Φθινοπωρινό άγχος: Οι λόγοι που μπορεί να αισθάνεσαι πιο αγχωμένη αυτή την εποχή και τι να κάνεις

Ανθή Μιμηγιάννη
Φθινοπωρινό άγχος: Οι λόγοι που μπορεί να αισθάνεσαι πιο αγχωμένη αυτή την εποχή και τι να κάνεις
Pexels

Μήπως αισθάνεσαι λυπημένη που δεν πέτυχες τους επιθυμητούς στόχους σου το καλοκαίρι και που επέστρεψες στη δουλειά; 

  • Το φθινοπωρινό άγχος είναι κάτι με το οποίο πολλοί άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι κατά τους φθινοπωρινούς μήνες.
  • Οι ειδικοί λένε ότι ορισμένες αιτίες αυτού του άγχους μπορεί να οφείλονται στην έναρξη της νέας σεζόν, στο διαφαινόμενο άγχος της περιόδου των διακοπών ή σε πιθανή λύπη που δεν πετύχαμε τους επιθυμητούς στόχους το καλοκαίρι.
  • Οι αλλαγές στη διατροφή, η καθημερινή άσκηση και η αυξημένη έκθεση στο φως της ημέρας είναι όλοι οι τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι μπορούν να ελαχιστοποιήσουν τις επιπτώσεις του φθινοπωρινού άγχους.

Την ώρα που έχουμε μπει στη νέα σεζόν για τα καλά και οι μέρες μικραίνουν, μερικοί άνθρωποι αισθάνονται άγχος. Το φθινοπωρινό άγχος είναι η τάση των ανθρώπων να υποφέρουν από στρες και κακή διάθεση κατά τους φθινοπωρινούς μήνες. Σε αντίθεση με άλλα άγχη, συχνά δεν υπάρχει μια προφανής εξωτερική ενεργοποίηση και τείνει να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Είναι γεγονός, ότι πολλοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν πόσο συνηθισμένο είναι το άγχος το φθινόπωρο και μπορεί να μην το αναγνωρίζουν. Ωστόσο, εάν συμβαίνει κάθε χρόνο, το μοτίβο θα γίνει εμφανές κι έτσι να μπορεί κανείς να λάβει μέτρα για να το αποτρέψει.

Οι ειδικοί επισημαίνουν τα ακόλουθα ως συμπτώματα του φθινοπωρινού άγχους:

  • κακή διάθεση και κατάθλιψη
  • άγχος και υπερβολική ανησυχία
  • υπνηλία και κόπωση
  • απώλεια ενδιαφέροντος για τις καθημερινές δραστηριότητες

Μία από τις αιτίες είναι η μείωση του ηλιακού φωτός, που οδηγεί σε πτώση των επιπέδων σεροτονίνης. Αυτή η σημαντική ορμόνη επηρεάζει τη διάθεση, την όρεξη και τον ύπνο. Υπάρχει επίσης μια αύξηση στην ορμόνη μελατονίνη, η οποία τείνει να προκαλεί υπνηλία και κατάθλιψη. Λιγότερη βιταμίνη D είναι μια άλλη επίδραση της έκθεσης σε λιγότερο ηλιακό φως. Η έλλειψη αυτής έχει επίσης συνδεθεί με την κατάθλιψη. Άλλοι παράγοντες περιλαμβάνουν αλλαγές συμπεριφοράς, επειδή καθώς ο καιρός επιδεινώνεται, περνάμε λιγότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους και κάνουμε λιγότερη άσκηση.

