Συν Αθηνά και χείρα κίνει

«Όμως ο μέγας Όλυμπος είναι στενός για σένα!
Των ουρανών η ατέλειωτη γαλήνη σε βαραίνει,
Δε' σου χορταίνει την ευχή το νέκταρ, η αμβροσία.

Στην αγιασμένη Ακρόπολη στέκεις Θεά κι αράζεις ,
Τόπο σου κάνουν οι Θεοί, δειλά παραμερίζουν

Για σένα τ' ωραιότερο κι' απ' όλα τα στεφάνια
Είναι του κόπου ο ίδρωτας 'ς το μέτωπο τ' ανθρώπου»

Ύμνος εις την Αθηνά
Κωστής Παλαμάς

Το Ελληνικό Πάνθεον είναι μια απίστευτη πηγή γνώσης για τους χαρακτήρες των ανθρώπων.

Κάθε ένας από τους Ολύμπιους θεούς και θεές αντιπροσωπεύει ένα ανθρώπινο τύπο.

Kαι όλοι γεννιόμαστε με χαρακτηριστικά τα οποία συμφωνούν με κάποια από τα θεϊκά αρχέτυπα.

Εμείς οι γυναίκες πχ μπορεί να είμαστε συντροφικές όπως η Ήρα, ή να προτιμάμε να περνάμε χρόνο μόνες μας όπως η Εστία.

Είμαστε σοβαρές και «ώριμες» σαν την Αθηνά, ή τσαχπίνες και παιχνιδιάρες σαν την Αφροδίτη. Το κορίτσι που μένει για πάντα έφηβη προσκολλημένη στη μαμά της υπακούει στο αρχέτυπο της Περσεφόνης

Ενώ εκείνο που είναι συντονισμένο με το αρχέτυπο της Άρτεμης- όπως η αφεντιά μου- θέλει να πάρει τους δρόμους για να εξερευνήσει τη γειτονιά -και το κόσμο όλο .

Η Αθηνά είναι το αρχέτυπο που πίστευα ότι με αντιπροσώπευε περισσότερο στα νεανικά μου χρόνια..

Τότε που έπαιζα μπάλα στις αλάνες με τα αγόρια της γειτονιάς, ήμουν υπέρμετρα ανταγωνιστική με στόχο την αριστεία, αλλά και ονειρευόμουν να αλλάξω τον κόσμο.

Ανάμεσα στα μαθηματικά, τη φυσική και τη χημεία που διάβαζα με απώτερο στόχο το Πολυτεχνείο, αλλά και τη κοινωνιολογία από ενδιαφέρον για τα κοινά, διάβαζα και φανατικά μυθολογία. Η Αθηνά ήταν η ηρωίδα μου. Κάτι σαν τη Wonder Woman α λα ελληνικά.

Μεγαλώνοντας εντρύφησα περισσότερο στα αρχέτυπα και τελικά κατάλαβα ότι κατά βάση ήμουν Αρτέμιδα, αλλά με έντονη επιρροή από την ηρωίδα μου Αθηνά .

Εντυπωσιαζόμουν βλέπετε από τα ταλέντα και τις περιπέτειες της Πολιούχου της πόλης μου. Της Θεάς της σοφίας και της στρατηγικής σκέψης. Της Θεάς που καθόταν ισότιμα στο τραπέζι των ανδρικών θεοτήτων.

Κατά την γνώμη μου ήταν η πιο «cool», μαζί με την ανεξάρτητη και ατίθαση Αρτέμιδα. Τις υπόλοιπες, την Ήρα τη Δήμητρα και την Εστία τις ψιλό-υποτιμούσα ως ασθενέστερες και συντηρητικές, με εξαίρεση την Αφροδίτη την οποία θεωρούσα ενδιαφέρουσα μεν, αλλά - μάλλον αδίκως όπως κατάλαβα αργότερα - «ολίγον ελαφριά»…

Ισχυρίζονται κάποιοι ότι από τα 12 αρχέτυπα που εκφράζει το Ελληνικό Δωδεκάθεο κουμάντο κάνουν στις μέρες μας κατά βάση 3:

Ο αρχηγός Δίας, ο πολεμοχαρής Άρης και ο επιχειρηματικός Ερμής. Όμως κάνει και κάποιες εντυπωσιακές εμφανίσεις στη «κορυφή» και η στρατηγός Αθηνά.

