Αλήθεια, μπορεί η Κρήτη να διαμορφώσει τη διατροφική μας συνείδηση;

Τα Χανιά δεν περιμένουν τον Αύγουστο για να γεμίσουν κόσμο -η Κρήτη, άλλωστε, είναι ένας προορισμός με τουριστική κίνηση όλο τον χρόνο. Αυτή είναι το πρώτο πράγμα που παρατηρήσαμε όσο περιμέναμε στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» για να πετάξουμε στη Νο2 πόλη του νησιού.

Και μπορεί οι τουρίστριες και οι τουρίστες που κατά κύριο λόγο γέμισαν το αεροπλάνο να επισκέφτηκαν τα Χανιά για την Παλιά Πόλη, τους αρχαιολογικούς χώρους ή τις παραλίες της (υποθέσεις κάνουμε), εμείς όμως είχαμε άλλον σκοπό. Ή, αν θες, άλλη αποστολή. Και το «αρχηγείο» μας για τρεις μέρες βρισκόταν περίπου 38 χιλιόμετρα δυτικά των Χανίων, στην Κίσσαμο.

Μάθε παιδί μου τι σημαίνει ισορροπημένη διατροφή

Παραφράζοντας τον τίτλο της γνωστής ταινίας του Θόδωρου Μαραγκού «Μάθε παιδί μου γράμματα» και με τα λόγια του Κώστα Τσάκωνα, παραδεχόμαστε πως «Έξι χρόνια στο δημοτικό. Έξι χρόνια στο γυμνάσιο, δώδεκα. Έξι χρόνια στο πολυτεχνείο, δεκαoχτώ» η σχέση μας με το φαγητό δεν ήταν πολύ ισορροπημένη. Σήμερα, ευτυχώς, τρώμε σίγουρα πιο ισορροπημένα σε σχέση με εκείνα τα χρόνια της νιότης.

Πόσο ωραίο θα ήταν, όμως, αν είχαμε μάθει από μικρή ηλικία να κάνουμε πιο υγιεινές διατροφικές επιλογές; Πολύ, αν μας ρωτάς, και το καταλάβαμε όταν παρακολουθήσαμε από κοντά την «Αποστολή: Διατροφή Ι Μαθαίνω να τρέφομαι σωστά!» από «το Μάννα» Τσατσαρωνάκη.

Αν έχεις φάει έστω ένα παξιμάδι της εταιρείας, θα έχεις νιώσει μετά μια ζεστασιά σαν να σε φροντίζει κάποιο πρόσωπο αγαπημένο. Όχι, δεν είναι ιδέα σου. Βλέπεις, αυτή η ζεστασιά δεν είναι απλά ένα συστατικό των προϊόντων της -είναι ο τρόπος της να μας φροντίζει.

Γι’ αυτό και η πρώτη δράση της στο πλαίσιο του νέου της Προγράμματος Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης με βασικούς πυλώνες την Ισορροπημένη Διατροφή & Ευεξία και την Εκπαίδευση, άρχισε από σχολεία της Κρήτης, εκεί που η οικογένεια Τσατσαρωνάκη ξεκίνησε το 1948 την πορεία της ως αρτοποιείο.

Βέβαια, η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη δεν είναι άγνωστη έννοια για «το Μάννα» Τσατσαρωνάκη. Όπως επισήμανε η κ. Χρύσα Σαπουντζή, Διευθύντρια Marketing της εταιρείας: «Αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε το Πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης μας από τον τομέα της διατροφής, στον οποίο ούτως ή άλλως δραστηριοποιούμαστε, καθώς αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα υγείας και μακροβιότητας. Θεωρούμε χρέος μας το σημείο εκκίνησης των δράσεων, όπως και το σημείο αναφοράς μας ως εταιρεία, να είναι η Κίσσαμος. Πιστεύουμε στην αξία της διατροφικής εκπαίδευσης από νεαρή ηλικία και η λέξη “αποστολή” λειτουργεί στα παιδιά με θετικό και ενθουσιώδη τρόπο».

