Όσα θέλετε να ξέρετε για τη Θυρεοειδίτιδα Hashimoto για τη σωστή διάγνωση και θεραπεία

Πρόκειται για αυτοάνοση νόσο, στην οποία ο οργανισμός παύει να αναγνωρίζει τον θυρεοειδή σαν ένα μέρος αυτού και αρχίζει να αντιδρά έναντι αυτού.

Εκτιμάται ότι το 5% των λευκών γυναικών θα εμφανίσουν θυρεοειδίτιδα Hashimoto στη διάρκεια της ζωής τους ενώ αποτελεί την πιο συχνή αιτία υποθυρεοειδισμού. Το 20% των ασθενών με θυρεοειδίτιδα Hashimoto έχει υποθυρεοειδισμό.

Συναντήσαμε τον Χειρουργό Θυρεοειδούς & Παραθυρεοειδών, κ. Γιώργο Σακοράφα, ο οποίος μας περιέγραψε αναλυτικά τις δύο αυτές κατηγορίες συμπτωμάτων, ενώ μας ενημέρωσε για τη θεραπευτική προσέγγιση των ασθενών με θυρεοειδίτιδα Hashimoto, διευκρινίζοντας σε ποιες περιπτώσεις έχει ένδειξη η χειρουργική αντιμετώπιση.

Τι είναι η θυρεοειδίτιδα Hashimoto

Ο όρος «θυρεοειδίτιδα» υποδηλώνει φλεγμονή του θυρεοειδούς. Είναι επίσης γνωστή και σαν χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα (επειδή στην μικροσκοπική εξέταση παρατηρείται συγκέντρωση πολλών λεμφοκυττάρων στο θυρεοειδικό ιστό). Ανάλογα με το πώς εμφανίζεται στον κάθε ασθενή και τα χαρακτηριστικά που έχει, ακολουθείται και η κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση.

Το βασικό πρόβλημα στη θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι η διαταραγμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, που αντί να προστατεύει τους ιστούς από τα βλαπτικά ερεθίσματα προκαλεί το ίδιο βλάβη στους ιστούς.

Συμπτώματα θυρεοειδίτιδας Hashimoto

Στους περισσότερους ασθενείς με θυρεοειδίτιδα Hashimoto, η νόσος εξελίσσεται στη διαδρομή αρκετών ετών χωρίς να υπάρχουν συμπτώματα. Στους ασθενείς που παρουσιάζουν συμπτώματα αυτά διακρίνονται σε δύο ομάδες: στα συμπτώματα που οφείλονται στον υποθυρεοειδισμό και στα συμπτώματα που οφείλονται στη διόγκωση του θυρεοειδούς.

1) Συμπτώματα που οφείλονται στον υποθυρεοειδισμό. Ο θυρεοειδής στους ασθενείς με θυρεοειδίτιδα Hashimoto παρουσιάζει έκπτωση της λειτουργικής του δραστηριότητας με αποτέλεσμα την εμφάνιση υποθυρεοειδισμού.

Πράγματι, η θυρεοειδίτιδα Hashimoto αποτελεί μία αρκετά συνηθισμένη αιτία υποθυρεοειδισμού. Επειδή οι θυρεοειδικές ορμόνες παίζουν βασικό ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού του ανθρωπίνου σώματος, η μειωμένη παραγωγή τους (όπως συμβαίνει στον υποθυρεοειδισμό λόγω θυρεοειδίτιδας Hashimoto) έχει σαν αποτέλεσμα την επιβράδυνση του μεταβολισμού και αρκετών λειτουργιών του ανθρωπίνου οργανισμού. Ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει τις κλινικές εκδηλώσεις του υποθυρεοειδισμού, όπως:

• εύκολη κόπωση
• υπνηλία
• δυσανεξία στο κρύο
• ξηροδερμία
• λεπτές και εύθραυστες τρίχες
• τριχόπτωση
• κατάθλιψη κ.λπ

2) Συμπτώματα που οφείλονται στη διόγκωση του θυρεοειδούς. Σε κάποιους ασθενείς με θυρεοειδίτιδα Hashimoto, η φλεγμονή του θυρεοειδούς μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση των διαστάσεων αυτού. Η διόγκωση αυτή του θυρεοειδούς μπορεί είτε να είναι ομοιογενής (διάχυτη) είτε να οφείλεται στην παρουσία ενός ή περισσότερων όζων.

Αν η διόγκωση του θυρεοειδούς είναι μεγάλου βαθμού τότε μπορεί ο ασθενής να παρουσιάσει κάποια χαρακτηριστικά συμπτώματα, όπως:

• Αίσθημα βάρους ή πίεσης στον τράχηλο
• Αίσθηση ξένου σώματος στον τράχηλο
• Δυσκολία στην αναπνοή (από πίεση της τραχείας)
• Συριγμό στη φάση της εισπνοής (εισπνευστικό συριγμό) λόγω πίεσης της τραχείας
• Δυσκολία στην κατάποση λόγω πίεσης του οισοφάγου κ.λπ.

Διάγνωση της θυρεοειδίτιδας Hashimoto

Η εξέταση του ασθενούς με πιθανή θυρεοειδίτιδα Hashimoto περιλαμβάνει τη λήψη ιστορικού, την κλινική εξέταση, το υπερηχογράφημα και τον εργαστηριακό έλεγχο.

Κλινική εξέταση

Στην κλινική εξέταση γίνεται έλεγχος με την επισκόπηση και την ψηλάφηση για τυχόν διόγκωση του θυρεοειδούς.

