Γυναικεία κατάθλιψη: πώς εκδηλώνεται και σε τι διαφέρει από την ανδρική

Η κατάθλιψη δεν είναι μια σύντομη περίοδος θλίψης ή μια κακή μέρα που θα περάσει. Είναι μια σοβαρή διαταραχή της διάθεσης που μπορεί να επηρεάσει βαθιά και ουσιαστικά την καθημερινότητά σου. Και συχνά δεν αναγνωρίζεται εύκολα. Πολλές γυναίκες συνειδητοποιούν ότι τη βιώνουν μόνο όταν τα συμπτώματα επιμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε, ωστόσο οι γυναίκες εμφανίζουν κατάθλιψη σχεδόν διπλάσια συχνότητα σε σχέση με τους άνδρες. Επιπλέον, τη βιώνουν και τη εκφράζουν συχνά με διαφορετικό τρόπο.

Συχνά συμπτώματα κατάθλιψης στις γυναίκες

• Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης για δραστηριότητες που παλαιότερα σου άρεσαν
• Δυσκολία συγκέντρωσης για μεγάλο χρονικό διάστημα
• Συχνή απώλεια όρεξης
• Απότομη ή ασυνήθιστη απώλεια βάρους
• Έντονη κόπωση ή αίσθημα σωματικής αδυναμίας χωρίς εμφανή αιτία
• Υπερβολικές ενοχές
• Αίσθημα αναξιότητας ή ανεπάρκειας
• Άγχος ή ευερεθιστότητα
• Απώλεια ελπίδας για το μέλλον
• Κλάμα χωρίς συγκεκριμένο λόγο
• Διαταραχές ύπνου
• Έντονες εναλλαγές διάθεσης
• Σκέψεις γύρω από τον θάνατο

Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ ανδρικής και γυναικείας κατάθλιψης;

Άνδρες και γυναίκες συχνά εμφανίζουν διαφορετικά συμπτώματα κατάθλιψης. Μέρος αυτών των διαφορών σχετίζεται με τις ορμονικές μεταβολές, καθώς οι γυναίκες περνούν έντονες αλλαγές κατά:

• την έμμηνο ρύση
• την εγκυμοσύνη
• τον τοκετό
• την εμμηνόπαυση

Παράλληλα, σημαντικό ρόλο παίζουν και οι κοινωνικές προσδοκίες. Σε πολλές κοινωνίες, οι άνδρες ενθαρρύνονται να δείχνουν ανθεκτικότητα και να μην εκφράζουν τα συναισθήματά τους, ενώ στις γυναίκες η συναισθηματική έκφραση θεωρείται πιο αποδεκτή. Αυτό επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο εκδηλώνεται η κατάθλιψη.

Οι άνδρες συχνά:

• εκφράζουν θυμό
• κατηγορούν το περιβάλλον τους
• εμπλέκονται σε συγκρούσεις
• στρέφονται σε καταστροφικές συμπεριφορές, όπως το αλκοόλ

Οι γυναίκες συχνότερα:

• εκφράζουν λύπη
• κατηγορούν τον εαυτό τους
• καταφεύγουν σε ανθυγιεινές συμπεριφορές, όπως η συναισθηματική υπερφαγία

Παρόλα αυτά, η κατάθλιψη δεν ακολουθεί απόλυτους κανόνες. Κάθε άνθρωπος τη βιώνει με τον δικό του τρόπο.

Τι μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη στις γυναίκες;

PMS και PMDD

Το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο (PMS) εμφανίζεται πριν από την περίοδο. Οι ορμονικές μεταβολές επηρεάζουν ουσίες όπως η σεροτονίνη, η οποία συνδέεται άμεσα με τη διάθεση. Εκτός από σωματικά συμπτώματα, όπως φούσκωμα, πονοκεφάλους και ευαισθησία στο στήθος, μπορεί να εμφανιστούν και καταθλιπτικά ή αγχώδη συμπτώματα.

Όταν αυτά γίνονται ιδιαίτερα έντονα και επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινότητα, το PMS μπορεί να εξελιχθεί σε προεμμηνορροϊκή δυσφορική διαταραχή (PMDD), η οποία θεωρείται μορφή κατάθλιψης.

Περιγεννητική κατάθλιψη

Η περιγεννητική κατάθλιψη εμφανίζεται κατά την εγκυμοσύνη ή μετά τον τοκετό, οπότε μιλάμε για επιλόχεια κατάθλιψη. Οι έντονες ορμονικές διακυμάνσεις, σε συνδυασμό με ψυχολογική πίεση, μπορεί να προκαλέσουν:

• αϋπνία
• έντονο άγχος
• αυτοκτονικές σκέψεις
• αίσθημα αδυναμίας φροντίδας του εαυτού ή του μωρού

Παράγοντες όπως προβλήματα στις σχέσεις, αποβολή ή έλλειψη υποστήριξης από το περιβάλλον αυξάνουν τον κίνδυνο.

Περιεμμηνοπαυσιακή κατάθλιψη

Κατά τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση, οι σημαντικές ορμονικές αλλαγές μπορεί να πυροδοτήσουν καταθλιπτικά συμπτώματα. Ο κίνδυνος αυξάνεται όταν συνυπάρχουν έντονο στρες, δύσκολα γεγονότα ζωής ή ιστορικό επιλόχειας κατάθλιψης.

Γενικοί παράγοντες

• εποχική κατάθλιψη
• διαταραχές νευροδιαβιβαστών ή ορμονών
• παθήσεις του θυρεοειδούς
• οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης
• τραυματικά γεγονότα ζωής
• σωματική, ψυχολογική ή συναισθηματική κακοποίηση
• χρόνια ασθένεια που περιορίζει τη λειτουργικότητα

Πώς μπορείς να αντιμετωπίσεις την κατάθλιψη

Η ψυχοθεραπεία προσφέρει έναν ασφαλή χώρο έκφρασης και κατανόησης των συναισθημάτων. Βοηθά στον εντοπισμό των αιτιών και στη διαχείριση ενοχών ή ντροπής που συχνά συνοδεύουν την κατάθλιψη.

Η καθημερινή έκθεση στο φως του ήλιου, η σωματική άσκηση και η ισορροπημένη διατροφή μπορούν να βελτιώσουν αισθητά τη διάθεση. Πρακτικές χαλάρωσης, όπως ο διαλογισμός ή η γιόγκα, συμβάλλουν επίσης στη μείωση των συμπτωμάτων.

Καθοριστικό ρόλο παίζει και το περιβάλλον. Η απομάκρυνση από άτομα ή καταστάσεις που εντείνουν το στρες και η ενίσχυση υποστηρικτικών σχέσεων μπορούν να κάνουν ουσιαστική διαφορά.

Πότε χρειάζεται να απευθυνθείς σε γιατρό

Όταν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν αρκούν και τα συμπτώματα επιμένουν ή επηρεάζουν σοβαρά τη λειτουργικότητά σου, είναι σημαντικό να απευθυνθείς σε ειδικό. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η φαρμακευτική αγωγή είναι αναγκαία. Δεν αποτελεί ένδειξη αδυναμίας. Μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση της χημικής ισορροπίας και να σου επιτρέψει να επανέλθεις σε μια καθημερινότητα με ποιότητα και ουσία.

Η κατάθλιψη δεν είναι προσωπικό ελάττωμα. Είναι μια κατάσταση που αντιμετωπίζεται. Και δεν χρειάζεται να τη βιώνεις μόνη.

^{Το παραπάνω κείμενο βασίζεται σε άρθρο που διαβάσαμε στο Healthline.}