Όταν μιλάμε για ισότητα, η άδεια πατρότητας είναι δεδομένη - Γιατί είναι σημαντική και τι ισχύει;
Στο «γιατί είναι σημαντικό να έχουν και οι πατεράδες άδεια τοκετού και ανατροφής τέκνου», η Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια Μαρίνα Μόσχα απαντά με όλους τους λόγους που αφορούν τόσο τους γονείς όσο και τα παιδιά. Αλλά τι ισχύει στην Ελλάδα με την άδεια πατρότητας;
Ζούμε στο 2025 και δε θα έπρεπε καν να συζητάμε ακόμα αν είναι σημαντικό οι πατεράδες να δικαιούνται άδεια πατρότητας μετά τη γέννηση του παιδιού και άδεια ανατροφής τέκνου. Όμως συμβαίνει κι αυτό γιατί δε γίνεται αντιληπτό απ' όλους - εργοδότες, συναδέλφους, κοινωνία.
Κάθε γονιός έχει δικαίωμα να συμμετέχει στην ανατροφή του παιδιού του και η Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια Μαρίνα Μόσχα εξηγεί όλους τους λόγους - γιατί πέρα από την άδεια μητρότητας, υπάρχει και εκείνη της πατρότητας και δεν είναι αμελητέα.
Το Λονδίνο γέμισε με μωρά πάνω σε αγάλματα & η διεκδίκηση της άδειας πατρότητας έχει τη σημασία της
Τι ισχύει στην Ελλάδα με την άδεια πατρότητας;
Σύμφωνα με το νομοθετικό πλαίσιο, κάθε εργαζόμενος πατέρας δικαιούται άδεια πατρότητας 14 εργάσιμων ημερών, με αποδοχές, η οποία πρέπει να λαμβάνεται κατά τη γέννηση του τέκνου, χωρίς καμία απολύτως προϋπόθεση και ανεξάρτητα από την οικογενειακή του κατάσταση.
Η άδεια αυτή χορηγείται συνολικά ή τμηματικά σύμφωνα με την αίτηση του εργαζόμενου ως εξής:
- είτε ο εργαζόμενος λαμβάνει 2 ημέρες άδειας πριν την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού, προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες που συνδέονται με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, οπότε στην περίπτωση αυτή, οι υπόλοιπες 12 ημέρες, χορηγούνται, συνολικά ή τμηματικά, άμεσα λόγω της γέννησης του τέκνου, εντός 30 ημερών από την ημερομηνία γέννησης
- είτε χορηγείται το σύνολο των ημερών αδείας μετά την ημερομηνία γέννησης. Για την εύρυθμη λειτουργία της επιχείρησης, ο εργαζόμενος γνωστοποιεί την πιθανολογούμενη ημέρα τοκετού στον εργοδότη, προκειμένου ο τελευταίος να λάβει εγκαίρως γνώση.
Η άδεια πατρότητας χορηγείται επίσης σε περίπτωση υιοθεσίας ή αναδοχής τέκνου, ηλικίας έως 8 ετών, από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια.
Επίσης, σύμφωνα με την Εγκύκλιο του Υπουργού Εργασίας διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση νοσηλείας του νεογνού μετά τον τοκετό, κατά το διάστημα του πρώτου μήνα από τη γέννησή του, λόγω της οποίας η χορήγηση της άδειας κατά το διάστημα αυτό δεν συμβαδίζει με τον σκοπό της χορήγησής της που είναι η φροντίδα αυτού και η ενίσχυση του συναισθηματικού δεσμού του πατέρα με το παιδί, τότε είναι δυνατή, έπειτα από συμφωνία των μερών, η χορήγηση τμήματος ή και συνόλου της άδειας άμεσα μετά την ολοκλήρωση της νοσηλείας του τέκνου.
Άδεια φροντίδας παιδιού και γονική άδεια
Το νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα για την άδεια φροντίδας παιδιού προβλέπει ότι οι εργαζόμενοι γονείς - ανεξάρτητα από το είδος δραστηριότητας του άλλου γονέα, ακόμη και αν ο άλλος γονέας δεν εργάζεται - δικαιούνται, εναλλακτικώς μεταξύ τους, την άδεια φροντίδας τέκνου.
Αυτό ισχύει είτε οι γονείς είναι φυσικοί, θετοί, ανάδοχοι, είτε αποκτούν τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας.
Η άδεια χορηγείται για χρονικό διάστημα 30 μηνών από τη λήξη της άδειας μητρότητας ή της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας ή της γονικής άδειας, ως μειωμένο ωράριο. Κατά το παραπάνω διάστημα, ο γονέας που κάνει χρήση του δικαιώματος αυτού, δικαιούται είτε να προσέρχεται κατά 1 ώρα αργότερα είτε να αποχωρεί κατά 1 ώρα νωρίτερα κάθε ημέρα από την εργασία είτε να τη διακόπτει κατά μία ώρα ημερησίως, σύμφωνα με την αίτησή του. Εναλλακτικώς, έπειτα από συμφωνία των μερών, το μειωμένο ωράριο της παρούσας μπορεί να χορηγείται με άλλους τρόπους, όπως:
- Μειωμένο ωράριο εργασίας κατά 2 ώρες ημερησίως για τους πρώτους 12 μήνες και κατά 1 ώρα ημερησίως για τους επόμενους 6 μήνες.
