Αγαπάνε οι Ελληνίδες το σώμα τους; Το «προβληματικό σημείο» & η ανάλυση του Καθηγητή Γεώργιου Αλεξιά

Δεν χρειάζεται να κοιτάξεις μακριά – αρκεί μια βόλτα σε μια παραλία ή μια ματιά στο Instagram για να καταλάβεις πως η σχέση των γυναικών με το σώμα τους είναι πιο σύνθετη από όσο αφήνει να φανεί το χαμόγελο μιας φωτογραφίας. Δεν είναι μόνο θέμα εμφάνισης, αλλά θέμα ταυτότητας. Θέμα σύγκρισης. Θέμα επιβίωσης σε μια κουλτούρα που σε θέλει «αρκετή», αλλά ποτέ «τόσο όσο είσαι». Με αφορμή το αφιέρωμα Real Talks – Bodies, το Queen.gr συνεργάστηκε με την εταιρεία Prorata για τη διενέργεια μιας πανελλαδικής έρευνας που δεν ήρθε να μετρήσει απλώς νούμερα, αλλά να χαρτογραφήσει κάτι πολύ πιο υπόγειο: το πώς νιώθουν οι γυναίκες μέσα στο σώμα τους. Τι ρόλο παίζουν τα σχόλια, η ηλικία, τα social media, η εγκυμοσύνη ή η εμπειρία μιας συναισθηματικής απώλειας; Από τις απαντήσεις τους αναδύεται μια εικόνα διχασμένη: υπάρχει πρόοδος, αλλά και ντροπή. Υπάρχει φροντίδα, αλλά και τιμωρία. Και πάνω απ’ όλα, υπάρχει μια λέξη που ψιθυρίζεται αντί να λέγεται δυνατά: δυσφορία.

Μπροστά σε αυτόν τον ψυχικό διχασμό, αναζητήσαμε όχι άλλη μια επιφανειακή άποψη, αλλά ουσιαστικό επιστημονικό βάθος. Στο πλαίσιο αυτό συνομιλήσαμε με τον Καθηγητή Κοινωνιολογίας της Υγείας και του Σώματος στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Γεώργιο Αλεξιά. Όχι για να μας παρηγορήσει, αλλά για να μας «ξεβολέψει» και να θυμηθούμε ότι η σχέση με το σώμα δεν είναι ατομική υπόθεση. Είναι προϊόν κοινωνικών επιταγών, πολιτισμικών φαντασιώσεων και εμπορικής εκμετάλλευσης. Κι αν θέλουμε κάποτε να δούμε πραγματική αλλαγή, πρέπει πρώτα να σπάσουμε τον καθρέφτη που μας δείχνει διαρκώς ελαττωματικές.

Διπλή συνθήκη «σωματικής συνείδησης»

Κύριε Αλεξιά, ως καθηγητής Κοινωνιολογίας του Σώματος, πώς ερμηνεύετε το σχεδόν τέλειο 50/50 ανάμεσα σε άνεση και δυσφορία; Είναι ένδειξη κοινωνικού μετασχηματισμού ή απλώς αντανάκλαση παλαιών και νέων προτύπων που συνυπάρχουν άκομψα;

Το ποσοστό 50/50% θεωρώ ότι είναι κάτι το οποίο ενδεχομένως μπορεί να εξηγηθεί (εφόσον η ηλικία δεν διαδραματίζει ρόλο, όπως προκύπτει από τα συγκεκριμένα ερευνητικά δεδομένα) από την κοινωνικοοικονομική κατάσταση.

Η εμπορευματοποίηση του σώματος στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες ωθεί ένα μεγάλο κομμάτι γυναικών –και όχι μόνο– (εφόσον παρόμοια τάση καταγράφεται και στους άνδρες), και ιδιαίτερα όσες έχουν την οικονομική δυνατότητα, να χρησιμοποιήσουν χειρουργικές τεχνικές, να αγοράσουν προϊόντα ή ακόμα και να καταφύγουν σε εκγύμναση με προσωπικούς γυμναστές, προκειμένου να αποκτήσουν το σώμα που επιθυμούν.

