Η ηλικία και η γονιμότητα: Τι πρέπει να γνωρίζεις πριν αποφασίσεις να κάνεις παιδί
Η απόφαση για τη δημιουργία οικογένειας είναι μια από τις πιο σημαντικές στη ζωή ενός ζευγαριού. Παρ’ όλα αυτά, για πολλούς συνανθρώπους μας, η στιγμή αυτή έρχεται όλο και πιο αργά, καθώς η προτεραιότητα ή και οι συνθήκες της σύγχρονης ζωής επιβάλουν πρώτα σπουδές, καριέρα ή και την προσωπική εξέλιξη.
Η καθυστέρηση όμως αυτή, έχει συνέπειες, καθώς η ηλικία επηρεάζει καθοριστικά τη γονιμότητα κυρίως στη γυναίκα αλλά και στον άνδρα.
Στη γυναίκα, η γονιμότητα είναι άμεσα συνδεδεμένη με τον αριθμό και την ποιότητα των ωάριων. Από τη γέννησή της διαθέτει έναν συγκεκριμένο αριθμό, ο οποίος μειώνεται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου. Όσο αυξάνονται τα χρόνια, μειώνεται όχι μόνο ο αριθμός αλλά και η ποιότητα των ωαρίων. Μετά τα 35 η πιθανότητα φυσικής σύλληψης ελαττώνεται σταδιακά (εντονότερη μετά τα 40 έτη), ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται ο κίνδυνος αποβολής κυρίως λόγω χρωμοσωμικών ανωμαλιών του εμβρύου. Γενικά η προχωρημένη αναπαραγωγική ηλικία της γυναίκας μειώνει τις πιθανότητες εγκυμοσύνης ακόμη και με την χρήση της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Και στους άνδρες όμως η ηλικία έχει ρόλο, έστω κι αν οι αλλαγές είναι πιο σταδιακές. Από τα 40–45 έτη και μετά, η ποιότητα του σπέρματος αρχίζει να μειώνεται. Η κινητικότητα και η μορφολογία των σπερματοζωαρίων επηρεάζονται, ενώ αυξάνεται και η πιθανότητα γενετικών μεταλλάξεων. Αυτό μπορεί να δυσκολέψει τη σύλληψη αλλά και να επηρεάσει την υγεία του παιδιού.
Η ηλικία δεν είναι, βέβαια, ο μοναδικός παράγοντας. Η γενικότερη υγεία και ο τρόπος ζωής παίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο. Το κάπνισμα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, η κακή διατροφή, η παχυσαρκία αλλά και το χρόνιο στρες συμβάλλουν στη μείωση της γονιμότητας. Επίσης, νοσήματα όπως η ενδομητρίωση, οι φλεγμονές των γεννητικών οργάνων , οι πολυκυστικές ωοθήκες στις γυναίκες, μπορεί να δυσκολέψουν ακόμη περισσότερο την προσπάθεια για εγκυμοσύνη.
Η σύγχρονη Αναπαραγωγική Ιατρική, ωστόσο, προσφέρει λύσεις. Η κρυοσυντήρηση ωαρίων και σπέρματος δίνει τη δυνατότητα σε νέους ανθρώπους να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους για το μέλλον, πριν αρχίσει να επηρεάζεται από την ηλικία ή από επεμβάσεις ή θεραπείες (πχ θεραπείες για κακοήθη νοσήματα). Οι τεχνικές εξωσωματικής γονιμοποίησης και οι νέες μέθοδοι, όπως ο προεμφυτευτικός γενετικός έλεγχος, έχουν βελτιώσει σημαντικά τα ποσοστά επιτυχίας, μειώνουν τον κίνδυνο αποβολής και δίνουν ελπίδα σε ζευγάρια που ξεκινούν αργότερα το ταξίδι προς τη γονεϊκότητα.
Η ηλικία είναι αναμφισβήτητα ένας κρίσιμος παράγοντας, αλλά η έγκαιρη ενημέρωση και η σωστή καθοδήγηση από ειδικούς μπορούν να βοηθήσουν κάθε ζευγάρι να πάρει τις καλύτερες αποφάσεις για το αναπαραγωγικό του μέλλον. Η γνώση είναι δύναμη και όσο νωρίτερα αποκτηθεί, τόσο περισσότερες επιλογές υπάρχουν.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Μηνάς Μαστρομηνάς εισήχθη και αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή Θεσσαλονίκης.Είναι διδάκτωρ του Πανεπ/μίου Αθηνών και κάτοχος αριστείου Γυναικολογίας-Μαιευτικής από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γυναικολογίας-Μαιευτικής.Ειδικεύθηκε στην Αθήνα στη Γυναικολογία Μαιευτική και μετεκπαιδεύτηκε για δύο χρόνια στο Παν/κο νοσοκομείο Hammersmith του Λονδίνου στην Υπογονιμότητα και την Εξωσωματική γονιμοποίηση.
To 1990 ίδρυσε την μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Εμβρυογενεσις στην οποία έχουν γεννηθεί περισσότερα από 30.000 παιδιά μέσα από περίπου 60.000 κύκλους IVF. Τα υψηλά ποσοστά επιτυχίας και η πρωτοπορία χαρακτηρίζει την πορεία των 30 χρόνων. Από 1/1/2022 ο ίδιος με όλο το επιστημονικό προσωπικό της Εμβρυογένεσις εντάχθηκαν στον Όμιλο HHG και δημιούργησαν από κοινού το ΥΓΕΙΑ IVF Εμβρυογένεσις, στην οποία έχει τη θέση του προέδρου του Δ.Σ.
Είναι μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Γονιμότητας -Στειρότητας, μέλος Ευρωπαϊκής και Αμερικανικής Εταιρείας Γονιμότητας. Έχει συγγράψει μελέτες και άρθρα σε Ελληνικά και διεθνή περιοδικά
