Πότε τελικά οι γυναίκες αποφασίζουν να φύγουν από μια σχέση βίας & τι γίνεται όταν υπάρχουν παιδιά;

25 Νοεμβρίου. Διεθνής Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών. Μια μέρα που, δυστυχώς, δεν έρχεται στον νου μας μόνο τη συγκεκριμένη ημερομηνία, αλλά τη θυμόμαστε πολύ συχνά μέσα στη διάρκεια του χρόνου λόγω των συχνών περιστατικών έμφυλης βίας που έρχονται στο φως της δημοσιότητας.

Η μία γυναικοκτονία διαδέχεται την άλλη, γιατί μπορεί να «χάλασε η φάση», άνδρες από ζήλια επιτίθενται λεκτικά και σωματικά στις συζύγους τους, άλλοι επιδιώκουν να ικανοποιήσουν τις σεξουαλικές ορέξεις τους στον δρόμο χωρίς τη συναίνεση του άλλου ανθρώπου. Όλα αυτά είναι βία, κακοποίηση, και αποτυπώνουν τη βαθιά έλλειψη σεβασμού στο άλλο φύλο. Την υποβίβαση της γυναίκας. Και, βέβαια, όλες αυτές οι συμπεριφορές αποτελούν ζήτημα θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Δικαιωμάτων, όπως η ελεύθερη επιλογή σε οποιαδήποτε κίνηση και ενέργεια στη ζωή, δικαιωμάτων όπως το «θέλω» και το «δεν θέλω», που πολλές γυναίκες έχουν πάψει να έχουν, γιατί έχουν εγκλωβιστεί. Πού; Σε έναν έρωτα που κάποτε υπήρξε, ή σε μια εξάρτηση οικονομικού χαρακτήρα. Γιατί... ας μην κρυβόμαστε. Πόσες και πόσες γυναίκες δεν μένουν σε μια κακοποιητική σχέση, γιατί φοβούνται και γιατί δεν έχουν δικό τους εισόδημα;

Για όλες αυτές, όμως, υπάρχει ένας φύλακας άγγελος, κάποιος ή κάποιοι που μπορούν να τις δώσουν ένα χέρι βοηθείας, να ξεφύγουν από αυτό το τούνελ και να δουν επιτέλους φως. Το Κέντρο ΔΙΟΤΙΜΑ, για τα έμφυλα δικαιώματα και την ισότητα, είναι εκεί για όλες αυτές τις γυναίκες που θέλουν να κάνουν μια νέα αρχή, να νιώσουν ξανά δυνατές και να σταθούν στα πόδια τους παρέχοντάς τους δωρεάν υπηρεσίες.

Η Αγγελική Κακανάκη και η Δανάη Κασίμη, δικηγόροι της Νομικής Υπηρεσίας του Κέντρου Διοτίμα, μιλούν στο Queen.gr για το «καμπανάκι» που κάνει τις γυναίκες να πουν «τέλος» σε μια σχέση βίας, για τον ρόλο που μπορεί να παίξει το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον, για το νομικό πλαίσιο στην περίπτωση που υπάρχουν παιδιά, αλλά και για όλα εκείνα που οι ίδιες -μαζί με ψυχολόγους του Κέντρου Διοτίμα- κάνουν για να στηρίξουν της γυναίκες που έχουν πέσει θύματα βίας.

Ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια κακοποίησης και ποια βιώνουν κατά κύριο λόγο οι γυναίκες;

Συχνά, όταν η ενδοοικογενειακή βία κλιμακώνεται και γίνεται και σωματική, οι γυναίκες αναγκάζονται να λάβουν άμεσα μέτρα προστασίας και τότε οδηγούνται- σταδιακά πάντα- στην επίγνωση ότι η βία σε βάρος τους προϋπήρχε με διάφορες μορφές (λεκτική, ψυχολογική, οικονομική βία). Ένα μεγάλο ποσοστό των γυναικών που απευθύνονται στο Κέντρο Διοτίμα, έχουν βοηθηθεί από ένα πρόσωπο φιλικό ή από το οικογενειακό περιβάλλον να αναγνωρίσουν τα σημάδια της βίας.

Όταν μια γυναίκα-θύμα κακοποίησης ζητήσει τη βοήθεια του Κέντρου Διοτίμα, πώς ενεργείτε; Πώς τη στηρίζετε και την ενδυναμώνετε;

Μια γυναίκα που έχει υποστεί έμφυλη βία και απευθύνεται στο Κέντρο μας λαμβάνει εξατομικευμένη και εξειδικευμένη νομική και ψυχολογική βοήθεια. Στις συναντήσεις της με τις δικηγόρους ή τις ψυχολόγους προσπαθούμε να νιώσει πλαισιωμένη και ασφαλής. Η επιζώσα ενημερώνεται για τα νομικά της δικαιώματα, η διεκδίκηση των οποίων την ενδυναμώνει σταδιακά και τη βοηθά να μη φοβάται. Πιο συγκεκριμένα, παρέχουμε δωρεάν νομική συμβουλευτική και δικαστική εκπροσώπηση, καλύπτοντας και τα δικαστικά έξοδα, αλλά και υπηρεσίες που απευθύνονται σε ευάλωτες οικονομικά γυναίκες, που ζουν στην περιφέρεια Αττικής. Η νομική βοήθεια μπορεί να περιλαμβάνει μήνυση, ασφαλιστικά μέτρα, προσφυγή στη δικαιοσύνη εν γένει, είτε διαχείριση του περιστατικού με κάθε άλλο πρόσφορο μέσο, όπως η εξωδικαστική επίλυση της διαφοράς.