Δεν θεωρώ, δηλαδή, ότι το ποσοστό αυτό (50/50) συμβολίζει κάτι περισσότερο· το σημαντικότερο είναι ότι αναπαράγει κοινωνικά και οικονομικά χαρακτηριστικά και ενδέχεται να ωθεί, ως δυναμική, και σε μεγαλύτερα ποσοστά ενασχόλησης με το σώμα.

Το σώμα ως κεφάλαιο σχέσεων (93 %)

Αν η συντριπτική πλειονότητα θεωρεί ότι το σώμα παίζει καθοριστικό ρόλο στις συντροφικές σχέσεις, ποια είναι τα πολιτισμικά μηνύματα που κάνουν την εξωτερική εμφάνιση –και όχι την ενσυναίσθηση ή τη συμβατότητα– κεντρικό κριτήριο οικειότητας;

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και ο P. Bourdieu, ένας πολύ γνωστός σύγχρονος κοινωνικός επιστήμονας, πλάι σε άλλες μορφές τις οποίες εκλαμβάνει το κεφάλαιο –και οι οποίες είναι πέραν της συζήτησης της δικής μας– υπάρχει το σωματικό κεφάλαιο, στο οποίο επενδύει ο καθένας προκειμένου να συγκροτήσει την κοινωνική του ταυτότητα.

Στις σημερινές κοινωνίες, με την πρόοδο της ιατρικής και τη διάθεση πολλαπλών τρόπων τροποποίησης του σώματος (πλαστική χειρουργική, προσθετική χειρουργική, μπότοξ, τροποποίηση ακόμα και του ανθρώπινου φύλου κ.λπ.), το σώμα και η διαχείρισή του αποκτούν πρωταγωνιστικό ρόλο στη συγκρότηση της ατομικής και κοινωνικής ταυτότητας.

Η λογική αυτή επεκτείνεται και αποκτά μεγάλη δυναμική μέσα από τη χρήση των διαφημίσεων, οι οποίες παράγουν πολιτισμικά πρότυπα ομορφιάς, τα οποία είναι αδύνατο να πραγματοποιηθούν για τη μέση γυναίκα ή άνδρα, εφόσον δεν οδηγηθεί στα χέρια πλαστικού χειρουργού.

Αυτό που θεωρούμε ως τέλειο σώμα, ή η ίδια η έννοια της ομορφιάς, είναι κοινωνικά προσδιορισμένη – αλλάζει από κοινωνία σε κοινωνία – και για τις δικές μας δυτικές κοινωνίες έχει ιδιαίτερα πολιτισμικά προσδιορισμένα χαρακτηριστικά, τα οποία πολλές φορές οδηγούν και στην καταστροφή της υγείας.

Αξίζει να αναφερθεί ότι, από έρευνα που έγινε στην Αμερική από κοινωνικούς επιστήμονες, αναδείχθηκε ότι το πρότυπο της ομορφιάς για τις γυναίκες είναι η κούκλα Barbie, και για τα αγόρια ο G. I. Joe, μια φιγούρα πολεμιστή bodybuilder.

Όταν μετρήθηκαν τα σώματα από τις κούκλες αυτές και προσδιορίστηκαν σε ένα πραγματικό σώμα, φάνηκε ότι η κοπέλα θα ήταν τόσο ψηλή, με τόσο χαμηλό βάρος (ουσιαστικά δεν θα είχε καθόλου λίπος), που δεν θα μπορούσε να έχει φυσιολογικό κύκλο. Στην περίπτωση του άντρα, το μέγεθος στους μυς του ήταν τέτοιο, ώστε για να το πραγματοποιήσει, θα έπρεπε να πάρει τόσα πολλά στεροειδή, που θα έχανε την ικανότητα να τεκνοποιεί.