Καθ’ υπέρβαση ίσως, θα μπορούσαμε τους πρώτους να τους «ταυτοποιήσουμε» με τον πλανητάρχη Μπάιντεν, τον «βάρβαρο» Πούτιν και τον υπέρ-επιχειρηματία Έλον Μάσκ. Ενώ η Κα Μέρκελ ήταν η τελευταία γνωστή Αθηνά με ουσιαστική επιρροή στα διεθνή θέματα.

Δυστυχώς αγνοούνται σήμερα γυναίκες που σε παγκόσμιο επίπεδο θα μπορούσαν να παίξουν το ρόλο της Αθηνάς σε θέσεις ισχύος και ευθύνης. Και αγνοούνται φυσικά οι υπόλοιπες γυναίκες, αλλά και οι μισοί άνδρες. Ίσως αυτό να «πληρώνει» σήμερα η ανθρωπότητα…

Ας δούμε όμως λίγο παραπάνω την «υπόθεση Αθηνά».

Το θηλυκό αρχέτυπο που θα μπορούσε να παίξει ένα ρόλο επιρροής στα παγκόσμια θέματα γοήτευε όχι μόνο τους προγόνους μας, αλλά και πολλούς ανθρώπους στη σύγχρονη εποχή.

Δεν είναι τυχαίο ότι το άγαλμά της( κατά τα πρότυπα του χρυσελεφάντινου αγάλματος του Παρθενώνα) κοσμεί μέρη από το Κοινοβούλιο της Αυστρίας μέχρι το Καπιτώλιο της Αβάνας.

Η χαρισματική κόρη του Δία είναι η μόνη θηλυκή ενέργεια που καταφέρνει να αναρριχάται σήμερα σε υψηλότατες θέσεις ευθύνης και να παραμένει σε αυτές.

Η γυναίκα Αθηνά θριαμβεύει στις επιχειρήσεις στον ακαδημαϊκό κύκλο, στις επιστήμες και στην πολιτική. Και το καταφέρνει με ευστροφία, τόλμη και σκληρή δουλειά. Έχει εξαιρετικές αναλυτικές και ηγετικές ικανότητες και κανείς δε μπορεί να ισχυριστεί ότι κάτι της χαρίστηκε.

Παραμένει επίσης αφοσιωμένη στο όραμα του πατέρα -αφέντη. Είναι κάτι σαν εκπρόσωπος τύπου και στρατηγός του ταυτόχρονα. Είναι πιστή στην εργοδοσία- και εξαιρετική στην υλοποίηση των στόχων της. Πράγμα που δε τη καθιστά πάντα υποστηρικτική στην γυναικεία ηγεσία άλλου είδους και ύφους.

Ούτε είναι απαραίτητα υποστηρικτική σε θέματα που δεν αποτελούν προτεραιότητα στην ατζέντα της -πατριαρχικής ακόμη - ηγεσίας των ημερών μας. Όπως είναι πχ η προστασία του περιβάλλοντος ή η ουσιαστική΄αντιμετώπιση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων.

Για να δούμε όμως ποια ήταν η Αθηνά σύμφωνα με το μύθο.

Ήταν κόρη του Δία και της Μήτιδας, της πρώτης ερωμένης του αρχηγού των Θεών. Αλλά δεν γεννήθηκε από τη μήτρα της μητέρας της. Γιατί γεννήθηκε από το κεφάλι του πατέρα της.

