Σήμερα θα έπρεπε να φοράει το τέλειο revenge dress & όχι να συμπληρώνονται 28 χρόνια χωρίς τη Diana

Υπάρχουν πρόσωπα που δεν χωράνε σε παπαράτσι και επετείους. Μπορεί να αλλάζουν κυβερνήσεις, να γκρεμίζονται καθεστώτα, να περνάνε τάσεις και μόδες, αλλά το αποτύπωμά τους μένει σαν γκράφιτι σε τοίχο που δεν βάφεται ξανά. Η Diana ήταν τέτοια περίπτωση. Όχι επειδή φορούσε «σωστά» φορέματα, αλλά επειδή η ίδια έγινε σύμβολο αντίφασης: γυναίκα που την λάτρευαν σαν παραμύθι και την έλιωσαν σαν μηχανή. Είκοσι οκτώ χρόνια μετά, δεν υπάρχει στο ράφι των περιοδικών· υπάρχει στην κοινή μνήμη, εκεί που επιμένει η ίδια ερώτηση: πώς θα ’χε γραφτεί η ιστορία αν δεν την είχαν σταματήσει στη μέση της διαδρομής;

Η γυναίκα που τόλμησε να μετατρέψει ένα φόρεμα σε δήλωση, θα μπορούσε σήμερα να παίζει με τον χρόνο, να γελά με τις ρυτίδες της, να επιλέγει την ωριμότητα ως το πιο κομψό ένδυμα. Αντί γι’ αυτό, εγκλωβίστηκε για πάντα, σαν σήμερα 31 Αυγούστου, σε μια σήραγγα του Παρισιού, σε έναν θάνατο που δεν μοιάζει «τυχαίος» και που περισσότερο μοιάζει με παραβολή για την ακόρεστη πείνα των media παρά με απλή τραγωδία. Γιατί η -για πάντα 36 ετών- Diana δεν υπάκουσε ποτέ σε κανόνες, κι αυτό ήταν το πιο επικίνδυνο σενάριο από όλα.

Το παραμύθι που δεν υπήρξε

Όταν στις 29 Ιουλίου 1981 η εικοσάχρονη Diana Spencer περνούσε τον διάδρομο του St. Paul’s, εκατομμύρια θεατές πίστεψαν πως ζούσαν το απόλυτο παραμύθι. Ένα νυφικό υπερπαραγωγή, μια τελετή που θύμιζε ταινία εποχής, μια νέα πριγκίπισσα που φαινόταν να ενσαρκώνει το όνειρο. Κι όμως, εκείνη την ημέρα, όπως παραδέχτηκε αργότερα, ένιωσε ότι «η προσωπικότητά μου χάθηκε και με κατέλαβε η βασιλική μηχανή». Η εικόνα της τέλειας νύφης ήταν ήδη ρωγμή στο ίδιο της το είναι.

Από την αρχή, το παραμύθι δεν υπήρξε. Ένας γάμος που ήταν περισσότερο πολιτική συμφωνία παρά έρωτας, μια νεαρή γυναίκα που βρέθηκε φυλακισμένη σε έναν θεσμό που επέβαλε σιωπή και καθωσπρεπισμό, μια καθημερινότητα γεμάτη μοναξιά. Και βέβαια, μια τρίτη παρουσία που έκανε το πιο διάσημο ζευγάρι του κόσμου «λίγο πολυπληθές».

Κι όμως, η Diana δεν ήθελε να είναι θύμα

Επέλεξε να μετατρέψει τον ρόλο της σε κάτι άλλο: σε αποστολή. Επισκέφθηκε νοσοκομεία, κράτησε χέρια ασθενών με HIV την εποχή που η προκατάληψη ήταν ισχυρότερη από την ιατρική, αγκάλιασε παιδιά σε καταυλισμούς, μίλησε για διατροφικές διαταραχές και ψυχική υγεία όταν κανείς δεν τολμούσε.

Η ίδια είχε πει: «Η μεγαλύτερη ασθένεια της εποχής μας είναι οι άνθρωποι που νιώθουν ότι δεν είναι αγαπημένοι». Αυτή η φράση συνοψίζει το γιατί η Diana παραμένει εμβληματική. Έδωσε στο άυλο -την αίσθηση ότι δεν είσαι μόνος- υπόσταση πολιτικής πράξης. Κι αυτό δεν το άντεξε ποτέ η ψυχρή μηχανή του Παλατιού.

