3 «μικροσυμπεριφορές» που κάνουν τις σχέσεις να διαρκούν, σύμφωνα με τους ψυχολόγους

Πατούλια Κατερίνα
3 «μικροσυμπεριφορές» που κάνουν τις σχέσεις να διαρκούν, σύμφωνα με τους ψυχολόγους

Μερικές φορές, η πιο μικρή λεπτομέρεια μπορεί να κάνει τη μεγαλύτερη διαφορά. 

Αν νομίζεις πως οι σχέσεις βασίζονται μόνο σε «μεγάλες χειρονομίες» και ρομαντικά κλισέ, ξανασκέψου το. Η καθημερινότητα είναι το πεδίο στο οποίο χτίζεται ή διαλύεται μια σχέση. Εκεί, μέσα από μικρές, σχεδόν αδιόρατες συμπεριφορές, κρίνεται η σύνδεση, η ασφάλεια και η ανθεκτικότητα ανάμεσα σε δύο ανθρώπους.

Διάβασε τρεις απλές, αλλά πανίσχυρες μικροσυμπεριφορές που, αν τις βάλεις στην καθημερινότητά σου, μπορούν να εξελίξουν τη σχέση σου σε κάτι πιο βαθύ, ζωντανό και μακροχρόνιο.

1. Ρώτα, μην υποθέτεις

Πόσες φορές έχεις πιάσει τον εαυτό σου να σκέφτεται «σίγουρα είναι θυμωμένος μαζί μου» ή «πάλι απομακρύνθηκε» χωρίς να ρωτήσεις τι πραγματικά συμβαίνει; Είναι εύκολο να πέσεις στην παγίδα της οικειότητας και να νομίζεις πως «ξέρεις» τον άλλον. Όμως οι υποθέσεις κλείνουν τον διάλογο. Οι ερωτήσεις τον ανοίγουν.

Αντί να πεις «Είσαι ψυχρός πάλι», δοκίμασε να πεις «Τι συμβαίνει σήμερα;». Η διαφορά είναι τεράστια. Με την ερώτηση, του δίνεις χώρο να σου δείξει τον εαυτό του όπως είναι τώρα, όχι όπως τον έχεις εσύ στο μυαλό σου.

Μια μελέτη του 2017 που δημοσιεύθηκε στο Social and Personality Psychology Compass δείχνει ότι το αίσθημα του να νιώθεις ότι σε καταλαβαίνουν δεν είναι πάντα το ίδιο με το να σε καταλαβαίνουν «πραγματικά». Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι συχνά νιώθουν ότι δεν τους καταλαβαίνουν, ακόμα και όταν οι άλλοι τους καταλαβαίνουν, και το αντίστροφο. Αυτό συμβαίνει επειδή η αίσθηση ότι μας καταλαβαίνουν δεν διαμορφώνεται μόνο από αυτά που λένε οι άλλοι, αλλά και από το συναισθηματικό μας ιστορικό, το πλαίσιο των σχέσεών μας και το πόσο ασφαλείς νιώθουμε να εκφραστούμε.

Ρωτώντας αντί να προβάλεις δικές σου βεβαιότητες, αυξάνεις τις πιθανότητες να νιώσει πραγματικά ακουστός και αποδεκτός.

Μπορείς ακόμα να καθιερώσεις μικρές ρουτίνες σύνδεσης με ερωτήσεις όπως:

«Τι σε δυσκόλεψε σήμερα;»

«Τι σε έκανε περήφανο αυτή την εβδομάδα;»

Έτσι, του δείχνεις καθημερινά ότι σε νοιάζει ο εσωτερικός του κόσμος και αυτό κάνει τη σχέση σας ένα πιο ασφαλές μέρος για να είστε ο εαυτός σας.

10 διακριτικά σημάδια που δίνει μια γυναίκα όταν της αρέσεις, αλλά θέλει να κάνεις εσύ το πρώτο βήμα

2. Κάνε παύση πριν αντιδράσεις

Όταν σε έχει κάνει έξαλλη, από ένα σχόλιο, μια αδιαφορία ή μια παρερμηνεία, είναι εύκολο να αντιδράσεις παρορμητικά. Το νευρικό σου σύστημα φωνάζει «απάντησε τώρα». Αλλά εδώ είναι που μπαίνει το κλειδί: κάνε παύση.

Αρκεί ένα λεπτό. Πάρε μια βαθιά ανάσα. Πες «Δώσε μου λίγο χρόνο πριν απαντήσω». Δεν σημαίνει ότι αγνοείς τα συναισθήματά σου. Σημαίνει ότι τους δίνεις χώρο πριν μιλήσουν για σένα.