Άρα, τα πρότυπα ομορφιάς με τα οποία μεγαλώνουμε τα παιδιά μας οδηγούν, με μαθηματική ακρίβεια, σε σώματα που είναι ενάντια στη φύση και στην αναπαραγωγή του είδους.

Κοινωνικός καθρέφτης και σχόλιο (82 %)

Τα αρνητικά σχόλια επηρεάζουν ψυχικά το 52 % των γυναικών, με τις άνω των 45 να πληγώνονται βαθύτερα. Τι μας λέει αυτό για τη διαγενεακή εσωτερίκευση της «αξιολόγησης» του γυναικείου σώματος και ποιον ρόλο παίζει η ηλικιακή διάκριση;

Στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, όπου το σώμα είναι ο καθρέφτης της ύπαρξής μας, η διαχείρισή του προσδιορίζει και την ατομική υπευθυνότητα του καθενός. Στο πλαίσιο της εμπορευματοποίησης, είμαστε υποχρεωμένοι να κρύβουμε τις ρυτίδες, τη φθορά του χρόνου, τα γκρίζα μαλλιά, και όποιος δεν το κάνει αυτό πετυχημένα (νομοτελειακά οι μεγαλύτερες ηλικίες), εσωτερικεύει και μια μορφή άγχους, μέχρι και ευθύνης, ότι δεν μπόρεσε να ταυτιστεί με τα κοινωνικά πρότυπα.

Δυστυχώς, είναι μια κοινωνική επιταγή, η οποία –μέσα από τις διαφημίσεις και την ανάγκη να παράγεται ολοένα και μεγαλύτερο κέρδος– πιέζει τα άτομα και τα ωθεί (ιδιαίτερα τις γυναίκες) σε βλαπτικές για την υγεία τους συμπεριφορές, όπως είναι η νευρική ανορεξία, η κατάθλιψη ή ο εγκλεισμός στο σπίτι.

Υπάρχει ένα πολύ ωραίο βιβλίο, Η κουλτούρα του ναρκισσισμού του C. Lasch, που αναδεικνύει αυτή την εναγωνιώδη προσπάθεια του σύγχρονου υποκειμένου να παραμείνει νέο, όμορφο και σφριγηλό, αρνούμενο το παρελθόν, φοβούμενο το μέλλον και αποθεώνοντας το παρόν και τη στιγμή.

«Bikini body» ως καταναλωτική ετεροτοπία

Η Gen Z βιώνει εντονότερο άγχος μπροστά στον όρο. Από την οπτική της Κοινωνιολογίας του Σώματος, πρόκειται για μετεξέλιξη του πειθαρχικού βλέμματος ή για πολιτισμικό κατάλοιπο όπου το φύλο, η εποχικότητα και το τουριστικό φαντασιακό συγκροτούν ένα καθεστώς υποχρεωτικής έκθεσης;

Ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ανάλυση του σώματος είναι οι τεχνικές διαχείρισης του σώματος, αυτό που ονομάζουμε και βιοπολιτική. Μορφές, μηχανισμοί και τεχνικές, μέσω των οποίων κανονικοποιούνται τα σώματα, ομοιομορφοποιούνται και μπαίνουν σε ένα διευρυμένο δίκτυο κοινωνικής επιτήρησης, όπου ο διπλανός –και το βλέμμα του, πανταχού παρόν και «καλοπροαίρετο»– φροντίζει να ακολουθούνται τα πολιτισμικά πρότυπα της ομορφιάς και της σεξουαλικότητας.

Οι απόψεις αυτές του M. Foucault έχουν ιδιαίτερη σημασία σήμερα, με την κυριαρχία των δορυφόρων, των καμερών, των κινητών τηλεφώνων και, φυσικά, ενός πειθαρχικού βλέμματος που εν τέλει μάς σπρώχνει όλους στην κατανάλωση ολοένα και περισσότερων υπηρεσιών, προκειμένου να αποκτήσουμε τα πλαστικά σώματα που επιτάσσει ο σύγχρονος πολιτισμός.

