Ενδομητρίωση και υπογονιμότητα: Τι λύσεις υπάρχουν;

Μελέτες δείχνουν ότι 4 στις 10 γυναίκες με ενδομητρίωση αντιμετωπίζουν προβλήματα γονιμότητας. Άλλωστε η πάθηση είναι συχνή στις νεαρές γυναίκες αφού φαίνεται ότι ταλαιπωρεί το 5-10% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας.

«Το βέβαιο είναι ότι η εγκυμοσύνη όταν συνυπάρχει ενδομητρίωση είναι δυνατή, αν και μπορεί να μην είναι εύκολη. Η πιθανότητα εμφάνισης υπογονιμότητας εξαρτάται από τη σοβαρότητα της ενδομητρίωσης. Η λαπαροσκοπική παρέμβαση και η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή μπορούν να βοηθήσουν στην επίτευξη εγκυμοσύνης τις γυναίκες με ενδομητρίωση», τονίζει ο Δρ. Ιωάννης Βασιλόπουλος, μαιευτήρας - χειρουργός, ειδικός στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και Διευθύνων Σύμβουλος της Institute of Life στο ΙΑΣΩ.

Τι είναι η ενδομητρίωση

Η ενδομητρίωση είναι συνήθως μία επώδυνη ασθένεια κατά την οποία αναπτύσσεται ιστός έξω από τη μήτρα. Ο ιστός αυτός είναι παρόμοιος με τον βλεννογόνο του εσωτερικού τοιχώματος της μήτρας, δηλαδή του ενδομήτριου και μπορεί να αναπτυχθεί στην περιοχή της κοιλιακής χώρας, τις σάλπιγγες, τις ωοθήκες, τους συνδέσμους που υποστηρίζουν τη μήτρα ή ακόμα και στο έντερο. Η ακριβής αιτία αυτής της νόσου είναι άγνωστη και η ενδομητρίωση δεν μπορεί να προληφθεί.

Συμπτώματα ενδομητρίωσης

Αν και πολλές γυναίκες που έχουν ενδομητρίωση δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα, εάν η διαταραχή προχωρήσει, τα συμπτώματα μπορεί να είναι:

• Βαριά ή επώδυνη περίοδος
• Κοιλιακός πόνος ή κράμπες πριν και κατά τη διάρκεια της περιόδου
• Πόνος κατά τη διάρκεια ή μετά την ερωτική επαφή
• Επώδυνη ούρηση ή κενώσεις του εντέρου
• Διάρροια ή δυσκοιλιότητα
• Κούραση
• Φούσκωμα ή ναυτία

Ενδομητρίωση και υπογονιμότητα

Η ενδομητρίωση μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα και αυτό συνήθως συμβαίνει με τρεις τρόπους:

Απόφραξη σαλπίγγων: Η κυτταρική ανάπτυξη του ενδομητρικού ιστού μπορεί να μπλοκάρει τις σάλπιγγες και να εμποδίσει το ωάριο να κάνει την κανονική του πορεία κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας.

Κύστες ωοθηκών: Η ενδομητρίωση μπορεί να προκαλέσει κύστες που εμποδίζουν τη διέλευση των ωαρίων και οι οποίες είναι δυνατόν να βλάψουν τις ωοθήκες.

Πυελική τοξικότητα: Στειρότητα από ενδομητρίωση μπορεί να προκληθεί και από αλλαγές στο πυελικό περιβάλλον το οποίο μετατρέπεται από φιλικό σε εχθρικό για τη συνάντηση του ωαρίου με το σπερματοζωάριο.

Αλλά, ακόμα και αν επιτευχθεί γονιμοποίηση, η ενδομητρίωση μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα, όπως να μειώσει την ικανότητα εμφύτευσης του εμβρύου στο έδαφος της μήτρας και να αυξήσει τον κίνδυνο αποβολής.

Αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης

Η λαπαροσκόπηση είναι η μέθοδος εκλογής για τη διάγνωση και την αφαίρεση της ενδομητρίωσης. Με τη λαπαροσκόπηση αφαιρούνται ανώδυνα και αναίμακτα οι ιστοί της ενδομητρίωσης.

Καλό θα είναι περάσουν λίγοι μήνες από τη λαπαροσκόπηση πριν ξεκινήσουν οι προσπάθειες γονιμοποίησης με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.

Σε σοβαρότερες καταστάσεις απαιτείται χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του ενδομήτριου ιστού.

Εξωσωματική γονιμοποίηση και ενδομητρίωση

Υπολογίζεται ότι περίπου το ένα τρίτο των γυναικών που πάσχουν από ενδομητρίωση μπορούν να συλλάβουν φυσικά χωρίς καμία απολύτως θεραπεία.

Αλλά για τις υπόλοιπες γυναίκες που πάσχουν από ενδομητρίωση, η εξωσωματική γονιμοποίηση μπορεί να είναι η καλύτερη λύση. Απαιτείται όμως ένα προσεκτικό πλάνο γιατί οι μέθοδοι υποβοηθούμενης αναπαραγωγής μπορεί να επηρεάσουν την ενδομητρίωση.

Προκειμένου να καταστεί δυνατή η εγκυμοσύνη για γυναίκες με ενδομητρίωση, γίνεται μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση των ορμονών και του αποθέματος των ωοθηκών μαζί με διαγνωστικές εξετάσεις, οι οποίες παρέχουν ακριβή εικόνα για την κατάσταση της κάθε ασθενούς και το στάδιο της νόσου.

