Εβδομάδα των Νόμπελ: Σε γυναίκα το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2024 - Ποια είναι η Han Kang

Το Νόμπελ Λογοτεχνίας, είναι φυσικά η κορυφαία διάκριση στο χώρο των γραμμάτων που απονέμεται σε συγγραφείς οι οποίοι έχουν συμβάλει σημαντικά με τα έργα τους στην παγκόσμια λογοτεχνία. Κάθε χρόνο, η ανακοίνωση του νικητή προκαλεί παγκόσμιο ενδιαφέρον και συζητήσεις, καθώς οι αναγνώστες περιμένουν με ανυπομονησία να δουν ποιος θα αναγνωριστεί για την καλλιτεχνική του προσφορά. Σήμερα, Πέμπτη 10 Οκτωβρίου, ανακοινώθηκε το όνομα του φετινού νικητή στις 14:00 ώρα Ελλάδας.

Ειδικότερα, η Νοτιοκορεάτισσα συγγραφέας Han Kang, κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 2024 «για την έντονη ποιητική της πρόζα, που αντιμετωπίζει ιστορικά τραύματα και αποκαλύπτει την ευθραυστότητα της ανθρώπινης ζωής».

Greek Lessons από τη σπουδαία Νοτιοκορεάτισσα

Η Ελλάδα φαίνεται να έχει ασκήσει ιδιαίτερη επιρροή στη Han Kang, καθώς η συγγραφέας εμβάθυνε στη γλώσσα και τον πολιτισμό της χώρας κατά τη διάρκεια της παραμονής της στην Αθήνα ενώ έχει εκφράσει τον θαυμασμό της για την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και λογοτεχνία.

Το έργο της Greek Lessons (Μαθήματα Ελληνικών) αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της επιρροής αυτής. Το μυθιστόρημα εξετάζει την απώλεια, την επικοινωνία και τη γλώσσα, συνδέοντας την ελληνική γλώσσα με τις έννοιες της ταυτότητας και της υπαρξιακής αναζήτησης.

Η ίδια η Han Kang έχει μιλήσει για το πώς η επαφή της με την ελληνική κουλτούρα και η γλωσσική της ενασχόληση της πρόσφερε μια νέα οπτική για την ανθρώπινη κατάσταση και την έκφραση της ατομικής εμπειρίας μέσω της γλώσσας.

Τα Ελληνικά Μαθήματα (Greek Lessons) είναι μυθιστόρημα του 2011. Κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στη Νότια Κορέα στις 10 Νοεμβρίου 2011 και μεταφράστηκε στα αγγλικά στις 18 Απριλίου 2023 από την Deborah Smith και την Emily Yae Won, υπό την επιμέλεια της Hogarth Press. Το βιβλίο εστιάζει στις ανθρώπινες σχέσεις και στην αναζήτηση της κατανόησης, μέσα από τη σύνδεση της γλώσσας και της σιωπής, με έντονες επιρροές από την ελληνική γλώσσα και πολιτισμό, αντλώντας έμπνευση από τις φιλοσοφικές έννοιες και την ιστορία της Ελλάδας.

Είναι πολύ σημαντικό και υπέροχο να βλέπουμε τη διεθνή αναγνώριση του έργου μιας γυναίκας

Η βράβευση της Han Kang υπογραμμίζει την αυξανόμενη αναγνώριση των γυναικείων φωνών στη λογοτεχνία. Για πολλά χρόνια, ο κόσμος της λογοτεχνίας κυριαρχούνταν από άντρες συγγραφείς. Η απονομή του βραβείου σε γυναίκες συμβάλλει στην αλλαγή αυτής της κατάστασης και στην ανάδειξη της σημαντικής συμβολής των γυναικών στη λογοτεχνία.

Συνολικά, 18 γυναίκες έχουν κερδίσει το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας από το 1901. Αν και ο αριθμός αυτός είναι ακόμα μικρός σε σύγκριση με τους άνδρες βραβευθέντες, η αυξανόμενη τάση βράβευσης γυναικών συγγραφέων είναι ενθαρρυντική.

