Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα: Πόσο ενημερωμένες είναι οι γυναίκες;

Τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ), όπως υποδηλώνει και η ονομασία τους, είναι λοιμώξεις και ασθένειες που μεταδίδονται κυρίως μέσω σεξουαλικής επαφής. Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο Δρ. Στέφανος Χανδακάς, Μαιευτήρας-Γυναικολόγος, Ενδοσκοπικός Χειρουργός Αναπαραγωγής και Αναπληρωτής Καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, απαντά στις ερωτήσεις μας, δίνοντάς μας πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τη φύση, τα συμπτώματα και τα βήματα διαχείρισης των ΣΜΝ. Όπως επισημαίνει ο ίδιος, ακόμη και η απλή υποψία έκθεσης σε ένα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενο Νόσημα αποτελεί επαρκή λόγο για άμεση επίσκεψη στον γιατρό, ώστε να πραγματοποιηθεί ο απαραίτητος έλεγχος, να τεθεί η διάγνωση και να ξεκινήσει η κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση.

Κύριε Χανδακά, μιλήστε μας για τα πιο κοινά Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα. Ποια συμπτώματα μπορεί να εμφανίσει μια γυναίκα που έχει προσβληθεί;

Τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ), αλλιώς αφροδίσια νοσήματα είναι λοιμώξεις που μεταδίδονται κατά κύριο λόγο μέσω της σεξουαλικής επαφής. Η δυσκολία στη σωστή διάγνωση των ΣΜΝ έγκειται στο γεγονός ότι παρουσιάζονται με παρόμοια συμπτωματολογία. Τα συμπτώματα είναι εξανθήματα, πληγές στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, εξογκώματα πάνω ή γύρω από τα γεννητικά όργανα, ασυνήθιστη έκκριση υγρών από τον κόλπο και το πέος, φαγούρα, καθώς και πόνος ή κάψιμο κατά τη σεξουαλική επαφή ή την ούρηση. Τα πιο κοινά σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι η γονόρροια (βλεννόρροια), τα χλαμύδια, η σύφιλη, ο έρπης των γεννητικών οργάνων, οι τριχομονάδες, η νόσος των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων (HPV) και η φθειρίαση του εφηβαίου. Η ηπατίτιδα Β όπως και το σύνδρομο επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας (AIDS) συγκαταλέγονται στις χρόνιες λοιμώξεις.

Με ποιους τρόπους μπορεί μια γυναίκα να προστατευτεί από τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα και τι πρέπει να κάνει αν υποψιάζεται ότι έχει εκτεθεί σε κάποιο από αυτά μέσω σεξουαλικής επαφής;

Σε αρκετές περιπτώσεις η προσβολή από ένα ΣΜΝ ενδέχεται να μη γίνει αντιληπτή καθώς τα συμπτώματα μπορεί να είναι ασήμαντα ή και ανύπαρκτα με αποτέλεσμα ο δυνητικά ασθενής να θέτει σε κίνδυνο, όχι μόνο τον εαυτό του, αλλά και το/τη σύντροφό του. Έστω και η υποψία προσβολής από τέτοιου είδους μεταδιδόμενη λοίμωξη πρέπει να οδηγεί στο γιατρό προκειμένου να γίνει έλεγχος που θα θέσει τη διάγνωση του νοσήματος και ακολούθως την παροχή της κατάλληλης θεραπείας. Στις περισσότερες περιπτώσεις χρήζει αγωγής και ο/η σύντροφος. Η χρήση προφυλακτικού, η πλύση των γεννητικών οργάνων μετά από κάθε επαφή και η επίσκεψη στο γιατρό αμέσως μόλις διαπιστωθεί κάποιο σύμπτωμα προτρέποντας και το σύντροφό του/της να κάνει το ίδιο, είναι η καλύτερη πρόληψη για την αποφυγή και μετάδοση τέτοιων λοιμώξεων.

Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) συγκαταλέγεται στα πιο διαδεδομένα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα. Ορισμένοι τύποι του ενδέχεται να προκαλέσουν κονδυλώματα στα γεννητικά όργανα, ενώ άλλοι συνδέονται με την ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Ποιες είναι οι στρατηγικές πρόληψης που μπορεί να ακολουθήσει μια γυναίκα ώστε να μειώσει τον κίνδυνο μόλυνσης;

Οι HPV λοιμώξεις είναι πολύ συχνότερες από ότι πιστεύετε. Μάλιστα, η συντριπτική πλειοψηφία των σεξουαλικά ενεργών ανδρών και γυναικών θα μολυνθούν από τον HPV τουλάχιστον μία φορά στη διάρκεια της ζωής τους. Πιο συχνά, εμφανίζεται σε έφηβες και νεαρές ενήλικες λίγο μετά την έναρξη της σεξουαλική ζωής.

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι HPV. Συγκεκριμένα, έχουν βρεθεί παραπάνω από 100 διαφορετικά στελέχη, ενώ περίπου 40 από αυτά προσβάλλουν το γυναικείο γεννητικό σύστημα. Οι κυριότεροι τύποι που ενοχοποιούνται για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας είναι ο 16 και 18. Από την άλλη πλευρά, τα οξυτενή κονδυλώματα του αιδοίου προκαλούνται συνήθως από τους 6 και 11.

Μεταδίδεται με όλους τους τρόπους σεξουαλικής επαφής. Ο HPV μεταδίδεται μέσω της δερματικής επαφής και, επομένως, δεν προϋποθέτει την κολπική διείσδυση. Η πρωκτική επαφή, η στοματογεννητική επαφή, η χρήση μολυσμένων αντικειμένων αποτελούν επιπλέον παράγοντες μετάδοσης του ιού. Τονίζεται πως η χρήση του προφυλακτικού δεν αποκλείει τη μετάδοση του ιού, όταν η μολυσμένη περιοχή του δέρματος δεν καλύπτεται από αυτό. Παρ’όλα αυτά, πρέπει πάντα να χρησιμοποιείται γιατί προστατεύει και από άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία. Ο εμβολιασμός έναντι του HPV προστατεύει από τους κυριότερους τύπους που προκαλούν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και οξυτενή κονδυλώματα. Σήμερα, τρεις τύποι εμβολίων είναι διαθέσιμοι. Το πιο σύγχρονο από αυτά είναι το Gardasil-9 και παρέχει προστασία έναντι εννέα διαφορετικών τύπων HPV. Στη χώρα μας η χρήση του εμβολίου έχει εγκριθεί για τα κορίτσια ηλικίας 9-26 ετών, ενώ στις ΗΠΑ χορηγείται μέχρι και την ηλικία των 45 ετών. Πρόσφατα και ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων χωρών του εξωτερικού, ο εμβολιασμός παρέχεται στην Ελλάδα και στα αγόρια ηλικίας 9-18 ετών. Ιδανικά, πάντως, το εμβόλιο συστήνεται να χορηγείται πριν από την έναρξη της σεξουαλικής ζωής. Ο εμβολιασμός προστατεύει από τους συχνότερους, αλλά όχι από όλους τους τύπους του HPV, και δεν έχει θεραπευτική δράση στην περίπτωση ενεργής HPV λοίμωξης. Επομένως, ακόμη και μετά τον εμβολιασμό, δεν θα πρέπει να αμελείται ο τακτικός γυναικολογικός έλεγχος.

Κλείνοντας, τι θα συμβουλεύατε τις αναγνώστριές μας σε σχέση με την πρόληψη και τη φροντίδα της σεξουαλικής τους υγείας;

Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι μια συχνή πάθηση. Πολλά σεξουαλικώς ενεργά άτομα μπορεί να εμφανίσουν κάποιο τέτοιο νόσημα στη ζωή τους. Επειδή, είναι πιθανό πολλές φορές να μην υπάρχουν εμφανή συμπτώματα, καλό είναι να επισκεφθείτε γιατρό με την παραμικρή υποψία. Μην φοβάστε. Ευτυχώς, τα περισσότερα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα θεραπεύονται. Από εσάς χρειάζονται συνεχής προσοχή και ενημέρωση.

Ευχαριστούμε θερμά για τις επιστημονικές πληροφορίες τον Μαιευτήρα-Γυναικολόγο, Ενδοσκοπικό Χειρουργό Αναπαραγωγής και Αναπληρωτή Καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Λευκωσίας κ. Στέφανο Χανδακά.

Ακολουθήστε τον Στέφανο Χάνδακα σε Facebook, Instagram, LinkedIn .

Εναλλακτικά επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.drchandakas.gr