Και φυσικά, όποιος δεν έχει να πληρώσει για να καταναλώσει αυτές τις υπηρεσίες, ατομικά καλείται να διαχειριστεί το ψυχολογικό και κοινωνικό κόστος.

Body positivity – κοινωνικό κίνημα ή βιομηχανία self-help;

Το 67 % το αξιολογεί θετικά, αλλά 1 στις 3 δηλώνει «δεν με βοήθησε». Σε ποιο βαθμό ο όρος έχει εμπορευματοποιηθεί σε βαθμό που να αδρανοποιεί την αρχική του χειραφετητική δύναμη; Ποια θα ήταν μια πιο ριζοσπαστική εκδοχή ενδυνάμωσης;

Αποτελεί ένα κίνημα το οποίο ξεκίνησε θετικά, αλλά στη συνέχεια μπήκε στη διαδικασία της εμπορευματοποίησης, γνώρισε μεγάλη δημοσιότητα, διάφοροι ειδικοί και μη αναφέρονται σε αυτό και οδηγήθηκε αναπόφευκτα στην παρακμή.

Είναι μια κλασική κοινωνική διαδικασία, κατά την οποία το σύστημα έχει συνήθως την ικανότητα να εγκολπώνει οτιδήποτε εν δυνάμει ανατρεπτικό και επαναστατικό, και να το μετατρέπει εν τέλει σε εμπόρευμα προς κατανάλωση.

Δυστυχώς, στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, οποιαδήποτε μορφή συλλογικής αντίδρασης είναι δύσκολο να πετύχει – ιδιαίτερα αν είναι ενάντια στις επιταγές της εμπορευματοποίησης.

«Η ντροπή των προβληματικών σημείων» (belly, cellulite, legs)

Με δεδομένη την εμμονή σε επί μέρους «ελαττώματα», πώς αναλύετε -ως πανεπιστημιακός που μελετά το σώμα- τη μετάβαση από τη μακρο-κριτική της συνολικής σιλουέτας στη μικρο-εστίαση του «spot target»; Μήπως η βιομηχανία ομορφιάς κατασκευάζει μια «προβληματική ζώνη» για κάθε γενιά;

Ακριβώς όπως το αναφέρετε, η βιομηχανία της ομορφιάς είναι υποχρεωμένη να ανακαλύπτει διαρκώς νέα αντικείμενα επέμβασης και, για τον λόγο αυτό, παράγονται ολοένα και νέα σημεία ή στοιχεία του σώματος που χρειάζονται «διόρθωση», πάντα με τη χρήση του ειδικού.

Όπως είδαμε και πριν, η έννοια της ομορφιάς, η έννοια της κανονικότητας, η έννοια του φυσιολογικού είναι κοινωνικά κατασκευασμένες, και κάθε κοινωνία παράγει τη δική της αντίληψη και τον δικό της ορισμό, ο οποίος είναι συμβατός με την ικανοποίηση των βαθύτερων ιστορικών κοινωνικών αναγκών – στη δική μας περίπτωση, δηλαδή, οικονομικοί λόγοι.

Self-help ή αυτοπειθαρχία;

Η δίαιτα (54 %), το περπάτημα (49 %) και το γυμναστήριο (38 %) εμφανίζονται ως αγαπημένες πρακτικές «βελτίωσης». Πότε η φροντίδα μετατρέπεται σε συμμόρφωση κι απ’ όταν μιλάμε για υγιή πρακτική κι από πότε για επιταγή;

Ιδιαίτερα για τη δίαιτα, υπάρχει ένα πολύ ωραίο άρθρο ενός συγγραφέα, του B. Turner, το A Discourse on Diet, το οποίο αναδεικνύει –αν θέλετε– την τάση που ισχύει και στο περπάτημα και στο γυμναστήριο. Στο άρθρο του, συνδέει τη δίαιτα με τη νηστεία και άλλες τεχνικές, με τις οποίες ουσιαστικά επιτηρούμε τα σώματά μας, προκειμένου να πετύχουμε κάποιους απώτερους σκοπούς – θρησκευτικούς, υγείας, ομορφιάς κ.λπ.

