Μια απλή φράση που θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο σε επηρεάζει το στρες

Πολλοί είναι εκείνοι που αντιμετωπίζουν προβλήματα άγχους στις μέρες μας και βιώνουν μια ιδιαίτερα στρεσογόνο καθημερινότητα. Υπάρχουν ωστόσο σύμφωνα με τους ειδικούς μερικοί τρόποι να απαλλαχθούμε από αυτό ή, τουλάχιστον, να βελτιώσουμε την κατάσταση. Η Jennifer L. Taitz, PsyD κλινική ψυχολόγος και συγγραφέας του βιβλίου, Stress Resets: How to Soothe Your Body and Mind in Minutes (Πώς να ηρεμήσετε το σώμα και το μυαλό σας μέσα σε λίγα λεπτά), θέλει να βοηθήσει όσους περισσότερους μπορεί να διαχειρίζονται καλύτερα το άγχος τους.

«Ο στόχος του βιβλίου Stress Resets δεν είναι να απαλλαγούμε εντελώς από το άγχος. Αυτό είναι αδύνατο, διότι το άγχος είναι μέρος του τιμήματος που πληρώνουμε για να ζούμε μια ζωή που έχει σημασία. Όπως περιγράφει ο δρ Roy Baumeister, ένας διάσημος κοινωνικός ψυχολόγος "οι ουσιαστικές εμπλοκές αυξάνουν το στρες του ατόμου". Σκεφτείτε το: Για να σχεδιάσετε μια ζωή με μηδενικό άγχος, θα πρέπει να συρρικνώσετε το εύρος όσων κάνετε, αρνούμενοι ηθελημένα τις πραγματικότητες της ζωής και αποφεύγοντας οτιδήποτε έστω και ελάχιστα ενδιαφέρον. Με άλλα λόγια, θα έπρεπε να ζήσετε μια ζωή βαρετή και αποστασιοποιημένη -και καταθλιπτική. Η μέτρια έκθεση στο άγχος και τις δυσκολίες είναι στην πραγματικότητα καλή για εμάς, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα», τονίζει η Jennifer L. Taitz.

Τα ελπιδοφόρα νέα είναι ότι ανάλογα με τον τρόπο που προσεγγίζουμε το άγχος, μπορούμε να το κάνετε να «δουλέψει» υπέρ μας, αντί εναντίον μας. Γιατί το να βιώνεις άγχος είναι διαφορετικό από το να αφήνεις το άγχος να σε καθορίζει. Επίσης, δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ντρέπεσαι. «Όταν οι πελάτες μου έλεγαν πράγματα όπως "Πρέπει να ξεπεράσω τον εαυτό μου - ποιο είναι το πρόβλημά μου;" Έπρεπε να τους υπενθυμίσω ότι δεν χρειάζεται να απολογούνται για αυτό που αισθάνονται. Ήμουν ενθουσιασμένη που μπορούσα να τους εξηγήσω το πρωτοποριακό έργο της κλινικής ψυχολόγου Alia Crum σχετικά με τη νοοτροπία του άγχους, ή αλλιώς το να βλέπεις το άγχος ως δυνητικά χρήσιμο. Η Dr. Crum έχει μελετήσει πώς η υιοθέτηση της στάσης "το άγχος είναι κακό για μένα" μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ» εξηγεί η ειδικός.

Πράγματι η Alia Crum συνιστά να ρίξουμε μια νέα ματιά σε αυτό που κάνουμε με το στρες. Ενώ οι σκέψεις μπορεί να «έρχονται και να φεύγουν», η νοοτροπία είναι αυτή που περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα ευρύτερα, γεγονός που σημαίνει ότι η αναθεώρηση της γενικότερης στάσης μας μπορεί να είναι ένας ισχυρός τρόπος για να βελτιώσουμε την κοσμοθεωρία μας.

Σε μια μελέτη, η Dr. Crum και οι συνεργάτες της δημιούργησαν ένα τρίλεπτο βίντεο που προωθούσε το άγχος ως κάτι θετικό στη ζωή, με αισιόδοξη μουσική και μηνύματα και σημαντικά γεγονότα σχετικά με το πώς το άγχος σχετίζεται με την καλύτερη απόδοση, αυξάνει τα επίπεδα οξυγόνου, βελτιώνει την εστίαση, ενισχύει τη λήψη αποφάσεων και βοηθά τους ανθρώπους να γίνουν ηγέτες. Οι συμμετέχοντες που είδαν το κλιπ ήταν σε θέση να σκέφτονται πιο ευέλικτα και βίωσαν πιο θετικά συναισθήματα αφού έκαναν αγχωτικά πράγματα, όπως το να καθίσουν για μια εικονική συνέντευξη και να δώσουν μια σύντομη ομιλία.

