Το βολικό άλλοθι των νούμερων (διπλής) και η 79χρονη σήμερα Cher ως απάντηση στον ηλικιακό ρατσισμό

Ανθή Μιμηγιάννη
Το βολικό άλλοθι των νούμερων (διπλής) και η 79χρονη σήμερα Cher ως απάντηση στον ηλικιακό ρατσισμό

Τάσεις στη μόδα και τη μουσική, πάνε και έρχονται, αλλά η Cher εκεί σταθερή για πάνω από 6 δεκαετίες. «Δεν ξέρω ορθογραφία ούτε γραμματική, αλλά είμαι πιο έξυπνη και πιο σοβαρή απ’ όσο νομίζουν», «Αν δεν είσαι έτοιμη να φανείς ανόητη, δεν θα μπορέσεις ποτέ να γίνεις σπουδαία». 

Η μόδα, όταν παύει να είναι κουλτούρα και μετατρέπεται σε μηχανική επανάληψη, καταντά ένα κακέκτυπο του εαυτού της. Στις μέρες μας, αυτό που εμφανίζεται ως στιλιστική δήλωση, θυμίζει περισσότερο κακή απομίμηση των '90s -χωρίς ειρωνεία, χωρίς μνήμη, χωρίς ταυτότητα. Είναι αισθητικές σκιές χωρίς σώμα, θεάματα που φοράνε τα ρούχα του παρελθόντος χωρίς να έχουν ζήσει τίποτα απ’ αυτό. Και στη μέση όλων αυτών, η Cher. Όχι απλώς ως φιγούρα που «εμπνέει», αλλά ως βολικό άλλοθι για τη χρεοκοπία της φαντασίας. Από τα early 60s ήταν μια πολιτισμική ριπή, ένα fashion statement με υπαρξιακό βάθος. Δεν προπορευόταν μόνο της εποχής της -προπορευόταν και της ερμηνείας της. Δεν ήταν εικόνα. Ήταν θέση.

https://www.instagram.com/p/B5Iwa7CAK7n/

«Δεν ξέρω ορθογραφία ούτε γραμματική, αλλά είμαι πιο έξυπνη και πιο σοβαρή απ’ όσο νομίζουν». Η αφοπλιστική φράση της δεν αποτελεί παραδοχή αδυναμίας αλλά δύναμη ανωτερότητας. Είναι σαν να κλείνει το μάτι λέγοντας: «πιάσε με, αν μπορείς». Γιατί εξυπνάδα είναι σαφώς και η αντίληψη. Και η σοβαρότητα δεν επιβεβαιώνεται από το πτυχίο, αλλά από το αποτύπωμα.

Γεννημένη σαν σήμερα στις 20 Μαΐου πριν από ακριβώς 79 χρόνια, το γνήσιο εκτόπισμά της εξακολουθεί να αψηφά τα όρια ηλικίας, τα στερεότυπα και τους καθωσπρεπισμούς της βιομηχανίας. Με πολύ απλά λόγια, η άπιαστη Cher δεν προσπαθεί να αποδείξει τίποτα και σε κανέναν.

https://www.instagram.com/p/DARLWT4MYl2/

Μια καριέρα που δεν υπακούει σε κανόνες

Γεννημένη ως Cherilyn Sarkisian είναι η μοναδική καλλιτέχνιδα που έχει καταφέρει να έχει τραγούδια στο Νο.1 των αμερικανικών charts σε επτά διαφορετικές δεκαετίες, από τη δεκαετία του 1960 έως και τη δεκαετία του 2020. Από το I Got You Babe με τον Sonny Bono, μέχρι το Believe που επαναπροσδιόρισε την ποπ μουσική πίσω στο 1998, η Cher δεν ακολούθησε ποτέ τις τάσεις, σε αντίθεση με εκείνες που φαίνεται να την ακολουθούν και να την αντιγράφουν πιστά, παντού και πάντα.

