Μήπως είσαι σε μια «situationship» με τη ζωή σου;

Το να μένεις κολλημένη σε μια σχέση, μια δουλειά ή σε μια ζωή που δεν σου ταιριάζει πια μπορεί να μοιάζει περίπλοκο. Λες συχνά ότι τα πράγματα είναι «περίπλοκα»; Για τη σχέση σου, τη δουλειά σου, τη ζωή σου γενικά; Όχι ακριβώς μέσα, όχι ακριβώς έξω. Απλώς… μένεις.

Αν κάποιος σε ρωτούσε πώς είσαι πραγματικά και η απάντηση θα ήταν «είναι λίγο περίπλοκα», τότε αυτό το κείμενο μάλλον σε αφορά.

Χρησιμοποιούμε τη λέξη «περίπλοκο» όταν δεν θέλουμε να πούμε την αλήθεια, αλλά ούτε και να πούμε ψέματα. Σπάνια λέμε ξεκάθαρα: «Μένω γιατί φοβάμαι να μείνω μόνος». «Απατώ συναισθηματικά ή σωματικά γιατί δεν ξέρω πώς να φύγω». «Αυτή η σχέση τελείωσε εδώ και χρόνια, απλώς συνεχίζουμε από συνήθεια».

Το «είναι περίπλοκο» λειτουργεί σαν ασφαλές καταφύγιο. Από την κριτική των άλλων. Και από τη δική μας.

8 λόγοι να τηλεφωνείς αντί να στέλνεις μήνυμα

«Αναρχία στις σχέσεις»: Ελευθερία χωρίς κανόνες ή απλώς μια ωραία λέξη για το συναισθηματικό χάος

Τι πραγματικά συμβαίνει στον εγκέφαλο και στο σώμα σου

Ο βασικός ρόλος του εγκεφάλου δεν είναι η ευτυχία. Είναι η επιβίωση. Έρευνες στη νευροεπιστήμη δείχνουν ότι το νευρικό μας σύστημα προτιμά την ασφάλεια και την προβλεψιμότητα από την πληρότητα. Γι’ αυτό ο εγκέφαλος επιλέγει τον γνώριμο πόνο αντί για την άγνωστη αλλαγή, τη βολική δυσφορία αντί για την αβέβαιη ηρεμία.

Ακόμα κι αν κάτι είναι ανθυγιεινό, όταν είναι γνώριμο το σώμα το βιώνει ως πιο ασφαλές από το άγνωστο.

Έτσι εξηγείται γιατί κάποιος μπορεί να μένει χρόνια σε μια σχέση χωρίς ειλικρίνεια, χωρίς σύνδεση, χωρίς χαρά. Νιώθει μόνος δίπλα στον σύντροφό του, αναζητά αλλού αυτό που λείπει, αλλά το «μένω» μοιάζει ασφαλέστερο, έστω κι αν σβήνει αργά τη χαρά.

Το νευρικό σύστημα λέει: «Μην κουνηθείς. Μείνε. Προσαρμόσου». Και αυτή η προσαρμογή είναι συχνά αυτό που ονομάζουμε «περίπλοκο».

Πώς ένα μικρό παράδειγμα λέει όλη την αλήθεια

Στα έξι μου χρόνια έπινα τσάι με υπερβολική ζάχαρη. Τρία γεμάτα κουταλάκια, καμιά φορά και παραπάνω. Το φλιτζάνι ήταν σχεδόν ζάχαρη και λίγο τσάι.

Η θεία μου το σχολίαζε συνεχώς, το έδειχνε σε όλους και εγώ ένιωθα ντροπή και θυμό. Κάποια στιγμή, από περιέργεια, έβαλα ένα στοίχημα: να πιω τσάι χωρίς ζάχαρη για έναν μήνα. Για ένα παιδί, αυτό έμοιαζε τεράστιο.

Οι πρώτες μέρες ήταν άθλιες. Στέρηση, εκνευρισμός, έντονη επιθυμία. Το σώμα μου αντιδρούσε. Ο αδερφός μου τα παράτησε την τρίτη μέρα. Εγώ συνέχισα από φόβο. Είχα χαλασμένα δόντια και η μαμά μου ήταν οδοντίατρος. Ο φόβος της καρέκλας ήταν μεγαλύτερος από την ανάγκη για ζάχαρη.