Όλες αυτές οι πειθαρχικές τεχνικές ουσιαστικά μετατρέπουν την επιτήρηση και την πειθαρχία σε αυτοέλεγχο του υποκειμένου. Πάλι, ο M. Foucault έχει αναδείξει ότι η καλύτερη μορφή πειθαρχίας – άσκησης εξουσίας σε έναν πληθυσμό – είναι ο αυτοέλεγχος.

Και στις τρεις αυτές πρακτικές, το άτομο είναι υπεύθυνο σε σημείο που νιώθει μέχρι και ενοχές, αν δεν υιοθετήσει αυτές τις υγιεινές πρακτικές. Πρακτικές οι οποίες είναι σίγουρα χρήσιμες, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε το κοινωνικό υπόβαθρο και τη λογική εξουσίας που υπάρχει πίσω από αυτές και η οποία τις επιβάλλει με έναν τρόπο άτεγκτο και ωμό, ως ατομική υπευθυνότητα του καθενός από εμάς απέναντι στον εαυτό του και σε όσους αγαπάει.

Ψηφιακά σύνορα επιρροής

Το 25 % αναζητά συμβουλές στο Instagram, ενώ δηλώνει «δεν επηρεάζομαι σημαντικά». Ως μελετητής των ψηφιακών πολιτισμών του σώματος, πώς διαβάζετε αυτή την «ευλαβική άρνηση» επιρροής; Είναι στρατηγική αυτοάμυνας ή έκφανση ψηφιακού αναλφαβητισμού σε θέματα αλγοριθμικής διακυβέρνησης;

Η χρήση του διαδικτύου είναι κάτι που κάνουμε για οποιοδήποτε πρόβλημα ή ανάγκη έχουμε. Είτε θέλουμε να έχουμε πρόσβαση σε κάποια πληροφορία, είτε θέλουμε να μάθουμε νέες γνώσεις, είτε θέλουμε να ψωνίσουμε κ.λπ., χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο. Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση της διαχείρισης του σώματος.

Μετά από αρκετά χρόνια χρήσης του διαδικτύου, ιδιαίτερα οι νεότερες και μεσαίες ηλικίες έχουν κοινωνικοποιηθεί και έχουν κατανοήσει ότι δεν είναι όλες οι πηγές χρήσιμες και αξιόπιστες. Σε αυτό το πλαίσιο, νομίζω ότι μπορεί να ερμηνευθεί το ερώτημά σας.

Διαγενεακές επιπτώσεις και η Gen Alpha ως σημείο καμπής

Με βάση τα ευρήματα, ποιες παρεμβάσεις -εκπαιδευτικές, υγειονομικές ή πολιτισμικές-θεωρείτε κρίσιμες ώστε η επόμενη γενιά να μη κληρονομήσει το ίδιο δίλημμα «άνεση/δυσφορία»;

Όπως είδαμε και πριν, ο τρόπος με τον οποίο εννοιολογούμε το σώμα μας, τη χρήση του, την εμφάνισή του και τη σχέση μαζί του είναι πολιτισμικά προσδιορισμένος. Αυτό σημαίνει ότι είναι κάτι με το οποίο έχουμε κοινωνικοποιηθεί από τη στιγμή που γεννιόμαστε, μέσα από τις πρώτες σωματικές πρακτικές που μαθαίνουμε, από τα πρώτα βιβλία και παραμύθια που διαβάζουμε.