Πέρα από είδωλο των μουσικών charts, όμως, αυτή η θεότητα είναι ένα πολυσχιδές φαινόμενο που δεν χωρά σε καμία κατηγορία. Η επιτυχία της ξεπερνά τα όρια της μουσικής καθώς έχει αποσπάσει Όσκαρ, Grammy, Emmy και Χρυσές Σφαίρες, αποδεικνύοντας πως η τέχνη της δεν γνωρίζει περιορισμούς. Η βραβευμένη ερμηνεία της στο Moonstruck την καθιέρωσε στον κινηματογράφο, ενώ οι ρόλοι της σε ταινίες όπως Mask και Silkwood σφράγισαν τη φήμη της ως αφοσιωμένης, πολυδιάστατης ηθοποιού.

https://www.instagram.com/tv/CdEm2TfIuXm/

Μόδα ως πολιτική πράξη = δεν έντυνε απλώς το σώμα της αλλά και το όραμά της

Σαφώς και η σύμπραξή της με τον Bob Mackie δεν παρήγαγε απλώς ρούχα, αλλά πολιτισμικές δηλώσεις, σύμβολα αυτονομίας και αισθητικής επανάστασης. Η θρυλική της εμφάνιση στα Όσκαρ του 1986, με το δραματικό headpiece και το αποκαλυπτικό σύνολο, δεν ήταν μόνο στιλιστικό σοκ αλλά και μια ευθεία πρόκληση στο θεσμικό snobbery που την υποτιμούσε ως ηθοποιό. «Ήθελα να είναι τόσο υπερβολικό, που να μοιάζει λες και ήρθε από την επόμενη εβδομάδα».

60th Annual Academy AwardsCher (Photo by Barry King/WireImage)

Η μόδα για εκείνη είναι δήλωση ύπαρξης: Από τα boho σύνολα των '60s μέχρι την εκκεντρική θεατρικότητα των '80s, η αισθητική της αψηφούσε τις νόρμες, αρνιόταν το συμβατικό, καθόριζε την εποχή προτού η εποχή την προλάβει. Δεν έντυνε τον εαυτό της για να ταιριάζει, αλλά για να ξεχωρίζει -για να φωνάξει, χωρίς λόγια, «είμαι εδώ και είμαι αυτή που είμαι».

Κι αν η εικόνα της ήταν μια μορφή εξέγερσης, η φωνή της ήταν ξεκάθαρη και πολιτική. Δεν δίστασε ποτέ να πάρει θέση, να υπερασπιστεί όσα θεωρούσε δίκαια, να μιλήσει με πάθος για κοινωνική πρόοδο, ισότητα και δικαιώματα -ακόμα κι όταν το τίμημα ήταν η σύγκρουση. Δεν ενδιαφερόταν να είναι αρεστή παρά μόνο να είναι αληθινή. Και το κατάφερε με εντυπωσιακή συνέπεια.

Στα 79 της χρόνια, αν μη τι άλλο, δεν ζητά έγκριση ούτε απολογείται για την ηλικία της και εκείνο που αληθινά προκαλεί δέος είναι η απερίφραστη άρνησή της να καθοριστεί από αριθμούς. «Δεν σκέφτομαι την ηλικία. Σκέφτομαι τι θέλω να κάνω και το κάνω» έχει πει εκείνη μέσα σε έναν κόσμο που εκπαιδεύει τις γυναίκες να εξαφανίζονται μετά τα πενήντα. Ένα χρόνο πριν τα 80 και της «το δίνουμε» πως είναι η ζωντανή απόδειξη πως όταν είσαι αληθινή, δεν χρειάζεσαι άδεια να υπάρξεις. Ή, όπως το είπε η ίδια: «Ήμουν πάντα αυτή που ήθελα να είμαι. Δεν ακολούθησα ποτέ κανόνες, γιατί δεν υπήρχαν κανόνες για μένα». Κι έτσι έγινε ο κανόνας η εξαίρεση.

https://www.instagram.com/p/DGRaeo-NL86/

Με αφορμή τα 79α γενέθλιά της ακολουθούν κάποιες iconic ατάκες της

«Οι γυναίκες είναι οι αληθινές αρχιτέκτονες της κοινωνίας»

«Αν θέλεις κάτι πραγματικά, θα βρεις τον τρόπο να το πραγματοποιήσεις»