Η διακεκριμένη συγγραφέας από τη Νότια Κορέα, γνωστή για το έντονο και ποιητικό ύφος της, το οποίο εμβαθύνει σε θέματα ιστορικών τραυμάτων, εσωτερικών συγκρούσεων και της ανθρώπινης ψυχής. Γεννήθηκε στις 27 Νοεμβρίου του 1970 στο Γκουανγκτζού και ξεκίνησε την καριέρα της στη λογοτεχνία το 1993, όταν δημοσίευσε το πρώτο της διήγημα.

Το παγκόσμιο αναγνωστικό κοινό τη γνώρισε κυρίως μέσα από το μυθιστόρημά της The Vegetarian (Η Χορτοφάγος), το οποίο κέρδισε το Διεθνές Βραβείο Booker το 2016. Το βιβλίο αυτό είναι ένα υπαρξιακό δράμα που εστιάζει στην απόφαση μιας γυναίκας να σταματήσει να τρώει κρέας, ως σύμβολο της άρνησής της να συμμορφωθεί με τις κοινωνικές και οικογενειακές προσδοκίες. Η αφήγηση αναπτύσσει θέματα όπως η βία, η σεξουαλικότητα και η αποξένωση.

Ένα στοχαστικό και ποιητικό έργο που επικεντρώνεται γύρω από το λευκό χρώμα, εξερευνώντας τη ζωή, τον θάνατο και την απώλεια είναι το The White Book (Το Λευκό Βιβλίο). Το βιβλίο αυτό είναι μια απόπειρα της Han Kang να συμβιβαστεί με τον θάνατο της αδερφής της που πέθανε ως βρέφος.

Το Greek Lessons που προαναφέραμε, είναι το μυθιστόρημα που αφηγείται την ιστορία ενός καθηγητή ελληνικών και μιας μαθήτριας που χάνει την ικανότητα ομιλίας της. Είναι ένα υπαρξιακό έργο που εξερευνά θέματα απώλειας, επικοινωνίας και του τρόπου με τον οποίο οι γλώσσες συνδέουν τις ψυχές.

Άλλα σημαντικά έργα της περιλαμβάνουν το Human Acts (Πράξεις Ανθρώπων), το οποίο επικεντρώνεται στην αιματηρή εξέγερση του 1980 στο Γκουανγκτζού, και εξετάζει πώς η συλλογική και ατομική τραυματική εμπειρία μπορεί να διαμορφώσει την ανθρώπινη συνείδηση και ιστορία.

^{Θυμίζουμε πως η Εβδομάδα των Νόμπελ 2024 πραγματοποιείται από 7 έως 14 Οκτωβρίου, με ανακοινώσεις για τα βραβεία σε διαφορετικές κατηγορίες και οι ανακοινώσεις μεταδίδονται ζωντανά μέσω του επίσημου ιστότοπου του Νόμπελ. Οι ημερομηνίες είναι οι εξής: το βραβείο Ιατρικής θα ανακοινωθεί στις 7 Οκτωβρίου, το βραβείο Φυσικής στις 8 Οκτωβρίου, το βραβείο Χημείας στις 9 Οκτωβρίου, το βραβείο Λογοτεχνίας στις 10 Οκτωβρίου, το βραβείο Ειρήνης στις 11 Οκτωβρίου και τέλος, το βραβείο Οικονομικών στις 14 Οκτωβρίου.}

Η υποψηφιότητα της Έρσης Σωτηροπούλου

Η αξιόλογη συγγραφέας, συγκαταλέχθηκε φέτος στους υποψήφιους για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Με ένα πλούσιο και πολυβραβευμένο έργο, έχει καταφέρει να κερδίσει την εκτίμηση κοινού και κριτικών, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Τα έργα της, μεταφρασμένα σε πολλές γλώσσες, ξεχωρίζουν για την διεισδυτική ματιά τους στην ανθρώπινη ψυχολογία και την κοινωνική πραγματικότητα. Με λεπτότητα και ευαισθησία, η Σωτηροπούλου ανατέμνει τις ανθρώπινες σχέσεις, αποδομεί στερεότυπα και θέτει υπό αμφισβήτηση κοινωνικές συνθήκες.