Παίζει ρόλο το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον σε μια κακοποιημένη γυναίκα; Μπορεί, δηλαδή, κάποιο κοντινό πρόσωπο να επηρεάσει μια γυναίκα να μιλήσει πιο γρήγορα ή το αντίθετο;

Το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον μπορεί να αποτελέσει ασφαλές καταφύγιο, ειδικά όταν προσφέρει στήριξη υλική και ψυχολογική στην επιζώσα. Υπάρχουν, όμως, πολύ συχνά περιπτώσεις, στις οποίες ιδιαίτερα το οικογενειακό περιβάλλον εγκλωβίζει τη γυναίκα ακόμη περισσότερο δημιουργώντας της ενοχές για το γεγονός ότι σκέφτεται να διαρρήξει τους οικογενειακούς δεσμούς με την αποχώρησή της από το κακοποιητικό περιβάλλον. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι οποίες δυστυχώς είναι πολύ συχνές, η γυναίκα αποθαρρύνεται να διεκδικήσει τα δικαιώματά της, ενώ αυξάνεται η ενοχή της ότι είναι υπεύθυνη για αυτό που βιώνει.

Μετά από πόσο καιρό κακοποίησης οι γυναίκες φεύγουν και αποφασίζουν να ζητήσουν βοήθεια; Τι είναι αυτό που τις κάνει να πουν «τέρμα»;

Κάθε γυναίκα έχει τον δικό της χρόνο αντίδρασης. Ο κλονισμός της εμπιστοσύνης της στο πρόσωπο του δράστη, που συνήθως είναι οικείο πρόσωπο (σύντροφος, σύζυγος ή συγγενής), μπορεί να επέλθει σε χρονικό σημείο που νιώθει δυνατή να το καταγγείλει ή που νιώθει ότι δεν αντέχει άλλο να παραβιάζεται και να κακοποιείται. Υπάρχουν γυναίκες που καταγγέλλουν όταν έχουν βρει πρώτα ένα ασφαλές περιβάλλον, όπου δεν θα υποστούν αντίποινα για την καταγγελία του κακοποιητή, άλλες καλούν το 100, κάνουν μήνυση, ζητούν περιοριστικά μέτρα μη προσέγγισης και μετοίκηση του κακοποιητή από την κοινή στέγη άμεσα.

Κατά πόσο δυσκολεύεται ή ενθαρρύνεται μια γυναίκα να ζητήσει βοήθεια όταν υπάρχει παιδί μέσα στην οικογένεια;

Οι επιζώσες πολύ συχνά αισθάνονται τόσο εγκλωβισμένες που το παιδί δεν αποτελεί κίνητρο διαφυγής, καθώς νιώθουν ιδιαίτερα ευάλωτες και δεν βρίσκουν τη δύναμη να αντιδράσουν. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι γυναίκες έχει σημασία να ενδυναμωθούν μέσω ψυχοκοινωνικής υποστήριξης. Υπάρχουν βέβαια και αρκετές περιπτώσεις γυναικών, οι οποίες αποφασίζουν ότι θα απεγκλωβιστούν από το βίαιο οικογενειακό περιβάλλον ακριβώς για να μη θέσουν σε κίνδυνο την ήδη επιβαρυμένη ψυχική υγεία των παιδιών τους. Ανάλογα με την ηλικία των παιδιών έχουμε παρατηρήσει τα τελευταία χρόνια ότι αρκετές γυναίκες αντλούν την δύναμη από τα ίδια τα παιδιά τους για να ξεφύγουν από την κακοποιητική σχέση. Πολλές φορές, όντας τα παιδιά μάρτυρες, ζητούν τα ίδια από τη μητέρα τους να αντιδράσει. Γυναίκες με μικρά παιδιά βρεφικής και νηπιακής ηλικίας που δεν έχουν εργασία και φροντίζουν οι ίδιες αποκλειστικά τα τέκνα τους, είναι συνήθως πιο ευάλωτες και εξακολουθούν να παραμένουν σε κακοποιητικές σχέσεις, μέχρι να μπορέσουν να βρουν και την οικονομική δυνατότητα να απεμπλακούν.

Όταν μια μητέρα κακοποιείται και αποφασίσει να ζητήσει βοήθεια, τι διαδικασία ακολουθείται; Νομικά, τα παιδιά βρίσκονται υπό την απόλυτη επιμέλεια της μητέρας;

Η γονική μέριμνα ασκείται από τους γονείς από κοινού στις περιπτώσεις που τα τέκνα βρίσκονται εντός γάμου και στις περιπτώσεις συμβολαιογραφικής αναγνώρισής τους από τον πατέρα. Επομένως, στην περίπτωση της διακοπής της έγγαμης συμβίωσης ή της συντροφικής σχέσης με την αποχώρηση της γυναίκας από το σπίτι, εφόσον το αποφασίσει, θα πρέπει να ρυθμιστεί το συντομότερο η επιμέλεια των τέκνων από το αρμόδιο δικαστήριο ή και συναινετικά/ εξωδικαστικά. Αυτό σημαίνει ότι η γυναίκα θα πρέπει να αναθέσει την εκπροσώπησή της σε δικηγόρο, που θα προβεί στις απαιτούμενες από τον νόμο ενέργειες για τη ρύθμιση του συνόλου της γονικής μέριμνας, δηλαδή της επιμέλειας διατροφής και τόπου όπου θα διαμένουν τα τέκνα. Αυτές είναι κάποιες από τις διαδικασίες που αναλαμβάνει και το Κέντρο Διοτίμα.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκέψου το https://diotima.org.gr/

Διάβασε όλο το αφιέρωμα του Queen.gr για τη Διεθνή Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών εδώ!