Σύμφωνα με τη πρόβλεψη της γιαγιάς του Δία, της Γαίας, το παιδί που θα γεννούσε η Μήτιδα, που τύχαινε να είναι ιδιαίτερα σοφή και ευφυής, θα ξεπερνούσε σε δύναμη και σοφία το πατέρα της. Ο οποίος φοβούμενος μήπως είχε την ίδια τύχη με τον πατέρα του τον Κρόνο, όταν έμαθα ότι ήταν έγκυος κατάπιε τη έρημη Μήτιδα., αφού πρώτα την ξεγέλασε δίνοντας της να καταπιεί ένα βοτάνι της γιαγιάς του, λέγοντάς της πως έτσι θα έκανε γερά παιδιά. Και την κατάπιε ολόκληρη μαζί με το έμβρυο, αφού το μαγικό αυτό βοτάνι την έκανε πρώτα μικρή όσο ένα δάχτυλο.

Αυτή η κατάποση της Μήτιδας από το Δία ήταν με κάποιο τρόπο το ξεκίνημα της πατριαρχίας.

Από το σημείο αυτό οι γυναίκες ξεκίνησαν να υποτάσσονται στον άνδρα και ο Δίας κατέκτησε ολόκληρη την σοφία του κόσμου. Όμως ξαφνικά άρχισε να υποφέρει από έντονους πονοκεφάλους και κάλεσε τον Ήφαιστο να τον βοηθήσει.

Ο Ήφαιστος χτύπησε με ένα μεγάλο σφυρί το κεφάλι του και πετάχτηκε από μέσα υπέρλαμπρη και πάνοπλη η θεά Αθηνά.

Κληρονόμος της δύναμης του πατέρα της και της σύνεσης της μητέρας της φορώντας περικεφαλαία με λοφίο, κρατώντας ασπίδα και κουνώντας απειλητικά το δόρυ της μέσα σε λίγη ώρα μεγάλωσε και απέκτησε ολόκληρη την θεϊκή υπόσταση και το μεγαλείο της.

Την ώρα της γέννησής της έβγαλε μια πολεμική κραυγή που έκανε τη γη να σειστεί ολόκληρη.

Ταυτόχρονα πελώρια κύματα σηκώθηκαν απειλητικά και τη σκέπασαν. Ο Ήλιος σταμάτησε το ολόχρυσο άρμα του και παρακολουθούσε τη θεά, μέχρι που σταμάτησε η κοσμοχαλασιά που προκάλεσε η γέννηση της και η φύση γαλήνεψε.

Ο Δίας που απαλλάχτηκε από το πονοκέφαλο του, ανακουφισμένος αντίκρισε τη κόρη του, της χαμογέλασε και αυτή έσπευσε να σταθεί περήφανη και ισάξια στο πλευρό των πρωτοκλασάτων θεών. Η πρωτότοκη Αθηνά έγινε το πιο πιστό παιδί του και πέρασε ολόκληρη τη ζωή της αφοσιωμένη στον πατέρα της που τον υπεραγαπούσε και τον συμβούλευε.

Η ετυμολογία του ονόματος της προέρχεται σύμφωνα με τον Πλάτωνα από το Α-θεο-νόα, δηλαδή η νόηση του Θεού.

Κατά άλλους όμως προέρχεται ίσως από το στερητικό «α» και την λέξη θηνή που έχει σχέση με το θηλή. Και αυτό επειδή δε δοκίμασε το μητρικό γάλα, δεδομένου ότι πετάχτηκε από το κεφάλι του Δία σαν ολοκληρωμένη γυναίκα και όχι μωρό. Και αυτή η ερμηνεία ίσως εξηγεί κάποιες από τις «δυσλειτουργίες» της.

Σύμφωνα με τη μυθολογία, η θεά Αθηνά ήταν η προστάτιδα και σύμβουλος όλων των μεγάλων ανδρών ηρώων.