Η 31η Αυγούστου 1997 είναι μια ημερομηνία ανεξίτηλη

Το αυτοκίνητο που έτρεχε με ιλιγγιώδη ταχύτητα στη σήραγγα Alma, οι παπαράτσι που κυνηγούσαν για την τέλεια φωτογραφία, η σύγκρουση που έκοψε μια ζωή στα 36. Η εικόνα της Diana νεκρής στο Παρίσι ήταν το τέλος μιας εποχής και η αρχή μιας άλλης.

Η τραγωδία δεν ήταν τυχαία, ήταν το αποκορύφωμα μιας διαρκούς πολιορκίας. Για χρόνια, η Diana βρισκόταν υπό το άγρυπνο μάτι των φακών μέσα και έξω από το σπίτι. Κάθε της κίνηση, κάθε δάκρυ, κάθε χαμόγελο μεταφραζόταν σε τίτλο. Η ίδια είχε πει πως «δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να διαλύσεις μια προσωπικότητα από το να την απομονώσεις». Οι παπαράτσι δεν την απομόνωσαν, την κυνηγούσαν μέχρι θανάτου. Μήπως όμως απομονωμένη και κυνηγημένη ένιωθε και στην ίδια της τη ζωή;

Το revenge dress ήταν μια στιγμή αντίστασης

Και κάπου εδώ χωράει το revenge dress. Όχι ως κεντρική αφήγηση, αλλά ως μια στιγμή αντίστασης που συμπυκνώνει όλη τη διαδρομή της. Το μαύρο φόρεμα της Stambolian, φορεμένο τη στιγμή που ο Κάρολος ομολογούσε την εξωσυζυγική του σχέση, έγινε εικόνα ελευθερίας. Χωρίς λέξεις, χωρίς καταγγελίες, μόνο με ένα βλέμμα που έλεγε: «Δεν θα με σβήσετε».

Δεν ήταν εκδίκηση αλλά ανάκτηση αξιοπρέπειας. Ήταν η στιγμή που μια γυναίκα πήρε στα χέρια της το δικαίωμα να γράψει η ίδια την εικόνα της, αντί να την αφήσει στους τίτλους των εφημερίδων. Και αυτός είναι ο λόγος που ακόμη και σήμερα, τόσα χρόνια μετά, το revenge dress συζητιέται περισσότερο από χιλιάδες βασιλικές εμφανίσεις.

Η Diana ως καθρέφτης της κοινωνίας

Το ερώτημα που μας επιστρέφει η Diana δεν είναι γιατί έγινε μύθος, αλλά γιατί εμείς επιμένουμε να χρειαζόμαστε μύθους. Γιατί η κοινωνία μας δεν αντέχει να κοιτάξει τη γυναίκα χωρίς το φωτοστέφανο της πριγκίπισσας;

Αν σήμερα η Diana μάς συγκινεί, δεν είναι επειδή ήταν τέλεια. Είναι επειδή ήταν ατελής με τρόπο δημόσιο. Παραδέχτηκε τη βουλιμία της, μίλησε για τη μοναξιά, μοιράστηκε τη θλίψη. Και αυτό την έκανε πιο επικίνδυνη από κάθε βασιλική ίντριγκα: έδειξε ότι η ευαλωτότητα είναι δύναμη.

28 χρόνια μετά, βρισκόμαστε σε μια κοινωνία που συνεχίζει να τρέφεται από την ίδια ανθρωποφαγία. Τα social media έχουν αντικαταστήσει τα tabloids, αλλά η δίψα για αίμα παραμένει. Από την υπόθεση Meghan Markle μέχρι κάθε νέα celebrity που πέφτει θύμα εξοντωτικής κριτικής, η ιστορία επαναλαμβάνεται. Και εδώ η Diana λειτουργεί ως προειδοποίηση. Τιποτα δεν έχει αλλάξει όσο πιστεύουμε.

