Ο Clint Eastwood έγινε 95: «Το να μεγαλώνεις μπορεί να έχει πλάκα, αρκεί να το απολαύσεις»
Ο άντρας που δε μίλησε ποτέ για μαγκιά αλλά ήταν όλη η μαγκιά. Ο μοναχικός καβαλάρης με το ύφος «διαβάστηκε» του σινεμά και της ζωής, που δεν χρειάστηκε ποτέ να δείξει ότι είναι αρσενικό -ακριβώς επειδή ήταν. Χωρίς τσαμπουκά. Χωρίς επιδείξεις. Χωρίς Instagram. Και κυρίως, χωρίς δικαιολογίες.
«Καθώς μεγαλώνεις, δεν φοβάσαι πια την αμφιβολία. Η αμφιβολία δεν κάνει πια κουμάντο», έχει πει ο Clint Eastwood και εμείς χωρίς καμία αμφιβολία θα πούμε πως είναι μερικοί άνθρωποι που, χωρίς να φωνάζουν, γράφουν ιστορία. Χωρίς να τρέχουν, προηγούνται. Και χωρίς να εξηγούν τον εαυτό τους κάθε φορά που ανοίγουν το στόμα τους, μετατρέπουν τις λέξεις σε σφαίρες. Ο Eastwood έγινε 95 ετών σήμερα 31 Μαΐου και η αλήθεια είναι πω δεν χρειάστηκε ποτέ να σου πει ποιος είναι. Σου το έδειξε με χαρακτήρες και με σιωπές που άξιζαν Όσκαρ και όλα τα υπόλοιπα βραβεία που κέρδισε.
Ούτε αστέρας, ούτε φλύαρος, ούτε ψεύτικος. Ο άνθρωπος που κατάφερε να κάνει το πιο σκληρό «σ’ αγαπώ» να ακουστεί με ένα νεύμα. Ο μοναχικός καβαλάρης του σινεμά και της ζωής, που δεν χρειάστηκε ποτέ να δείξει ότι είναι αρσενικό –ακριβώς επειδή ήταν. Χωρίς τσαμπουκά. Χωρίς επιδείξεις. Χωρίς Instagram. Και κυρίως, χωρίς δικαιολογίες.
Η ιστορία δεν λέει ποτέ «Ήταν αρκετός» – Λέει «Ήταν αναγκαίος»
Ο Eastwood δεν ήταν ποτέ μέρος του συστήματος. Ήταν η αιτία που έσπαγε. Όταν όλοι γύριζαν κοσμικά rom-com, εκείνος σκηνοθετούσε τις ενοχές της Αμερικής. Όταν οι άλλοι κρύβονταν πίσω από μασκαρεμένους υπερήρωες, εκείνος έφτιαχνε χαρακτήρες με ρωγμές. Με θράσος, ναι –αλλά και με τρυφερότητα. Με βία, ναι –αλλά και με απολογισμούς.
Το “Unforgiven” δεν ήταν ένα western. Ήταν εξομολόγηση. Το “Million Dollar Baby” δεν ήταν ένα αθλητικό δράμα. Ήταν οδυνηρή αναμέτρηση με την ενοχή και την επιλογή. Το “Gran Torino” δεν ήταν απλώς άλλη μία ιστορία εκδίκησης. Ήταν το γράμμα αποχαιρετισμού ενός ανθρώπου που ξέρει πότε να σκάσει και πότε να πεθάνει.
Ο άντρας που δε μίλησε ποτέ για μαγκιά –Αλλά ήταν όλη η μαγκιά
Κάποιοι άντρες δίνουν το χέρι για να σου σπάσουν τα δάχτυλα. Ο Eastwood σου το έδινε όπως ο Rocky Marciano –σαν να λέει «ξέρω τι αξίζω, δεν χρειάζεται να σου το αποδείξω». Δεν τον ενδιέφερε να είναι το δυνατό αγόρι στο δωμάτιο. Τον ενδιέφερε να είναι ο άνθρωπος που δεν μασάει. Από τίποτα. Ούτε από την ηλικία. Ούτε από το χρόνο. Ούτε από την ήττα.
Θα έλεγε κάποτε πως: «Αν είσαι κάτω, πρέπει να βρεις τρόπο να σηκωθείς. Δεν μπορώ να σου πω πώς, αλλά ξέρω ότι πρέπει να συνεχίσεις. Κάτι πάντα μπορεί να γίνει».
Αυτή είναι η μεγαλύτερη συμβουλή που μπορεί να δώσει ένας άντρας που έζησε σχεδόν έναν αιώνα και δεν παρέκκλινε ούτε εκατοστό απ’ ό,τι πίστευε. Δεν σε αγαπάει η Ακαδημία; Δεν πειράζει. Σε αγαπάει ο χρόνος. Και αυτός ξέρει καλύτερα.