Του Θησέα, του Περσέα, του Ηρακλή, του Αχιλλέα, του Οδυσσέα. Συχνά έπαιρνε ανδρική μορφή με το όνομα Μέντορας. Και μάλιστα το λατινικό της όνομα , «Μινέρβα», προέρχεται από το ρήμα «menervo», το οποίο σημαίνει συμβουλεύω.

Συν Αθηνά και συ χείρα κίνει.

Συχνά βοηθούσε και τους απλούς ανθρώπους, οι οποίοι ωστόσο δεν έπρεπε να επαφίενται μόνο στη βοήθεια της, αλλά όφειλαν να αυτενεργούν.

Στον μύθο του «Ανήρ ναυαγός», ο Αίσωπος περιγράφει το ταξίδι ενός πλούσιου Αθηναίου με ένα πλοίο, το οποίο εξαιτίας μιας θαλασσοταραχής βυθίστηκε. Ενώ όλοι κολυμπούσαν για να σωθούν, ο Αθηναίος προσευχόταν συνέχεια στην θεά Αθηνά και της έταζε ένα σωρό πράγματα για να τον σώσει. Τότε ένας από τους ναυαγούς, τον πλησίασε λέγοντάς του την περίφημη αυτή φράση.

Αλλά την ίδια τακτική χρησιμοποιούσε και για τους ήρωες, όπως ο προστατευόμενος της Οδυσσέας. Η Θεά φυσικά και ήθελε να συμπαρασταθεί στον Οδυσσέα σε μία δραματική στιγμή της πολυπόθητης επιστροφής του, στο νησί της Καλυψούς. Επιθυμώντας διακαώς να φύγει έφτιαξε μία σχεδία ώσπου:

«μεγάλο κύμα τον παρέσυρε, τον έριξε στα βράχια της ακτής.
Τότε τις σάρκες του θα ξέσχιζε, τα κόκαλά του θα συντρίβονταν,
αν η θεά Αθηνά, τα μάτια λάμποντας, δεν έδινε τη φώτισή της·
μαζεύοντας τη δύναμή του, και με τα δυο του χέρια
πιάστηκε απ’ τον βράχο, κι εκεί κρατήθηκε στενάζοντας

ώσπου το κύμα πέρασε.

Κι αν γλίτωσε έτσι, όμως το κύμα, πίσω γυρίζοντας ορμητικό,

τον έπληξε και τον επέταξε μακριά, ξανά

Θα ’ταν κι αυτό απρόβλεπτος χαμός του δύστυχου Οδυσσέα,
αν πάλι η Αθηνά, τα μάτια λάμποντας, δεν έδινε τη φώτισή της·
και έτσι κατόρθωσε ν’ αναδυθεί απ’ το κύμα που έσπαζε στη στεριά».

Φυσικά η Αθηνά θα μπορούσε να τον μεταφέρει με την θεϊκή της ισχύ κατ’ ευθείαν πάνω στην στεριά. Όμως δε το έκανε, καθώς το ομηρικό μήνυμα είναι ότι η θεία της χάρη στηρίζει τον άνθρωπο ώστε να να βρει αυτός το τρόπο να σωθεί. Δηλαδή φωτίζει τον νου μας σε κρίσιμες στιγμές για να προβούμε σε ενέργειες στηριγμένοι απολύτως στις δικές μας δυνάμεις.

Αυτή η πρακτική ικανότητα, έχει ερμηνευτεί ως φρόνηση.

Αυτή είναι δε μια δεξιότητα που καθιστά κάθε γυναίκα που ελέγχεται από την ενέργεια του αρχετύπου της Αθηνάς ηγετική φυσιογνωμία και κατάλληλη για ανάληψη θέσεων κύρους και ευθύνης

Η Αθηνά ήταν εγγενώς πολεμοχαρής, αλλά με διαφορετικό τρόπο από τον Άρη.