Αν ζούσε σήμερα

Αν η Diana ήταν εδώ, θα ήταν μια γυναίκα 63 ετών. Θα είχε δει τον William να γίνεται πατέρας, τον Harry να φεύγει από το Παλάτι, τον κόσμο να αλλάζει. Θα μιλούσε για ψυχική υγεία σε έναν τόνο που δεν θα μπορούσε να αγνοήσει κανείς. Θα γελούσε με τη λατρεία της μόδας για το revenge dress, υπενθυμίζοντας ότι το σημαντικότερο φόρεμα είναι αυτό που σε κάνει να νιώθεις ελεύθερη.

Το πιο πιθανό; Θα συνέχιζε να κάνει αυτό που έκανε καλύτερα: να αγγίζει. Σε μια εποχή όπου οι οθόνες αντικαθιστούν την επαφή, εκείνη θα θύμιζε πως μια αγκαλιά είναι πιο επαναστατική από κάθε hashtag.

Με αφορμή την επέτειο θανάτου της, θυμόμαστε κάποιες αξέχαστες δηλώσεις της

Κάνε μια τυχαία πράξη καλοσύνης, χωρίς να περιμένεις ανταμοιβή, με τη βεβαιότητα ότι κάποια μέρα κάποιος θα κάνει το ίδιο για σένα.

Θέλω τα αγόρια μου να κατανοούν τα συναισθήματα των ανθρώπων, τις ανασφάλειές τους, τη θλίψη τους, αλλά και τις ελπίδες και τα όνειρά τους.

Τίποτα δεν με γεμίζει περισσότερη χαρά από το να βοηθώ τους πιο ευάλωτους ανθρώπους της κοινωνίας. Είναι στόχος και ουσιαστικό κομμάτι της ζωής μου -ένα είδος πεπρωμένου.

Όποιος βρίσκεται σε ανάγκη μπορεί να με καλέσει. Θα τρέξω όπου κι αν είναι.

Δεν ακολουθώ τον κανόνα του πρωτοκόλλου.

Ηγούμαι με την καρδιά, όχι με το μυαλό.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα στον κόσμο σήμερα είναι η μισαλλοδοξία. Όλοι είναι τόσο μισαλλόδοξοι μεταξύ τους.

Πολλοί με στήριξαν στη δημόσια ζωή μου και δεν θα τους ξεχάσω ποτέ.

Η οικογένεια είναι το σημαντικότερο πράγμα στον κόσμο.

Όταν είσαι ευτυχισμένος, μπορείς να συγχωρήσεις πολλά.

Μου αρέσει να είμαι ελεύθερο πνεύμα. Κάποιοι δεν το αποδέχονται, αλλά έτσι είμαι.

Λένε ότι είναι καλύτερα να είσαι φτωχός και ευτυχισμένος, παρά πλούσιος και δυστυχισμένος, αλλά τι θα λέγατε για έναν συμβιβασμό: μέτρια πλούσιος και απλώς κακοδιάθετος;

Οπουδήποτε βλέπω πόνο, εκεί θέλω να βρίσκομαι και να προσφέρω ό,τι μπορώ.

Η μεγαλύτερη ασθένεια της εποχής μας είναι το αίσθημα των ανθρώπων ότι δεν είναι αγαπημένοι.

Ήξερα ποια ήταν η αποστολή μου: να βγαίνω έξω, να συναντώ τους ανθρώπους και να τους αγαπώ.

Όλοι πρέπει να δείχνουμε πόσο νοιαζόμαστε ο ένας για τον άλλον και, μέσα από αυτό, να φροντίζουμε και τον εαυτό μας.

Το να βοηθώ ανθρώπους σε ανάγκη είναι ουσιαστικό μέρος της ζωής μου -ένα είδος πεπρωμένου.

Να κάνεις μόνο ό,τι σου λέει η καρδιά σου.

Θα ήθελα να είμαι βασίλισσα στις καρδιές των ανθρώπων, αλλά δεν βλέπω τον εαυτό μου ως βασίλισσα αυτής της χώρας.

Θέλω να μπαίνω σε έναν χώρο, είτε είναι νοσοκομείο ετοιμοθάνατων είτε παιδιατρικό νοσοκομείο, και να νιώθω ότι με χρειάζονται.

Θέλω να πράττω, όχι απλώς να υπάρχω.

Είπα στον William, ιδιαίτερα, ότι αν βρει στη ζωή του κάποιον που αγαπά, πρέπει να τον κρατήσει και να τον φροντίσει. Κι αν είναι αρκετά τυχερός ώστε να βρει κάποιον που τον αγαπά, τότε πρέπει να τον προστατεύσει.