Η σιωπή του δεν ήταν ποτέ κενή
Ο τεράστιος Eastwood μιλάει αργά. Κάθε λέξη μετρημένη. Όχι επειδή δεν έχει να πει –αλλά γιατί όταν μιλάς λίγο, κάθε φράση μετράει διπλά. Όταν έλεγε “Make my day”, δεν απειλούσε. Προκαλούσε την ηθική σου πυξίδα. Όταν κοιτούσε τον αντίπαλο στα μάτια, δεν έλεγε «θα σε νικήσω». Έλεγε: «Θα σε καταλάβω. Και ίσως σε λυπηθώ –αλλά δεν θα σε συγχωρήσω».
Οι χαρακτήρες του δεν ήταν ποτέ «καλοί». Ήταν απλώς ειλικρινείς. Μερικές φορές απάνθρωπα ειλικρινείς. Σαν την αλήθεια.
Όταν ο Eastwood σκηνοθετεί, δεν πλάθει ταινίες –πλάθει θρύλους
“American Sniper”, “Sully”, “Richard Jewell”, “The Mule”. Μετά τα 80 του, γύρισε τα πιο βαθιά, πιο κοινωνικά, πιο ανατρεπτικά φιλμ της καριέρας του. Έδειξε την Αμερική στα μάτια της, χωρίς φίλτρα. Έβαλε τον ήρωα να λέει «έκανα λάθος». Έβαλε το κράτος να ζητά συγγνώμη. Και το κοινό να αμφισβητεί.
Η κάμερά του δεν κοιτάζει. Ανακρίνει.
Ο Eastwood δεν κήρυξε ποτέ πόλεμο στην πολιτική ορθότητα. Της γύρισε την πλάτη και προχώρησε. Έδειξε ότι μπορείς να είσαι πολιτικά άκομψος, αρκεί να είσαι υπαρξιακά έντιμος. Δεν προσποιήθηκε ποτέ πως έχει τις απαντήσεις. Απλώς έκανε τις σωστές ερωτήσεις. Και αυτό, σε μια εποχή γεμάτη από influencers, είναι επαναστατικό.
Ο πασίγνωστος σκηνοθέτης λέει πως περίμενε να αποσυρθεί εδώ και 30 χρόνια. Δεν τα κατάφερε. «Βρίσκω υλικό που με προκαλεί και με τραβάει πίσω στο σετ». Σε ποια ηλικία ακριβώς σταματάς να είσαι δημιουργικός; Στα 65; Στα 70; Ή μήπως στα 95 ακόμα γράφεις ιστορία;
Τι να πεις για έναν άνθρωπο που στα 93 του γύρισε το “Cry Macho” –μια ιστορία για έναν γερασμένο καουμπόι που, ενώ φαίνεται ξεπερασμένος, είναι ο μόνος που μπορεί να σώσει τον κόσμο ενός παιδιού; Δεν υποδύεται έναν ήρωα. Υποδύεται αυτό που είναι. Ένας άντρας που δεν ζητά χώρο. Τον κατακτά.
Η ματιά του είναι πάντα πιο μπροστά από τον χρόνο
Σε μια συνέντευξη είπε κάποτε: «Δεν θέλω να επαναλάβω ό,τι έκανα την περασμένη δεκαετία. Ή την προηγούμενη από αυτή». Ο Eastwood δεν γράφει τη ζωή του σε κύκλους. Τη χαράζει σε ευθείες. Και όποιος δεν τον προλαβαίνει, ας καθίσει πίσω.
Στα λόγια του υπάρχει πάντα κάτι παιδικό. Μια διαύγεια που δεν έχουν οι σοβαροφανείς. «Πήγα πρώτη φορά σε acting class επειδή μου είπε ένας φίλος ότι είχε ωραίες γκόμενες». Ναι, το είπε. Και γι’ αυτό ακριβώς σου λες: αυτός ο τύπος, αυτός ο ειλικρινής, έφτασε στα 95 και ακόμα δεν έχει χάσει ούτε την αίσθηση του χιούμορ ούτε τη δύναμη της αυταπάτης. Αλλά ξέρει πού τελειώνει η φαντασίωση και πού ξεκινά ο ρόλος του δημιουργού.
Μένει μια φωνή. Βαθιά, βραχνή, σαν ξύλινο πάτωμα που τρίζει. Μένει ένα βλέμμα που διαπερνά. Μένει ένας άνθρωπος που δεν έκανε ποτέ statement –έκανε δουλειά.
Δεν θα τον δεις να σχολιάζει στο X. Δεν θα του ζητήσεις συνέντευξη και να τον δεις να τοποθετείται «για τα κοινωνικά ζητήματα της εποχής». Δεν είναι εκεί γι’ αυτό. Είναι εκεί για να σου δείξει την ανθρώπινη φύση στα πιο σκοτεινά της σημεία. Χωρίς φίλτρα. Και χωρίς ενοχές.