Χαρακτηριστικό της είναι η στρατηγική σκέψη και όχι το βάρβαρο πολεμικό θάρρος και η ωμή βία. Πάντα ετοιμοπόλεμη συμμετείχε στη Γιγαντομαχία στο πλευρό του Δία και εξόντωσε τους εχθρούς του πατέρα της με τις εντυπωσιακές τακτικές της. Κάτι που την ανέδειξε σε κορυφαία Θεά στον Όλυμπο.

Εκτός όμως από πολεμική θεά, η Αθηνά ήταν υποστηρικτής και βοηθός σε όλα τα ειρηνικά έργα των κατοίκων της Αθήνας, ως Αθηνά Εργάνη.

Βοηθούσε τος γυναίκες στις οικιακές ασχολίες και στον αργαλειό και μαζί με τον Ήφαιστο βοηθούσε τους άνδρες στην αγγειοπλαστική, στην ξυλουργική και σε όλες τις τέχνες που αφορούσαν ειδικές δεξιότητες, στις οποίες, σύμφωνα με τους μύθους, θεωρείται πρώτη διδάξασα. Και φυσικά υπήρξε υπέρμαχος της απόκτησης δεξιοτήτων ως συστατικά επιτυχίας

Το περίφημο χρυσελεφάντινο άγαλμα της θεάς Αθηνάς, που φιλοτέχνησε ο Φειδίας, αναπαριστά με τον καλλίτερο τρόπο το μεγαλείο της ..

Το 13 μέτρων ψηλό άγαλμα διαθέτει διαχρονικά σύμβολα. Η εντυπωσιακή θεά ήταν όρθια, ντυμένη με μακρύ χιτώνα. Στο μπροστινό μέρος του κράνους της υπήρχε η Σφίγγα και στο πλαϊνό γρύπες. Στο αριστερό χέρι κρατούσε τη Νίκη και στο δεξί ένα δόρυ. Το δόρυ που πάλλεται σύμφωνα με το μύθο, εξ ου και το όνομα Παλλάς. Στα πόδια του αγάλματος ήταν ξαπλωμένο το φίδι -σύμβολο της σοφίας- και η περίφημη ασπίδα της ήταν ζωγραφισμένη με παραστάσεις από τη μάχη των Αμαζόνων και τη Γιγαντομαχία.

Το στήθος της ήταν σκεπασμένο με την Αιγίδα, το δέρμα του ομώνυμου τέρατος που σκότωσε στη Φρυγία. Στο κέντρο του είχε το κεφάλι της Γοργόνας Μέδουσας, που της το χάρισε ο Περσέας, αφού σκότωσε το τέρας με τη βοήθεια της. Ένα τρομακτικό θέαμα που πάγωνε το αίμα όσων την αντίκριζαν.

Και βέβαια όσοι έχουν αντιμετωπίσει μια σύγχρονη Αθηνά στο πεδίο της μάχης, όπως πχ σε διοικητικά συμβούλια η στο πολιτικό στίβο, μπορούν να αντιληφθούν αυτή της την ικανότητα . Δηλαδή το να προκαλεί δέος σε όλους και κυρίως σε όσους της αντιστέκονται κάνοντας τους να παγώνουν με το βλέμμα και τα σχόλια της.

Σκοτεινή πλευρά της Αθηνάς

Όμως όπως όλα τα αρχέτυπα η Αθηνά διαθέτει και μια σκοτεινή πλευρά. Στη περίπτωση της τα αρνητικά της στοιχεία προέρχονται από την έλλειψη εν συναίσθησης και συναισθηματικής σύνδεσης, ίσως γιατί δεν ένιωσε τη μητρική φροντίδα και αγάπη. Η ανάγκη της δε να ξεχωρίζει, και η «πείνα» για νίκη και πρωτεία την οδηγεί συχνά σε αμείλικτη σκληρότητα και υπέρβαση εξουσίας μέσα από στρατηγικές που δεν ανταποκρίνονται πάντα στην ηθική. Μιας και για τη Αθηνά, «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα».