Ο HIV δεν καθιστά τους ανθρώπους επικίνδυνους. Μπορείς να τους σφίξεις το χέρι και να τους αγκαλιάσεις. Ο Θεός ξέρει πόσο το έχουν ανάγκη.

Ήξερα ότι κάτι βαθύ ερχόταν στη ζωή μου κι απλώς περίμενα. Δεν ήξερα τι ήταν, ούτε πού βρισκόταν, ούτε πότε θα έρθει. Ήξερα μόνο ότι ήμουν διαφορετική από τους φίλους μου στον δρόμο που ακολουθούσα.

Το να είσαι πριγκίπισσα δεν είναι τόσο λαμπερό όσο φαίνεται.

Όλοι χρειάζεται να νιώθουν ότι τους εκτιμούν. Όλοι έχουν τη δυνατότητα να δώσουν κάτι πίσω.

Αν οι άντρες έπρεπε να κάνουν παιδιά, θα είχαν μόνο από ένα ο καθένας.

Δεν θέλω ακριβά δώρα, δεν θέλω να με αγοράσουν. Έχω ό,τι χρειάζομαι. Θέλω απλώς κάποιον να είναι δίπλα μου, να με κάνει να νιώθω ασφαλής και σίγουρη.

Αγγίζω τους ανθρώπους. Πιστεύω ότι όλοι το χρειάζονται. Το να βάζεις το χέρι στο πρόσωπο ενός φίλου σημαίνει επαφή.

Όπως σε κάθε γάμο, ειδικά όταν οι γονείς σου έχουν χωρίσει, θέλεις να προσπαθήσεις ακόμη περισσότερο να τον κάνεις να πετύχει.

Ξέρω ότι μπορώ να δώσω αγάπη για ένα λεπτό, για μισή ώρα, για μια μέρα, για έναν μήνα. Αλλά μπορώ να δώσω -και το θέλω.

Δεν μπορείς να παρηγορείς τους δυστυχισμένους τιμωρώντας τους προνομιούχους.

Οι αγκαλιές μπορούν να κάνουν θαύματα -ιδιαίτερα στα παιδιά.

Είναι ζωτικής σημασίας η μοναρχία να παραμένει σε επαφή με τον λαό. Αυτό προσπαθώ να κάνω.

Μου πήρε πολύ καιρό να καταλάβω γιατί οι άνθρωποι ενδιαφέρονταν τόσο πολύ για μένα.

Την ημέρα που περπάτησα στον διάδρομο του Καθεδρικού του St. Paul’s, ένιωσα ότι η προσωπικότητά μου χάθηκε και με κατέλαβε η βασιλική μηχανή.

Θα παλέψω για τα παιδιά μου σε κάθε επίπεδο, ώστε να φτάσουν στο δυναμικό τους.

Ζω για τους γιους μου. Χωρίς αυτούς θα ήμουν χαμένη.

Η αγκαλιά της μητέρας είναι πιο παρηγορητική από κάθε άλλη.

Ξέρω ότι οι άνθρωποι που αγάπησα και έφυγαν βρίσκονται στον πνευματικό κόσμο και με προσέχουν.

Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να διαλύσεις μια προσωπικότητα από το να την απομονώσεις.

Έχω το ένστικτο της γυναίκας, και πάντα αποδεικνύεται σωστό.

Δεν έπρεπε ποτέ να παίξω με τη φωτιά, κι όμως το έκανα. Και κάηκα άσχημα.

Πολλοί νομίζουν ότι στο τέλος της ημέρας η απάντηση είναι ένας άντρας. Για μένα, μια ουσιαστική δουλειά είναι πολύ καλύτερη.

Σε αυτόν το γάμο ήμασταν τρεις.

Μη με αποκαλείτε είδωλο. Είμαι απλώς μια μητέρα που προσπαθεί να βοηθήσει.

Δεν είμαι πολιτική φιγούρα, είμαι ανθρωπιστική. Πάντα ήμουν, πάντα θα είμαι.

Φωνάζετέ με Diana, όχι πριγκίπισσα Diana.

Η ζωή είναι απλώς ένα ταξίδι.