Βρεθήκαμε, λοιπόν, στο Τσατσαρωνάκειο Πολυκέντρο στην Κίσσαμο, έναν χώρο που θεωρείται ορόσημο για την οικογένεια του «Μάννα» αλλά, κυρίως, την τοπική κοινωνία. Και αυτό γιατί, ως πρωτοβουλία της Ιεράς Μητροπόλεως Κισσάμου και Σελίνου και χάρη στη δωρεά της οικογένειας Τσατσαρωνάκη, προσφέρει πολλές πολιτιστικές, παιδαγωγικές και κοινωνικές δράσεις για όλες τις ηλικίες.

Σε αυτόν τον φιλόξενο -και μεγάλο για κωμόπολη- χώρο παρακολουθήσαμε μια πολύ βιωματική δράση στην οποία συμμετείχαν 260 (!) μαθήτριες και μαθητές από 3 δημοτικά σχολεία της Κισσάμου. Ο κλινικός διατροφολόγος Μάνος Δημητρούλης και η ομάδα του σχεδίασαν με προσοχή πολύ ενδιαφέροντα, όπως φάνηκε, εκπαιδευτικά σεμινάρια που ενθουσίασαν τα παιδιά.

Στα δικά μας μαθητικά χρόνια, μια εκπαιδευτική δραστηριότητα περιλάμβανε έναν πίνακα, μερικές κιμωλίες και έναν… μονόλογο από όποια/ον βρισκόταν στο κέντρο κάποιας αίθουσας. Τώρα, τα παιδιά χωρίστηκαν ανά τάξεις και, άλλα στην αίθουσα εκδηλώσεων του Τσατσαρωνάκειου Πολυκέντρου και άλλα στην αυλή του, μέσα από ζωντανές συζητήσεις (Q&A θα μπορούσαμε να πούμε) έμαθαν -και μάθαμε μαζί τους- πολλά.

Για να δουν πρακτικά όσα έμαθαν θεωρητικά και να αρχίσουν να διαμορφώνουν τη διατροφική τους συνείδηση, τα παιδιά έφτιαξαν το δικό τους πιάτο της υγιεινής διατροφής κολλώντας πάνω του φωτογραφίες με φρούτα και λαχανικά, πρωτεΐνες και δημητριακά. Σειρά είχε ένα άλλο αγαπημένο παιδικό παιχνίδι, η τυφλόμυγα, αλλά με ένα twist: Τα παιδιά έπρεπε να αναγνωρίσουν με κλειστά μάτια όχι το ένα το άλλο αλλά φρούτα και λαχανικά!

Αν από την πλευρά μας σταθήκαμε στον ενθουσιασμό που έδειξαν τα παιδιά κατά τη διάρκεια των σεμιναρίων, ο διατροφολόγος Μάνος Δημητρούλης παρατήρησε με έκπληξη πως «Είχαν ήδη γνώσεις γύρω από το θέμα της διατροφής, έδειξαν διάθεση να μάθουν περισσότερα και συμμετείχαν ενεργά στα προγράμματα».

Πριν φύγουν από το Τσατσαρωνάκειο Πολυκέντρο, τα παιδιά δοκίμασαν (όχι μόνο μία φορά, γιατί μία ίσον καμία) 4 σνακ υψηλής διατροφικής αξίας -και γευστικότατα, επιβεβαιώνουμε- με βάση τα αφράτα μίνι παξιμάδια «το Μάννα» Τσατσαρωνάκη. Πολλά, μάλιστα, έδειξαν να ενθουσιάζονται με τα αφράτα παξιμαδάκια με χούμους και αγγούρι. Εμείς, πάλι, ας πούμε πως δυσκολευτήκαμε να ψηφίσουμε το αγαπημένο μας.

Η φροντίδα περνάει από ένα εργοστάσιο στην Κίσσαμο

Μιλώντας για παξιμάδια, δεν είσαι έστω και λίγο περίεργη να μάθεις πώς φτιάχνονται; Εμείς, πάντως, ήμασταν από τότε που τα βάλαμε στη διατροφή μας (σου έχουμε πει ότι αγαπάμε τα ντακάκια με γαρίδες;). Και λέμε ότι ήμασταν περίεργες, καθώς σε αυτό το ταξίδι μάς λύθηκαν κάποιες απορίες.