Είναι φθινοπωρινό άγχος ή κάτι άλλο;

Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι αλλαγές της εποχής μπορούν να επιφέρουν αλλαγές στη διάθεση και άγχος, ωστόσο, το άγχος του φθινοπώρου δεν είναι μια αναγνωρισμένη κατάσταση. Συνήθως, μιλάμε για SAD — εποχιακή συναισθηματική διαταραχή. Οι μέρες είναι μικρότερες, οι νύχτες είναι μεγαλύτερες, ο καιρός γίνεται πιο κρύος. Μπορεί να υπάρχει άγχος για την επιστροφή στη δουλειά και πίεση για προσωπικές και κοινωνικές επιτυχίες. Το άγχος του φθινοπώρου θα μπορούσε να είναι το προκαταρκτικό άγχος σχετικά με το να πάθουμε SAD. Οι μεταβάσεις μπορούν επίσης να προκαλέσουν άγχος. Οι άνθρωποι που παλεύουν με μεταβάσεις ή οποιαδήποτε αλλαγή στις συνθήκες ζωής, όπως μια αλλαγή στο πρόγραμμα με την επιστροφή στη δουλειά, μπορεί να είναι ανήσυχοι γιατί τώρα πρέπει να ξυπνήσουν νωρίτερα και μπορεί να κοιμούνται λιγότερο. Αυτό μπορεί να προκαλέσει άγχος, ιδιαίτερα αν το άγχος τους προκαλείται από λιγότερο ύπνο.

Ωστόσο, πολλοί 'άνθρωποι που έχουν ΙΨΔ και αγχώδεις διαταραχές αισθάνονται καλύτερα όταν επιστρέφουν στη δουλειά και την απαιτητική καθημερινότητα καθώς έχουν μια ρουτίνα.

Αυτό συμβαίνει επειδή η ΙΨΔ και το άγχος μπορεί να εκραγούν όταν δεν υπάρχουν αρκετά πράγματα. Αν κάποιος είναι αδρανής κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, είναι πρόθυμος να επιστρέψει στη δουλειά επειδή έχει κάτι στο οποίο να επικεντρωθεί και αυτό τον βοηθά να απαλύνει τις σκέψεις και τις ανησυχίες.

Μια άλλη εξήγηση για τα αρνητικά συναισθήματα κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου θα μπορούσε να είναι αυτό που οι ειδικοί αναφέρουν ως «επετειακή αντίδραση». Για παράδειγμα, καθώς μπαίνουμε στους πιο δροσερούς μήνες και λαμβάνουμε λιγότερο ηλιακό φως, θυμόμαστε ότι ο χειμώνας είναι δύσκολος.

Πρόκειται για ένα φαινόμενο που εμφανίζεται συνήθως γύρω από επετείους γεγονότων. Μερικές φορές είναι τραυματικά γεγονότα, όπως ο θάνατος ή η επίθεση, αλλά μερικές φορές είναι απλώς μια ανάμνηση ενός συναισθήματος την εποχή της επετείου που μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα και μπορεί να μην γνωρίζουμε γιατί νιώθουμε άγχος ή κατάθλιψη. Υπάρχει μια σωματική επίγνωση και μια ασυνείδητη επίγνωση ότι, «Ω, αυτή είναι γενικά μια δύσκολη στιγμή, οπότε θα έχω μια δύσκολη στιγμή ξανά».

Το τέλος του καλοκαιριού μπορεί επίσης να προκαλέσει αισθήματα λύπης που δεν κάναμε όλα όσα σχεδιάζανε να ζήσουμε ή να πετύχουμε τους καλοκαιρινούς μήνες. Ή αν περάσαμε ένα υπέροχο καλοκαίρι και τελείωσε, αυτό μπορεί να είναι καταθλιπτικό. Τέλος, οι επερχόμενες διακοπές είναι συχνά πηγή άγχους.

Τι μπορείς να κάνεις;

Ανεξάρτητα από το τι μπορεί να προκαλεί τα αγχώδη συναισθήματά σου κατά τη διάρκεια της φθινοπωρινής περιόδου, οι ειδικοί προτείνουν αυτά τα 6 πράγματα που μπορεί να σε βοηθήσουν να ανακουφιστείς:

1. Λάβε περισσότερο φως

Ξεκίνα περνώντας περισσότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους για να αξιοποιήσεις στο έπακρο το ηλιακό φως που υπάρχει. Ξυπνά νωρίς για να απολαύσεις τον πρωινό ήλιο. Εάν είναι απαραίτητο, πήγαινε για ύπνο νωρίτερα για να καταπολεμήσεις την κούραση και την υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ωστόσο, επειδή μπορεί να είναι σκοτεινά νωρίς το πρωί μπορείς να χρησιμοποιήσεις ένα κουτί φωτοθεραπείας. Πρόκειται για μια φωτεινή λάμπα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για 30 λεπτά την ημέρα ή περισσότερο, προκειμένου να εκτεθούν τα μάτια ή το δέρμα σε επιπλέον φως. Υπάρχει μια ποικιλία από κουτιά φωτοθεραπείας που προσαρμόζονται αναλόγως.