Τα στοιχεία της κουλτούρας και του πολιτισμού είναι δύσκολο να αλλάξουν και, ακόμη κι αν αλλάξουν, είναι πολύ δύσκολο να τροποποιηθούν οι συμπεριφορές που έχουν δομηθεί πάνω σε αυτά τα πολιτισμικά πλαίσια.

Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να φροντίσουμε η νέα γενιά να μην εκτίθεται τόσο σε αυτά τα πρότυπα σωματικής ομορφιάς, που αναπαράγονται άκριτα στο διαδίκτυο και τις διαφημίσεις, και να τους εντρυφήσουμε άλλα πρότυπα, διαβάζοντας αντικείμενα όπως είναι η Κοινωνιολογία του Σώματος.

Βιοπολιτική, neoliberal fitness και ηθική της αυτάρκειας

Ποιο θεωρείτε ως το μεγαλύτερο θεσμικό έλλειμμα πολιτικής υγείας σήμερα: την έλλειψη ολιστικών πρωτοβουλιών ψυχικής ανθεκτικότητας ή την απουσία ρυθμιστικών πλαισίων στη διαφήμιση «σώματος-προϊόντος»;

Οι δυτικές κοινωνίες είναι ανοιχτές κοινωνίες, ελεύθερες κοινωνίες, και δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να βάλουμε περιορισμούς. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να καλλιεργήσουμε την κριτική σκέψη και διάθεση, ιδιαίτερα στα νέα παιδιά.

Μόνο μέσα από την καλλιέργεια μιας κριτικής στάσης απέναντι στην κοινωνία και την εμπορευματοποίηση, μπορούμε να φτιάξουμε σύγχρονους πολίτες ψυχικά ανθεκτικούς, οι οποίοι έχουν την ικανότητα να κάνουν επιλογές που δεν είναι βλαπτικές για την ίδια τους την υπόσταση.

Ένα μήνυμα στην έφηβη που «μισεί» την κοιλιά της

Κύριε Αλεξιά, αν έπρεπε να συνοψίσετε όλη την πανεπιστημιακή σας εμπειρία σε μία πρόταση ενδυνάμωσης προς μια έφηβη που παλεύει με Instagram-γενείς ανασφάλειες, ποια θα ήταν αυτή η φράση;

Το ίδιο θα έλεγα και στην κόρη μου: περιορισμός της χρήσης και της έκθεσης στο διαδίκτυο και τις εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης. Ιδιαίτερη ευθύνη έχουν οι γονείς σε αυτό, όταν τα παιδιά είναι μικρά, γιατί δεν έχουν την κριτική ικανότητα να κατανοούν τι είναι σωματικά εφικτό και τι όχι.

Όλα τα σώματα είναι όμορφα, όλοι οι άνθρωποι είναι όμορφοι. Όταν όμως μπαίνουν θέματα υγείας και προάσπισής της, πρέπει να θέτουμε περιορισμούς στη σωματική συμπεριφορά μας.

