Όταν ο Θεός έπλαθε τη Jane Birkin, ποιος να πίστευε πως εκείνη δεν θα θεωρούσε τον εαυτό της όμορφο

Ήταν 16 Ιουλίου 2023 όταν η Jane Birkin, η εμβληματική αυτή μορφή με εκτόπισμα που ξεπέρασε τα στεγανά της μόδας, του σινεμά και της μουσικής, εγκατέλειψε διακριτικά αυτόν τον κόσμο, στα 76 της χρόνια. Τότε γράφαμε πως κανένα κείμενο αφιέρωμα δεν μπορεί να χωρέσει τη ζωή της και κανένας οίκος να «κλείσει» το αποτύπωμά της σε μια τσάντα. Εξάλλου, η ίδια, ως αυθεντικά αντισυμβατική, δεν φόρεσε ποτέ στ’ αλήθεια τη Birkin bag.

Σήμερα, με αφορμή την επέτειο του θανάτου της, δεν θα επιχειρήσουμε βιογραφικά. Θα πούμε μονάχα λίγα βασικά για μια γυναίκα που επέμεινε να είναι ο εαυτός της, ακόμη κι όταν αυτό σήμαινε να διαφέρει. Και θα παραθέσουμε 30 μαθήματα ζωής της JaneBirkin-ικής σχολής όπως, «Νομίζω ότι είναι σημαντικό να είσαι ο εαυτός σου, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να είσαι διαφορετικός».

H Jane Birkin «έφυγε» από τη ζωή σε ηλικία 76 ετών

Μια γυναίκα που τόλμησε να είναι ο εαυτός της

Μέσα σε μια κοινωνία που επαναλαμβάνει εμμονικά τα ίδια πρότυπα και ντύνει την κανονικότητα με καθωσπρεπισμό, υπάρχουν γυναίκες που επιμένουν να χαράσσουν δική τους πορεία. Γυναίκες που δεν συμμορφώνονται, που διαταράσσουν την τάξη με χάρη, που δεν διαπραγματεύονται την ταυτότητά τους για χάρη της αποδοχής. Αυτές είναι οι αληθινές επαναστάτριες της καθημερινότητας όχι γιατί φωνάζουν, αλλά διότι επιλέγουν να είναι σιωπηλά ελεύθερες.

Η Jane Birkin υπήρξε μια τέτοια γυναίκα. Δεν φώναξε. Απλώς υπήρξε. Πιστή στην καρδιά της, ασυμβίβαστη στις επιλογές της, ανεπιτήδευτη στην παρουσία της. Δεν προσποιήθηκε ποτέ ότι είναι κάτι περισσότερο, ούτε και λιγότερο, απ’ ό,τι ήταν. Κι αυτή η απόλυτη συμφιλίωση με το «είμαι» την έκανε αξεπέραστη.

«Ποτέ δεν θεωρούσα τον εαυτό μου όμορφο. Είμαι πολύ κοντή, πολύ αδύνατη και η μύτη μου είναι πολύ μεγάλη», είχε πει κάποτε κι η φράση αυτή αντήχησε περισσότερο από χίλιες φωτογραφίσεις. Γιατί στην εποχή του καθρέφτη, το να παραδέχεσαι τις ατέλειές σου είναι πράξη αντίστασης. Και ναι. Η ομορφιά της δεν ήταν συμμετρική. Ήταν στάση ζωής: αυθεντικότητα, ευγένεια και μια τρυφερή, αδιόρατη θλίψη που κουβαλούσε πάντα και παντού μαζί της.

Η Birkin δεν ήταν μια (ακόμα) όμορφη γυναίκα

Υπήρξε μια γυναίκα που αρνήθηκε ευγενικά να προσαρμοστεί στις προσδοκίες των άλλων. Επέλεξε να ζήσει στους δικούς της ρυθμούς, να κινηθεί στους δικούς της ήχους, να αγαπήσει με τον δικό της τρόπο. Από τη βαθιά ερωτική, μα και δημιουργικά εκρηκτική σχέση με τον Serge Gainsbourg, μέχρι την πολυδιάστατη καλλιτεχνική της πορεία, δεν έπαιξε ρόλους. Τους αποδόμησε και διεκδίκησε το δικαίωμα να ορίζει η ίδια τα όριά της.

Κατά τις δεκαετίες του ’60 και του ’70, έγινε ενσάρκωση μιας νέας, πιο ρευστής αντίληψης για τη σεξουαλικότητα. Όχι γιατί προσπάθησε, αλλά γιατί δεν χρειάστηκε να προσπαθήσει. Η ομορφιά της δεν ήταν ποτέ παθητική ούτε και αψεγάδιαστη. Και αυτό ήταν που την έκανε ακαταμάχητη.

Η ανταπάντηση στην iconic ταινία «Και ο Θεός έπλασε τη γυναίκα» ήταν η πιο iconic Jane Birkin

Η Jane Birkin δεν ενέπνευσε απλώς αλλά ενσάρκωσε. Καλλιτέχνες, σχεδιαστές, σκηνοθέτες και μουσικοί τη χρησιμοποίησαν ως καμβά για να αφηγηθούν τη δική τους εκδοχή του ωραίου, του αυθόρμητου, του ακατάτακτου. Η μουσική της -σχεδόν ψιθυριστή, σαν να μην απευθυνόταν ποτέ σε πλήθος -και οι ταινίες της, όπου η παρουσία της ήταν πιο χειροπιαστή κι από τα λόγια, λειτούργησαν ως γέφυρα ανάμεσα στο προσωπικό και το πολιτισμικό.