- Πλήρεις ημέρες άδειας, οι οποίες κατανέμονται σε εβδομαδιαία βάση, αντίστοιχου συνολικού αριθμού ωρών, εντός της χρονικής περιόδου κατά την οποία ο/η εργαζόμενος/η δικαιούται μειωμένου ωραρίου για τη φροντίδα του παιδιού.
- Ισόχρονη συνεχόμενη άδεια, χορηγούμενη εφάπαξ ή τμηματικώς, εντός της χρονικής περιόδου κατά την οποία ο/η εργαζόμενος/η δικαιούται μειωμένου ωραρίου για τη φροντίδα του παιδιού.
- Με όποιον άλλον τρόπο συμφωνούν τα μέρη.
Οι θετοί και ανάδοχοι γονείς δικαιούνται να λάβουν την άδεια φροντίδας τέκνου από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια και εφόσον το τέκνο δεν έχει συμπληρώσει την ηλικία των 8 ετών.
Σε περίπτωση διαζυγίου, διάστασης ή γέννησης τέκνου χωρίς γάμο των γονέων του, την άδεια φροντίδας τέκνου λαμβάνει ο εργαζόμενος γονέας, που έχει την επιμέλεια του παιδιού, εκτός αν οι γονείς συμφωνήσουν διαφορετικά.
Η άδεια χορηγείται έπειτα από κοινές ως προς το περιεχόμενο υπεύθυνες δηλώσεις των γονέων προς τον εργοδότη ή τους εργοδότες τους, για το ποιος γονέας εκ των δύο θα κάνει χρήση της άδειας ή, σε περίπτωση που συμφωνούν να τη μοιραστούν, με γνωστοποίηση των συγκεκριμένων χρονικών διαστημάτων που θα κάνει χρήση τμήματος της άδειας ο καθένας τους. Οι εργοδότες υποχρεούνται να παρέχουν στους εργαζόμενους, σχετικές βεβαιώσεις.
Η άδεια φροντίδας χορηγείται με αποδοχές και θεωρείται ως χρόνος εργασίας.
Σε περίπτωση μερικής απασχόλησης η άδεια φροντίδας χορηγείται κατ’ αναλογία του ημερήσιου χρόνου εργασίας.
Πέρα από την άδεια φροντίδας τέκνου, κάθε εργαζόμενος γονιός έχει δικαίωμα στη γονική άδεια. Αυτή έχει διάρκεια 4 μηνών και μπορεί να χορηγηθεί συνεχόμενα ή τμηματικά, ανάλογα με τις ανάγκες του εργαζόμενου, σύμφωνα με την αίτησή του και με τα όσα ειδικότερα ορίζονται, μέχρι το παιδί να συμπληρώσει την ηλικία των 8 ετών, με σκοπό την εκπλήρωση των ελάχιστων υποχρεώσεων ανατροφής προς αυτό.
Μόνη προϋπόθεση του δικαιώματος αποτελεί η επί 1 έτος απασχόληση του εργαζόμενου στον ίδιο εργοδότη.
Για τους 2 πρώτους μήνες της γονικής άδειας, η ΔΥΠΑ υποχρεούται να καταβάλλει επίδομα γονικής άδειας στον κάθε γονέα, μηνιαίως, ποσού ίσου με τον ελάχιστο νομοθετημένο μισθό, όπως κάθε φορά καθορίζεται, καθώς και αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας με βάση το προαναφερόμενο ποσό.
Τι ισχύει στην Ευρώπη;
Όσον αφορά την άδεια πατρότητας και το νομοθετικό πλαίσιο που ισχύει στην Ευρώπη, οι πατέρες - ή οι αντίστοιχοι δεύτεροι γονείς, όταν αυτοί αναγνωρίζονται από το εθνικό δίκαιο - δικαιούνται 10 εργάσιμες ημέρες άδειας πατρότητας κατά τη γέννηση του παιδιού τους. Οι χώρες της ΕΕ μπορούν να ορίσουν αν η άδεια πατρότητας μπορεί να ληφθεί εν μέρει πριν ή μόνο μετά τη γέννηση του παιδιού και αν μπορεί να ληφθεί με ευέλικτους τρόπους ή όχι.
Ως εργοδότης, δεν μπορεί κάποιος να περιορίσει αυτό το δικαίωμα με βάση την περίοδο εργασίας ή τον χρόνο υπηρεσίας. Ο εργοδότης πρέπει να χορηγήσει την άδεια πατρότητας σύμφωνα με τους εθνικούς κανόνες, ανεξάρτητα από την έγγαμη ή οικογενειακή κατάσταση του εργαζομένου.
