρες από το μοιραίο βράδυ. Πώς είναι σήμερα η Μαρία Καρυστιανού;

«Για μένα είναι μέρα, με μία τεράστια διάρκεια. Σίγουρα είμαι πιο θυμωμένη, πιο αναστατωμένη για όλα αυτά που γίνονται. Ο πόνος παραμένει ο ίδιος απλά έχει γίνει πιο έντονος γιατί έχει μείνει αυτό το αίσθημα της αδικίας, το οποίο έχει εξομοιωθεί με τον πόνο της απώλειας. Είναι βαρύ για εμάς, όλη αυτή η συκοφαντία, η κοροϊδία και η προοπτική ότι δεν θα δικαιώσουμε τους ανθρώπους μας. Η μικρότερη δικαίωση για ένα τέτοιο φρικαλέο έγκλημα, είναι να πάνε φυλακή οι υπεύθυνοι. Μπορείτε να φταστείτε σε μια κοινωνία, οι υπεύθυνοι για τον θάνατο τόσων πολιτών να είναι ελεύθεροι και να πολιτεύονται, και να συνεχίζουν την ζωή τους κανονικά; Να παίρνουν μισθό από τη χώρα;».

Ερώτηση: Υπάρχει ο πρωθυπουργός που άλλοτε φαίνεται να είναι σε θέση ισχύος και άλλοτε απολογητικός, υπάρχει ο Καραμανλής ο οποίος θα πάει για πλημμέλημα παρόλο που έχει στην «πλάτη» του τον θάνατο 57 ανθρώπων, υπάρχει ο Τριαντόπουλος, που παρότι έχει στην «πλάτη» του, ένα ολόκληρο μπάζωμα, θα πάει και αυτός θα πλημμέλημα, για την Μαρία Καρυστιανού τι της δημιουργεί στην ψυχή της;

«Επιβεβαιώνει την αλαζονεία τους, αυτή την αίσθηση «παντοκυριαρχίας» που έχουν, και ουσιαστικά επιβεβαιώνει ότι όλα στην Ελλάδα είναι θέμα επικοινωνίας».

Γιατί δεν θέλουν να βγει η αλήθεια;

«Γιατί είναι άμεσα εμπλεκόμενοι και η αλήθεια θα τους «κάψει». Η αλήθεια θα τους πάει φυλακή. Αυτή την στιγμή δεν αγωνίζονται μόνο για να κρατήσουν τις καρέκλες τους και να παραμείνουν στο τραπέζι που τρώνε με χρυσά κουτάλια. Πλέον παλεύουν για να μείνουν εκτός φυλακής».

Ερώτηση: Έχετε καταλήξει στο μυαλό σας ποιο είναι τελικό αυτό το «τέρας» που πολεμάτε;

«Έχουμε ένα τόσο πολυπληθές και διαπλεκόμενο σύστημα που ορίζει τις ζωές μας. και το πολιτικό και το δικαστικό σύστημα, και τα ΜΜΕ και συγκεκριμένοι δημοσιογράφοι. Όλοι αυτοί συντηρούν αυτή τη φούσκα».

Για την απεργία πείνας του Πάνου Ρούτσι:

«Αυτό που κάνει ο κ. Ρούτσι έξω από την Βουλή, δείχνει την εικόνα της χώρας. αυτό που είπε ο κ. Μητσοτάκης ότι σκύβει το κεφάλι μπροστά μας, ας περάσει μια βόλτα, ας μιλήσει με τον Πάνο, και να μάθει για ποιον λόγο δεν γίνεται αυτό που ζητάει αυτός ο γονιός και θα έπρεπε να γίνεται αυτεπάγγελτα. Στις εκθέσεις που έχουμε τις ιατροδικαστικές. Εγώ έχω στα χέρια μου δυο ιατροδικαστικές που είναι διαφορετικές. Εγώ είμαι από τους λίγους συγγενείς που άνοιξα την σακούλα. Την άνοιξα γιατί ήθελα να δώσω αυτό το τελευταίο χάδι που δίνει ο γονιός στο παιδί του. Δεν μπορείς να δεχθείς ότι θάβεις κάτι που δεν έχεις δει τι είναι. Έπιασα το κάθε ένα κομματάκι ως τελευταίο χάδι και αναγνώρισα ένα συγκείμενο οστό πολύ ιδιαίτερο στο σώμα μας, το οποίο μετά από έναν χρόνο και πάνω, μπήκα στην διαδικασία να διαβάσω τις ιατροδικαστικές, γιατί δεν πίστευα ότι μπορεί να έχουν κάνει ακόμα και εκεί παρανομίες, είδα ότι δεν το αναφέρει κανένας. Στην συνέχεια συζητώντας με τους γονείς είπαμε πως μπορεί να μην έχουμε τα παιδιά μας μέσα. Δεν είμαστε καν σίγουροι για το τι έχουμε. Η μοναδική ελπίδα που έχουμε είναι να ξανανοίξει ο φάκελος Τέμπη».