Είναι δε χαρακτηριστικοί οι μύθοι του πόσο σκληρά αντιμετώπισε ανθρώπους- και κυρίως γυναίκες -που έδειξαν ασέβεια στο πρόσωπο της η τόλμησαν να την ανταγωνιστούν στα ίσια. Τύφλωσε τον Μάντη Τειρεσία που τόλμησε να τη δει γυμνή όταν έκανε το μπάνιο της. Σκότωσε με τη βοήθεια του πατέρα της τη καλλίτερη φίλη και συναθλήτρια της Παλλάδα. Τιμώρησε τη Γοργόνα Μέδουσα μεταμορφώνοντας την σε τέρας γιατί τόλμησε να κάνει έρωτα με τον Ποσειδώνα μέσα στο ναό της . Επίσης μεταμόρφωσε την διάσημη υφάντρα Αράχνη στο γνωστό έντομο όταν σε διαγωνισμό υφαντικής τα έργα της ήταν ανώτερα από της θεάς

Σχέση με τους άνδρες

Η Αθηνά είναι μία από τις ορκισμένες παρθένες θεές και δεν τα πηγαίνει καθόλου καλά με την σεξουαλικά υπερενεργή Αφροδίτη, η την προσηνή μητέρα Δήμητρα με τις οποίες τσακώνεται συχνά, ακόμη και ενώπιον του Δία ο οποίος προσπαθεί να τις συμφιλιώσει.

Σε αντίθεση όμως με τις άλλες δυο παρθένες θεές, την Άρτεμη και την Εστία, η θεά Αθηνά αποζητούσε τη συντροφιά των ανδρών. Της άρεσαν οι ανδροπαρέες και η ατμόσφαιρα των ανδρικών υποθέσεων – κυρίως των ηρώων- και της εξουσίας.

Έτσι και σήμερα. Η γυναίκα – Αθηνά μπορεί να είναι σύντροφος, συνάδελφος ή έμπιστός τους, χωρίς όμως απαραίτητα να έχει ερωτικά συναισθήματα για αυτούς ή να χρειάζεται έντονη συναισθηματική οικειότητα( αντρικά πράγματα δηλαδή). Αντίθετα δεν την ενθουσιάζουν οι γυναικοπαρέες, τις οποίες βρίσκει βαρετές. Εκτός αν είναι επίσης γυναίκες με το αρχέτυπο Αθηνάς , που θα τις ανταγωνιστεί μέχρι τελικής πτώσεως

Οι άνδρες τη φοβούνται και τη σέβονται και δύσκολα θα την πλησιάσουν ερωτικά, φοβούμενοι την απόρριψη. Η ίδια δε ξελογιάζεται με «ομορφονιούς», όπως η Αφροδίτη. Γοητεύεται ερωτικά μόνο από έναν πολύ δυνατό άντρα που να τον θαυμάζει. Και τότε μπορεί να του αφοσιωθεί -ακόμη και να τον παντρευτεί -ώστε να τον βοηθήσει να πάει μαζί της ακόμα πιο ψηλά. Όμως ποτέ δε θα αφήσει τη δουλειά της όπως η Ήρα και – φυσικά-δε θα του χαριστεί αν την απατήσει. Δεν θα τον παρατήσει πάραυτα σαν την παρορμητική Άρτεμη, αλλά ίσως και να τον κρατήσει αν αυτό εξυπηρετεί τα πλάνα της μέχρι να βρει το κατάλληλο χρόνο και τρόπο να τον εκδικηθεί.

Η Σχέση μου με την Αθηνά

Αυτή η σφαιρική γνώση γύρω από τη θεά Αθηνά μέσα από τους μύθους της, αλλά κυρίως η παρατήρηση του αρχέτυπου στη πράξη, μέσα από τις υπέροχες ατσάλινες γυναίκες- ενσάρκωση του αρχετύπου- που γνώρισα τα 35 χρόνια της καριέρας μου, με έκαναν να την κατανοήσω καλλίτερα.

