Γιατί οι φίλοι δεν απαντούν πάντα στα μηνύματα (+ γιατί μπορεί κι εσύ να δυσκολεύεσαι να το κάνεις)

Το να απαντήσεις σε ένα μήνυμα μπορεί να μοιάζει δυσανάλογα δύσκολο, ακόμη κι όταν αφορά ανθρώπους που αγαπάς ή συζητήσεις που πραγματικά θέλεις να κάνεις. Σύμφωνα με το World Economic Forum, το 31% των ανθρώπων βιώνει καθημερινό στρες γύρω από την ανταπόκριση στα μηνύματα. Σχεδόν 1 στους 5 δυσκολεύεται να παρακολουθεί τις απαντήσεις, ενώ 1 στους 6 παραδέχεται ότι αγνοεί όλα τα μηνύματα επειδή είναι πάρα πολλά.

Γιατί, λοιπόν, είναι τόσο δύσκολο να απαντήσεις;

Τι σημαίνει να περπατάς με τα χέρια πίσω από την πλάτη, σύμφωνα με την ψυχολογία

Από τον Μπέκετ στη μόδα: Γιατί κάποιοι άνθρωποι κάνουν θόρυβο με τα παπούτσια όταν περπατάνε;

Πρέπει να ντύνεσαι κατάλληλα για την επιτυχία;

Τι σημαίνει η στοίβα των ρούχων πάνω στην καρέκλα, σύμφωνα με την ψυχολογία

1. Γνωστική και συναισθηματική υπερφόρτωση

Ζούμε σε έναν κόσμο με ασταμάτητους ρυθμούς: δουλειά, οικογένεια, υποχρεώσεις—όλα πιέζουν τα ψυχικά μας αποθέματα. Ιδιαίτερα σε επαγγέλματα όπως η διδασκαλία, η κοινωνική εργασία, η κλινική φροντίδα ή η διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, η συναισθηματική εργασία -μη διαχείριση τόσο των δικών μας όσο και των συναισθημάτων των άλλων- απαιτεί τεράστια ψυχική ενέργεια.

Σε αυτό προστίθεται η κόπωση από αποφάσεις (Baumeister et al., 1998), δηλαδή η εξάντληση που προκύπτει όταν παίρνουμε αμέτρητες αποφάσεις μέσα στην ημέρα. Έτσι, ακόμη και ένα ευχάριστο μήνυμα στο τέλος μιας κουραστικής ημέρας απαιτεί:

• επιλογή τόνου,
• διαχείριση περιεχομένου,
• ετοιμότητα για αυθεντική επικοινωνία.

Όταν τα αποθέματά μας έχουν στερέψει, η αναβολή δεν σημαίνει αδιαφορία αλλά έλλειψη ενέργειας για ουσιαστική ανταπόκριση.

2. Το μήνυμα μοιάζει με «δουλειά»

Σε αντίθεση με τις δια ζώσης συζητήσεις ή τις τηλεφωνικές κλήσεις, η γραπτή επικοινωνία είναι ασύγχρονη: δεν απαιτεί άμεση ανταπόκριση. Αυτό δημιουργεί ένα παράδοξο: η απάντηση μοιάζει προαιρετική και όχι αυτονόητη (Turkle, 2011).

Έτσι, το μήνυμα καταλήγει να περιμένει «για αργότερα». Όμως τότε εμφανίζεται το φαινόμενο Zeigarnik: οι ανολοκλήρωτες υποχρεώσεις βαραίνουν τη μνήμη μας πιο έντονα από τις ολοκληρωμένες. Μπορεί να έχουμε «απαντήσει» νοητικά, αλλά το μήνυμα μένει θαμμένο κάτω από άλλες εκκρεμότητες.

3. Κοινωνική εξουθένωση και αποφυγή

Η συνεχής ροή επικοινωνίας μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική εξουθένωση: ψυχική κόπωση από την υπερβολική αλληλεπίδραση.

Το μοτίβο είναι γνώριμο:

Ήθελες να απαντήσεις, αλλά δεν πρόλαβες.

Ο χρόνος περνάει, η απάντηση αργεί, η αμηχανία μεγαλώνει.

Η αμηχανία γίνεται ενοχή, η ενοχή οδηγεί σε ακόμη μεγαλύτερη αναβολή.

Με τον καιρό, αυτό γίνεται ένας κύκλος αναβλητικότητας (Tangney et al., 2007). Η «κόπωση των μηνυμάτων» είναι πραγματική (Barley et al., 2011), ακόμη και για όσους προσπαθούν να κρατήσουν χώρο για ουσιαστικές σχέσεις.

4. Ατομικοί παράγοντες

Ο Brown (2005) επισημαίνει ότι οι γνωστικές διεργασίες που απαιτούνται για να ξεκινήσεις, να οργανώσεις, να ιεραρχήσεις και να ολοκληρώσεις μια εργασία μπορεί να είναι δύσκολες για ορισμένους ανθρώπους.

Ακόμη και όταν υπάρχει διάθεση, τα μικροβήματα της απάντησης -άνοιγμα μηνύματος, ανάκληση πλαισίου, διατύπωση κειμένου, απόφαση για χρόνο και τόνο- μπορεί να μοιάζουν βουνό.

Αυτό δεν σημαίνει αδιαφορία· συχνά είναι ζήτημα νευρογνωστικών διαφορών και όχι συναισθηματικής απόστασης.

Τι μπορείς να κάνεις

Αν έχεις αφήσει ποτέ μήνυμα αναπάντητο για ώρες ή μέρες, δεν είσαι μόνος. Η καθυστερημένη απάντηση δεν σημαίνει απαραίτητα αδιαφορία, μπορεί να σημαίνει κόπωση, υπερφόρτωση ή απλώς ανάγκη για χώρο.

Αν ο φίλος σου αργεί να απαντήσει, σκέψου τι μπορεί να συμβαίνει και άνοιξε διάλογο αν αυτό επηρεάζει τη σχέση σας.

Αν εσύ είσαι εκείνος που αργεί να απαντήσει, εξήγησε στον φίλο σου τι σημαίνει για σένα και γιατί μπορεί να καθυστερείς.

Ένα απλό μήνυμα, όπως «Μπορεί να αργώ να απαντήσω, αλλά σε νοιάζομαι», μπορεί να γεφυρώσει σιωπές και παρεξηγήσεις.

Θυμήσου: η καθυστέρηση στην απάντηση δεν σημαίνει απαραίτητα χαμένη σύνδεση.