Η αξία της υποψηφιότητας της Έρσης Σωτηροπούλου για Νόμπελ Λογοτεχνίας ξεπερνά κάθε προγνωστικό

Η αξία του Νόμπελ Λογοτεχνίας

Η απονομή του βραβείου είναι πάντα μία στιγμή που περιμένουμε με αγωνία αποδεικνύοντας τη διαχρονική σημασία της λογοτεχνίας. Αυτή η ξεχωριστή γιορτή των γραμμάτων ενώνει αναγνώστες και συγγραφείς από όλο τον κόσμο, αναδεικνύοντας τη δύναμη της γραφής να εμπνέει και να προβληματίζει.

Το βραβείο, με την ιστορία του που διαρκεί πάνω από έναν αιώνα (έχει δοθεί 116 φορές από το 1901), αναγνωρίζει τη μοναδικότητα της ανθρώπινης εμπειρίας που αποτυπώνεται στη λογοτεχνία, επισημαίνοντας ζητήματα που διαπερνούν πολιτισμούς και γενιές.

Σαφέστατα, η αναγνώρισή του είναι περισσότερο από μια απλή απονομή βραβείου: είναι μια υπενθύμιση ότι η λογοτεχνία παραμένει ένα ισχυρό εργαλείο για την κατανόηση και την έκφραση των πολυδιάστατων ανθρώπινων συναισθημάτων. Η λογοτεχνία, εκτός από το ότι μάς ενώνει, μάς επιτρέπει να κατανοήσουμε τον εαυτό μας και τους άλλους, να εξερευνήσουμε διαφορετικές πραγματικότητες και να αμφισβητήσουμε τα όρια της σκέψης μας.

Η χρηματική αξία του Νόμπελ

Εκτός από το μετάλλιο και το δίπλωμα, το χρηματικό έπαθλο που συνοδεύει το βραβείο Νόμπελ ανέρχεται για το 2024 σε 11 εκατομμύρια σουηδικές κορώνες (SEK), που ισοδυναμούν περίπου με 940.000 ευρώ. Η ακριβής ισοτιμία μπορεί να διαφέρει ελαφρώς ανάλογα με τις τρέχουσες συναλλαγματικές ισοτιμίες, αλλά αυτό είναι το γενικό εκτιμώμενο ποσό.

Το ποσό αυτό μπορεί να μοιραστεί μεταξύ των νικητών σε περίπτωση που το βραβείο απονεμηθεί σε περισσότερους από έναν, ανάλογα με την κατηγορία και τη φύση του έργου που βραβεύεται.

Το Νόμπελ Χημείας στον σερ Ντέμη Χασάμπη

Μία μέρα πριν, την Τετάρτη 9 Οκτωβρίου, το Νόμπελ Χημείας για το 2024 απονεμήθηκε στους David Baker, Ντέμη Χασάμπη, και John Jumper για τις σημαντικές τους συμβολές στην επιστήμη των πρωτεϊνών. Ο Baker, καθηγητής βιοχημείας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, αναγνωρίστηκε για την ανάπτυξη υπολογιστικών εργαλείων που επιτρέπουν τη σχεδίαση και δημιουργία νέων πρωτεϊνών με μοναδικές ιδιότητες. Από την άλλη πλευρά, οι Χασάμπης και Jumper, διευθυντικά στελέχη της Google DeepMind, βραβεύθηκαν για την ανάπτυξη του AlphaFold2.

Πρόκειται για ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που προβλέπει με ακρίβεια τη δομή των πρωτεϊνών. Αυτή η καινοτομία έχει φέρει επανάσταση στην επιστημονική κοινότητα, προσφέροντας κρίσιμες πληροφορίες για την κατανόηση της βιολογίας και τη βελτίωση τομέων όπως η ανακάλυψη φαρμάκων και ο σχεδιασμός ενζύμων​.

Ο Ντέμης Χασάμπης (Demis Hassabis) είναι επιστήμονας υπολογιστών, νευροεπιστήμονας και συνιδρυτής της DeepMind, μιας από τις κορυφαίες εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης παγκοσμίως, η οποία εξαγοράστηκε από την Google το 2015.

Γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1976 από πατέρα Ελληνοκύπριο και μητέρα από τη Σιγκαπούρη. Το πλήρες όνομά του είναι Δημοσθένης Χασάμπης και διαθέτει διπλή υπηκοότητα: βρετανική και κυπριακή. Από μικρή ηλικία έδειξε εξαιρετικές δυνατότητες στο σκάκι, κατακτώντας τον τίτλο του μαιτρ, και έγινε διεθνής σκακιστής σε ηλικία 13 ετών.