Η περίφημη τσάντα Birkin του οίκου Hermès δεν υπήρξε απλώς ένα πολυτελές αντικείμενο. Υπήρξε η ειρωνεία της μοίρας: ένα εμβληματικό αξεσουάρ που φέρει το όνομα μιας γυναίκας που σιχαινόταν την επιτήδευση. Η ίδια έλεγε πως τη χρησιμοποιούσε περισσότερο για να μεταφέρει πάνες και τσιγάρα, παρά κοσμήματα. Ίσως γι’ αυτό έγινε τελικά διαχρονική: γιατί στην αρχή της, υπήρξε μια γυναίκα – όχι μια καμπάνια.

Η Birkin δεν διεκδίκησε ποτέ το δικαίωμα να είναι ελεύθερη. Ήταν. Με μια κομψότητα αφοπλιστικά φυσική, με βλέμμα που δεν πόζαρε και με μια βαθιά, τρυφερή ειρωνεία για τη ζωή και τον εαυτό της. Είχε χιούμορ. Είχε ευαισθησία. Είχε εκείνη την αδιόρατη ελαφρότητα που κουβαλούν μόνο όσοι έχουν γνωρίσει και το βάρος. Κι αυτό ήταν το μεγαλύτερο χάρισμά της: δεν έπεισε κανέναν, γιατί δεν χρειάστηκε ποτέ να προσποιηθεί τίποτα.

Ακολουθούν 20 εμπνευσμένα quotes της Jane Birkin με αφορμή την επέτειο του θανάτου της

1. Η μητέρα μου είχε δίκιο: Όταν δεν σου έχει μείνει τίποτα, το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να φορέσεις μεταξωτά εσώρουχα και να αρχίσεις να διαβάζεις Προυστ.
2. Δεν ξέρω αν είμαι καλή, αλλά σίγουρα δεν είμαι κακή.
3. Ποτέ δεν θεωρούσα τον εαυτό μου όμορφο. Είμαι πολύ κοντή, πολύ αδύνατη και η μύτη μου είναι πολύ μεγάλη.
4. Δεν είμαι σύμβολο του σεξ. Είμαι απλώς ένα κορίτσι που τυχαίνει να είναι στο προσκήνιο.
5. Δεν φοβάμαι να γεράσω. Απλώς φοβάμαι ότι δεν θα μπορώ να κάνω τα πράγματα που αγαπώ.
6. Δεν με ενδιαφέρει να γίνω διάσημη. Με ενδιαφέρει να είμαι καλή σε αυτό που κάνω.
7. Πάντα ήμουν λίγο επαναστάτρια. Δεν μου αρέσει να ακολουθώ τους κανόνες.
8. Νομίζω ότι είναι σημαντικό να είσαι ο εαυτός σου, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να είσαι διαφορετικός.
9. Δεν φοβάμαι να ρισκάρω. Νομίζω ότι είναι σημαντικό να δοκιμάζεις νέα πράγματα.
10. Δεν είμαι τέλεια, αλλά προσπαθώ όσο καλύτερα μπορώ.
11. Νομίζω ότι είναι σημαντικό να έχεις αίσθηση του χιούμορ. Σε βοηθά να ξεπεράσεις τις δύσκολες στιγμές.
12. Είμαι ευγνώμων για όλα όσα έχω. Ήμουν πολύ τυχερή.
13. Νομίζω ότι είναι σημαντικό να προσφέρεις στην κοινότητα. Όλοι έχουμε την ευθύνη να βοηθάμε τους άλλους.
14. Δεν φοβάμαι τον θάνατο. Απλώς ελπίζω ότι μπορώ να κάνω τη διαφορά στον κόσμο πριν φύγω.
15. Πιστεύω στην αγάπη. Νομίζω ότι είναι το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο.
16. Δεν φοβάμαι να είμαι μόνη. Νομίζω ότι είναι σημαντικό να νιώθεις άνετα με τον εαυτό σου.
17. Δεν φοβάμαι την αποτυχία. Νομίζω ότι είναι μέρος της ζωής.
18. Δεν φοβάμαι το μέλλον. Είμαι ενθουσιασμένη που θα δω τι μου επιφυλάσσει.
19. Δεν φοβάμαι την αλλαγή. Νομίζω ότι είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη.
20. Δεν φοβάμαι να είμαι ο εαυτός μου. Νομίζω ότι είναι το πιο σημαντικό πράγμα.
21. Η ζωή είναι πολύ μικρή για να φοβάσαι.
22. Ποτέ δεν μετάνιωσα για τίποτα που έκανα. Έμαθα από τα λάθη μου και προχώρησα.
23. Η ομορφιά είναι υποκειμενική. Αυτό που έχει σημασία είναι να νιώθεις όμορφα με τον εαυτό σου.
24. Η ευτυχία δεν είναι ένας προορισμός, αλλά ένα ταξίδι.
25. Η αγάπη είναι το πιο ισχυρό συναίσθημα στον κόσμο. Μπορεί να σε κάνει να νιώσεις ζωντανός/ή.
26. Η μουσική είναι η γλώσσα της ψυχής.
27. Η τέχνη είναι ένας τρόπος να εκφράσεις τον εαυτό σου και να συνδεθείς με τους άλλους.
28. Η φιλία είναι ένας θησαυρός που πρέπει να κρατάς κοντά στην καρδιά σου.
29. Η οικογένεια είναι το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή.
30. Η ζωή είναι ένα δώρο. Ας την εκτιμήσουμε και ας την ζήσουμε στο έπακρο.