Όσον αφορά τη γονική άδεια, οι εργαζόμενοι (ανεξαρτήτως φύλου) δικαιούνται γονική άδεια για τη γέννηση ή την υιοθέτηση παιδιού - ανεξάρτητα από το είδος της σύμβασής τους (μερικής απασχόλησης, πλήρους απασχόλησης κ.λπ.).
Και οι δύο γονείς δικαιούνται τουλάχιστον 4 μήνες άδειας ο καθένας, εκ των οποίων τουλάχιστον 2 μήνες είναι μετ’ αποδοχών (σύμφωνα με τους εθνικούς κανόνες) και μη μεταβιβάσιμοι. Ορισμένες χώρες επιτρέπουν σε έναν απ' τους δύο γονείς να μεταβιβάσει μέρος (2 μήνες κατ’ ανώτατο όριο) του δικαιώματος άδειάς του στον άλλο γονέα. Αυτό σημαίνει ότι τουλάχιστον 2 μήνες γονικής άδειας διατίθενται αποκλειστικά σε κάθε γονέα και δεν μπορούν να μεταβιβαστούν.
Γιατί είναι σημαντικό να έχουν και οι πατεράδες άδεια τοκετού και ανατροφής τέκνου;
Η Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια Μαρίνα Μόσχα μιλά στο Queen.gr και εξηγεί όλους τους λόγους για τους οποίους η άδεια πατρότητας δεν είναι αμελητέα, αλλά αντιθέτως είναι άξια όχι μόνο συζήτησης, αλλά και εφαρμογής.
«Έχουμε μάθει να βλέπουμε τη μητέρα στο προσκήνιο της γονεϊκότητας – εκείνη παίρνει την άδεια τοκετού, εκείνη δικαιούται τα επιδόματα, εκείνη αναλαμβάνει από την αρχή τα περισσότερα. Κι όμως, δίπλα της υπάρχει και ο πατέρας, που δεν είναι κομπάρσος σε αυτή την ιστορία. Έχει κι εκείνος δικαιώματα και, κυρίως, έχει ρόλο ουσιαστικό – όχι συμπληρωματικό. Δεν είναι απλώς ο "βοηθός" της μητέρας αλλά γονιός με όλη τη σημασία της λέξης. Από τις πρώτες μέρες της ζωής του παιδιού, καλείται να είναι παρών, να φροντίζει, να αγκαλιάζει, να "χτίζει" τη σχέση μαζί του – γιατί η σχέση αυτή δεν ξεκινά μαγικά κάποια στιγμή στο μέλλον αλλά από το πρώτο ξενύχτι, το πρώτο βλέμμα.
Και δεν είναι μόνο το παιδί που ωφελείται από αυτή τη συμμετοχή. Είναι και η μητέρα που νιώθει ότι δεν είναι μόνη της στο ταξίδι της γονεϊκότητας, αλλά έχει έναν σύμμαχο δίπλα της. Είναι και το ζευγάρι που διατηρεί τη συντροφικότητά του μέσα από την κοινή φροντίδα. Όταν λοιπόν αναγνωρίζουμε πως η παρουσία και των δύο γονιών είναι το ίδιο σημαντική, τότε οφείλουμε να δώσουμε και στον πατέρα τις ίδιες ευκαιρίες: ίσες άδειες, ίση αναγνώριση.
Ζούμε σε μια εποχή που μιλά για ισότητα και κατάργηση των στερεοτύπων – κι αυτό περνά και μέσα από το δικαίωμα του πατέρα στην τρυφερότητα, στη φροντίδα, στην καθημερινότητα του παιδιού του.
Γιατί μόνο έτσι θα μάθουν και τα παιδιά – και ειδικά τα αγόρια – ότι ο άντρας δεν είναι απών αλλά παρών, συμμέτοχος, και ικανός να αγαπά με πράξεις.»
Ευχαριστούμε τη Μαρίνα Μόσχα, Ψυχολόγο, MA Κλινικής Ψυχολογίας, Ψυχοθεραπεύτρια και μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
https://marinamoscha.wordpress.com
https://www.facebook.com/marinamoscha
Η άδεια πατρότητας είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητη. Είναι ένας τρόπος για κάθε πατέρα να έρθει πιο κοντά με το παιδί του και αυτός ο ρόλος δε δίνεται από το κράτος. Το νομοθετικό πλαίσιο είναι απλά ένα μέσο ώστε ένας εργαζόμενος γονιός να μπορεί να κάνει πιο ουσιαστικά πράξη τη γονεϊκότητα.
Ο ρόλος του πατέρα δεν είναι βοηθητικός, ούτε και διακοσμητικός. Είναι ενεργός, ουσιαστικός, πρωταρχικός, όπως ακριβώς και αυτός της μητέρας και αν θέλουμε να μιλάμε για ισότητα, οφείλουμε ο καθένας μας ξεχωριστά να σέβεται τον πατέρα ως ισάξιο γονιό και όχι ως δεύτερο.
Bloggers