Σπούδασε επιστήμη υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και, στη συνέχεια, ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στη γνωσιακή νευροεπιστήμη στο University College London (UCL). Το 2010, συνίδρυσε την DeepMind με στόχο την ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης που θα μπορούσε να λύνει προβλήματα παρόμοια με εκείνα του ανθρώπινου εγκεφάλου. Το 2021, η ομάδα του DeepMind δημιούργησε το AlphaFold, ένα εργαλείο που επαναστατικοποίησε την έρευνα στη βιολογία, προβλέποντας με ακρίβεια τις δομές των πρωτεϊνών.

Η επιτυχία του Χασάμπη τον έκανε έναν από τους πιο επιδραστικούς επιστήμονες της εποχής μας, κερδίζοντας αναγνωρίσεις και βραβεία, όπως το Νόμπελ Χημείας το 2024 για το έργο του στην τεχνητή νοημοσύνη και την επιστήμη των πρωτεϊνών.

Νόμπελ και Τεχνητή Νοημοσύνη

Φέτος, είναι η χρονιά της Τεχνητής Νοημοσύνης, καθώς εκτός από το βραβείο Χημείας, το βραβείο Νόμπελ Φυσικής απονεμήθηκε στους Geoffrey Hinton και John Hopfield για την εμβληματική τους συμβολή στη μηχανική μάθηση, η οποία έχει ριζικά αλλάξει τον τομέα της τεχνολογίας και της επιστήμης.

Αυτές οι βραβεύσεις εγείρουν ερωτήματα σχετικά με την πιθανότητα η Τεχνητή Νοημοσύνη να κερδίσει και άλλα σημαντικά βραβεία στο μέλλον, συμπεριλαμβανομένου του Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Κατά τον Ντέμη Χασάμπη, η τεχνητή νοημοσύνη θα είναι μια από τις πλέον ωφέλιμες τεχνολογίες που έχουν υπάρξει ποτέ για την ανθρωπότητα, ωστόσο παραμένουν σημαντικά ηθικά ζητήματα.

Οι νικητές μέχρι στιγμής

• Φυσιολογία ή Ιατρική: Ο Victor Ambros και ο Gary Ruvkun «για την ανακάλυψη των microRNA, μιας κατηγορίας μικρών μορίων απαραίτητων για τη γονιδιακή ρύθμιση».
• Φυσική: Ο John J. Hopfield και ο Geoffrey E. Hinton «για τη χρήση εννοιών στατιστικής φυσικής στην ανάπτυξη τεχνητών νευρωνικών δικτύων».
• Χημεία: Βραβεύθηκαν οι David Baker, Demis Hassabis, και John Jumper για την ανάπτυξη υπολογιστικών εργαλείων και του AlphaFold2, που επιτρέπει την πρόβλεψη της δομής των πρωτεϊνών.

• Νόμπελ Λογοτεχνίας: Απονεμήθηκε στη Han Kang.

• Νόμπελ Ειρήνης: Θα ανακοινωθεί στις 11 Οκτωβρίου.

• Νόμπελ Οικονομικών: Θα ανακοινωθεί στις 14 Οκτωβρίου.

^{Η Εβδομάδα των Νόμπελ 2024 πραγματοποιείται από 7 έως 14 Οκτωβρίου, με ανακοινώσεις για τα βραβεία σε διαφορετικές κατηγορίες και οι ανακοινώσεις μεταδίδονται ζωντανά μέσω του επίσημου ιστότοπου του Νόμπελ. Οι ημερομηνίες είναι οι εξής: το βραβείο Ιατρικής θα ανακοινωθεί στις 7 Οκτωβρίου, το βραβείο Φυσικής στις 8 Οκτωβρίου, το βραβείο Χημείας στις 9 Οκτωβρίου, το βραβείο Λογοτεχνίας στις 10 Οκτωβρίου, το βραβείο Ειρήνης στις 11 Οκτωβρίου και τέλος, το βραβείο Οικονομικών στις 14 Οκτωβρίου.}