01

13

Ακολουθούν τα αποτελέσματα της έρευνας

Η εικόνα για το σώμα μας

Βασικά ευρήματα Prorata

Εν συντομία

1. Η σχέση των γυναικών με το σώμα τους είναι διχασμένη, δίχως η ηλικία να παίζει καταλυτικό ρόλο. Το 50% των γυναικών δεν νιώθει άνετα με το σώμα του, με τη δυσαρέσκεια να αυξάνεται ελαφρά μετά τα 45. Παράγοντες όπως εγκυμοσύνη, αυξομειώσεις βάρους και συναισθηματικά γεγονότα επηρεάζουν την αυτοεικόνα, με διαφορετικές αιτίες να κυριαρχούν ανά ηλικιακή ομάδα.
2. Το σώμα θεωρείται σημαντικό σε όλους τους τομείς της ζωής, κυρίως στις σχέσεις (93%).
3. Τα σχόλια και η κοινωνική επίδραση παίζουν μεγάλο ρόλο στην ψυχολογία των γυναικών (κατά 82%). Τα social media και τα ΜΜΕ επηρεάζουν περισσότερο (λίγο έως πολύ) το 57%.
4. Η εικόνα του «bikini body» προκαλεί αρνητικά συναισθήματα στις περισσότερες γυναίκες, κυρίως στις νεότερες.
5. Ως πρακτικές αυτοβελτίωσης, προτιμούνται οι δίαιτες, το περπάτημα, η γυμναστική και αλλαγή ντυσίματος.
6. Υπάρχει έντονη εστίαση σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος ως "πρόβλημα", όπως η κοιλιά, η κυτταρίτιδα και τα πόδια.
7. Παρά την άνοδο του body positivity (67% το θεωρεί θετικό), ένα σημαντικό ποσοστό δηλώνει πως δεν βοηθήθηκε ή δεν γνωρίζει το κίνημα.