Υπερηχογράφημα

Στο υπερηχογράφημα απεικονίζεται το θυρεοειδικό παρέγχυμα σε αναζήτηση τυχόν όζων και γίνεται μέτρηση των διαστάσεων του θυρεοειδούς (ελέγχοντας για τυχόν διόγκωσή του). Υπάρχουν και κάποια ευρήματα στο υπερηχογράφημα που υποδηλώνουν την ύπαρξη θυρεοειδίτιδας Hashimoto όπως μικροοζώδης απεικόνιση του θυρεοειδούς με παρουσία ινωδών διαφραγματίων.

Εργαστηριακός έλεγχος

Ο εργαστηριακός έλεγχος περιλαμβάνει:

• Μέτρηση θυρεοειδικών ορμονών. Στις εξετάσεις αίματος παρατηρούνται συχνά τα ευρήματα του υποθυρεοειδισμού (υψηλές τιμές TSH, χαμηλές τιμές των θυρεοειδικών ορμονών Τ3 και Τ4). Εντούτοις, μπορεί να υπάρχει θυρεοειδίτιδα Hashimoto και με φυσιολογικά επίπεδα TSH. Ιδιαίτερα χρήσιμη για τη διάγνωση είναι η μέτρηση των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων κατά της υπεροξειδάσης (αντι-TPO) και κατά της θυρεοσφαιρίνης (αντι-Tg) (υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για αυτοάνοση πάθηση).

Γίνεται επίσης μέτρηση της ελεύθερης θυροξίνης (Free T4), που αποτελεί το μέρος της ορμόνης που είναι πραγματικά διαθέσιμο στο επίπεδο των ιστών. Τα χαμηλά επίπεδα ελεύθερης θυροξίνης (Free T4) είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για τη διάγνωση του υποθυρεοειδισμού, ιδιαίτερα όταν συνοδεύονται από φυσιολογικά επίπεδα TSH.

• Μέτρηση αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων. Στην εξέταση αυτή ανιχνεύονται και μετρώνται τα επίπεδα των αντισωμάτων έναντι της υπεροξειδάσης (αντι-ΤΡΟ) και έναντι της θυρεοσφαιρίνης (αντι-Tg) που παράγει το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς όταν προσβάλλει τον θυρεοειδή, προκαλώντας την εμφάνιση της αυτοάνοσης χρόνιας λεμφοκυτταρικής θυρεοειδίτιδας (Hashimoto). Εντούτοις, κάθε άτομο που παρουσιάζει αυξημένα επίπεδα αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων δεν πάσχει κατ’ ανάγκη από θυρεοειδίτιδα Hashimoto.

Θεραπευτική προσέγγιση θυρεοειδίτιδας Hashimoto

Η θεραπεία εξατομικεύεται στον κάθε ασθενή ανάλογα με τα ιδιαίτερα ευρήματα του διαγνωστικού ελέγχου. Συχνά δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη αγωγή πέραν της περιοδικής παρακολούθησης του ασθενούς. Όταν η θυρεοειδίτιδα Hashimoto συνοδεύεται από υποθυροειδισμό ενδείκνυται η χορήγηση θυρεοειδικών ορμονών, έτσι ώστε ο ασθενής να γίνει ευθυρεοειδικός (να γίνει δηλαδή διόρθωση των επιπέδων θυρεοειδικών ορμονών και επάνοδός τους εντός των φυσιολογικών ορίων). Η πλειονότητα των ασθενών με θυρεοειδίτιδα απαντούν ικανοποιητικά στη θεραπεία αυτή και ο συνοδός υποθυρεοειδισμός αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά.

H Χειρουργική αντιμετώπιση (θυρεοειδεκτομή) ενδείκνυται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ασθενών. Κάποιες από τις περιπτώσεις αυτές είναι:

• Η μεγάλου βαθμού διόγκωση του θυρεοειδούς που συνοδεύεται από συμπτώματα (βλ. παραπάνω)
• Η υποψία/διάγνωση καρκίνου θυρεοειδούς. Κάποιοι από τους όζους του θυρεοειδούς στους ασθενείς με θυρεοειδίτιδα Hashimoto μπορεί να υποκρύπτουν καρκίνο θυρεοειδούς. Στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει ο ασθενής να υποβάλλεται σε προσεκτικό και λεπτομερή διαγνωστικό έλεγχο, στον οποίο κεντρικό ρόλο έχουν το υπερηχογράφημα και η παρακέντηση του ύποπτου όζου με λεπτή βελόνη (FNA, Fine-Needle Aspiration).
• Τα αισθητικά προβλήματα που μπορεί να προκαλεί ο διογκωμένος θυρεοειδής αδένας στον ασθενή.

Για αναλυτική ενημέρωση μπορείτε να απευθύνεστε στον Χειρουργό Ενδοκρινών Αδένων (Θυρεοειδούς-Παραθυρεοειδών), κ. Γιώργο Σακοράφα, ΜD, PhD στα τηλέφωνα 210 7487318 & 697 706 8223.

Ο κος Σακοράφας είναι Επ. Καθηγητής Χειρουργικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπηρέτησε επί 5.5 έτη στην 4η Χειρουργική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών (νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟ) και στη συνέχεια υπηρέτησε επί 5ετία ως Συντονιστής Διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής στο Αντικαρκινικό Ογκολογικό Νοσοκομείο Αθηνών «ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ». Διαβάστε το πλήρες βιογραφικό του εδώ.