Σιγά σιγά, η επιθυμία έσβησε. Το άγλυκο έγινε φυσιολογικό. Δεν έβαλα ποτέ ξανά ζάχαρη στο τσάι ή στον καφέ μου.

Αυτό μου έμαθε κάτι θεμελιώδες: ακόμη και μια μικρή αλλαγή μπορεί να ταρακουνήσει ολόκληρο το σύστημα. Ακριβώς αυτό συμβαίνει και στις σχέσεις.

Γιατί μένουμε

Το να φύγεις από μια ανθυγιεινή σχέση μοιάζει με το να κόβεις τη ζάχαρη. Υπάρχει στέρηση, επιθυμία, συναισθηματικός πόνος. Κι έτσι πολλοί μένουν. Παγώνουν τη ζωή τους. Περιμένουν. Λένε ότι «κάτι θα αλλάξει σύντομα».

Το ονομάζουν «περίπλοκο». Στην πραγματικότητα, απλώς το έχουν συνηθίσει.

Ένα ζευγάρι μπορεί να είναι μαζί δέκα χρόνια. Απ’ έξω φαίνεται σταθερό. Από μέσα, ο ένας σταμάτησε να ζητά. Ο άλλος σταμάτησε να ακούει. Οι συγκρούσεις αποφεύγονται. Υπάρχουν λόγοι να μείνουν: παιδιά, οικονομικά, κοινό παρελθόν, φόβος.

Κάποτε έμεινα κι εγώ περισσότερο απ’ όσο έπρεπε σε έναν γάμο, σκεπτόμενη τους πάντες εκτός από εμένα. Δεν κατάλαβα ότι θυσίαζα σιγά σιγά τη χαρά μου, τον χρόνο μου, κομμάτια του εαυτού μου. Όταν έφυγα, πόνεσε. Αλλά ήταν μια από τις πιο σοφές αποφάσεις της ζωής μου.

Δεν είναι κάλεσμα φυγής

Δεν είναι όλες οι σχέσεις καταδικασμένες. Πολλές μπορούν να θεραπευτούν με ειλικρίνεια, παρουσία και επικοινωνία. Αλλά το «μένω» πρέπει να είναι συνειδητή επιλογή, όχι σιωπηλή παράδοση.

Το δύσκολο δεν είναι πάντα λάθος. Κάθε σχέση απαιτεί προσπάθεια. Δεν απαιτεί όμως αυτοπροδοσία.

Τη στιγμή που λες «είναι απλώς δύσκολο» αντί για «κάτι δεν πάει καλά», περνάς από το να ζεις στο να επιβιώνεις. Και η επιβίωση μπορεί να κρατήσει μια ολόκληρη ζωή, αν το επιτρέψεις.

Η ζωή δεν αποφασίζει αν θα ζήσεις με χαρά ή όχι. Εσύ το κάνεις. Κάθε φορά που λες ναι ενώ μέσα σου είναι όχι. Κάθε φορά που μένεις ενώ θέλεις να φύγεις. Κάθε φορά που χαμογελάς ενώ είσαι άδειος.

Η ζωή σου δεν είναι περίπλοκη. Εσύ είσαι σε σύγκρουση. Και αυτό εξαντλεί.

Η ερώτηση που αλλάζει τα πάντα

Ζεις τη ζωή που θέλεις ή τη ζωή που έμαθες να αντέχεις;

Το να αντέχεις δεν είναι το ίδιο με το να ζεις. Η χαρά δεν έρχεται όταν τα φτιάξεις όλα. Έρχεται όταν ευθυγραμμιστείς με τον εαυτό σου. Τότε η ζωή μπορεί να παραμένει απαιτητική, αλλά παύει να είναι βαριά. Γιατί δεν κουβαλάς πια ένα ψέμα.

Αν είσαι σε σχέση, ρώτησε τον εαυτό σου κάτι απλό και δύσκολο μαζί: αποδέχεσαι πραγματικά τον άνθρωπο δίπλα σου όπως είναι, όχι όπως ελπίζεις να γίνει;

• Αν η απάντηση είναι ναι, τότε μείνε ολοκληρωτικά. Μίλα. Παρουσιάσου. Διάλεξε το.
• Αν η απάντηση είναι όχι, τότε το ερώτημα επιστρέφει σε εσένα. Επιλέγεις ή απλώς ανέχεσαι;

Η διαύγεια δεν έρχεται με πίεση. Έρχεται με παρουσία. Και όταν είσαι παρών, η σωστή απάντηση ακούγεται πιο καθαρά.