«Η νομοθεσία λέει ότι υπάρχει ποινή 3-4 μήνες για όποιον ζητήσει εκταφή χωρίς άδεια. Θα το έκανα με τα χέρια μου αν μπορούσα αλλά αν γίνει αυτό δεν θα μπορέσουμε να περάσουμε σε νόμιμο έλεγχο τοξικολογικών εξετάσεων και DNA. Αυτός είναι ο λόγος που δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι μόνοι μας».

Θα ηγείτο μίας προσπάθειας δημιουργίας κόμματος;

«Για μένα αυτό το 25% αν είναι αληθινό μου δίνει ότι η κοινωνία δεν θέλει πλέον κάτι που να προέρχεται από το σύστημα. Η κοινωνία έχει ανάγκη από ανθρώπους ανεξάρτητους και άφθαρτους, οι οποίοι θα έρθουν με νέο πρόγραμμα και θα μπουν μπροστά. Δεν ξέρω αν θα μπορούσα να ηγηθώ μίας τέτοιας προσπάθειας, αλλά δεν το βλέπω προσωπικά για μένα. Ακόμα δεν σκεφτόμαστε κάτι τέτοιο, αλλά και εγώ είμαι στο 25% που νιώθω αυτή την ανάγκη. Αν δημιουργείτο κάτι που να ήταν συμβατό με τις σκέψεις μου, εννοείται ότι θα ήμουν μέρος του».

Για την μερίδα ανθρώπων που εάν πολιτευόταν η Μαρία Καρυστιανού, «βλέπουν» ιδιοτέλεια στον αγώνα της, η ίδια απάντησε: «Δεν ξέρω τι θα έκαναν στην θέση μου. Εγώ έχω υποσχεθεί ένα πράγμα: ότι ο αγώνας μου θα γίνει μέχρι τέλους προκειμένου να φτάσω εκεί που πρέπει, αυτό ορκίστηκα στο μνήμα της κόρης μου».

«Eίδατε πώς μας αγάπησαν τα κόμματα της αντιπολίτευσης μετά τις μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις; Ξαφνικά όλοι βγήκαν και μιλούσαν για τα Τέμπη, μας θυμήθηκαν. Όταν ζητήσαμε να ελεγχθούν όλα, τότε φάνηκαν όλες οι συμφωνίες και η διαπλοκή της αντιπολίτευσης. Αυτή η αδιαφορία από όλο το πολιτικό σύστημα θα γραφτεί στην ιστορία».

Από όσα έχουν γραφτεί τι την πόνεσε περισσότερο;

«Ότι έχασαν την επιμέλεια της κόρης μου που πέθανε. Στεναχωρήθηκα πολύ γιατί θεώρησα ότι έριξε κάτι «μαύρο» στην μνήμη της, για μένα δεν με πειράζει. Όταν έχεις βιώσει αυτόν τον πόνο δεν σε πονάει τίποτα άλλο, ειδικά αν είναι ψεύτικο. Άφηνε υπόνοιες ότι δεν είμαι καλή μάνα, ότι την είχα παρατήσει στον πάτερα της. αυτό που αμαυρώνει την μνήμη της νεκρής κόρης μου είναι κάτι που ακόμα με πληγώνει. Έχω υποσχεθεί ότι θα κινηθώ νομικά αλλά το θεωρώ «δευτερευούσης σημασίας» σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα».

«Δεν είμαστε «μία γροθιά» με τον Νίκο Πλακιά. Ο στόχος είναι κοινός, ναι, αλλά υπάρχει μια διαφορετική στρατηγική. Σε προσπάθειες που έκανα με τον Νίκο Πλακιά, είπα ότι μπορούμε να συζητάμε την διαφορετική στρατηγική μεταξύ μας, αλλά στον δημόσιο λόγο αυτά δημιουργούν αμφιβολία. Η αμφιβολία στο δικαστήριο θα μας «κάψει» όλους. Έχουμε εξηγήσει στον Νίκο Πλακιά ότι η διχογνωμία δεν βοηθάει κάπου και πρέπει να τα βρουν οι επιστήμονες. Δεν βοηθάει κανέναν να είμαστε σε δημόσια αντιπαράθεση μεταξύ μας».

«Οτιδήποτε αφορά στην Μάρθη με πληγώνει και με παγώνει»

«Έχουν περάσει 932 βράδια χωρίς τη Μάρθη και δυστυχώς θα είναι περισσότερα. Θεέ μου πρέπει να τα ζήσω όλα αυτά χρόνια; Είναι δύσκολο. Είναι κάτι που δεν μπορώ να διαχειριστώ. Δεν μπορώ να πάω σπίτι να ανοίξω την ντουλάπα της. Μυρίζει Μάρθη. Πολλές φορές κάθομαι απ’ έξω και λέω πως αν αφήσω ανοιχτή την ντουλάπα θα φύγει η μυρωδιά της και δεν θέλω να φύγει. Είναι κάτι που δεν μπορώ να το διαχειριστώ. Δεν μπορώ να πάω σπίτι γι’ αυτόν τον λόγο. Οτιδήποτε την αφορά με πληγώνει και με παγώνει».