95 Χρόνια Clint –και ακόμα δεν έχουμε δει όλα όσα μπορεί να κάνει
Ο Clint Eastwood δεν είναι το παρελθόν. Είναι το τώρα και το παράδειγμα. Ένα υπόδειγμα αντοχής, ιδιοσυγκρασίας και εσωτερικής πυξίδας που δεν παρεκκλίνει. Είναι το τελευταίο αρσενικό του Χόλιγουντ –όχι με όρους τοξικής παρωχημένης αρρενωπότητας, αλλά με όρους ευθύνης, λιτότητας και σοφίας.
Ό,τι κάνει, το κάνει λιγότερο για να το θαυμάσεις και περισσότερο για να το καταλάβεις. Αν μπορείς.
Και το μεγαλύτερο μάθημα που έχει διδάξει;
«Αν έχεις πέσει, πρέπει να βρεις τον τρόπο να ξανασηκωθείς»
Και σε έναν κόσμο γεμάτο φωνές, σκληροτράχηλους ρόλους, ψεύτικες αυτοπεποιθήσεις και μετα-ανδρισμούς, ο Eastwood απαντά με τη σιωπή εκείνη που μόνο οι θρύλοι μπορούν να σηκώσουν.
«Smaller details are less important. Let’s get on with the important stuff».
Ο Clint στην Pop Κουλτούρα: Όταν η αντοχή γίνεται Fashion Statement
Το στυλ του –καουμπόικα καπέλα, δερμάτινα γάντια, trench coats– επηρέασε τη μόδα για δεκαετίες. Ο Hedi Slimane, ο Tom Ford, ο Rick Owens έχουν δηλώσει πως το στυλ του Eastwood λειτούργησε ως πρότυπο αντρικού αρχετύπου. Όχι cool με τη βία. Cool από επιλογή.
Η ματιά του είναι πάντα πιο μπροστά από τον χρόνο
Σε μια συνέντευξη είπε: «Δεν θέλω να επαναλάβω ό,τι έκανα την περασμένη δεκαετία. Ή την προηγούμενη από αυτή».
Η ανησυχία του να μην επαναλαμβάνεται είναι πιο ριζοσπαστική από ολόκληρη τη νέα γενιά που προσπαθεί να «σοκάρει» ανακυκλώνοντας.
Κάποια υπέροχα λόγια από τον υπέροχο Clint Eastwood
Με ενδιαφέρει το γεγονός ότι όσο λιγότερη αυτοπεποίθηση έχει ένας άντρας, τόσο πιθανότερο είναι να εκφράζει ακραίες προκαταλήψεις.
Δεν πιστεύω στην απαισιοδοξία. Αν κάτι δεν πάει όπως το θέλεις, προχώρα. Αν πιστεύεις ότι θα βρέξει, τότε θα βρέξει.
Το να συμμετέχεις σε πρόγραμμα αγοράς όπλων για να μειωθούν τα όπλα των εγκληματιών είναι σαν να αυτοευνουχίζεσαι επειδή πιστεύεις ότι οι γείτονές σου κάνουν πολλά παιδιά.
Μου αρέσει η φιλοσοφία των φιλελεύθερων: άφησε τους ανθρώπους στην ησυχία τους. Ακόμα και σαν παιδί με ενοχλούσαν όσοι ήθελαν να λένε στους άλλους πώς να ζουν.
Όλοι έχουν το δικαίωμα να την πατήσουν… μία φορά.
Σεβάσου την προσπάθειά σου, σεβάσου τον εαυτό σου. Ο αυτοσεβασμός οδηγεί στην αυτοπειθαρχία. Κι όταν έχεις και τα δύο, τότε έχεις αληθινή δύναμη.
Το να μεγαλώνεις μπορεί να έχει πλάκα, αρκεί να το απολαύσεις.
Αν θέλεις εγγυήσεις, αγόρασε μια φρυγανιέρα.
Αυτό που βάζεις στη ζωή είναι κι αυτό που θα πάρεις πίσω.
Τα πράγματα αλλάζουν. Πάντα αλλάζουν -είναι μέρος της φύσης. Οι περισσότεροι φοβούνται την αλλαγή, αλλά αν τη δεις σαν κάτι πάνω στο οποίο μπορείς πάντα να υπολογίζεις, τότε γίνεται πηγή παρηγοριάς.
Ελάχιστα προβλήματα δεν λύνονται με λίγο ιδρώτα και σκληρή δουλειά.
Θυμήσου: κανείς δεν έχει εξασφαλισμένο το αύριο.
Ένας καλός άνθρωπος γνωρίζει πάντα τα όριά του.
Αν θέλεις να παίξεις το παιχνίδι, καλό είναι να ξέρεις και τους κανόνες, γλυκιά μου.
