Τι κοινό έχουν οι σεξιστές, οι ηλικιακά προκατειλημμένοι και όσοι αμφισβητούν τα μοναχοπαίδια
Ο σεξισμός, ο ηλικιακός ρατσισμός και η καχυποψία απέναντι στα μοναχοπαίδια μοιράζονται τις ίδιες ρίζες. Είναι κατάλοιπα μιας κουλτούρας που έμαθε να κρίνει πριν ακούσει, να υποθέτει πριν καταλάβει και να στηρίζεται σε φήμες αντί για δεδομένα. Γιατί επιμένουμε στα στερεότυπα;
Τα περισσότερα στερεότυπα έχουν τις ρίζες τους στο παρελθόν και παραμένουν ζωντανά ακόμη και όταν έχουν αποδειχθεί λανθασμένα. Η αλλαγή των πεποιθήσεων των ανθρώπων απαιτεί χρόνο, αλλά μπορεί να επιτευχθεί.
Σεξιστές, άτομα με ηλικιακές προκαταλήψεις και όσοι αντιμετωπίζουν τα μοναχοπαίδια με δυσπιστία υιοθετούν αρνητικούς μύθους και αβάσιμες απόψεις που τροφοδοτούνται από ξεπερασμένη σκέψη και λανθασμένη πληροφόρηση. Όλοι, χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε, μπορεί να κρατάμε κάποιο στερεότυπο. Μπορεί να αφορά τη φυλή, τη σειρά γέννησης, τις single γυναίκες, τις γυναίκες χωρίς παιδιά, ή τους μεγαλύτερους σε ηλικία. Ακόμη και η εφηβεία συνοδεύεται από τα δικά της κλισέ, όπως η αναμενόμενη «επαναστατικότητα» και η «ανευθυνότητα».
Όπως τα στερεότυπα για τα μοναχοπαίδια, έτσι και ο ηλικιακός ρατσισμός είναι βαθιά ενσωματωμένος στην κουλτούρα μας και βασίζεται σε ψευδείς παραδοχές. Το ίδιο ισχύει για τα στερεότυπα φύλου. Έρευνες της Lin Bian και των συνεργατών της δείχνουν ότι κορίτσια από έξι ετών συνδέουν τη «ευφυΐα» και τη «διάνοια» περισσότερο με τους άντρες παρά με τις γυναίκες.
Καμία ηλικία, κανένα οικογενειακό υπόβαθρο και κανένα στάδιο ζωής δεν ταιριάζει στα καλούπια των προκαταλήψεων. Η κριτική δεν λειτουργεί μονόπλευρα. Σήμερα, για παράδειγμα, οι πολύτεκνες οικογένειες συχνά αντιμετωπίζουν χλεύη που κάποτε στρεφόταν αποκλειστικά προς τα μοναχοπαίδια και τους γονείς τους. Η συγγραφέας παραδέχεται πως ήταν ανάμεσα σε εκείνους που αμφισβήτησαν δημόσια την οικογένεια Duggars με τα δεκαεννέα παιδιά και είχε αναρωτηθεί πότε θα σταματήσουν.
Παρότι οι Duggars αποτελούν ακραία περίπτωση, κάθε συζήτηση για το μέγεθος της οικογένειας απαιτεί προσοχή. Όποιος επιχειρεί να κάνει απόλυτες δηλώσεις για τα μοναχοπαίδια ή τα αδέλφια κινδυνεύει να ενισχύσει στερεότυπα.
Parasocial, vibe coding και 67: Οι λέξεις που μας αποκάλυψαν (και μας εξέθεσαν) το 2025
Γιατί περνάει πιο γρήγορα ο χρόνος μετά τον Covid-19 το 2020; Οι θεωρίες συνωμοσίας και η εξήγηση
Η τέχνη του να μην νοιάζεσαι υπερβολικά - Δέκα τρόποι να προστατεύεις την ψυχική σου ηρεμία
Αγνόησε έξυπνα: Μια νέα ψυχολογική δεξιότητα για να φιλτράρεις τον ψηφιακό θόρυβο
Το σοκ των στερεοτύπων
Η αλλαγή μιας κοινωνικής νοοτροπίας είναι δύσκολη, αλλά εφικτή. Η Κίνα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Η παραδοσιακή προτίμηση για την απόκτηση αγοριών έχει αποδυναμωθεί σε πολλές περιοχές, όπως έδειξε η έρευνα της Shi Lihong.
Αντίστοιχα, ο ψυχολόγος G. Stanley Hall, που το 1896 συνέδεσε τα μοναχοπαίδια με «μοναξιά», «εγωισμό» και «φανταστικούς φίλους», στηρίχθηκε σε μια ελλιπή και προβληματική μελέτη. Δήλωσε μάλιστα ότι το να είναι κανείς μοναχοπαίδι αποτελεί «νόσο», ενώ οι ακόλουθοί του διαιώνισαν τις ιδέες του.
Με τα χρόνια η επιστημονική κοινότητα αποδόμησε τις θέσεις του Hall. Το 1934 μια μεγάλη ανασκόπηση μελετών κατέληξε ότι η «μοναχικότητα» ως χαρακτηριστικό δεν αποτελεί καθοριστικό περιβαλλοντικό παράγοντα. Η παρουσία ή απουσία αδελφιών δεν φαίνεται να διαμορφώνει αποφασιστικά την προσωπικότητα.
Η Toni Falbo, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, συνέχισε την αποδόμηση αυτών των στερεοτύπων. Η εκτεταμένη έρευνά της δείχνει ότι οι προκαταλήψεις παραμένουν επειδή φαίνονται «λογικές» στο μυαλό των ανθρώπων και επειδή η κοινωνική νόρμα υπαγορεύει ότι τα ζευγάρια πρέπει να έχουν περισσότερα από ένα παιδιά.
Η κοινωνιολόγος Judith Blake από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ βρήκε επίσης πως τα στερεότυπα για τα μοναχοπαίδια δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Τη δεκαετία του 1980 έγραψε ότι δεν είναι απομονωμένα, ούτε λιγότερο ικανά ούτε κοινωνικά άπειρα. Τα δεδομένα διαψεύδουν τις προκαταλήψεις και δείχνουν ότι δεν υπάρχει κανένα εμφανές μειονέκτημα στο να είναι κανείς μοναχοπαίδι. Πολλές μελέτες υποστηρίζουν μάλιστα το αντίθετο.
Τι κρατά τα στερεότυπα ζωντανά
Το σύνδρομο με το μοναχοπαίδι, ο ηλικιακός ρατσισμός, ο σεξισμός και κάθε στερεότυπο της κουλτούρας μας μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά.
- Είναι ριζωμένα βαθιά στην κουλτούρα.
- Τροφοδοτούνται από έλλειψη σωστής πληροφόρησης.
- Αντιστέκονται στην αλλαγή.
- Επιβιώνουν ακόμη και όταν έχουν καταρριφθεί.
Όταν βασιζόμαστε στα πραγματικά δεδομένα αντί στις προκαταλήψεις, μπορούμε να αλλάξουμε το κλίμα γύρω από τον σεξισμό και τον ηλικιακό ρατσισμό. Το ίδιο συνέβη στις αγροτικές περιοχές της Κίνας που ξεπέρασαν την παλιά προτίμηση για αγόρια και το ίδιο συμβαίνει σήμερα με τα μοναχοπαίδια, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναγνωρίζουν την ανυπόστατη φύση των στερεοτύπων και επιλέγουν συνειδητά να αποκτήσουν ένα παιδί.
Bloggers