Η παύση αυτή σε βοηθά να φύγεις από τον αυτόματο πιλότο και να επιλέξεις πώς θέλεις πραγματικά να αντιδράσεις. Όχι από φόβο, όχι από θυμό, αλλά από επίγνωση.

Μια μελέτη του 2018 σχετικά με την ενσυνειδητότητα, που ορίζεται ως η επίγνωση του παρόντος χωρίς κρίση, υπογραμμίζει ότι αυτό το είδος σκόπιμης παύσης παίζει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση της αντίδρασης στο άγχος.

Όταν τα ζευγάρια χρησιμοποιούν εργαλεία ενσυνειδητότητας, είναι πιο πιθανό να ανταποκριθούν με προσοχή παρά να αντιδράσουν συναισθηματικά. Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε στιγμές υψηλού κινδύνου στις σχέσεις, όπου η αντιδραστικότητα μπορεί εύκολα να διαταράξει τη σύνδεση.

Μια παύση συχνά αποτρέπει την περαιτέρω κλιμάκωση και δημιουργεί χώρο για ενσυναίσθηση, ανάληψη προοπτικής και πιο υγιείς συμπεριφορικές επιλογές.

Δοκίμασε τον «κανόνα των 3 αναπνοών»:

Πάρε τρεις αργές εισπνοές, τρεις αργές εκπνοές. Κάν’ το τρεις φορές. Είναι ένας μικρός διακόπτης που σου επιτρέπει να απαντήσεις με ενσυναίσθηση, όχι με ένστικτο.

Ρώτα τον εαυτό σου:
«Αντιδρώ για να συνδεθώ ή για να ελέγξω;»
Η απάντηση σού δείχνει ποια επιλογή φέρνει πιο κοντά εσένα και τον σύντροφό σου — και ποια χτίζει τοίχους.

3. Γιόρτασε το ποιος γίνεται ο άλλος, όχι μόνο το ποιος είναι

Δεν χρειάζεται να περιμένεις την προαγωγή, το πτυχίο ή την «μεγάλη» αλλαγή για να πεις ένα μπράβο. Η πραγματική ανάπτυξη κρύβεται στα μικρά: σε εκείνες τις στιγμές που ο σύντροφός σου κάνει μια ειλικρινή προσπάθεια, ακόμη κι αν φαίνεται αδέξια ή ατελής.

Είτε δαγκώνει τη γλώσσα του, είτε χειρίζεται μια δύσκολη συζήτηση λίγο καλύτερα από πριν, αναγνώρισε το. Πες:
«Βλέπω ότι προσπαθείς, και αυτό σημαίνει πολλά για μένα.»

Η ενίσχυση της προσπάθειας και όχι μόνο του αποτελέσματος, δημιουργεί ένα κλίμα αποδοχής και ψυχολογικής ασφάλειας. Δεν χρειάζεται να είναι «τέλειος» για να αξίζει εκτίμηση. Αρκεί να προσπαθεί και να το βλέπεις.

Μικρές φράσεις όπως:

«Παρατήρησα ότι μίλησες πιο ήρεμα με τη μαμά σου σήμερα, μπράβο.»

«Είδες τον εαυτό σου με περισσότερη καλοσύνη σήμερα. Μου άρεσε αυτό.»

Όλα αυτά τα μικρά… δείχνουν ότι προσέχεις. Ότι είστε σε μια πορεία εξέλιξης μαζί όχι σε έναν αγώνα τελειότητας.

Πολλές έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να επιμείνουν σε νέες συμπεριφορές όταν αναγνωρίζονται οι προσπάθειές τους και όχι μόνο τα αποτελέσματα. Αυτό ενισχύει επίσης μια νοοτροπία ανάπτυξης στη σχέση, γνωρίζοντας ότι «είμαστε σε εξέλιξη και αυτό είναι εντάξει».

Για παράδειγμα, έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Personality and Social Psychology Bulletin δείχνει ότι ο τρόπος με τον οποίο ένας σύντροφος υποστηρίζει την αυτοβελτίωση έχει ισχυρό αντίκτυπο τόσο στην προσωπική ανάπτυξη όσο και στην ποιότητα της σχέσης.

Συγκεκριμένα, όταν η υποστήριξη είναι ενθαρρυντική και προσανατολισμένη στη δράση (π.χ. ενθάρρυνση ή βοήθεια χωρίς να αναλαμβάνουμε τον έλεγχο), οδηγεί σε καλύτερη συνέπεια στην αλλαγή και σε βαθύτερη σύνδεση. Από την άλλη πλευρά, όταν η υποστήριξη είναι επικριτική ή απαξιωτική, υπονομεύει τόσο την ανάπτυξη όσο και την εγγύτητα.