Οι γυναίκες με ενδομητρίωση που ξεκινούν εξωσωματική γονιμοποίηση παρακολουθούνται στενά από το γιατρό τους, επειδή υπάρχει πιθανότητα τα φάρμακα γονιμότητας να προκαλέσουν συμπτώματα ενδομητρίωσης.

«Η εξωσωματική γονιμοποίηση επιδεικνύει υψηλά ποσοστά επιτυχίας ακόμη και όταν η γυναίκα επηρεάζεται από πολύπλοκες διαταραχές όπως η ενδομητρίωση», καταλήγει ο δρ Ιωάννης Βασιλόπουλος.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Ο Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος είναι μαιευτήρας-χειρουργός-γυναικολόγος που ειδικεύεται στην γυναικολογική ενδοκρινολογία και υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και κατέχει μεταπτυχιακό δίπλωμα στη χειρουργική του ενδομητρίου στο Πανεπιστήμιο Rene Descartes στο Παρίσι.

Από τον Σεπτέμβριο του 2015 υπήρξε συνιδρυτής και εξακολουθεί να τελεί ως Διευθύνων Σύμβουλος της Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής INSTITUTE OF LIFE – IASO .

Ολοκλήρωσε το Γυμνάσιο Λυκείου Λεοντίου και έλαβε ιατρικό πτυχίο από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών το 1998.

Μετά την υποχρεωτική πρακτική του γιατρού, εργάστηκε για ένα έτος ως ειδικός γιατρός στο 1ο Πανεπιστημιακό Χειρουργικό Κλινική του νοσοκομείου «Ιπποκράτειο» της Αθήνας.

Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της στρατιωτικής του θητείας στο Ελληνικό Ναυτικό ως πρώτος ιατρός, πήγε στην Ελβετία, όπου εκπαιδεύτηκε τα έτη 2003-2008, στην ειδικότητα της μαιευτικής και γυναικολογίας. ως μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος που θέσπισε η Ελβετική Εταιρεία Γυναικολογίας και Μαιευτικής.

Ο γιατρός εργάστηκε στις μαιευτικές και γυναικολογικές κλινικές των Νοσοκομείων Πανεπιστημίου της Lausanne (CHUV, Καθ. Pierre De Grandi), στη Γενεύη (HUG, Καθ. JB Dubuisson) και στα νοσοκομεία Nord Vaudois. (EHNV, Dr.med JF Bauen). Κατά τη διάρκεια της πολυετούς παραμονής του στην Ελβετία, κέρδισε τον τίτλο του Clinic Leader και συμμετείχε ενεργά στην κλινική εκπαίδευση μαθητών και ιατρών.

Μετά την ειδικότητά του στην μαιευτική και γυναικολογία, συνέχισε την εξειδίκευσή του στη Γαλλία, όπου εκπαιδεύτηκε στην γυναικολογική ενδοκρινολογία και την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Cochin-St Vincent de Paul στο Παρίσι όπου εργάστηκε μέχρι το 2009 κρατώντας τη θέση του προσκολλημένου ιατρού.

Η γυναικολογική ενδοκρινολογία και η μονάδα IVF στο Cochin-St. Ο Vincent de Paul είναι μία από τις μεγαλύτερες μονάδες IVF στην Ευρώπη και παραδίδεται στο εργαστήριο κλινικής έρευνας και ανθρώπινης αναπαραγωγής.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, συνεργάστηκε στενά με τους παγκοσμίως γνωστούς καθηγητές Dominique de Ziegler και Charles Chapron, κερδίζοντας σταθερή εμπειρία στη διερεύνηση και τη θεραπεία περιπτώσεων υπογόνιμων ζευγαριών.

Συγκεκριμένα, έχει ασχοληθεί με ενδομητρίωση, πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια και σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.

Έχει επίσης συμμετάσχει ενεργά στη δημιουργία πρωτοκόλλων παρέμβασης για στείρους ασθενείς με ογκολογικό ιστορικό (Ογκο-γονιμότητα).

Ο γιατρός Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος παρουσιάζει ένα σημαντικό επιστημονικό έργο, το οποίο ιδρύθηκε με τη συγγραφή πολλών ιατρικών έργων που δημοσιεύονται κυρίως σε περιοδικά παγκοσμίου εμβέλειας .

Είναι μέλος πολλών ελληνικών και διεθνών επιστημονικών εταιρειών, όπως η Ελβετική Εταιρεία Γυναικολογίας και Μαιευτικής και η Παρίσι, η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, η Αμερικανική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής κλπ.

Τον Απρίλιο του 2009 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα ως επιστημονικός συνεργάτης της αίθουσας μητρότητας του ΙΑΣΩ και το 2015 ίδρυσε μαζί με διακεκριμένους αναπαραγωγικούς ιατρούς την μονάδα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής Institute Of Life – IASO.

Ταυτόχρονα, συνεχίζει να είναι συνεργάτης στο Cochin-St. Vincent de Paul στο Παρίσι, όπου δίνει τακτικά διαλέξεις στο πλαίσιο του μαθήματος του πανεπιστημίου στο Παρίσι Πανεπιστήμιο «Γυναικολογική Ενδοκρινολογία και Αναπαραγωγή».

Είναι παντρεμένος με την παιδιατρικό επεμβατικό ακτινολόγο Χρυσάνθη Χλαπουτάκη και έχουν αποκτήσει μια κόρη.