«Μην κλείνεσαι μέσα μόνο και μόνο επειδή βρέχει»

«Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου αλλιώς. Δεν με κοιτάζω απ’ έξω. Είμαι αυτή που είμαι»

«Μακάρι να έκανα πιο συχνά όσα πιστεύω στ’ αλήθεια. Όταν το κάνω, η ζωή μου κυλάει καλύτερα»

«Ναι, ο κόσμος είναι ανδροκρατούμενος. Αλλά δεν πειράζει. Τον έχουν κάνει άνω-κάτω. Εμείς, απλώς, αφαιρούμε τον έλεγχο κομμάτι-κομμάτι και παίρνουμε ό,τι μας ανήκει»

«Δεν ξέρω ορθογραφία ούτε γραμματική, αλλά είμαι πιο έξυπνη και πιο σοβαρή απ’ όσο νομίζουν. Δεν είμαι ελαφριά υπόθεση. Και η προσφορά είναι καθήκον μας»

«Ό,τι κι αν κάνεις, πάντα θα υπάρχει κάποιος να πει κάτι αρνητικό»

«Είμαι διάσημη από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Δεν ξέρω πώς είναι αλλιώς»

«Ο δρόμος είναι σκληρός. Και μοναχικός»

https://www.instagram.com/p/DCHjRT_PWrq/

«Ξέρω ότι επειδή είμαι διάσημη, δεν “επιτρέπεται” να έχω άποψη για την πολιτική»

«Είμαι προϊόν της ευαισθησίας και των αξιών της μητέρας μου. Είχαμε συγκρούσεις, είχαμε και αγάπη. Ο δρόμος δεν ήταν εύκολος, αλλά βαθιά μέσα μου, κουβαλάω τις αξίες της»

«Σκοτώνομαι για να διατηρώ το σώμα μου»

«Έχω κρατήσει φιλικές σχέσεις με όλους τους πρώην μου -εκτός από τους συζύγους μου»

«Ξέρω ότι ακούγεται αλλόκοτο, αλλά... πόσο δύσκολο μπορεί να είναι το να πεθάνεις;»

«Αν δεν είσαι έτοιμη να φανείς ανόητη, δεν θα μπορέσεις ποτέ να γίνεις σπουδαία»

«Το πρόβλημα με κάποιες γυναίκες είναι ότι ενθουσιάζονται με το τίποτα -και στο τέλος το παντρεύονται»

«Τίποτα δεν με ανεβάζει από την κακή διάθεση όσο μια σκληρή προπόνηση στον διάδρομο. Δεν αποτυγχάνει ποτέ. Η άσκηση είναι θαύμα»

«Κάποιες χρονιές είμαι το απόλυτο trend. Την επόμενη, όλοι με έχουν ξεχάσει. Σαν να ‘χω περάσει την ημερομηνία λήξης μου»

«Οι γυναίκες πρέπει να αξιοποιήσουν τη δύναμή τους. Το μόνο που χρειάζεται είναι να μη δεχτούν το πρώτο “όχι”. Κι αν δεν μπορείς να πας ευθεία, στρίψε στη γωνία»

«Ουρλιάζω στην οικογένειά μου: “Γυμναστείτε! Το γήρας έρχεται!”»

https://www.instagram.com/p/DB9jSu8txIK/

«Τρέμω τη φτώχεια. Είναι σαν την παχύσαρκη που έχασε 200 κιλά αλλά πάντα νιώθει παχιά. Μεγάλωσα φτωχή και θα αισθάνομαι πάντα έτσι. Είναι η εμμονή μου»

«Τα εγκλήματα μίσους είναι τρομακτικά. Γιατί αυτοί που τα διαπράττουν πιστεύουν ότι κάνουν το σωστό»

https://www.instagram.com/p/DA6Mmd5IG2a/

«Με ενδιαφέρει πάντα όποιος φιλάει καλά»

«Δεν θεωρώ τον εαυτό μου τραγουδίστρια. Είμαι διασκεδάστρια. Και η σκηνή είναι το καλύτερό μου μέρος»

https://www.instagram.com/p/DCXAcU5tvsC/