Ingrid Bergman: Η θεά της Casablanca που γεννήθηκε και πέθανε ίδια ημερομηνία, μισούσε τις Κυριακές

Η Ingrid Bergman υπήρξε μια ολόκληρη εποχή συμπυκνωμένη σε βλέμμα. Γεννήθηκε και έφυγε την ίδια ημερομηνία, στις 29 Αυγούστου, σαν να ήθελε να σφραγίσει με μαθηματική ακρίβεια την κυκλική δικαιοσύνη της μοίρας. Μια ζωή που έκλεισε σαν πλήρης τροχιά διότι μόνο οι θρύλοι έχουν το προνόμιο να αποχωρούν έτσι.

Το «Μισώ τις Κυριακές, ανυπομονώ να έρθει η Δευτέρα για να επιστρέψω στη δουλειά» που έλεγε ήταν η ειλικρινής εξομολόγηση μιας γυναίκας που έβρισκε στον κινηματογράφο το πραγματικό της σπίτι. Ίσως γι’ αυτό κάθε ρόλος της έμοιαζε να ζει περισσότερο από τους ίδιους τους θεατές που τον παρακολουθούσαν.

Όσα άφησε πίσω της αποτελούν ανεξίτηλο οδηγό για το τι σημαίνει να ενσαρκώνεις με ομορφιά, γοητεία και ανελέητη αλήθεια την ανθρώπινη ψυχή. Και λίγες ταινίες της Bergman να έχεις δει, αντιλαμβάνεσαι ότι «κέρναγε» ειλικρίνεια, ακόμα κι όταν υποδυόταν χαρακτήρες βουτηγμένους στο ψέμα.

Από τη Στοκχόλμη του 1915 ως το Χόλιγουντ της χρυσής του ακμής, η διαδρομή της ήταν μια συνεχής μετάβαση από τη σκηνή στη μεγάλη οθόνη. Στα σουηδικά θέατρα έμαθε να πατά με βεβαιότητα, σαν γη που δεν της ξέφευγε ποτέ. Στην Αμερική απέδειξε πως το ταλέντο δεν γνωρίζει σύνορα ούτε γλώσσες. Η Ilsa Lund της «Casablanca» έγινε σύμβολο του έρωτα που υποχωρεί μπροστά στο καθήκον ενώ στο «Για ποιον χτυπά η καμπάνα» και στο «Notorious» ξεδίπλωσε εκείνη την παράδοξη ένωση εύθραυστου και ακατανίκητου που σημάδεψε κάθε της ρόλο.

Με την επιβλητική της παρουσία, το βλέμμα που λειτουργούσε σαν σκηνικό από μόνο του και την ικανότητα να μεταμορφώνει κάθε ρόλο σε κάτι αληθινό, η Ingrid Bergman έγινε σημείο αναφοράς. Δεν επεδίωξε ποτέ να είναι συμπαθής, αλλά αυθεντική κι αυτό ήταν που την έκανε διαχρονική.

Η παρακαταθήκη της δεν χωράει σε βραβεία, κι όμως τρία Όσκαρ, τέσσερις Χρυσές Σφαίρες και δύο Emmy μαρτυρούν την αδιαμφισβήτητη αξία της. Κάθε διάκριση ήταν απλώς μια υποσημείωση στο ότι το όνομά της θα γραφόταν με ανεξίτηλο μελάνι στην ιστορία του κινηματογράφου.

Πέρα από τις επαγγελματικές της επιτυχίες, η ζωή της Ingrid Bergman σημαδεύτηκε και από προσωπικές προκλήσεις

Η Bergman έζησε μια ζωή που δεν χώρεσε ποτέ σε κανένα καλούπι. Στην οθόνη υπήρξε καθρέφτης συναισθημάτων και εκτός οθόνης, άνθρωπος που δεν φοβήθηκε να πληρώσει το τίμημα των επιλογών του. Μεγάλους έρωτες, δύσκολες αποφάσεις, και μια ακατάπαυστη δίψα για ελευθερία που συχνά κόστιζε αλλά ποτέ δεν διαπραγματευόταν.