Αναλυτικότερα

• Οι γυναίκες –σε όλες τις ηλικίες- είναι μοιρασμένες ως προς την άνεση που νιώθουν με το σώμα τους. Το 50% νιώθει άνετα ενώ το άλλο 50% όχι και τόσο. Το 21% δεν νιώθει καθόλου καλά. Ελαφρά μεγαλύτερη δυσφορία νιώθουν οι γυναίκες άνω των 45 ετών.
• Η πλειονότητα των γυναικών 60% ακούει κυρίως θετικά σχόλια από το περιβάλλον τους (οικείο, επαγγελματικό κτλ.). Η 1 στις 3 ακούει αρνητικά σχόλια και αυτό ισχύει σε όλες τις ηλικίες. Αντίθετα, τα θετικά σχόλια τα εισπράττουν περισσότερο οι ηλικίες κάτω των 44 ετών. Όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία μιας γυναίκας παρατηρείται ότι σπανιότερα ακούει κάποια σχόλια για το σώμα της.
• Η πλειονότητα των γυναικών (52%) επηρεάζεται αρνητικά ψυχολογικά όταν σχολιάζουν το σώμα της. Το 30% επηρεάζεται θετικά. Ωστόσο, υπάρχει ένα 16% που δεν δίνει σημασία τι λένε για το σώμα τους. Οι άνω των 45 ετών γυναίκες επηρεάζονται πολύ περισσότερο (58%) όταν ακούνε αρνητικά σχόλια. Αντίθετα, οι μικρότερης ηλικίας ακούνε συχνότερα θετικά σχόλια έχοντας ευεργετικό αντίκτυπο στην ψυχολογία τους (40%).
• Σχεδόν όλες οι συμμετέχουσες (93%) είναι πεπεισμένες ότι το σώμα μετράει σε όλους τους τομείς στη ζωή μας και κυρίως στις σχέσεις (ερωτικές/συναισθηματικές).
• Το 83% των γυναικών λέει ότι επηρεάζεται, λίγο έως πολύ, η συμπεριφορά του από την εξωτερική εμφάνιση. Το 17% δεν δίνει καθόλου σημασία στην εξωτερική εμφάνιση. Στις μεγαλύτερες ηλικίες βλέπουμε ελαφρά να επηρεάζονται περισσότερο από την εξωτερική εμφάνιση, (64% στις άνω των 45 ετών έναντι 59% στις 17 έως 34 ετών).
• Το 25% καταφεύγει στο Instagram για συμβουλές για το σώμα τους, ένα 28% προτιμάει άλλο μέσο, ενώ η πλειονότητα 33% δεν χρησιμοποιεί κανένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης για τέτοια πληροφόρηση. Δεν υπάρχουν σοβαρές διακυμάνσεις ως προς την ηλικία, παρά μόνο ότι το TitTok προτιμάται περισσότερο από τις ηλικίες 17 έως 34, (18%).
• Το 76% των γυναικών δεν επηρεάζεται σημαντικά (λίγο ως καθόλου) influencers και ΜΜΕ όσον αφορά το πώς βλέπουν τον αυτό τους. (Βέβαια αυτό διαβάζεται και ότι το 57% επηρεάζεται λίγο έως πολύ ΜΜΕ κτλ). Ωστόσο, η 1 στις 4 επηρεάζεται από αρκετά έως πολύ. Όσο μικρότερη η ηλικία τόσο περισσότερο πιθανό είναι να επηρεάσουν τα social, ΜΜΕ κτλ.
• Το 27% ένιωσε να επηρεάζεται η σχέση του με το σώμα του, λόγω αυξομείωσης βάρους. Για το 25% η εγκυμοσύνη είναι το καθοριστικό γεγονός για να δουνε το σώμα τους διαφορετικά, ενώ για το 21% μια μεγάλη στεναχώρια στη ζωή άλλαξε τον τρόπου που βλέπει το σώμα του. Υπάρχουν ηλικιακές διακυμάνσεις. Η εγκυμοσύνη και μια μεγάλη στεναχώρια -σαν κομβικό γεγονός στη σχέση μιας γυναίκας με το σώμα της- συναντάται σε ηλικίες άνω των 34 ετών. Η ενασχόληση με τον αθλητισμό και μια έντονη συναισθηματική σχέση είναι γεγονότα που επέδρασαν σωματικά περισσότερο στις ηλικίες κάτω των 34 ετών.
• Το 67% θεωρεί ότι το κίνημα body positivity ενίσχυσε την αυτό-εικόνα των γυναικών. Ένα 23% πιστεύει δεν βοήθησε καθόλου, ενώ το 10% δεν το έχει ακούσει.
• Η πλειονότητα των γυναικών, για να νιώσει καλύτερα με το σώμα, προτιμάει δίαιτα (54%), περπάτημα (49%), αλλαγή ντυσίματος (44%) και γυμναστήριο (38%). Ηλικιακά, την αλλαγή ντυσίματος προτιμά περισσότερο, κατά 54%, η ηλικιακή ομάδα των 35-44. Το περπάτημα φαίνεται να είναι το αγαπημένο μέσο αυτοβελτίωσης στις ηλικίες άνω των 45 ετών, ενώ. Σημειώνεται ότι η αλλαγή ντυσίματος δεν προτιμάται τόσο συχνά στις ηλικίες κάτω των 34 ετών.
• Για την πλειονότητα των γυναικών, ο μεγαλύτερος «εχθρός» στο κορμί τους είναι η κοιλιά (53%), η κυτταρίτιδα/χαλάρωση (39%) και τα πόδια (51%). Ηλικιακά, οι άνω των 45 ετών επηρεάζονται πολύ από την κοιλιά (62%). Είναι εντυπωσιακό ότι η χαλάρωση/κυτταρίτιδα ανησυχεί το ίδιο μια γυναίκα άνω των 45 ετών με μια νεαρή κάτω των 34 ετών, 43% και 41% αντίστοιχα. Την ίδια στιγμή, όμως, στις γυναίκες μεταξύ 35-44, η κυτταρίτιδα απασχολεί λιγότερο. Επιπλέον, οι μικρότερης ηλικίας γυναίκες δυσκολεύονται περισσότερο να αποδεχτούν τα πόδια τους (27%) και το στήθος τους (27%) συγκριτικά με μεγαλύτερης ηλικίας.
• Το 52% νιώθει αρνητικά συναισθήματα (ανασφάλεια, άγχος, εξαναγκασμός) όταν διαβάζει το bikini body. Οι μεγαλύτερης ηλικίας δείχνουν να μην επηρεάζονται τόσο όσο οι μικρότερης ηλικίας γυναίκες.

Δες εδώ ολόκληρο το αφιέρωμα