«Αντί να κρίνετε το άγχος σας, να εμπλακείτε σε προβληματικές συμπεριφορές για να μειώσετε ή να αποφύγετε το άγχος (όπως το να απορρίψετε μια επαγγελματική ευκαιρία που θα σας έβαζε στο προσκήνιο) ή να στραφείτε σε καταστροφικές συμπεριφορές (όπως το να πίνετε πολύ), η Dr. Crum και οι συνεργάτες της ενθαρρύνουν τη βελτιστοποίηση του άγχους με το να αρπάζετε ευκαιρίες που σας ενδιαφέρουν, να επιτρέπετε στον εαυτό σας να αισθάνεται ό, τι αισθάνεται χωρίς κριτική και να εκτιμάτε ότι το άγχος μπορεί να σας κάνει καλό. Το θέμα είναι να κάνετε πράγματα για να ανεβάσετε τον εαυτό σας αντί να υποχωρήσετε, ειδικά όταν προσεγγίζετε δύσκολες ευκαιρίες που ευθυγραμμίζονται με τον σκοπό της ζωής σας. Πώς, για παράδειγμα, θα μπορούσατε να αντιμετωπίσετε τις έντονες στιγμές αν τις αντιλαμβανόσασταν ως ευκαιρίες για να ανεβείτε επίπεδο; Μέσα από αυτό το πρίσμα, ακόμη και οι συνεχιζόμενες αγχωτικές καταστάσεις, όπως η φροντίδα ενός αγαπημένου προσώπου, μπορούν να θεωρηθούν ευκαιρία να βελτιώσετε τις δεξιότητές σας ή να αποκτήσετε καινούριες», αναφέρει η κλινική ψυχολόγος.

Συνεχίζοντας, προσθέτει: «Πολλοί από τους πελάτες μου, ήταν επιφυλακτικοί όταν τους μίλησα για τη δυνατότητα να αγκαλιάσουν το άγχος. "Το άγχος δεν επιταχύνει τις ασθένειες και τον θάνατο;" Με ρωτούν συχνά. Σε μια μελέτη σε περισσότερους από 28.000 ανθρώπους, με επικεφαλής την Dr. Abiola Keller, επίκουρη καθηγήτρια στο Marquette University College of Nursing, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα που βίωναν πολύ στρες και πίστευαν ότι το στρες επηρέαζε την υγεία τους, διέτρεχαν όντως μεγαλύτερο κίνδυνο πρόωρης θνησιμότητας (κατά 43%!) από εκείνους που είχαν στρες αλλά δεν το συνέδεαν με κακή υγεία. Η ανησυχία για τα αρνητικά αποτελέσματα στην υγεία από το στρες δεν τα αποτρέπει- τα κλιμακώνει».

Τέλος, προτείνει έναν πολύ απλό τρόπο για τη διαχείρηση του στρες: «Μια ασθενής μού ζήτησε να μάθει πώς να ηρεμεί πριν από κρίσιμες συναντήσεις και να εστιάζει λιγότερο στο πώς την αντιλαμβάνονται οι άλλοι. Με κοίταξε περίεργα όταν της πρότεινα να αντικαταστήσει τη λέξη "ηρέμησε" με τη λέξη "ενθουσιάσου". Σε έρευνα της Dr. Alison Wood Brooks, αναπληρώτριας καθηγήτριας στο Harvard Business School, το 90% των συμμετεχόντων πίστευαν ότι η ηρεμία ήταν απαραίτητη πριν από μια συνθήκη που προκαλούσε άγχος, πεποίθηση που στην πραγματικότητα τους προκαλούσε άγχος. Αν αναλογιστείτε τις δικές σας προσπάθειες να χαλαρώσετε κατ' εντολή, ίσως παρατηρήσετε ότι η αυστηρή προσπάθεια να χαλαρώσετε είναι εξαντλητική και αδύνατη. Για να το επιλύσετε αυτό, η Brooks συνιστά την επανεκτίμηση, ή την αποδέσμευση από την επιθυμία να αλλάξετε δραματικά το πώς αισθάνεστε και, αντίθετα, να επιτρέψετε σε αυτά τα έντονα συναισθήματα να υπάρχουν, ενώ τα ερμηνεύετε εκ νέου ως ενθουσιασμό. Αντί να καταπιέζετε τις αισθήσεις σας, τις τιμάτε, ενώ παράλληλα μετατοπίζετε τον συναισθηματικό τους αντίκτυπο προς μια πιο θετική κατεύθυνση.

Σε μια διαφορετική μελέτη με επικεφαλής την Dr. Brooks, οι συμμετέχοντες που ανακοίνωσαν "Είμαι ενθουσιασμένος" πριν τραγουδήσουν το "Don't Stop Believin'" των Journey σε μια παράσταση καραόκε, τραγούδησαν με μεγαλύτερη ακρίβεια και αυτοπεποίθηση από εκείνους που δεν είπαν τη φράση αυτή. Σε ένα άλλο πείραμα της Dr. Brooks, οι συμμετέχοντες που επαναπροσδιόρισαν το άγχος τους για την εκτέλεση μιας δίλεπτης ομιλίας και το αντιμετώπισαν ως ενθουσιασμό, ένιωσαν πιο ενθουσιασμένοι - τόσο πολύ που μίλησαν για περισσότερη ώρα! Εκείνοι που αναπλαισίωσαν το άγχος τους ως ενθουσιασμό έγιναν επίσης αντιληπτοί από τους άλλους ως πιο σίγουροι και ικανοί. Η Laurie συνειδητοποίησε ότι μόλις άφησε να κρίνει το άγχος της, μπορούσε να έρθει ξανά σε επαφή με τον ενθουσιασμό της για τη νέα της δουλειά. Επιπλέον, όταν σταμάτησε να κατηγορεί τον εαυτό της για το γεγονός ότι είχε εκνευριστεί και να πιέζει τον εαυτό της να ηρεμήσει, είχε περισσότερο εύρος ζώνης για να συγκεντρωθεί. Η αλήθεια είναι ότι για να τα καταφέρετε καλά, χρειάζεστε ένα συγκεκριμένο επίπεδο ενέργειας και όχι ηρεμίας. Η Laurie εφάρμοσε παρομοίως τον ενθουσιασμό της σε αιτίες που την ενδιέφεραν εκτός εργασίας».