Η σχέση της με τον Ιταλό σκηνοθέτη Roberto Rossellini ήταν μια δημόσια πρόκληση σε μια πουριτανική Αμερική που δεν συγχωρούσε. Το σκάνδαλο των ’50s την εξόρισε μακριά από το Χόλιγουντ, αλλά την έφερε πιο κοντά στον εαυτό της. Η αυτοεξορία της στην Ευρώπη αποδείχτηκε σκληρή αλλά και λυτρωτική, γιατί της έδωσε πίσω αυτό που δεν διαπραγματεύτηκε ποτέ, την ελευθερία της.

Η θυελλώδης σχέση με τον Rossellini, άνθισε στα γυρίσματα της ταινίας «Stromboli» το 1949 και προκάλεσε σεισμό στη συντηρητική Αμερική της εποχής. Η Bergman, ήδη παντρεμένη και μητέρα ενός παιδιού, ερωτεύτηκε παράφορα τον Rossellini, αψηφώντας τις κοινωνικές συμβάσεις και τις πιέσεις του στούντιο. Η εγκυμοσύνη της εκτός γάμου και το επακόλουθο διαζύγιό της προκάλεσαν σκάνδαλο, οδηγώντας την σε μια αναγκαστική εξορία στην Ευρώπη.

Παρά την κατακραυγή και την προσωρινή απομάκρυνση από το Hollywood, η Bergman δεν μετάνιωσε για τις επιλογές της. Ο γάμος της με τον Rossellini και η απόκτηση τριών παιδιών μαζί του (μεταξύ των οποίων φυσικά και η πασίγνωστη ηθοποιός Isabella Rosellini) αποτέλεσαν μια περίοδο έντονης δημιουργικότητας και προσωπικής ολοκλήρωσης.

Η επιστροφή της στις ΗΠΑ το 1956, με την ταινία «Anastasia», σφραγίστηκε με ένα δεύτερο Όσκαρ και την αποκατάσταση της σχέσης της με το κοινό.

Μια γυναίκα μπροστά από την εποχή της

Yπήρξε μια γυναίκα που τόλμησε να ζήσει τη ζωή της με τους δικούς της όρους, αψηφώντας τις προσδοκίες της κοινωνίας και διεκδικώντας την ελευθερία της. Η προσωπική της ζωή, αν και συχνά ταραχώδης, αντικατοπτρίζει το πνεύμα μιας ανεξάρτητης και δυναμικής γυναίκας που δεν δίστασε να ακολουθήσει την καρδιά της, ακόμα και όταν αυτό σήμαινε να πληρώσει ένα βαρύ τίμημα.

Μέχρι το τέλος της ζωής της το 1982, συνέχισε να καθηλώνει το κοινό με το αστείρευτο ταλέντο της, χαράζοντας το όνομά της στην ιστορία του κινηματογράφου.

Με αφορμή την επέτειο γέννησης και θανάτου της, ακολουθούν κάποια αποφθέγματα που αντικατοπτρίζουν τη φιλοσοφία της

Ήταν γνωστή για την ειλικρίνεια και την αυθεντικότητά της, τόσο στην οθόνη όσο και στη ζωή της. Τα αποφθέγματά της αντικατοπτρίζουν αυτή την προσωπικότητα και προσφέρουν μια ματιά στη φιλοσοφία της για τη ζωή, την αγάπη και την ευτυχία.

Το να γερνάς είναι σαν να ανεβαίνεις ένα βουνό: λαχανιάζεις όσο ανεβαίνεις, αλλά η θέα είναι πολύ καλύτερη.

Να είσαι ο εαυτός σου. Ο κόσμος λατρεύει το αυθεντικό.

Πρέπει να εκπαιδεύεις τη διαίσθησή σου, να εμπιστεύεσαι τη μικρή φωνή μέσα σου που σου λέει ακριβώς τι να πεις, τι να αποφασίσεις.

Μισώ τις Κυριακές, ανυπομονώ να έρθει η Δευτέρα για να επιστρέψω στη δουλειά.

Ευτυχία είναι η καλή υγεία και η κακή μνήμη.

Ποτέ δεν είσαι πολύ μεγάλος για τον έρωτα.

Ήμουν ο πιο ντροπαλός άνθρωπος που επινοήθηκε ποτέ, αλλά είχα μέσα μου ένα λιοντάρι που δεν έλεγε να σωπάσει.

Ένα φιλί είναι ένα όμορφο κόλπο που επινόησε η φύση για να σταματά ο λόγος όταν τα λόγια περισσεύουν.