2. Ασκήσου κάθε μέρα

Η καθημερινή άσκηση για τουλάχιστον 30 λεπτά είναι ευεργετική. Μόλις ο ζεστός καλοκαιρινός καιρός υποχωρήσει, το φθινόπωρο είναι μια εξαιρετική στιγμή για να απολαύσεις την ύπαιθρο, γι' αυτό αξιοποίησέ το στο έπακρο κάνοντας περπάτημα ή βόλτες με ποδήλατο. Εναλλακτικά, ξεκίνα ένα νέο άθλημα ή κάνε εκείνη την εγγραφή στο γυμναστήριο που πάντα αναβάλλεις. Η άσκηση είναι το κλειδί γενικά για τις διαταραχές ψυχικής υγείας. Όλες οι έρευνες δείχνουν βελτιωμένη διάθεση μετά την άσκηση και αυτό είναι γεγονός.

3. Άλλαξε τη διατροφή σου

Το φθινόπωρο είναι μια εξαιρετική εποχή για να σκεφτείς τι τρως. Είναι η τέλεια στιγμή για να φτιάξεις τις αγαπημένες σου εποχιακές σούπες και τα ζεστά γεύματα που δεν μπορούσες να απολαύσεις το καλοκαίρι.

4. Ξεκίνα κάτι νέο

Επειδή το φθινόπωρο είναι μια εποχή νέων ξεκινημάτων, μιας νέας σεζόν, να το σκεφτείς ως μια εποχή για να ξεφορτωθείς τοξικά πρόσωπα και άχρηστα αντικείμενα, να τακτοποιήσεις το σπίτι και γενικά να κάνεις νέα αρχή. Βρες μια δραστηριότητα που σου αρέσει, μάθε μία ξένη γλώσσα και διάβασε περισσότερα βιβλία.

5. Αναδιαμόρφωσε την οπτική σου στα πράγματα

Αντί να συσχετίσεις το φθινόπωρο με αρνητικές εμπειρίες, προσπάθησε να το δεις διαφορετικά κάνοντας αναπλαισίωση. Οι άνθρωποι είναι πολύ επικεντρωμένοι στην απώλεια. Σε αυτή την περίπτωση, η απώλεια του ηλιακού φωτός και το να είσαι έξω, οπότε προσπάθησε να σκεφτείς τι μπορείς να κάνεις για να περάσεις ποιοτικό χρόνο στο σπίτι. Αντί να σκέφτεσαι «Κάνει κρύο και θα μείνω κολλημένη μέσα», προσπάθησε να σκεφτείς τρόπους που θα περάσεις τέλεια στο σπίτι. Ένας τρόπος για να το κάνεις αυτό είναι να αλλάξεις διακόσμηση στο σπίτι σου και να το κάνεις πιο ζεστό και με χρώματα.

6. Ζήτα τη βοήθεια ενός ειδικού

Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) έχει αποδειχθεί σε έρευνα ότι αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το άγχος και την εποχιακή συναισθηματική διαταραχή. Επιπλέον, αντικαταθλιπτικά, όπως οι SSRIs, συνταγογραφούνται συχνά για το SAD.

Αυτό συμβαίνει επειδή το SAD είναι περισσότερο για την κατάθλιψη. Ωστόσο, τείνει να ξεκινάει το φθινόπωρο λόγω του άγχους που υπάρχει και επειδή οι μέρες γίνονται μικρότερες.

Σε κάθε περίπτωση, μην περιμένεις μέχρι τα πράγματα να πάρουν πολύ άσχημη τροπή. Αν αρχίσεις να αισθάνεσαι άγχος και κατάθλιψη, λάβε έγκαιρα μέτρα για να βελτιώσεις τη διάθεσή σου.