Αν θέλαμε να χρησιμοποιήσουμε δημοσιογραφικά κλισέ, θα γράφαμε ότι θα σου αποκαλύψουμε το μυστικό για το πώς τα παξιμάδια «το Μάννα Τσατσαρωνάκη» είναι τόσο γευστικά και θρεπτικά. Αντ’ αυτού, θα πούμε πως επισκεφτήκαμε το εργοστάσιο της εταιρείας στη βάση της, τον Πλάτανο Κισσάμου, και η Χαρά Τσατσαρωνάκη, διευθύντρια Έρευνας και Ανάπτυξης, ήταν το κατάλληλο άτομο για να πάρουμε μια «γεύση» από την 24ωρη διαδικασία παραγωγής.

Θα μπορούσαμε να φτιάξουμε ένα διάγραμμα ροής που να δείχνει την αποθήκευση των πρώτων και των βοηθητικών υλών (σκέψου αλεύρι, λάδι, νερό, μαγιά), την αερομεταφορά τους μέχρι το ζυμωτήριο, τη μορφοποίηση των μπαστουνιών, τη χάραξη των παξιμαδιών, την ωρίμανση, το πρώτο και το δεύτερο ψήσιμο, τη συσκευασία, τον έλεγχο βάρους και την ανίχνευση μετάλλων. Δεν θα το κάνουμε, όμως, γιατί δεν είμαστε οι ειδικοί.

Αυτό που μπορούμε να σημειώσουμε, πάντως, είναι ότι στο σύγχρονο εργοστάσιο της εταιρείας υπάρχουν ακόμα διαδικασίες που γίνονται στο χέρι. Ανάλογα το προϊόν, 2000-4000 συσκευασίες «το Μάννα» Τσατσαρωνάκη παίρνουν τον δρόμο για τα ράφια και η εταιρεία εύλογα έχει επενδύσει σε αυτόματους συσκευαστές. Όμως, ακόμα και σήμερα, ένα μέρος εκ των περίπου 70 εργαζομένων χαράζει χειροποίητα τα μπαστούνια ζύμης, τα κόβει με το χέρι για να πάρουν τη γνωστή μορφή των παξιμαδιών, ενώ συσκευάζει χειροποίητα τα πιο ευαίσθητα προϊόντα όπως τα παξιμαδάκια τύπου Κυθήρων.

Και να που καταφέραμε να φτάσουμε στο τέλος της επίσκεψής μας στο εργοστάσιο (και αυτού του άρθρου) χωρίς να γράψουμε ούτε μία φορά την επίσης κλισέ φράση «κρητική φιλοξενία». Ίσως γιατί θα έπρεπε να τη γράφουμε ανά δυο παραγράφους. Πάντως, καταλάβαμε τι σημαίνει και όταν συναντήσαμε τη διευθύνουσα σύμβουλο Ελένη Τσατσαρωνάκη.

Κρατώντας ένα ποτήρι ρακή είδαμε σε ένα βίντεο και συζητήσαμε πώς ένα μικρό αρτοποιείο έφτασε να γίνει όμιλος, αλλά και πώς «το Μάννα» Τσατσαρωνάκη βρίσκεται μπροστά στις διατροφικές εξελίξεις παράγοντας προϊόντα για το καταναλωτικό κοινό πριν καν τα ζητήσει. Αν αυτό δεν είναι φροντίδα, τότε δεν ξέρουμε τι είναι.

Κάπου εδώ, ήρθε η ώρα να αποχαιρετίσουμε την Κρήτη και γυρίσουμε στην ηρεμία (#not) της Αθήνας. Τώρα περιμένουμε να δούμε τι καινούρια προϊόντα θα ετοιμάσει «το Μάννα» Τσατσαρωνάκη για να τρώμε πιο υγιεινά, αλλά και τα επόμενα βήματα του προγράμματος «Αποστολή: Διατροφή Ι Μαθαίνω να τρέφομαι σωστά!». Γιατί ναι, η Κρήτη μπορεί να διαμορφώσει τη διατροφική μας συνείδηση.