Μετανιώνω για όσα δεν έκανα, όχι για όσα έκανα.

Αν μου έπαιρναν την υποκριτική, θα σταματούσα να αναπνέω.

Ο χρόνος μικραίνει. Μα κάθε μέρα που αντιμετωπίζω αυτόν τον καρκίνο και επιβιώνω είναι μια νίκη για μένα.

Δεν ανησυχώ γιατί όλοι γερνάμε. Αν ήμουν η μόνη, τότε θα ανησυχούσα. Μα είμαστε όλοι στην ίδια βάρκα, και όλοι οι φίλοι μου έρχονται μαζί μου. Όλοι πορευόμαστε προς τα γηρατειά. Πόσα χρόνια μάς μένουν δεν ξέρουμε. Πρέπει απλώς να το αποδεχτούμε.

Ποτέ δεν επιδίωξα την επιτυχία για να κερδίσω φήμη ή χρήματα. Αυτό που μετράει στην επιτυχία είναι το ταλέντο και το πάθος.

Πάντα ένιωθα ενοχές. Σε όλη μου τη ζωή.

Δώσε μου μία ώρα κι εγώ θα τη μετατρέψω σε μια ολόκληρη ζωή.

Θυμάμαι μια μέρα που καθόμουν δίπλα στην πισίνα κι ξαφνικά τα δάκρυα κύλησαν στο πρόσωπό μου. Γιατί ήμουν τόσο δυστυχισμένη; Είχα επιτυχία. Είχα ασφάλεια. Μα δεν ήταν αρκετά. Έσκαγα από μέσα μου.

Δώσε στους Ιταλούς μια ευκαιρία για δράμα και θα την αρπάξουν με τα δυο τους χέρια.

Δεν έχω τύψεις. Δεν θα ζούσα όπως έζησα αν επρόκειτο να ανησυχώ για το τι θα έλεγε ο κόσμος.

Ο καλύτερος τρόπος να παραμείνεις νέος είναι να συνεχίζεις να κάνεις ό,τι σε κρατά ζωντανό. Για μένα αυτό είναι η δουλειά, και μάλιστα πολλή. Και όταν τελειώσει μια δουλειά, ξεκούραση και διασκέδαση.

Δεν έχει σημασία αν πραγματικά κλαις. Σημασία έχει αν το κοινό πιστέψει ότι κλαις.

Τα θύματα καρκίνου που δεν αποδέχονται τη μοίρα τους, που δεν μαθαίνουν να ζουν με αυτήν, θα καταστρέψουν απλώς τον λίγο χρόνο που τους απομένει.

Γύρισα τόσες ταινίες που ήταν πιο σημαντικές, αλλά η μόνη για την οποία θέλουν όλοι να μιλήσουν είναι εκείνη με τον Μπόγκαρτ.

Δεν νομίζω ότι κανείς έχει το δικαίωμα να εισβάλλει στη ζωή σου, αλλά το κάνουν. Θα ήθελα να ξεχωρίζουν την ηθοποιό από τη γυναίκα.

Δεν υπάρχει τίποτα σαν ένα ερωτικό τραγούδι για να σου χαρίσει ένα καλό γέλιο.

Μέχρι τα 45 μπορώ να παίζω γυναίκα ερωτευμένη. Μετά τα 55 μπορώ να παίζω γιαγιάδες. Αλλά αυτά τα δέκα χρόνια ενδιάμεσα είναι δύσκολα για μια ηθοποιό.

Στη σκηνή μπορώ να κάνω τα πάντα με ευκολία, ενώ στη ζωή νιώθω πολύ μεγάλη και άχαρη. Γι’ αυτό δεν διάλεξα την υποκριτική, εκείνη με διάλεξε.

Στο Χόλιγουντ, δεν είσαι ποτέ καλύτερος από την τελευταία σου ταινία.

Το θέατρο ήταν η μητέρα και ο πατέρας μου.

Το να είσαι σταρ έχει τα πλεονεκτήματά του -πάντα βρίσκεις τραπέζι σε ένα γεμάτο εστιατόριο.

Να είσαι ευγενικός με τους ανθρώπους στο δρόμο προς τα πάνω, γιατί μπορεί να τους συναντήσεις ξανά στο δρόμο προς τα κάτω.