Τις θαύμασα αυτές τις γυναίκες για το σθένος και την ευστροφία τους, τη διπλωματία και τις συμμαχίες τους, αλλά και την αφοσίωση και εργατικότητα τους. Και συχνά προσκάλεσα κι εγώ η ανεξάρτητη Άρτεμις την ενέργειά της θεάς. Πχ όποτε έπρεπε να δράσω στρατηγικά και όχι αυθόρμητα, αναλύοντας μακροχρόνια οφέλη και συνέπειες. Όταν έπρεπε να ελιχθώ με διπλωματία σε ριψοκίνδυνα νερά, η να υλοποιήσω με ψυχραιμία μια ζόρικη απόφαση που αφορούσε το μέλλον κάποιων ανθρώπων.

Ένιωσα όμως στο πετσί μου και την σκληρότητα και αυστηρότητα της. Στοιχεία που με πόνεσαν μεν, αλλά με χαλύβδωσαν δε και με έκαναν πιο σοφή και πιο δυνατή. Αλλά παρότι στοχοπροσηλωμένη κι εγώ η ίδια, αυτό που δε μπόρεσα να ενστερνιστώ ήταν το «ο Σκοπός αγιάζει τα μέσα» ή η υποταγή σε παράλογες επιταγές της πατριαρχικής εξουσίας και ηγεσίας, που η γυναίκα Αθηνά συνήθως επικροτεί και χωρίς ενδοιασμούς υλοποιεί.

Η συνύπαρξη μου με γυναίκες με κυρίαρχη αφέντρα την Αθηνά με έκανε λοιπόν να αναθεωρήσω τη σχέση τυφλού θαυμασμού που είχα στα νεανικά μου χρόνια. Αλλά παρά τα «κουσούρια» τους( ποιος δεν έχει άλλωστε). εξακολουθώ να γοητεύομαι με το λαμπερό τους μυαλό, την αποφασιστικότητα και ευρηματικότητα τους και την αξιοζήλευτη αφοσίωση τους στην επίτευξη των στόχων τους. Και ακόμη προσκαλώ συχνά -πυκνά την ενέργεια της Θεάς για να με φωτίσει και να μηχανευτώ πως να βγω από τα δύσκολα και πολύπλοκα. Γιατί η στρατηγική είναι γυναικεία ιδιότητα, δώρο της Αθηνάς.

Αλλά ταυτόχρονα έμαθα με τα χρόνια να ανακαλύπτω και να σέβομαι και τις υπόλοιπες Θεές.

Και προσπάθησα να εξελίξω τον εαυτό μου και προς άλλες κατευθύνσεις, για να αποκτήσω τις δεξιότητες τους. Γιατί όλες έχουν τις χάρες τους : η φροντιστική Δήμητρα, η δημιουργική Αφροδίτη, η μυστικιστική Εστία, ακόμη και η υποστηρικτική σύζυγος Ήρα, που μου ήταν για χρόνια έως και απεχθής.

Και έχω καταλήξει ότι πρέπει να τις αφήσουμε να κάνουν κι αυτές κουμάντο στο κόσμο μας, μαζί με τον φωτεινό Απόλλωνα, τον εργατικό Ήφαιστο και τον συναισθηματικό Ποσειδώνα, που έχουν επίσης εξοστρακιστεί από τις θέσεις ευθύνης σε Διοικητικά Συμβούλια εταιρειών η στον πολιτικό στίβο.

Γιατί ίσως όλοι μαζί καταφέρουν κάτι καλλίτερο για το πλανήτη που θα αφήσουμε στα παιδιά μας.

Και εμείς οι «κοινοί θνητοί» πρέπει κάποια στιγμή να αντιληφθούμε τη «θεϊκή μας υπόσταση», να πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας και να γίνουμε πιο συμμετοχικοί στη βελτίωση των συνθηκών στη ζωή στο πλανήτη μας. Γιατί : «Συν Αθηνά και χείρα κίνει»..